ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗

Szałwia - właściwości i przeciwwskazania. Na co pomaga i czy można ją stosować w ciąży?

Szałwia to znany od stuleci naturalny sposób na różne dolegliwości, m.in. żołądkowe, a także zapalenia w obrębie jamy ustnej. Istnieje ponad 900 gatunków tej rośliny, z czego najważniejszym z punktu widzenia medycyny jest szałwia lekarska. Dowiedz się, na co pomaga szałwia i jak ją stosować.
Ziele szałwii lekarskiej
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Istnieje ponad 900 gatunków szałwii, z czego najbardziej ceniona jest szałwia lekarska.
  • Szałwia wykazuje działanie antyoksydacyjne, oczyszczające i ściągające.
  • Powszechnie stosuje się szałwię lekarską jako płukanki na zapalenie dziąseł.
SPRAWDŹ TEŻ: Zioła, które leczą.
Spis treści

Reklama

Jak wygląda szałwia?

Do grona najważniejszych roślin zielarskich, które są uprawiane przez człowieka zalicza się szałwię. Jej łacińska nazwa wywodzi się albo od określenia „salvus” - zdrowy, albo od czasownika „salvare”- czuć się dobrze.

W czasach średniowiecza, szałwia w Polsce była uważana za zioło uniwersalne, leczące wiele chorób. Potwierdzenie tej tezy znajdziemy nawet w przysłowiu staropolskim: „Tego śmierć nie ubodzie, kto ma szałwię w ogrodzie”.

Szałwia należy do rodziny jasnotowatych. Wyróżnia się właściwościami przeciwzapalnymi oraz ściągającymi. Obecnie znamy kilkaset gatunków szałwii różniących się kolorem i liśćmi, ale najważniejszym z punktu widzenia zdrowia człowieka jest szałwia lekarska.

Wyróżnia się wzniesionymi łodygami, pokrytymi szaro-zielonymi, omszonymi liśćmi o lancetowatym kształcie. Ma fioletowo-różowe kwiaty. Istnieją natomiast gatunki, gdzie kwiaty są czerwone, białe, lawendowe, bordowe czy pomarańczowe.

Szałwia ma kojący, balsamiczny zapach, który pomaga uwolnić umysł od napięcia oraz nadmiernego stresu. Przykładowo wyróżnia się gorzkim smakiem, z uwagi na obecność gorzkich tanin.

Szałwia lekarska to nie tylko zioło lecznicze, ale też przysmak stosowany w kuchni.

Reklama

Gatunki i odmiany szałwii

Znanych jest około 900 gatunków szałwii. Opisanie więc wszystkich w jednym miejscu byłoby prawdziwym wyzwaniem. My ograniczymy się do kilku najistotniejszych.

Zdaniem takich specjalistów autorów publikacji na łamach „Postępów Fitoterapii”, najważniejszym z nich jest szałwia lekarska. Naturalnie pojawiła się w obszarze śródziemnomorskim. Znali ją już w starożytnej Grecji tacy wybitni ludzie tamtych czasów jak: Hipokrates, Pliniusz oraz Dioskurides.

Lecznicze zastosowanie szałwii lekarskiej doceniała św. Hildegarda. Natomiast edykt Karola Wielkiego wprowadził jej uprawę na terenie Europy. Wśród odmian tego ziela wyróżnić można: Tricolor, szałwię trójbarwną o trójkolorowych liściach, Icterinę o zielonych liściach z szerokim, żółto-kremowym obrzeżem.

Kolejnym gatunkiem tej rośliny, która również ma znaczenie w ziołolecznictwie, jest szałwia czerwonokorzeniowa, zwana również szałwią czerwoną albo chińską. W tym przypadku surowiec wykorzystywany do leczenia to korzenie.

Inny gatunek, szałwia muszkatołowa, inaczej szałwia srebrzysta to ziele, z którego odwary stosuje się jako środki przeciwpotne. Znajduje ona zastosowanie także przy problemach żołądkowych, skurczach jelit, wzdęciach oraz biegunkach.

Natomiast tzw. biała szałwia pochodzi ze Stanów Zjednoczonych i określana jest też jako szałwia indiańska albo święta, z uwagi na to, że była wykorzystywana w trakcie rytuałów oczyszczających umysł i wypędzających złe moce.

Ojczyzną szałwii błyszczącej jest Brazylia. Tego typu roślina kwitnie na czerwono zazwyczaj od czerwca do pierwszych przymrozków. Znana jest również jako szałwia ogrodowa albo szałwia ozdobna, z uwagi na piękne kwiaty, które mogą stanowić dekorację balkonu albo tarasu.

Szałwia hiszpańska została po raz pierwszy opisana przez Karola Linneusza i występuje również pod popularną nazwą: chia. Pochodzi z terenów dzisiejszego Meksyku oraz Gwatemali. Pozyskane z niej nasiona służyły nie tylko w celach leczniczych, ale też do różnego rodzaju obrzędów religijnych.

Rośliną miododajną jest natomiast szałwia łąkowa. Inne gatunki szałwii to szałwia omączona na świecie uprawiana jako szałwia wieloletnia, natomiast w Polsce głównie jako roślina jednoroczna.

Szałwia libańska, inaczej gojnik, od wieków była wykorzystywana w celach profilaktycznych i leczniczych na terenie Bliskiego Wschodu i krajów bałkańskich.

Gatunkiem występującym jedynie na południu Francji i Hiszpanii oraz w północno-zachodniej części Afryki jest szałwia lawendolistna. Jej liście wykorzystuje się do tworzenia naparów wykrztuśnych, regulujących trawienie czy oczyszczających.

Co ciekawe, istnieje gatunek szałwii, tzw. szałwia wieszcza, znana również pod określeniem szałwia czarownika, która wykazuje działanie narkotyczne. Endemicznie rośnie w Meksyku. W tych okolicach wykorzystywano ją do rytuałów.

Reklama

Uprawa szałwii

Sposób uprawy szałwii zależy od wybranego gatunku. Szałwia lekarska ceni sobie umiarkowanie suchą, żyzną, przepuszczalną glebę o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym, z dodatkiem żwiru lub piasku.

Lubi miejsca nasłonecznione i osłonięte od wiatru. Kwitnienie szałwii przypada od końca maja do końca lipca. Jej kwiaty są miododajne. Nasiona szałwii kiełkują w temperaturze około 20 st. Celsjusza.

Istnieją różne metody rozmnażania szałwii: poprzez nasiona, które są wysiewane na rozsadniku w marcu i kwietniu albo jesienią poprzez podział starszych kęp. Szałwia lekarska może być uprawiana w doniczce. Uprawa szałwii lekarskiej nie jest więc wymagająca, a daje możliwość korzystania ze zdrowych liści w celach leczniczych i kulinarnych.

Z kolei tzw. szałwię błyszczącą sadzi się na przełomie lutego i marca do skrzynek i przechowuje w ogrzewanym pomieszczeniu. Dobrze czuje się na glebach lekko kwaśnych. Tego typu rośliny wymagają nawożenia co kilka tygodni, ponieważ szybko tracą składniki odżywcze.

Istotna jest też pielęgnacja szałwii i usuwanie przekwitłych kwiatostanów. Odmiana ta nadaje się jedynie do dekoracji ogrodu i rabatek.

Nieco inne wymagania ma szałwia muszkatołowa, która dobrze rośnie w nasłonecznionych miejscach, na glebach piaskowych, lekko wilgotnych lub suchych. Wysiew na rozsadniku następuje wczesną wiosną albo pod koniec lata, tj. w sierpniu lub we wrześniu.

Z kolei szałwię białą poleca się rozsiewać na przełomie marca i kwietnia z nasion wysiewanych na rozsadniku. Ten gatunek szałwii wymaga dobrze nasłonecznionego miejsca.

Reklama

Właściwości szałwii

Łacińska nazwa szałwii  - „salvus” oznacza „zdrowie”. Nie jest ona przypadkowa, ponieważ roślina ta ma wiele właściwości prozdrowotnych, które wynikają z zawartych w niej składników takich jak:

Każdy gatunek szałwii ma nieco inne właściwości. Przyjrzyjmy się im nieco bliżej. Oto kilka wybranych przez nas gatunków szałwii:

  • Szałwia lekarska to źródło takich składników jak garbniki, kwasy organiczne, karoten, witaminy A, C i te z grupy B, minerały: wapnia, magnezu, żelaza, potasu, cynku i sodu oraz tanin i flawonoidów. Ponadto liście zawierają duże ilości olejku eterycznego, bogatego w kamforę, borneol i cyneol, tujon i pinen. Dzięki temu roślina oddziałuje antyoksydacyjnie na organizm. Właściwości lecznicze szałwii lekarskiej są doceniane m.in. w leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej.
  • Biała szałwia – właściwości tej rośliny odkryli już Indianie. Działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, odstrasza insekty, ułatwia zasypianie, łagodzi bóle gardła, chroni przed infekcjami dróg oddechowych oraz wspomaga gojenie się ran. Przypisywano również temu gatunkowi szałwii właściwości magiczne. Wykorzystywano ją m.in. do zdejmowania uroków czy oczyszczania duszy.
  • Szałwia hiszpańska charakteryzuje się działaniem przeciwzapalnym, antyoksydacyjnym, zapobiegając szybkiemu starzeniu się organizmu, chroni również układ sercowo-naczyniowy.
  • Szałwia czerwona i szałwia chińska, zawierająca substancje, które mogą mieć zasadnicze znaczenie w terapii choroby Alzheimera. Stosuje się ją zewnętrznie do leczenia problemów skórnych, np. łuszczycy, trądziku czy egzemy. Łagodzi bóle miesiączkowe, wspomaga pracę układu krwionośnego oraz funkcje wątroby.

Reklama

Na co pomaga szałwia?

Wszystko zależy od tego, o jakim gatunku mowa. Zacznijmy od tego, do czego służy szałwia lekarska. Z uwagi na właściwości przeciwzapalne i ściągające tego ziela, stosuje się je głównie do zwalczania zapaleń jamy ustnej, dziąseł oraz gardła czy krtani.

Ponadto doceniane jest zastosowanie szałwii w leczeniu różnych dolegliwości żołądkowych, wśród których wymienić można biegunkę, nieżyt jelit, żołądka, a także wzdęcia.

Po szałwię można sięgnąć również w przypadku problemów z łupieżem. Szałwia nie tylko zwalcza tę dolegliwość, ale też pobudza cebulki włosów do wzrostu. Stymuluje też procesy odnowy skóry i redukuje jej stany zapalne, dlatego jest polecana przy owrzodzeniach, trądziku czy ropniach. Szałwia to ziele, które można wykorzystać do zwalczania nadmiernej potliwości.

Szałwię krzewiastą stosuje się w leczeniu anginy, kaszlu będącego efektem przeziębienia, anginy oraz bólów reumatycznych. Z kolei szałwia lawendolistna ma właściwości oczyszczające oraz wykrztuśne. Działa wzmacniająco na układ odpornościowy. Poleca się ją do zmniejszania bólów menstruacyjnych, objawów depresji czy nerwicy

Szałwia muszkatołowa natomiast to roślina antyseptyczna i wiatropędna, polecana w leczeniu chorób układu oddechowego i przy bólach miesiączkowych.

Na uwagę zasługuje też szałwia czerwona, która ma pozytywny wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Wspomaga funkcjonowanie serca, wspiera utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu, a także poprawia pracę wątroby. Przeciwwskazaniem do jej stosowania jest m.in. menstruacja.

Jak widać, istnieje wiele elementów wspólnych dla różnych gatunków szałwii, m.in. zwalczanie zapaleń górnych dróg oddechowych, działanie antyoksydacyjne, uspokajające czy korzystnie wpływające na dolegliwości bólowe czy układ trawienny.

Szałwia na problemy w jamie ustnej, gardle i krtani

Zioło, które warto w tym przypadku wykorzystać, ponieważ ma działanie antyseptyczne to szałwia lekarska. Ponadto wyróżnia się właściwościami grzybobójczymi i antybakteryjnymi, a także ściągającymi. Z tego też powodu szałwia na bolące gardło albo na zapalenie krtani to bardzo dobry pomysł.

Szałwię lekarską można stosować łagodząco na ból zęba, a także po jego wyrwaniu. Ze względu na właściwości antyseptyczne, warto wypłukać nią usta w przypadku obecności afty. Szałwia wspomaga również leczenie pleśniawek. Poleca się ją także na ropę w dziąśle.

Tego rodzaju płukanki robi się z połączenia 2 łyżek liści szałwii lekarskiej i 100 ml wody wrzącej. Całość parzy się pod przykryciem przez kilkanaście minut. Pamiętaj, że to rozwiązanie doraźne. Nic nie zastąpi wizyty u stomatologa lub lekarza.

Szałwia na oczy

Szałwia lekarska wykazuje działanie wysuszające oraz przeciwzapalne. Z tego też powodu ten gatunek szałwii na opuchnięte powieki nadaje się znakomicie. Napary z tego ziela można też wykorzystać na:

  • zapalenie spojówek - jako wsparcie dla leczenia,
  • jęczmień,
  • ropiejące oczy.

Nasiona szałwii białej wykorzystywali natomiast Indianie w celach oczyszczania oczu. Wkładali je do oczu na noc. Następnie czekali aż nasiona napęcznieją i w ten sposób pozbywali się zanieczyszczeń z gałki ocznej.

Szałwia na okres i infekcje intymne

Szałwia lekarska może zmniejszać bóle menstruacyjne z uwagi na działanie rozkurczowe. Miesiączki podczas przyjmowania szałwii są więc mniej bolesne. Dzieje się tak, ponieważ szałwia reguluje krążenie i łagodzi obfite miesiączki.

Warto jednak pamiętać, że stosowanie innego gatunku, tj. szałwii czerwonej jest niewskazane w czasie miesiączki. W czasie menopauzy jej działanie zmniejsza natomiast potliwość i uderzenia gorąca.

Z uwagi na swoje działanie antybakteryjne i przeciwgrzybiczne, preparaty z szałwią znajdują zastosowanie w walce z infekcjami intymnymi oraz z grzybicą pochwy. Szałwię można przygotować w formie naparu i zrobić z niej wystudzoną płukankę.

Stosowanie szałwii na skórę, twarz i włosy

Dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym, antybakteryjnym oraz przeciwwirusowym, szałwia znajduje zastosowanie również w terapii problemów skórnych.

Wyciągi z szałwii na twarz to dobre rozwiązanie w przebiegu:

  • trądziku,
  • opryszczki,
  • łuszczycy.

Ponadto przemywanie twarzy szałwią w istotny sposób rozjaśnia cerę. To naturalna detoksykacja. Dodatkowo szałwia jest polecana na nadmierne pocenie. Związki w niej zawarte regulują wydzielanie potu. Warto również stosować szałwię w formie naparu do mycia ciała narażonego na tę dolegliwość, z uwagi na antybakteryjne i łagodzące właściwości tej rośliny.

Szałwię można stosować również na włosy. Olejek szałwiowy pielęgnuje je i odżywia, działa również dobrze na zapalenie mieszków włosowych.

Czy szałwia działa na uspokojenie?

Działanie szałwii jest doceniane również w kwestii regulowania samopoczucia. Co do zasady, zioła z tego gatunku pozytywnie działają na układ nerwowy, obniżają napięcie i zmniejszają wahania nastroju.

Ponadto warto sięgnąć po szałwię na sen, w przypadku, gdy borykasz się z problemami związanymi z bezsennością. Zioło uspokaja, a jednocześnie zapewnia komfortowe zasypianie.

Czy szałwia obniża ciśnienie? Wiele gatunków szałwii, jak np. szałwia czerwona czy szałwia lekarska, działają również obniżająco na ciśnienie. Dzieje się tak, ponieważ rozluźniają ściany naczyń krwionośnych.

Szałwia na żołądek i problemy gastryczne

Szałwia lekarska normalizuje działanie układu pokarmowego, dlatego może być stosowana na takie problemy jak:

  • biegunka,
  • refluks,
  • wzdęcia,
  • zgaga.

Z kolei szałwia biała wykazuje działanie rozkurczowe i przeciwzapalne, dlatego warto stosować ją w przypadku infekcji układu pokarmowego. Wykonane z niej napary wesprą procesy trawienne.

Gatunkiem szałwii na wątrobę jest obok szałwii lekarskiej także szałwia czerwona.

Napar z szałwii wspomaga wydzielanie soków trawiennych. Polecany jest też w przypadku wrzodów żołądka. Na ten ostatni problem polecana jest oprócz szałwii lekarskiej również szałwia biała.

Na co jeszcze pomaga szałwia?

Szałwia lekarska działa skutecznie na zmniejszenie ilość kobiecego pokarmu (laktacji). Po szałwię lekarską można sięgnąć w celu leczenia różnego rodzaju zapaleń, np. na zapalenie pęcherza. Na tę dolegliwość ten gatunek rośliny sprawdzi się znakomicie, dzięki obecności w składzie flawonoidów oraz olejków o działaniu moczopędnym i bakteriobójczym.

Z uwagi na właściwości wykrztuśne szałwia polecana jest również na kaszel. Stanowi również wsparcie w walce z infekcją czy gorączką.

Roślina ta uspokaja układ hormonalny, dlatego polecana jest w przebiegu menopauzy.

Co ciekawe, badacze z Uniwersytetu Duisburg-Essen badali znaczenie szałwii lekarskiej w leczeniu covidu.

Z uwagi na działanie antybakteryjne i ściągające, szałwia może stanowić również wsparcie w leczeniu żylaków odbytu.

Należy natomiast zachować ostrożność w stosowaniu szałwii u osób z zaburzeniami nerek.

Warto wspomnieć, że  taki specjalista jak Buhner poleca szałwię czerwoną w celu redukowania objawów wywołanych przez boreliozę. Jej zastosowanie może niwelować wynikające ze wskazanej choroby problemy kardiologiczne, słabość mięśni czy demielinizację neuronów.

Ponadto, szałwia czerwona jest badana również pod kątem jej znaczenia w leczeniu choroby Alzheimera.

Stosuje się ją również profilaktycznie jako ochronę dla serca. Od lat ceni się ją w chińskiej medycynie ludowej.

Reklama

Szałwia w kuchni

Niektóre gatunki szałwii - jak szałwia hiszpańska czy lekarska - znajdują też zastosowanie w kuchni. W zależności od typu szałwii, sprawdzi się ona jako dodatek zarówno do dań słodkich, jak i wytrawnych. Obecność takiej przyprawy sprawia, że dania są lżejsze i lepiej strawne.

Listki świeżej szałwii lekarskiej można dodać do dań z mięsem, a także do wyrobów mącznych. Dużą popularnością cieszą się m.in. pierogi z dynią i szałwią. Innym wartym uwagi daniem jest także fasola po toskańsku z czosnkiem i szałwią.

Smacznym rozwiązaniem będzie też deser z szałwii hiszpańskiej. Wystarczy do miski wsypać nasiona chia, zalać je mlekiem lub wodą i wymieszać, a następnie poczekać aż napęcznieją. Wówczas całość powinna przybrać formę puddingu. Na koniec można dodać jeszcze do całości smaczne maliny. Taki deser najlepiej smakuje schłodzony.

Z kolei szałwię białą wykorzystuje się do przygotowania tzw. piniole, czyli proszku, który składa się z mąki kukurydzianej i różnych nasion i przypraw. Taką mieszankę wymyśloną przez Azteków, stosuje się następnie do wyrobu napojów i produktów spożywczych.

Decydując się na ten dodatek do potraw, należy sprawdzić, czy jest to szałwia spożywcza. Tylko informacja przekazana od producenta, że szałwia nadaje się do jedzenia daje pewność, że można ją stosować w potrawach.

Reklama

Jak stosować szałwię? Formy

Szałwia występuje w różnych formach. Może być stosowana doustnie w formie naparów, syropów i tabletek. Napar z szałwii można pić albo wykorzystać też do płukania bolącego gardła czy zainfekowanej jamy ustnej.

Szałwia znajduje również zastosowanie zewnętrzne jako olejek, dodatek do maści albo po prostu zaparzona wcześniej torebka z ziołami, którą można położyć np. na obrzęknięte oczy. Można wykorzystać ją również do kąpieli czy nasiadówek.

W takich sytuacjach zawsze należy pamiętać, by nie przykładać do skóry zioła bezpośrednio, ale zadbać o to, by było ono odpowiednio rozcieńczone z wodą, ponieważ kontakt z szałwią może doprowadzić do poparzenia skóry.

Szałwia do picia i stosowania doustnego

Zacznijmy od tego, czy można pić szałwię. Oczywiście, że tak, ale herbata z szałwii powinna być naparem odpowiednio rozcieńczonym z wodą.

W wielu aptekach, sklepach zielarskich, a nawet zwykłych sklepach można kupić szałwię do zaparzania. Tego rodzaju zioło w saszetkach można wykorzystać również do płukania gardła w anginie czy przy zapaleniu gardła.

W aptekach dostępne są także nalewki z szałwii w formie leku, przeznaczone do leczenia infekcji i stanów zapalnych jamy ustnej. Na kaszel i ból gardła można również zrobić samodzielnie syrop z szałwii, przygotowując liście tej rośliny  z wrzątkiem i cukrem.

Istnieją również suplementy diety oraz wyroby medyczne zawierające szałwię w tabletkach, np. przeznaczone do regulowania wydzielania potu czy ograniczające laktację.

Szałwia do płukania

Cały proces należy rozpocząć od przygotowania naparu z szałwii. Wystarczy łyżkę suszonych ziół zalać szklanką wrzątku i pozostawić na kilkanaście minut. Następnie napar powinien zostać odcedzony. Należy poczekać aż wystygnie i dopiero wtedy można przystąpić do płukania gardła szałwią.

W przypadku preparatów z apteki, sposób działania będzie dokładnie opisany w instrukcji.

Płukanie powinno trwać kilkanaście minut, a całość powtarzana co kilka godzin. Do płukania jamy ustnej najlepiej stosować szałwię lekarską.

Szałwia do inhalacji i palenia

Chcąc pozbyć się problemu z zatokami i zatkanym nosem można zrobić inhalacje z szałwii. W tym celu wystarczy zalać wrzątkiem 2 torebki ziół albo olejek z szałwii, a następnie pochylić się z ręcznikiem umieszczonym na głowie nad miską z ziołami.

Ręcznik powinien ograniczać dopływ powietrza do wody. W ten sposób katar zacznie szybciej spływać. Należy pamiętać, że takie inhalacje powinny trwać standardowo kilkanaście minut. Ilość szałwii w wywarze nie może być nadmierna, by nie uszkodzić skóry.

W trakcie palenia szałwii do organizmu mogą trafiać substancje kancerogenne. Ponadto przekonanie o tym, że może ona wywoływać rozluźnienie czy uczucie tzw. haju, mogą mieć związek z silną autosugestią, a nie rzeczywistym działaniem tej rośliny, choć np. w kulturze indiańskiej szałwia biała była palona, by przeganiać złe moce.

Szałwia do stosowania zewnętrznego

Szałwię można stosować również na skórę albo włosy. Trzeba jednak pamiętać, by wcześniej ekstrakt a także olej na jej bazie rozcieńczyć z wodą, gdyż zbyt duże stężenie różnych substancji zawartych w tym ziele może podrażnić skórę.

Chcąc np. przygotować kąpiel z szałwii, warto wymieszać to zioło z innymi, np. z kwiatami rumianku. Mniej więcej 2 łyżeczki takich ziół należy zalać 3 litrami wody i parzyć przez około godzinę. Taka kąpiel powinna przynieść ukojenie swędzącej skórze.

Chcąc zrobić kompres na oko z szałwii najlepiej sięgnąć po torebkę z szałwiową herbatą. Po jej zaparzeniu umieścić ją na powiece.

W łagodzeniu objawów zapalenia pęcherza można zrobić nasiadówkę z szałwii. W tym celu 10 dag ziół należy zalać minimum 1 l wrzątku i pozostawić do zaparzenia.

Dwie torebki herbaty szałwiowej należy zalać wrzątkiem, a następnie nałożyć ją nią włosy. W ten sposób powstanie płukanka z szałwii na włosy.

Dawkowanie szałwii. Jak długo można ją pić?

Nie zaleca się codziennego picia szałwii. Najlepiej sięgać po nią okazjonalnie w celu zwalczania problemów zdrowotnych, a nie traktować jako zioła do systematycznego stosowania.

Dobrym rozwiązaniem jest np. po kilkudniowej kuracji szałwią zrobić sobie dłuższą przerwę. Przyjmuje się, że bezpieczne stosowanie olejku z szałwii zewnętrznie na skórę trwa około tydzień. Po tym czasie należy go odstawić.

Informacje związane z dawkowaniem szałwii znajdują się każdorazowo na opakowaniu preparatu i trzeba kierować się tą informacją, ponieważ każdy środek może mieć inną zawartość tego zioła w swoim składzie.

Zwykle producenci polecają picie naparu z szałwii o pojemności 200 ml, raz na dobę.

Czy można pić szałwię w ciąży?

Według tzw. monografii ESCOP, szałwię zalicza się do kategorii D. Oznacza to, że ciąża stanowi przeciwwskazanie do stosowania tej rośliny. Wynika to z ryzyka toksycznego działania olejku na płód ludzki.

Taki olejek może również podrażniać skórę, a nawet wykazywać działanie poronne. Dzieje się tak jednak dopiero wówczas, gdy szałwia jest stosowana systematycznie i w dużych ilościach. Picie szałwii w ciąży jest więc nie tylko niewskazane, ale i niebezpieczne.

Sytuacją wyjątkową jest płukanie gardła szałwią w ciąży. Wówczas substancje z tej rośliny nie przedostają się do dziecka i nie wpływają na nie.

Jeżeli kobieta karmiąca chce pozbyć się laktacji, warto skorzystać z naparów z szałwii, które zmniejszają wytwarzanie pokarmu. Natomiast, gdy zależy jej na dalszym karmieniu, szałwia jest niewskazana.

Szałwia dla dzieci

Małym dzieciom nie należy podawać szałwii. Ponadto tego rodzaju zioło może uczulać, a także powodować podrażnienie skóry. Z uwagi na obecność w składzie wielu gatunków szałwii tzw. tujonu, łatwo też przedawkować tę roślinę, co może prowadzić do wystąpienia skutków ubocznych.

Jeżeli już chcemy podawać dziecku szałwię, np. na bóle gardła, powinno być ono starsze, a napary należy wykonać bardzo łagodne. Szałwia dla niemowlaka do picia jest niewskazana, chyba że lekarz wskaże inaczej.

Można ją natomiast wykorzystać do przemywania pleśniawek w ustach, ponieważ działa przeciwbakteryjnie i ściągająco. W tym celu należy namoczyć wacik w roztworze z szałwii. Musi być on jednak bardzo delikatny.

Przeciwwskazania i skutki uboczne spożywania szałwii

Pomimo wielu walorów zdrowotnych, szałwia nie jest panaceum na wszystkie dolegliwości. Ponadto, zanim po nią sięgniesz, sprawdź, czy nie wchodzi w interakcję z lekami, jeśli jakieś przyjmujesz.

Z tego zioła powinni zrezygnować pacjenci przyjmujący leki przeciwdepresyjne, a także inne środki, które oddziałują na układ nerwowy. Dużą ostrożność należy zachować łącząc szałwię z lekami przeciwzakrzepowymi.

W przypadku przyjmowania leków na cukrzycę, obecność szałwii w diecie może nadmiernie obniżyć cukier i doprowadzić do hipoglikemii.

Z szałwii powinny zrezygnować kobiety w ciąży oraz te, które chcą karmić piersią, z uwagi na jej istotny wpływ na zmniejszenie laktacji. Nie jest wskazane stosowanie naparów z szałwii w przebiegu ostrego nieżytu żołądka, a także w przypadku nowotworów, które są pobudzane przez hormony estrogeny. Na szałwię powinny uważać osoby z chorymi nerkami.

Szałwię można przedawkować. Z uwagi na występowanie w niej tujonu, może dojść do drgawek oraz uszkodzenia wątroby i układu nerwowego. Nadmiar szałwii może wywołać np. nadpobudliwość.

Ponadto, warto pamiętać o tym, że stosując olejek z szałwii na skórę, należy go rozcieńczyć, w innym przypadku może ją podrażnić.

Cena szałwii. Gdzie ją kupić?

Koszt szałwii zależy od tego, jaki gatunek wybieramy, a także formy szałwii, w jakiej decydujemy się na zakup. Cena lekarskiej szałwii z apteki to koszt kilku złotych za 30 saszetek. Nieco droższa jest szałwia w formie ziela. Trzeba zapłacić około 10-15 zł za 10 dag ziół. Z kolei sadzonka to koszt kilku złotych.

Z kolei cena szałwii białej kształtuje się na poziomie 30 kilku złotych za 100 g. Sadzonkę można kupić już za około 10 zł.

Za korzeń szałwii czerwonej w formie zmielonej zapłacisz około 30 zł za 100 g.

Gdzie kupić szałwię? W zależności od wybranej formy będą to apteki, sklepy zielarskie, a nawet supermarkety z szałwią na stoiskach warzywnych.

Czytaj również

Bibliografia

  • Z. Zdrojewicz, D. Pypno i inni, Próby zastosowania szałwii w leczeniu zaburzeń poznawczych i choroby Alzheimera, Postępy Fitoterapii 4/2015, s. 263-267, http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2016/02/pf_2015_263-267.pdf, [dostęp: 02.03.2023].
  • D. Staszek, Badania związków fenolowych w wybranych gatunkach szałwii (Salvia sp.) metodami chromatograficznymi HPLC i TLC, Uniwersytet Medyczny w Katowicach, 2012, https://www.sbc.org.pl/dlibra/show-content/publication/edition/100702?id=100702, [dostęp: 02.03.2023].
  • J. Karbowska, Z. Kochan, Szałwia hiszpańska (chia) jako bogate źródło kwasów wielonienasyconych n-3 o działaniu przeciwmiażdżycowym i kardioprotekcyjnym, Postepy Hig Med Dosw (online), 2018; 72: 307-317 e-ISSN 1732-2693, https://phmd.pl/api/files/view/408590.pdf, [dostęp: 02.03.2023].
Katarzyna Augustyniak-Woźnica
Artykuł napisany przez
Katarzyna Augustyniak-Woźnica
Dziennikarka, przyszła prawniczka. Autorka wielu publikacji o tematyce społeczno-kulturalnej, marketingowej, prawniczej, kulinarnej, medycznej i dziecięcej. Absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej na Uniwersytecie Jagiellońskim i studentka prawa na Uniwersytecie Opolskim. Prywatnie opiekunka kotki Kici.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Zioła
Kozieradka na włosy - jakie są efekty kuracji? Olej, wcierka i maseczka
Nasiona kozieradki
Bluszczyk kurdybanek - jak wygląda i z czym można go pomylić? Właściwości
Babka płesznik - właściwości, przeciwwskazania i opinie. Jak ją stosować?
Roślina babka płesznik
Podobne artykuły
Skrzyp polny - jak wygląda i na co pomaga? Właściwości i skutki uboczne
Glistnik jaskółcze ziele w moździerzu i domowe leki
Maść z glistnika jaskółcze ziele. Gdzie kupić? Jak działa? Na co pomaga? Przepis
Zielony liść laurowy oraz olej laurowy
Liść laurowy - jakie ma właściwości i na co pomaga? Przeciwwskazania
Mak lekarski - jak go rozpoznać i gdzie rośnie? Nasiona i uprawa
Czosnek niedźwiedzi w kuchni
Jak wygląda czosnek niedźwiedzi? Liście, kwiaty i owoce

Reklama


1/3 kobiet ma niedobór tego pierwiastka 😲
Sprawdź powód!