ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗

Czym jest proteza szkieletowa, jakie ma właściwości oraz zastosowanie?

Proteza szkieletowa jest alternatywą dla tradycyjnych protez akrylowych. Stosuje się je w przypadku, gdy pacjent zachował część własnego uzębienia – są osadzane na innych zębach za pomocą jednego z dostępnych systemów mocowań. Zobacz, jakie mają właściwości i zastosowanie poszczególne protezy szkieletowe: na zatrzaskach, na zasuwach, teleskopowa, klamrowa, acetalowa.
Proteza zębowa
Źródło: 123RF
Spis treści

Reklama

Czym jest proteza szkieletowa?

Proteza szkieletowa jest jednym z typów protezy częściowej.  W minimalnym tylko stopniu wykonana jest z akrylu, zasadniczą jej częścią jest metalowa konstrukcja. Tego typu rozwiązanie stosuje w tych przypadkach, gdy nie ma możliwości uzupełnienia braków w uzębieniu przez implanty  lub mosty, pacjent ma jednak wystarczająco dużo zębów, by można było do nich mocować szkielet protezy. Od typowej akrylowej, szkieletowa różnie się więc nie tylko lżejszą konstrukcją i użyciem określonych materiałów, ale też sposobem przenoszenia sił działających w czasie przeżuwania pokarmów – nie na kości i błonę śluzową dziąseł, lecz na pozostałe w żuchwie i szczęce zęby. Jest to jeden z czynników, które stanowią o względnej wygodzie użytkowania tego typu konstrukcji. Inne przewagi to łatwość utrzymania właściwej higieny oraz wytrzymałość. 

Sprawdź: PROTEZA ZĘBOWA – REFUNDACJA, REKLAMACJA, JAK DŁUGO SIĘ CZEKA?

Reklama

Proteza szkieletowa górna i dolna

Protezy szkieletowe stosuje się w celach czysto estetycznych, jak i użytkowych – umożliwiają one bezproblemowe spożywanie pokarmów, a także zapobiegają nieprawidłowemu ścieraniu się pozostałych zębów oraz utrwalaniu nieprawidłowego zgryzu. W ten sposób uniknąć można nie tylko uciążliwości dnia powszedniego, ale też wielu dodatkowych schorzeń – obecnie podejrzewa się np. istnienie związku między nieprawidłowym zgryzem stwardnieniem rozsianym.

Protetyk wykonać może zarówno protezę szkieletową górną, jak i dolną. Ich funkcje są identyczne, różnica polega jedynie na usytuowaniu. Większe zróżnicowanie występuje natomiast, jeśli chodzi o sposób mocowania. Istnieje bowiem wiele systemów przytwierdzania ich. Wśród tzw. utrzymywaczy wymienić można klamry, a także zatrzaski, zamki, zasuwy oraz teleskopy.

Reklama

Proteza szkieletowa na klamrach

Klasyczna proteza szkieletowa oparta jest o metalowe klamry, które obejmują zdrowe zęby. Mechanizm działania klamer wykorzystuje siłę tarcia pomiędzy ich ramionami, a powierzchnią tzw. zęba filarowego, aczkolwiek, jak zauważają specjaliści, samo w sobie nie gwarantuje to odpowiedniej stabilności. Tę można uzyskać dopiero przez właściwe ukształtowanie i usytuowanie ramion. Z wielu dostępnych systemów klamer, protetycy zazwyczaj wyróżniają jako najbardziej uniwersalny, praktyczny  i logiczny tzw. system Neya. W jego ramach wyróżnia się 5 typów klamer, które protetyk dobiera w zależności od stanu uzębienia. System ten stosowany jest powszechnie na świecie, aczkolwiek nie jest uznawany za pozbawiony wad. A do największych jego mankamentów należą nieestetyczny wygląd oraz problemy z czyszczeniem zębów, na których opierają się klamry, co zwiększa ryzyko próchnicy.

Reklama

Proteza szkieletowa acetalowa

W sytuacji, gdy proteza jest uzupełnieniem braków na przedzie szczęki, metalowe klamry mogą być elementem istotnie zaburzającym estetykę jamy ustnej. Istnieje jednak rozwiązanie które pozwala skorzystać z klamer, a jednocześnie nie szpecić. Mowa o klamrach acetalowych. Są one wykonane z acetalu, czyli termoplastycznego tworzywa sztucznego. Jest on odporny na odkształcenia, więc dobrze spełnia rolę mocującą, a jednocześnie nie rzuca się w oczy ze względu na możliwość doboru koloru, tak by nie odcinał się od zębów. W ostatnim czasie rozwiązanie to jest niezwykle popularne. 

Reklama

Protezy szkieletowe bezklamrowe

Istnieje też kilka rozwiązań protez szkieletowych bezklamrowych. Jednym z tego typu mocowań są zamki i zasuwy, które równolegle montuje się w koronach zębów i na protezach, sytuując je zewnątrzkoronowo, wewnątrzkoronowo lub międzykoronowo. Tego typu mocowanie uznawane jest za bardziej estetyczne i łatwiejsze do ukrycia, w porównaniu z klamrową. 

Innym patentem są mocowania teleskopowe. Są one wygodne i estetyczne, wymagają jednak uprzedniego okoronowania zębów. Konieczne jest stworzenie tzw. korony wewnętrznej, najczęściej metalowej, którą zacementowuje się na zębie. Drugim elementem jest nakładana na nią korona zęba  zewnętrzna, również metalowa, lecz pokryta np. porcelaną. Wymagane jest także, aby wszystkie zęby wykorzystane do mocowania były idealnie względem siebie równoległe. 

Reklama

Proteza szkieletowa na zatrzaskach

Jeszcze innym typem protezy szkieletowej bezklamrowej jest konstrukcja mocowana na zatrzaskach przypominających zasadą działania te stosowane w przemyśle odzieżowym i służące do zapinania ubrań. Jedną z części konstrukcyjnych, czyli specjalne kulki, osadza się na okoronowanych zębach. Drugi z elementów mocujących, idealnie pasujący do kulek, znajduje się w protezie. W ten sposób mocowanie jest całkowicie niewidoczne, a proteza jest niezwykle wygodna w użytkowaniu.

Czytaj też:

Bibliografia

  • E. Spiechowicz: Protetyka stomatologiczna. Podręcznik dla studentów, wydanie VI Warszawa 2008, wydawnictwo PZWL
  • A. Budkiewicz: Protezy szkieletowe, Warszawa 2004, wydawnictwo PZWL
  • Andrzej Polak: Protezy szkieletowe Zalety, wady oraz mity w świetle nowoczesnych materiałów, technologii i eksploatacji protez szkieletowych klasycznych, Twój Przegląd Stomatologiczny 2015/7-8
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Zęby i dziąsła
Ekstrakcja ósemki – kiedy należy wykonać zabieg?
Wyrwanie ósemki
Protezy akronowe - wady, zalety i cena. Jak wyglądają?
Kobieta ogląda protezę u stomatologa
Czy ropień zęba może pęknąć samoistnie? Sprawdź, kiedy udać się do stomatologa
Leczenie ropnia zęba
Podobne artykuły
Dewitalizacja zęba
Zatrucie zęba - jak wygląda zabieg? Skutki uboczne
Ból dziąsła przy ósemce może utrudniać funkcjonowanie
Co wywołuje ból dziąsła przy ósemce i jak go złagodzić?
Czyszczenie osadu na zębach
Osad na zębach – od kawy, papierosów i nie tylko. Przyczyny, usuwanie
Jak wygląda ukruszony ząb
Ukruszony ząb – co należy zrobić, gdy dojdzie do urazu?
Wizualizacja korony porcelanowej
Korona porcelanowa - ceny i kolory. Jak długo może wytrzymać?

Reklama


1/3 kobiet ma niedobór tego pierwiastka 😲
Sprawdź powód!