Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗

Plastry antykoncepcyjne - rodzaje, skuteczność, zalety i wady

Plastry antykoncepcyjne to coraz popularniejszy środek zapobiegania ciąży, należący do jednej z metod antykoncepcji hormonalnej. Działają podobnie, jak tabletki antykoncepcyjne, ale dzięki temu, że zawarta w nich substancja czynna wnika do krwiobiegu przez skórę i tym samym omija przewód pokarmowy, mogą być świetną alternatywą dla kobiet zmagających się z dolegliwościami ze strony wątroby. Ponadto chętnie skorzystają z nich kobiety, którym zdarza się zapomnieć o przyjęciu pigułki.
Antykoncepcja w plastrach
Źródło: 123RF
Spis treści

Reklama

Czym są plastry antykoncepcyjne?

Jak działają plastry antykoncepcyjne? Są rodzajem transdermalnej, czyli podawanej przezskórnie, antykoncepcji hormonalnej. Działają na tej samej zasadzie co dwuskładnikowa tabletka antykoncepcyjna, a w swoim składzie zawierają dwa hormony: etynyloestradiol, czyli estrogen stosowany również w pigułkach antykoncepcyjnych oraz pochodną progesteronu – norelgestromin. Charakteryzują się wysoką skutecznością, bezpieczeństwem i wygodą aplikowania. 

Do zalet stosowania plastrów antykoncepcyjnych, które dają im przewagę nad pigułką, można zaliczyć m.in. 

  • sposób uwalniania się substancji czynnej, czyli to, że hormony przedostają się do krwiobiegu bezpośrednio przez skórę, dzięki czemu omijają układ pokarmowy i nie obciążają wątroby,
  • nie wymagają codziennego stosowania, 
  • odklejenie plastra nie obniża działania środka antykoncepcyjnego. Na przyklejenie kolejnego mamy aż 48 godzin. Jednak to komfortowe rozwiązanie lepiej stosować w nagłych przypadkach, bardziej sporadycznie niż regularnie.

Cena za jedno opakowanie zawierające trzy plastry antykoncepcyjne waha się w granicach 40-90 zł. 

Reklama

Czy można kupić plastry antykoncepcyjne bez recepty?

Plastry antykoncepcyjne, podobnie jak inne hormonalne środki zapobiegające ciąży, dostępne są tylko i wyłącznie na receptę, po wcześniejszej wizycie u ginekologa. 

Zanim lekarz przepisze plastry antykoncepcyjne powinien:

  • zebrać stosowny wywiad, 
  • przeprowadzić badanie ginekologiczne, badanie piersi,
  • zlecić cytologię i odpowiednie badania laboratoryjne. 

Jeśli ewentualne przeciwskazania do przyjmowania tego rodzaju antykoncepcji hormonalnej zostaną wykluczone, można rozpocząć stosowanie plastrów antykoncepcyjnych. 

Reklama

Jaką skuteczność mają plastry antykoncepcyjne?

Czy plastry antykoncepcyjne są skuteczne? Działanie plastrów antykoncepcyjnych, podobnie jak każdej innej metody antykoncepcyjnej, określa się przy pomocy wskaźnika Pearla. Przedstawia on stosunek liczby nieplanowanych ciąż, do których doszło w skutek regularnego pożycia seksualnego w ciągu roku u stu par, stosujących w tym czasie konkretną metodę antykoncepcji. Im niższy wskaźnik Pearla, tym metoda antykoncepcyjna jest bardziej skuteczna.

Wskaźnik Pearla dla plastrów antykoncepcyjnych wynosi 0,9, a za najbardziej skuteczne metody zapobiegania ciąży uważane są te o wartości indeksu Pearla do 2. Oznacza to, że plastry transdermalne są wysoce skutecznym środkiem antykoncepcyjnym. Podobnie, jak tabletki antykoncepcyjne, plastry wykazują ponad 99% skuteczności. Należy jednak pamiętać o tym, że podane wartości dotyczą sytuacji, w której konkretny środek antykoncepcyjny jest stosowany prawidłowo i zgodnie z zaleceniami specjalisty.

Reklama

Jakie są skutki uboczne stosowania plastrów antykoncepcyjnych?

Specyfika plastrów antykoncepcyjnych pozwala na mniej inwazyjne dostarczanie substancji czynnej do krwiobiegu, dzięki czemu omija ona układ pokarmowy i powoduje mniej dolegliwości, chociażby ze strony wątroby. Nie oznacza to jednak, że ta forma antykoncepcji nie ma żadnego negatywnego wpływu na organizm i nie może przyczynić się do występowania skutków ubocznych. 

Objawy niepożądane, jakie mogą wystąpić w trakcie stosowania plastrów antykoncepcyjnych to między innymi:

  • bóle głowy,
  • bóle piersi,
  • miejscowe reakcje alergiczne i podrażnienia skóry (w miejscu przyklejenia plastra),
  • nudności i wymioty,
  • wzdęcia,
  • suchość pochwy,
  • możliwość powstania zakrzepicy,
  • zwiększone łaknienie,
  • wzrost masy ciała przez zatrzymanie wody w organizmie,
  • przebarwienia skórne na twarzy (tzw. ostuda),
  • plamienia i krwawienia niemające związku z miesiączką,
  • wahania nastroju,
  • możliwość obniżenia skuteczności podczas jednoczesnego przyjmowania niektórych leków.

Ponadto, plastrów antykoncepcyjnych nie powinny stosować m.in. kobiety cierpiące na otyłość, chorobę wieńcową, nadciśnienie tętnicze, chorobę nowotworową, po 35. roku życia, będące w ciąży, palące tytoń, zmagające się z żylakami, schorzeniami wątroby, zaburzeniami krzepnięcia, czy  cukrzycą. Plaster antykoncepcyjny może się również odklejać pod wpływem wilgoci, przez co jego stosowanie będzie problematyczne u pań aktywnych fizycznie lub mających skłonność do nadmiernej potliwości. 

Reklama

Rodzaje plastrów antykoncepcyjnych

Na rynku dostępne są rozmaite rodzaje plastrów antykoncepcyjnych, które różnią się między sobą przede wszystkim dawką hormonów. Inne różnice to głównie kwestie estetyczne oraz cena. 

Standardowo plaster antykoncepcyjny składa się z trzech warstw: 

  • zabezpieczającej, którą zrywa się tuż przed przyklejeniem plastra do skóry,
  • właściwej zawierającej hormony i klej umożliwiający trzymanie się na skórze,
  • wierzchniej, zapewniającej ochronę przed czynnikami zewnętrznymi, np. wodą. 

Reklama

Czy po plastrach antykoncepcyjnych się tyje?

Plastry antykoncepcyjne, podobnie jak inne środki antykoncepcji hormonalnej, mogą powodować efekty uboczne w postaci przyrostu masy ciała. Odpowiada za to podwyższony poziom  hormonów  płciowych. Jednak przybieranie na wadze nie oznacza w tym przypadku tycia spowodowanego przyrostem tkanki tłuszczowej, a raczej zatrzymywaniem się wody w organizmie. Objawy związane z odczuwaniem obrzęków nóg, czy nabrzmiałymi piersiami powinny minąć po kilku cyklach. Jeśli pomimo upływu czasu dolegliwości nie mijają, warto skonsultować się z lekarzem. W przypadku, gdy przyrost masy ciała związany jest jednak z tkanką tłuszczową, należy zwrócić uwagę na dietę i prowadzony tryb życia. 

Reklama

Kiedy plastry antykoncepcyjne zaczynają działać?

Plastry antykoncepcyjne zaczynają działać od chwili przyklejenia, o ile udało się tego dokonać w pierwszych dniach cyklu (pomiędzy pierwszym a piątym dniem), czyli na początku krwawienia menstruacyjnego. Jeśli plaster został naklejony po tym okresie, przez ok. tydzień nie będzie jeszcze chronił przed zajściem w ciążę. Warto w tym czasie skorzystać z innych metod antykoncepcyjnych, np. użyć prezerwatyw, bądź zachować wstrzemięźliwość seksualną. 

Jak działają plastry antykoncepcyjne?

Plastry antykoncepcyjne zawierają w swoim składzie te same hormony co pigułki antykoncepcyjne, dlatego ich działanie jest podobne, a główna różnica wynika ze sposobu podawania substancji czynnej. Plastry należą do antykoncepcji transdermalnej, czyli metody polegającej na dostarczaniu hormonów przez skórę. Hormony uwalniane są do krwiobiegu stopniowo i systematycznie, dzięki czemu ich stężenie utrzymuje się na stałym poziomie. Odpowiednia dawka hormonów powoduje m.in. zagęszczenie śluzu szyjkowego, hamowanie owulacji, a także zmiany w błonie śluzowej macicy.Dzięki temu mechanizmowi nie może dojść m.in. do uwolnienia komórki jajowej z jajnika i tym samym do zapłodnienia. Przy prawidłowym stosowaniu i właściwym działaniu plastrów antykoncepcyjnych ryzyko zajścia w ciążę spada niemalże do zera. 

Gdzie przykleić plastry antykoncepcyjne?

Gdzie naklejać plastry antykoncepcyjne? Najlepiej przyklejać je w miejscach najmniej narażonych na otarcia, ucisk i działanie innych niekorzystnych czynników zewnętrznych. Należy pamiętać o tym, że przed przyklejeniem plastra skóra powinna być czysta, sucha i pozbawiona owłosienia oraz wolna od jakichkolwiek kremów, maści, czy olejków. 

Najodpowiedniejszymi miejscami do przyklejenia plastra są:

  • ramię – zewnętrzna część,
  • pośladki,
  • plecy – szczególnie okolice łopatek,
  • ewentualnie okolice bikini.

Pod żadnym pozorem nie naklejamy plastra na piersi.

Jak stosować plastry antykoncepcyjne?

Jeśli chcemy, aby plastry antykoncepcyjne zachowały swoją skuteczność, należy je prawidłowo stosować. W opakowaniu znajdują się trzy plastry, każdy na jeden tydzień. Po trzech tygodniach następuje przerwa i pojawia się krwawienie. 

Z punktu widzenia skuteczności plastra antykoncepcyjnego, jako metody transdermalnej, najważniejsze jest odpowiednie przygotowanie powierzchni skóry. 

W miejscu, w którym zamierzamy przykleić plaster, skóra powinna być:

  • oczyszczona, 
  • odtłuszczona, 
  • sucha, 
  • nieowłosiona. 

Nie należy smarować jej żadną maścią, kremem, balsamem, czy olejkiem. Warto również zwrócić uwagę na to, aby w miejscu mocowania plastra naskórek nie był uszkodzony, zmieniony chorobowo, czy nie posiadał znamion. 

Samo naklejanie plastra jest bardzo proste. Należy zdjąć z niego warstwę zabezpieczającą, przyłożyć go do odpowiednio wybranego i przygotowanego miejsca na skórze, przytrzymać dłonią około 30 sekundi po sprawie. Po tygodniu należy usunąć plaster i przykleić nowy. Warto mieć na uwadze to, aby kolejnego plastra nie przyklejać dokładnie w to samo miejsce, ale np. kilka centymetrów obok. 

Należy również zwrócić uwagę na sposób przechowywania plastrów antykoncepcyjnych. Najlepiej sprawdzi się do tego celu suche i ciemne miejsce w temperaturze pokojowej. Nie zaleca się trzymania plastrów antykoncepcyjnych w lodówce, gdyż mogą one stracić swoje właściwości antykoncepcyjne.  

Czytaj również
Marta  Roszkowska
Artykuł napisany przez
Marta Roszkowska
Skonstruowana z zamiłowania do poznawania ludzi i świata. Z wykształcenia dziennikarka, specjalistka PR, trenerka i projektantka graficzna. Od ponad 20 lat spaja obszary mediów tradycyjnych z nowymi, współpracując po drodze z redakcjami, pisząc, fotografując, redagując, wydając gazety i serwisy internetowe. Na przestrzeni lat związana m.in. z Dziennikiem Łódzkim, serwisami Nasze Miasto i Moje Miasto. Swoje pasje i doświadczenie wykorzystuje w pracy zawodowej.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Antykoncepcja
Prezerwatywy dla kobiet - jak założyć damski kondom? Cena
Ginekolog pokazuje prezerwatywę dla kobiet i dla mężczyzn
Alkohol a antykoncepcja – na co trzeba uważać?
Picie alkoholu przez kobiety stosujące antykoncepcję
Jak dobrać odpowieni rozmiar prezerwatywy i dlaczego jest to takie ważne?
Jakie są rozmiary prezerwatyw?
Podobne artykuły
Mężczyzna trzyma w dłoni prezerwatywę
Kiedy prezerwatywa nie jest skuteczna?
Zakładanie prezerwatywy
Jak prawidłowo założyć prezerwatywę? Porady i wskazówki
Czy prezerwatywy są skuteczne?
Skuteczność prezerwatyw - według wskaźnika Pearla i w procentach
Prezerwatywa założona na banana i miarka
Rozmiary prezerwatyw - jak sprawdzić i odpowiednio dobrać?
Skutki odstawienia tabletek antykoncepcyjnych
Odstawienie tabletek antykoncepcyjnych - pozytywne i negatywne skutki dla organizmu

Reklama


Czym się różni odporność swoista od nieswoistej?
Sprawdź!