ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗

Kaszel u dziecka - ile trwa i jak się go pozbyć? Rodzaje i leczenie

Kaszel u dziecka jest najczęściej powodowany przez wirusy i stanowi jeden z najbardziej typowych objawów infekcji górnych dróg oddechowych. Bywa też, że podłoże problemu może być zupełnie inne. Jakie?
Chłopiec siedzi na ławce i kaszle
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Kaszel u dziecka może mieć mieć m.in. podłoże wirusowe, bakteryjne, alergiczne. Jakie jeszcze?
  • Kaszel dzieli się na suchy i mokry, a także ostry i przewlekły.
  • W terapii kaszlu u dzieci, rodzaj objawów oraz podłoże ich występowania mają kluczowe znaczenie w doborze właściwych leków i metod leczenia.
SPRAWDŹ TEŻ: Kaszel suchy i mokry - domowe sposoby i syrop na kaszel
Spis treści

Zobacz nasz test inhalatorów:

Reklama

Czy kaszel u dziecka zdarza się często?

Kaszel jest jedną z najbardziej powszechnych dolegliwości, z którymi zmagają się dzieci w różnym wieku. Szacuje się, że rocznie większość maluchów doświadcza od 5 do 8 epizodów trwających około 1 tygodnia (dane: K. Ptak i inni). Do tego należy dodać przypadki przewlekłe, które są szczególnie męczące dla dzieci i niepokojące dla rodziców.

Dziecko kaszle z niezliczonej ilości powodów. Najczęściej przyczyną są infekcje wirusowe, ale w grę wchodzą też zakażenia bakteryjne, alergie, podrażnienia, wady wrodzone i wiele innych czynników.

Kaszel infekcyjny może występować już u 3-4 miesięcznego dziecka. U 2-latka często po raz pierwszy objawia się astma. W wieku 3-7 lat rośnie liczba zakażeń różnymi patogenami przenoszonymi przez dzieci w grupie rówieśniczej w przedszkolu i szkole.

Zwłaszcza ma to miejsce na początku przygody z edukacją, zanim dojdzie do wykształcenia odporności.

Reklama

Przyczyny kaszlu u dziecka

Kaszel u dziecka może występować na bardzo zróżnicowanym tle. Jeśli chodzi o stany ostre, czyli trwające do 3 tygodni, podłoże stanowią potencjalnie:

  • Przeziębienie, grypa i inne infekcje wirusowe - często w takiej sytuacji pojawia się kaszel od kataru, czyli będący wynikiem podrażnienia dróg oddechowych przez spływającą wydzielinę.
  • Duszący kaszel przy anginie to nierzadko objaw, który pozwala odróżnić jej postać wirusową od bakteryjnej (w pierwszym przypadku występuje, w drugim, co do zasady, nie).
  • Zapalenie płuc - groźna infekcja obejmująca pęcherzyki płucne albo tkankę śródmiąższową, wywoływana najczęściej przez bakterie Streptococcus pneumoniae, ale nie tylko. W ostatnim czasie wiele przypadków związanych jest z COVID-19, czyli chorobą dróg oddechowych powodowaną przez wirus SARS-CoV-2.
  • Astma - przewlekły stan zapalny dróg oddechowych, którego efektem jest nadreaktywność oskrzeli. Może występować na podłożu alergicznym lub infekcyjnym. Niekiedy też zdarza się astmatyczny kaszel po wysiłku.
  • Zaleganie ciała obcego oraz podrażnienie błon śluzowych przez inne czynniki środowiskowe. Kaszel mogą wywołać m.in. drobiny pyłu, kurzu czy dymu papierosowego. Przyczyną może być suche powietrze w sezonie grzewczym, ale też wilgoć w domu, klimatyzacja czy wizyta na basenie. Możliwy też jest kaszel od wymiotów.

Różne są też rodzaje kaszlu przewlekłego u dziecka. Dolegliwości tego typu są związane z takimi problemami, jak:

  • Zespół kaszlu z górnych dróg oddechowych - grupa czynników związanych z długotrwałym stanem zapalnym o zróżnicowanym podłożu. Przyczyną może być przerośnięty trzeci migdał u dziecka. Kaszel może być również związany z długotrwałym zapaleniem zatok przynosowych.
  • Choroby i zaburzenia o różnej etiologii, takie jak: przewlekłe zapalenie oskrzeli, rozstrzenie oskrzeli, dysplazja oskrzelowo-płucna, zespół dyskinetycznych rzęsek, mukowiscydoza, krztusiec.
  • Pasożyty, kolonizujące układ pokarmowy, powodujące szereg objawów, takich jak: bóle brzucha, wzdęcia, nudności, biegunki i właśnie kaszel.
  • Refluks żołądkowo-przełykowy oraz krtaniowo-gardłowy. Zaburzenie to polega na cofaniu się treści pokarmowych z żołądka w górę układu pokarmowego. Dziecko z refluksem kaszle w wyniku podrażnienia błon śluzowych kwasami żołądkowymi.
  • Inne problemy, jak choćby niepożądane odczyny po szczepieniu. Może też występować m.in. kaszel przy ząbkowaniu. Nie jest on bezpośrednio związany z wyrzynaniem się zębów, ale z innymi zjawiskami zachodzącymi w jamie ustnej, takimi jak nadmierne wydzielanie śliny.

Reklama

Kaszel u dziecka i objawy towarzyszące

Z zależności od podłoża choroby, kaszel zazwyczaj pojawia się z innymi symptomami. Przykładowo, w infekcjach wirusowych często współwystępują u dziecka kaszel i:

  • katar,
  • zatkany nos,
  • gorączka,
  • dreszcze,
  • zgrzytanie zębami,
  • ból gardła,
  • chrypka,
  • ropiejące oczy,
  • ból brzucha,
  • biegunka.

Świszczący oddech i kaszel, a także towarzyszące im duszności i uczucie ucisku w klatce piersiowej to typowe objawy astmy oskrzelowej. Mogą się one nasilać po wysiłku, a także w porze wieczornej i nocnej.

Podobnie manifestuje się zapalenie płuc, z tą różnicą, że zazwyczaj towarzyszy mu dodatkowo gorączka, brak apetytu, a także dreszcze (zimne poty).

W sytuacji, gdy obok świstu i duszności, kaszel występuje wraz z wymiotami, przyczyną może być krztusiec (koklusz), czyli  groźna choroba bakteryjna, zagrażającą zwłaszcza noworodkom i niemowlętom. Odruch wymiotny ma miejsce w końcowej fazie napadu kaszlowego. 

Wodnisty katar u dziecka w połączeniu z kaszlem to typowy objaw alergicznego nieżytu nosa, spowodowanego m.in. przez pyłki drzew i traw, ale też roztocza kurzu domowego czy sierść zwierząt. Manifestacją alergii, w tym także pokarmowej, jest pokasływanie połączone z wysypką.

Żółty a nawet zielony katar wywołujący kaszel może świadczyć o ciężkiej infekcji zatok, w której doszło do bakteryjnego zakażenia. Często towarzyszy temu ból ucha.

Kaszel bez innych objawów zazwyczaj ma charakter poinfekcyjny. Może być wynikiem utrzymującego się powikłania po zapaleniu płuc. Jeśli dziecko wcześniej nie było chore, w grę zazwyczaj wchodzą podrażnienia środowiskowe.

W takiej sytuacji warto zwrócić uwagę m.in. na temperaturę powietrza i wilgotność w pomieszczeniu oraz ewentualne zanieczyszczenia.

Reklama

Suchy kaszel u dziecka

Ze względu na charakter, kaszel dzieli się na suchy i mokry. Ten pierwszy nazywany jest bezproduktywnym, jako że nie towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny.

Suchy, męczący kaszel u dziecka bardzo często występuje na początku infekcji wirusowej, później stopniowo przechodząc w ostry. Ale to zdecydowanie nie jedyna przyczyna.

Często problem ten ma podłoże alergiczne - w grę wchodzą zwłaszcza uczulenia wziewna na pyłki, kurz i sierść.

Najczęściej powodem kaszlu suchego, a przy tym świszczącego kaszlu jest astma. 

Bardzo silny i suchy kaszel u dziecka może wskazywać na zapalenie płuc, pod warunkiem, że współwystępują opisane wyżej objawy, takie jak m.in. gorączka.

Jeśli nie, źródłami problemu mogą być różnego typu podrażnienia, w tym związane z refluksem.

Natomiast charakterystyczny suchy kaszel z odruchem wymiotnym, jak zostało wspomniane wyżej, to typowy symptom kokluszu.

Reklama

Mokry kaszel u dziecka

Kaszel mokry u dziecka nazywany jest produktywnym lub odrywającym, ponieważ wiąże się z odksztuszaniem wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych.

Pełni funkcję oczyszczającą i choć często bywa ciężki i męczący, uważany jest za pożyteczny. Dlatego nie powinno się go tłumić za pomocą leków hamujących jego odruch. Często stanowi kontynuację kaszlu suchego w infekcjach wirusowych, a także w przypadku bakteryjnego zapalenia płuc.

Mokry kaszel u dziecka bez gorączki jest typowy dla końcowej fazy tego typu schorzeń, ale też bywa symptomem mukowiscydozy. Jest to bardzo poważne schorzenie uwarunkowane genetycznie, w przebiegu którego różne układy organizmu, w tym oddechowy, produkują gęsty śluz.

Niszczy on płuca i oskrzela, wydatnie skracając życie pacjenta. Oprócz kaszlu, chorzy zmagają się m.in. z katarem, utratą masy ciała oraz cuchnącymi stolcami.

Jak odróżnić kaszel suchy od mokrego u dziecka?

Kaszel suchy jest płytki i bardzo męczący, wiąże się z silnym odruchem, nad którym ciężko jest zapanować. Mokry jest głębszy, często towarzyszy mu “bulgotanie”.

W jego przebiegu pojawia się biała wydzielina, a w przypadku infekcji bakteryjnych żółta, a nawet zielona o nieprzyjemnej woni.

Często podchodzi ona do gardzieli. W czasie choroby zazwyczaj pojawia się na drugim etapie, natomiast w okresie przejściowym może wystąpić u dziecka kaszel mieszany.

Specyficzną sytuacją jest tzw. kaszel poinfekcyjny - jest on suchy i występuje po mokrym. (Więcej na ten temat w dalszej części artykułu.)

Reklama

Szczekający kaszel u dziecka

Występuje także tzw. kaszel krtaniowy u dziecka, określany również mianem szczekającego, jako że przypomina odgłos wydawany przez psa.

Jest od doniosły, piszczący, gwiżdżący i może pojawiać się razem z uczuciem duszności. Najczęstszą jego przyczyną jest podgłośniowe zapalenie krtani, czyli krup wirusowy.

Powodują go wirusy paragrypy oraz grypy A i B, adenowirusy, a także wirusy RS. Schorzenie dotyka z reguły małe dzieci, między 0,5 a 5 rokiem życia. Szacuje się, że zapada na nie 6-8 procent maluchów (dane: Medycyna praktyczna).

Ile trwa kaszel krtaniowy? Zazwyczaj bardzo krótko, ponieważ z reguły ustępuje w ciągu 2 dni. Przeważnie ma też lekki charakter - choć zmieniony głos u dziecka budzi poważne obawy u rodziców, rzadko ma to poważniejsze konsekwencje.

Aczkolwiek ok. 5 procent małych pacjentów może wymagać hospitalizacji, a 1 procent intubacji (dane: Medycyna praktyczna).

Reklama

Kaszel tchawiczy u dziecka

Podobny charakter ma kaszel tchawiczy. Jego przyczyną jest zapalenie tchawicy, a więc narządu będącego przedłużeniem krtani i zapewniającego bezpośredni dopływ powietrza do płuc.

Choroba ta najczęściej jest powikłaniem zapalenia sąsiedniej krtani, jeśli natomiast nie będzie skutecznie leczona, może implikować kolejną infekcję, tym razem w obrębie oskrzeli.

Tchawiczy kaszel u dziecka przypomina krtaniowy, przywodząc na myśl charczenie, tudzież szczekanie psa. Towarzyszą mu: świszczący oddech, ból gardła, problemy z oddychaniem, gorączka i ogólne osłabienie.

Duszący kaszel u dziecka

Odmienną kategorią diagnostyczną nie jest duszący kaszel u dziecka. To określenie odnosi się raczej do charakteru, jaki ma z reguły kaszel suchy, który jest niezwykle uciążliwy dla pacjenta. Niekiedy tak bardzo, iż chory ma czasu ani siły na zaczerpnięcie oddechu.

Kaszel może przyjmować duszący charakter:

  • w zwykłych infekcjach wirusowych,
  • w czasie zapalenia płuc,
  • podczas napadu astmy oskrzelowej,
  • w wyniku klasycznej reakcji alergicznej.

Duszący kaszel z wymiotami pojawia się u dzieci cierpiących na koklusz.

Problem ten może być spowodowany także warunkami, w jakich przebywa maluch - sprzyja temu wysuszone powietrze w pomieszczeniach, a także unoszący się w domowej przestrzeni dym papierosowy.

Napadowy kaszel u dzieci

Kaszel suchy u dziecka często ma charakter napadowy. Chory nie pokasłuje więc sporadycznie, lecz zanosi się atakami kaszlu.

Napady trwają od jednej do kilku minut. W tym czasie są niemal niemożliwe do powstrzymania. Pacjent z trudem łapie w tym czasie oddech. Istnieje nawet ryzyko dławienia się i krztuszenia.

W związku z powyższym, na twarzy i szyi mogą się pojawić widoczne zaczerwienienia, a oczy stają się przekrwione i załzawione.

Kaszel napadowy jest charakterystyczny m.in. dla astmy oskrzelowej. Co ważne, ataki bardzo często pojawiają się w nocy.

Kaszel w nocy u dziecka

Nocny kaszel u dziecka występuje z wielu powodów. Najczęściej jednak jego przyczyną jest drażniące działanie wydzieliny, która w pozycji leżącej spływa intensywnie z nosa w głąb dróg oddechowych, do gardła i dalej. Tym bardziej, że podczas snu nie oczyszcza się nozdrzy.

Męczący kaszel u dziecka w nocy jest bardzo często związany z astmą oskrzelową - jest to bowiem typowa pora, w której choroba uaktywnia się ze zwiększoną intensywnością. Do napadów dochodzi jednak również w dzień, zwłaszcza po większym wysiłku.

Kaszel u dziecka pojawiający się wyłącznie w nocy jest stosunkowo rzadkim zjawiskiem. Jego przyczyną mogą być warunki, w jakich odbywa się nocny wypoczynek - wysoka temperatura, niska wilgotność, działająca klimatyzacja bądź wiatrak etc.

Jak pomóc maluchowi zmagającemu się z duszącym kaszlem w środku nocy? Wszystko zależy od tego, na jakim podłożu występuje problem.

W przypadku infekcji, jeśli pozwala na to wiek małego pacjenta, podaje się syropy hamujące odruch kaszlu. Dobrze jest też przedmuchać dziecku nos lub odciągnąć wydzielinę, tak by nie spływała do gardła.

Warto też przewietrzyć pomieszczenie, a zimą obłożyć grzejniki mokrymi ręcznikami, by poprawić parametry dotyczące wilgotności.

Poranny kaszel u dziecka

Mokry kaszel u dziecka po przebudzeniu może być spowodowany rozwojem infekcji wirusowej, ewentualnie bakteryjnej. Wynika m.in. z silnej potrzeby odkrztuszenia wydzieliny zbierające się w drogach oddechowych przez całą noc.

Jeśli nasilenie objawów w godzinach porannych jest bardzo widoczne w porównaniu z innymi porami dnia i występuje w sposób chroniczny, jako możliwą przyczynę wskazuje się w szczególności na:

  • przedłużające się bakteryjne zapalenie oskrzeli (PBZO),
  • rozstrzenie oskrzeli - zaburzenie polegające na nieprawidłowym, nieodwracalnym rozszerzeniu światła dróg oddechowych.

Suchy kaszel nad ranem to zazwyczaj symptom infekcji wirusowej na początkowym etapie.

Kluczowym czynnikiem wywołującym ten odruch jest długotrwałe drażnienie błon śluzowych układu oddechowego przez wydzielinę spływającą z nosa.

Zdarza się też, że tego typu kaszel po przebudzeniu ma charakter psychogenny, czyli powstający na tle emocjonalnym.

Przewlekły kaszel u dziecka

Przewlekły, uporczywy kaszel u dziecka to taki, który utrzymuje się przez minimum kilkadziesiąt dni. Niektóre źródła podają, że jest to minimum 3 tygodnie, choć można spotkać się też z dolną cezurą na poziomie 8 a nawet 12 tygodni.

Większa część potencjalnych przyczyn została wymieniona wyżej - mogą to być zarówno choroby, jak też różnego typu wady wrodzone.

Do wspomnianej mukowiscydozy, można dodać w tym kontekście m.in. przetokę tchawiczo-przełykową oraz rozszczep podniebienia.

Pierwsza z nich polega na nieprawidłowym wytworzeniu połączenia między krtanią i gardłem. Z koeli istotą drugiej jest niewłaściwa budowa sklepienia jamy ustnej.

Wszelkie nieinfekcyjne problemy mogą powodować chroniczny, długotrwały kaszel u dziecka bez zmian osłuchowych w płucach i oskrzelach.

Długo utrzymujący się objaw, bez innych towarzyszących mu symptomów, wskazywać też może na czynniki środowiskowe. Powodem ciągłego kaszlu, bez dającej się w łatwy sposób zidentyfikować przyczyny, może być także zaleganie ciała obcego w tchawicy, a nawet płucach.

Kaszel alergiczny u dziecka

Kaszel jest jednym z klasycznych objawów alergii u dzieci. Najczęściej ma on charakter astmatyczny. Objaw ten występuje jedynie u maluchów do tego predestynowanych, na skutek kontaktu z substancją uczulającą. Choć dla większości osób jest ona całkowicie obojętna, u alergików powoduje pobudzenie układu odpornościowego.

Alergiczny kaszel u dziecka jest wynikiem reakcji zapalnej wywoływanej przez histaminę i inne mediatory, pod wpływem produkowanych błyskawicznie immunoglobulin (przeciwciał) klasy IgE.

Czynnikami wyzwalającymi alergiczny kaszel astmatyczny u dziecka są różnego typu białka przedostające się do organizmu drogą wziewną, przez buzię i nos, pochodzące w szczególności z pyłków roślin, a także kurzu, sierści oraz pleśni.

W pierwszym z wymienionych przypadków symptomy występują okresowo w czasie kwitnienia określonych drzew lub traw. W pozostałych mogą się utrzymywać przez cały rok.

Kaszel poinfekcyjny u dziecka

Stosunkowo częstą sytuacją jest kaszel po infekcji u dziecka utrzymujący się nawet 3 do 8 tygodni od czasu ustąpienia innych objawów i przy prawidłowym obrazie radiologicznym.

Maluch jest już w pełni zdrowy, może wychodzić z domu, nie zaraża, a jednak zdarza mu się kaszleć, niekiedy bardzo intensywnie.

Z reguły kaszel jest suchy i ma związek z uszkodzeniem nabłonka dróg oddechowych, do którego doszło w przebiegu choroby.

Jeśli chodzi o bezpośredni patomechanizm, suchy kaszel poinfekcyjny u dziecka najczęściej jest wywoływany okresową nadreaktywnością oskrzeli i zwiększoną wrażliwością receptorów kaszlowych.

Kaszel oskrzelowy u dzieci

Silny kaszel jest jednym z głównych objawów zapalenia oskrzeli u dzieci. Choroba ta występuje w dwóch postaciach:

  • ostrej - stan zapalny błon śluzowych jest spowodowany zakażeniem, najczęściej wirusowym (m.in. przez adenowirusy i wirusy paragrypy, Coxackie i Herpes), rzadziej bakteryjnym. W jego przebiegu dochodzi do złuszczania się nabłonka i powstawania wysięku w oskrzelach. Związany z tym kaszel oskrzelowy u dziecka najpierw jest suchy i bezproduktywny, z czasem staje się mokry. Wydzielina z początku jest biała, śluzowa, później jednak przyjmuje barwę żółtą, a nawet zieloną.
  • przewlekłej - stan zapalny oskrzeli utrzymujący się przez przynajmniej 3 miesiące w roku, w kolejnych dwóch latach. Kaszel w tym przypadku jest przede wszystkim mokry, a jego nasilenie jest największe w godzinach porannych.

Kaszel zatokowy u dziecka

Przypadkiem wartym osobnego omówienia jest kaszel od zatok. Są to rozległe jamy wypełnione powietrzem, umiejscowione w różnych częściach twarzoczaszki, odpowiedzialne za oczyszczanie wdychanego przez nos powietrza.

Na skutek zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych dochodzi do rozwoju stanów zapalnych, obrzęku śluzówki i zaburzenia pracy mechanizmu śluzowo-rzęskowego.

W efekcie zatoki przestają spełniać swoje funkcje, a w ich wnętrzu gromadzi się wydzielina. Ogranicza ona drożność nosa, powoduje ból głowy, a z czasem zaczyna spływać po tylnej ścianie gardła.

W ten sposób doprowadza do silnych podrażnień śluzówki, których następstwem jest kaszel zatokowy. Bardzo często ze szczególną mocą objawia się on wieczorem, nocą i nad ranem. Zazwyczaj jest suchy lub mieszany.

Kaszel refluksowy u dziecka

Kaszel i nieprzyjemny zapach z ust u dziecka często mają związek z refluksem krtaniowo-gardłowym (LPR, laryngopharyngeal reflux). Jest to schorzenie spowodowane nieprawidłową pracą dolnego oraz górnego zwieracza przełyku.

W jego przebiegu zakwaszona treść żołądkowa zamiast trafiać do jelit, wędruje w górę układu pokarmowego, aż do krtani, gardła, jamy ustnej, a nawet ucha środkowego i zatok. Efektem tego jest szereg objawów, takich jak:

  • Przewlekły kaszel refluksowy, związany z podrażnieniem śluzówki.
  • Chrypa, pochrząkiwanie, odksztuszanie, uczucie kuli w gardle oraz symptomy zapalenia krtani.

Refluks krtaniowo-gardłowy jest zaburzeniem pokrewnym do refluksu żołądkowo-przełykowego, który występuje w nieco niższych partiach układu trawiennego.

Kaszel psychogenny u dziecka

Szczególnie trudnym przypadkiem diagnostycznym u dziecka jest kaszel na tle nerwowym, czyli tzw. psychogenny. Przyczyną tego typu dolegliwości są zaburzenia nerwicowo-lękowe, w tym m.in. nerwica konwersyjna oraz lękowo-depresyjna.

U najmłodszych pacjentów tło stanowić mogą takie traumatyczne wydarzenia, jak przemoc w rodzinie, wykorzystywanie seksualne, niepowodzenia i napięcia w grupach rówieśniczych, itd.

Kaszel ten jest specyficzny: dudniący, czasem też przypomina odgłosy wydawane przez dzikie gęsi. Nasila się w sytuacjach formalnych, przy osobach dorosłych, natomiast jego natężenie maleje w czasie zabawy. Co ważne, zazwyczaj dziecko nie zwraca uwagi na objaw, z którym się zmaga.

Jak leczyć kaszel psychogenny? O ile większość schorzeń objawiających się w ten sposób wymaga farmakoterapii, o tyle w tym szczególnym przypadku podstawą jest psychoterapia, a więc gruntowne przepracowanie problemu z psychologiem.

Zazwyczaj tego typu interwencja przynosi szybkie i satysfakcjonujące rezultaty.

Kiedy do lekarza z kaszlem u dziecka?

Kiedy kaszel u dziecka powinien niepokoić? Kiedy należy iść do lekarza? Przesłanek do umówienia wizyty jest wiele. Są to m.in.:

  • bardzo duże nasilenie występujących objawów, zwłaszcza kiedy dziecko ma trudności z oddychaniem;
  • długi czas występowania kaszlu lub też często nawracające jego epizody;
  • młody wiek pacjenta - w przypadku noworodków i niemowląt praktycznie każdy przypadek kaszlu stanowi wskazanie do osłuchania;
  • nietypowy charakter kaszlu, wskazujący inne podłoże, aniżeli zwykłą infekcję, np. wyraźnie słyszalny świst, wymioty, bóle brzucha, itd.

Przed rozpoczęciem leczenia, niezbędne jest ustalenie przyczyn infekcji.

Podstawowym działaniem jest osłuchanie chorego malucha za pomocą stetoskopu. Rentgen klatki piersiowej wykonuje się przy podejrzeniu zapalenia płuc, odmy oraz zalegania ciała obcego.

U dzieci z podejrzeniem astmy lekarz może zlecić:

  • spirometrię (badanie czynnościowe układu oddechowego),
  • próbę rozkurczową,
  • testy prowokacyjne oskrzeli,
  • określenie stężenia tlenku azotu w wydychanym powietrzu,
  • testy alergiczne.

Oprócz tego, różnicując zakażenia, przeprowadza się niekiedy badania serologiczne, mikrobiologiczne oraz molekularne (PCR).

Co na kaszel u dziecka?

Na kaszel dla dzieci stosuje się różnego typu leki w zależności od charakteru objawów.

Jaki syrop jest najbardziej efektywny na suchy kaszel? Taki, który hamuje odruch, działając ośrodkowo albo obwodowo.

Do pierwszej grupy zaliczane są leki oddziałujące na ośrodek kaszlu w mózgu, tonujące jego aktywność. Należą do nich zarówno uzależniające opioidy, takie jak morfina czy metadon (stosowane rzadko, głównie w sytuacjach krytycznych), jak też substancje nieopioidowe.

Natomiast do drugiej grupy zalicza się leki przeciwkaszlowe hamujące odruch bezpośrednio w układzie oddechowym, takie jak m.in.:

  • prawoślaz lekarski,
  • rosiczka,
  • podbiał pospolity,
  • dziewanna wielkokwiatowa.

W sytuacji, gdy kaszel staje się mokry, należy całkowicie zmienić strategię.

W tym przypadku objaw nie powinien być tłumiony, a wręcz przeciwnie - podaje się leki wykrztuśne, rozrzedzające wydzielinę, ułatwiające jej odrywanie się i co za tym idzie - oczyszczanie dróg oddechowych.

Sterydy na kaszel u dziecka podaje się w przypadku astmy. Dokładnie mówiąc - są to wziewne glikokortykosteroidy o silnym działaniu przeciwzapalnym, takie jak budezonid, cyklezonid i podobne.

Oprócz tego, astmatycy przyjmują też Beta2-mimetyk, czyli leki pobudzające receptory beta adrenergiczne i rozkurczające oskrzela.

Pacjenci często pytają o antybiotyki na kaszel. Warto więc wiedzieć, że tego typu środki są całkowicie nieskuteczne w przypadku infekcji wirusowych.

Jeśli zaś chodzi o zakażenia bakteryjne - pomagają zwalczać chorobę w sposób ogólny, ale nie tłumią kaszlu suchego, ani nie pomagają odksztuszać mokrego.

Zatem ich podawanie uchodzi za bezcelowe.

Domowe sposoby na kaszel u dziecka

Zastanawiasz się, jak złagodzić kaszel u dziecka? Oprócz farmakologicznych środków na tę dolegliwość, istnieje również paleta domowych sposobów.

W ostatnim czasie dużą popularność zyskuje miód gryczany, stosowany w medycynie naturalnej od wieków, a dziś przeżywający prawdziwy renesans.

Alternatywnie można też użyć miodu eukaliptusowego lub ze spadzi iglastej. Pszczeli przysmak podaje się bezpośrednio na łyżce. Miód dodaje się także do mleka lub herbaty.

Innym rozwiązaniem na kaszel u dziecka są inhalacje. Można do tego celu użyć olejków eterycznych takich, jak eukaliptusowy czy z drzewa herbacianego. Nie jest konieczne stosowanie profesjonalnych inhalatorów, wystarczy użycie miski z parującą wodą.

Oprócz tego stosuje się niekiedy takie metody niekonwencjonalne, jak stawianie baniek, zwłaszcza na kaszel suchy o pochodzeniu wirusowym.

Zasysając skórę, bańki prowadzą do wynaczynienia krwinek (siniaków) i tym samym pobudzają układ odpornościowy do bardziej wytężonej pracy.

W przypadku kaszlu u dzieci należy też dbać o warunki, w jakich przebywa maluch. Błędem jest zbytnie nagrzewanie pomieszczeń, zwłaszcza przy użyciu kaloryfera.

Rozkręcone grzejniki oraz szczelnie zamknięte okna powodują istotny wzrost temperatury i spadek wilgotności, a to prosta droga do tego, by kaszel był jeszcze bardziej intensywny.

Zamiast tego zalecane jest wietrzenie pokoju. Należy też dbać o to, by w domu było czysto - kurz może podrażniać śluzówki niezależnie od tego, czy dziecko jest alergikiem, czy nie. Nie powinno się też w pobliżu dziecka palić papierosów, czy stosować substancji chemicznych (farb, lakierów, etc).

Przeciwwskazania przy kaszlu u dziecka

Czego jeszcze nie należy robić, gdy dziecko ma kaszel? Wielu rodziców pyta, czy można w tym czasie wychodzić na dwór na spacer. Przed laty uważano to za przeciwwskazanie. Dziś niekoniecznie, aczkolwiek wszystko zależy od ogólnego stanu zdrowia.

Jeśli maluch nie gorączkuje, nie poci się, nie jest osłabiony, nie zmaga z silnym katarem czy bólem gardła, wyjście na świeże powietrze może wręcz mieć zbawienny wpływ, pomaga bowiem nawilżyć śluzówkę czy rozrzedzić wydzielinę.

Przeciwwskazaniem są jednak poważniejsze stany chorobowe, takie jak zapalenie płuc czy oskrzeli.

Jeśli chodzi o szczepienie, kaszel w przypadku lżejszych infekcji albo poinfekcyjny nie jest bezwzględną przeszkodą, aczkolwiek zaleca się, by w miarę możliwości przesunąć iniekcję na czas, gdy maluch będzie w pełni zdrowy.

Czytaj również

Bibliografia

  • Teresa Bielecka, Wojciech Feleszko, Jerzy Ziołkowski, Przewlekły kaszel u dzieci – kiedy do specjalisty?, Pediatria po Dyplomie 2012.06.
  • Alicja Kasperska-Zając, Kaszel w praktyce klinicznej – część I Kaszel ostry i podostry, Alergia, 2014, 3: 4-7.
  • Katarzyna Ptak, Ewa Cichocka-Jarosz, Przemko Kwinta, Kaszel Przewlekły u Dzieci, Dev Period Med. 2018 Dec; 22(4): 329–340.
  • Monika Kopka, Milena Małecka, Iwona Stelmach, Przewlekły kaszel jako objaw refluksu krtaniowo-gardłowego — opis dwóch przypadków, Pneumonologia i Alergologia Polska 2016, suplement I, strony A7–A10
  • Izabella Głodzik, Podgłośniowe zapalenie krtani (krup wirusowy), https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/138899,podglosniowe-zapalenie-krtani-krup-wirusowy, [data dostępu: 29.08.2022].
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Objawy oddechowe
Syrop prawoślazowy - na jaki kaszel stosować? Dawkowanie i opinie
Syrop na chore gardło i kaszel
Kaszel poinfekcyjny - u dzieci i dorosłych. Ile trwa i co pomaga?
Dziecko z kaszlem poinfekcyjnym
Kaszel refluksowy - objawy. Jak załagodzić u dzieci i dorosłych?
Kobieta z problemem kaszlu refluksowego
Podobne artykuły
Badanie szmeru pęcherzykowego
Szmer pęcherzykowy. Co oznacza nad płucami, symetryczny i zaostrzony?
Koklusz
Krztusiec u dzieci i dorosłych - objawy, leczenie, diagnostyka
Chore płuca ze względu na wodę
Woda w płucach - czy jest niebezpieczna? Objawy, przyczyny i leczenie
Mężczyzna odczuwa ból w klatce piersiowej
Ból płuc - jakie są tego przyczyny? Diagnostyka i leczenie bolących płuc
Kobieta mająca świszczący kaszel
Świszczący kaszel - przyczyny i leczenie. Jak go rozpoznać?

Reklama


1/3 kobiet ma niedobór tego pierwiastka 😲
Sprawdź powód!