Morfologia krwi to nic innego, jak badanie składu krwi, w szczególności - określanie parametrów czerwonych i białych krwinek. Wyniki badań krwi pozwalają zdiagnozować wiele ciężkich schorzeń, od stanów zapalnych, po nowotwory. W sytuacji gdy wyniki morfologii krwi odstają od norm, wykonuje się badanie pogłębione – morfologię z rozmazem.
Reklama
Morfologia krwi
Badanie krwi, zwane morfologią, ma na celu zbadanie składu krwi. Analizowanych jest wiele składników krwi – czerwonych krwinek, różnych rodzajów białych krwinek i innych. Wyniki badań krwi zawierają zazwyczaj opis takich parametrów, jak MPV, PCT, MCH, LYM, RBC, HCT, WBC, EOS Baso i kilka innych.
Tajemnicze skróty związane są z angielskimi nazwami elementów składowych krwi – na przykład WBC to White Blood Cells - białe krwinki.
Reklama
MPV morfologia
MPV (Mean Platelet Volume) to wskaźnik, na podstawie którego określa się średnią objętość trombocytów – płytek krwi wytwarzanych przez szpik kostny.
Prawidłowy wynik tego badania krwi mieści się w określonym przedziale, ale uwaga: każde laboratorium ma swoje normy, wynikające między innymi z różnic w stosowanym sprzęcie. Niektóre źródła podają, że prawidłowa jest wartość od 7,5 do 10 fl, inne – 9 do 12 fl, jeszcze inne – 9-14 fl… W każdym więc przypadku otrzymaną wartość należy odnieść do wielkości normy, którą dane laboratorium zamieszcza na wydruku zawierającym wyniki badania krwi.
Obniżony współczynnik MPV w morfologii krwi może być spowodowany między innymi przez:
- uszkodzenie szpiku kostnego
- białaczkę
- przerzuty nowotworowe
- mocznicę
- niewydolność wątroby
- alkoholizm
- niedobór witaminy B
- zatrucie chemikaliami
- długotrwałe przyjmowanie antybiotyków
Jeśli współczynnik MPV w morfologii krwi jest podwyższony, będzie to oznaczać zwiększoną liczbę trombocytów. Nie jest to dobry sygnał. Wysoki wskaźnik MPV w morfologii krwi może być wynikiem między innymi:
- zapalenia trzustki
- reumatoidalnego zapalenia stawów
- innych ostrych stanów zapalnych
- białaczki szpikowej
- niedoboru żelaza
Reklama
LYM morfologia
Współczynnik LYM w morfologii krwi dotyczy limfocytów, czyli jednego z rodzajów białych krwinek, niezwykle istotnych w procesie budowania odporności organizmu. Poszczególne typy limfocytów (T, B i NK) odpowiadają za tak zwaną odpowiedź immunologiczną organizmu, wytwarzanie przeciwciał oraz niszczenie komórek wirusowych i rakowych.
Dlatego określenie poziomu limfocytów w badaniu krwi pomaga diagnozować stany osłabienia odporności organizmu, a także wykrycie bardzo ciężkich chorób, z AIDS i białaczką włącznie
Właściwy poziom limfocytów w morfologii krwi różni się w zależności od wieku. Wartości procentowe dla poszczególnych grup wiekowych powinny mieścić się w następujących widełkach:
- noworodki do 6 dnia życia: 26-36 procent,
- noworodki od 7 do 13 dnia: 36-46 procent,
- noworodki od 15 do 30 dnia: 43-53 procent,
- niemowlęta od 1 do 11 miesiąca: 45-75 procent,
- dzieci od 1 do 3 lat: 50-70 procent,
- dzieci 4-5 lat: 40-60 procent,
- dzieci 6-7 lat: 32-52 procent,
- dzieci 8-15 lat: 28-48 procent
- młodzież 16-19 lat: 25-45 procent
- dorośli: 18-44 procent.
Obniżona liczba limfocytów występuje między innymi w przypadku AIDS, wirusowego zakażenia wątroby, a także mniej groźnych zakażeń wirusowych.
Przyczynami zwiększonej liczby limfocytów w badaniu krwi mogą być:
- białaczka limfocytowa
- chłoniaki
- szpiczak mnogi
- toksoplazmoza
- nadczynność tarczycy
Reklama
RBC morfologia
Wskaźnik RBC w morfologii krwi oznacza poziom erytrocytów, czyli czerwonych krwinek. Wytwarzane w szpiku kostnym erytrocyty odpowiadają za transport tlenu do płuc.
Normy czerwonych krwinek zależą od płci oraz wieku i wynoszą:
- noworodki (1-3. dzień życia) - 4,0-6,6 mln/mm3
- noworodki (1 tydzień) - 3,9-6,3 mln/mm3
- noworodki (2. tydzień) - 3,6-6,2 mln/mm3
- noworodki (3. tydzień) - 3,6-6,2 mln/mm3
- niemowlęta (1. miesiąc) - 3,0-5,4 mln/mm3
- niemowlęta (2. miesiąc) - 2,7-4,9 mln/mm3
- niemowlęta (3.-6. miesiąc) - 3,1-4,5 mln/mm3
- niemowlęta (7.-24. miesiąc) - 3,7-5,3 mln/mm3
- dzieci (3.-6. rok) - 3,9-5,3 mln/mm3
- dzieci (7.-12. rok) - 4,0-5,2 mln/mm3
- dziewczynki (13.-16. rok) - 4,1-5,1 mln/mm3
- chłopcy (13.-16. rok) - 4,5-5,9 mln/mm3
- kobiety - 4-5,5 mln/mm3
- mężczyźni - 4,7-6,1 mln/mm3
Obniżony poziom erytrocytów w badaniu krwi wskazuje na anemię. Natomiast wskaźniki powyżej norm wynikać mogą z niedotlenienia, odwodnienia, chorób serca nawet nowotworu wątroby
Reklama
Morfologia WBC
Morfologia WBC (white blood cells) to badanie określające poziom białych krwinek, odpowiedzialnych za obronę organizmu przed wirusami i bakteriami. Norma w tym badaniu krwi wynosi od 4,0 do 10,8 x 109/l zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Gdy morfologia WBC wykazuje obniżony poziom białych krwinek, mamy do czynienia z tak zwaną leukopenią. Może to być spowodowane białaczką lub innymi chorobami szpiku kostnego, chorobami wątroby i śledziony. Ale obniżony poziom białych krwinek w morfologii WBC może też wynikać z napromieniowania lub zatrucia substancjami toksycznymi.
Z kolej podwyższony poziom WBC w badaniu krwi, tak zwana leukocytoza, występuje w przypadku:
- chorób zakaźnych,
- zapaleń,
- oparzeń;
- bywa wynikiem stresu,
- ostrej białaczki.
Reklama
EOS morfologia
Eozynofile (EOS) to rodzaj krwinek białych, które pełnią ważną rolę w układzie odpornościowym człowieka. Powstają w szpiku kostnym, a ich podstawowym zadaniem jest niszczenie obcych białek. Prawidłowa wartość EOS w morfologii krwi wynosi 35-350 na milimetr sześcienny. Przeciętnie wartość ta wynosi około 130. Eozynofile stanowią do 5 procent wszystkich białych krwinek. Gdy jest ich zdecydowanie więcej niż 5 procent, mówimy o eozynofilii.
Jeśli badanie krwi wykaże podwyższony poziom EOS, może to świadczyć o:
- chorobach alergicznych, takich jak astma oskrzelowa czy katar sienny,
- schorzeniach natury pasożytniczej, na przykład toskarozie, włośnicy.
- Podwyższony poziom eozynofilii w morfologii krwi może też wskazywać na białaczkę, chłoniak Hodina, atopowe zapalenie skóry, reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie płuc.
Z kolei niski poziom eozynofilii w badaniu krwi najczęściej jest wynikiem stresu i zmęczenia, ale czasem wskazuje też na groźne choroby, takie jak dur brzuszny, posocznica czy czerwonka.
Reklama
Baso morfologia
Tak zwane bazofile to inny z rodzajów białych krwinek, są zaliczane do granulocytów zasadochłonnych. Odpowiadają za odporność organizmu. Oznaczenie poziomu Baso w morfologii krwi również pomaga w diagnozowaniu wielu poważnych chorób.
Norma w przypadku bazofili wynosi 0 – 0,13 x 109/l. Podwyższone wartości Baso w badaniu krwi mogą być skutkiem:
- chorób alergicznych,
- owrzodzenia
- stanu zapalnego przewodu pokarmowego i jelit,
- niedoczynności tarczycy.
- Mogą też świadczyć o rozwoju ostrej białaczki szpikowej.
Z kolei niskie wartości Baso mogą wskazywać na:
- nadczynność tarczycy
- ostre zapalenie płuc.
- Mogą też być wynikiem przewlekłego stresu.
