Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗

Nerka podkowiasta - przyczyny, objawy, leczenie

Nerka podkowiasta to wada wrodzona polegająca na zrośnięciu nerek. Połączone organy tworzą twór, który kształtem przypomina podkowę. Najczęściej choroba przebiega bezobjawowo, a pacjent dowiaduje się o niej przypadkiem w trakcie innych badań.Jeśli jednak wada się ujawnia, mogą wystąpić symptomy takie jak: bóle brzucha, częstomocz lub zastój moczu, a także nudności i wymioty. Poznaj przyczyny, objawy i sposoby leczenia nerki podkowiastej.
Budowa nerki podkowiastej
Źródło: 123RF
Spis treści

Nerki to parzysty narząd zlokalizowany w jamie brzusznej, a ich główną rolą jest produkcja moczu. Położone są one na wysokości dwóch ostatnich kręgów piersiowych i trzech górnych kręgów lędźwiowych.

Termin nerka podkowiasta oznacza chorobę należącą do wad wrodzonych (obecnych od urodzenia), która polega na zrośnięciu nerek – tworzą one wówczas jeden twór przypominający kształtem „podkowę”. U dorosłych wada ta występuje w przybliżeniu u jednej osoby na pięćset, natomiast u dzieci ponad dwa razy częściej, czyli około jednej na trzysta. Nerka podkowiasta niemalże dwa razy częściej występuje u mężczyzn.

Reklama

Czym jest nerka podkowiasta?

Wada ta polega na zrośnięciu dolnych (95% przypadków), znacznie rzadziej górnych biegunów nerek, a przestrzeń łącząca obie nerki nazywana jest cieśnią. Czasami dochodzi jednak do zrośnięcia obu biegunów (górnych i dolnych), wtedy powstaje tzw. nerka dyskowata.

Charakterystyczne jest położenie zrośniętych nerek niżej niż w normalnych warunkach. Najczęściej nerka podkowiasta składa się z nerek jednakowej wielkości symetrycznie położnych, choć czasem jedna z nich może być mniejsza, podwójna lub przemieszczona.

Miąższ nerkowy położony jest przed kręgosłupem, przez co narażony jest na urazy, które mogą stymulować powstawanie tkanki łącznej. Jeśli tkanka ta rozrasta się w okolicy moczowodu i miedniczki nerkowej może powodować zastój moczu.

Reklama

Przyczyny nerki podkowiastej

Odkryto, że zespół Turnera (genetycznie uwarunkowany zespół wad wrodzonych, który wynika z całkowitego lub częściowego braku jednego z chromosomów płciowych X), w około 25-45% współistnieje z wadami wrodzonymi nerek, w tym w 10-16% współistnieje z nerką podkowiastą.

W chwili obecnej nie są znane sposoby zapobiegania rozwojowi nerki podkowiastej, która powstaje w okresie życia płodowego.

Reklama

Nerka podkowiasta - towarzyszące nieprawidłowości w organizmie

Wada powoduje częstsze niż normalnie narażenie na wystąpienie:

U dzieci ze stwierdzoną nerką podkowiastą zaobserwowano częstsze występowanie guza Wilmsa (najczęstszy typ guza w jamie brzusznej u dzieci). Ponadto wykazano, że nerka podkowiasta dość często (w około 1/3 części przypadków) może współistnieć z innymi nieprawidłowościami w organizmie (patrz tabela poniżej).

Nieprawidłowości w organizmie, które mogą występować wspólnie z nerką podkowiastą:
wady przewodu pokarmowego takie jak: nieprawidłowe obroty narządów wewnętrznych, niedrożność odbytu
wady serca: wada przegrody międzykomorowej (przegrody oddzielającej prawą i lewą komorę od siebie)
choroby genetyczne takie jak zespół Turnera
wady centralnego układu nerwowego
wady szkieletu, wśród których wymieniane są: stopa szpotawa oraz deformacje żeber

 

Reklama

Nerka podkowiasta - objawy

Często przebieg jest bezobjawowy, a do wykrycia choroby dochodzi najczęściej przypadkowo. U pacjenta zgłaszającego się na badania jamy brzusznej (głównie USG) wykonywane z innych przyczyn podczas rutynowej oceny nerek stwierdza się występowanie tej wady.

Rzadziej, jeśli wada ta spowoduje wystąpienie objawów, mogą one mieć charakter:

  • nudności i wymiotów,
  • częstomoczu (częstsza niż zwykle potrzeba oddania moczu),
  • objawów związanych z zastojem moczu,
  • bólów brzucha,
  • ewentualnie wyczuwalnego guza w brzuchu.

Konsekwencją i zarazem objawem wady mogą być również częściej niż w ogólnej populacji występujące:

  • kamienie nerkowe,
  • infekcje dróg moczowych z objawowym krwiomoczem (mocz o zabarwieniu czerwonawym, czasem żywoczerwonym, wynikającym z obecności w nim krwi)
  • ropomocz

Reklama

Nerka podkowiasta - diagnostyka

Nerka podkowiasta w około 1/3 przypadków nie daje żadnych objawów. Wówczas choroba rozpoznawana jest przypadkowo, podczas badania jamy brzusznej (USG, TK, itd.) wykonanego z całkiem innego powodu.

Otrzymując wynik pacjent dowiaduje się, że jego nerki nie są prawidłowo zlokalizowane w jamie brzusznej, a przede wszystkim są zrośnięte. U reszty chorych wystąpienie mało charakterystycznych objawów powoduje zgłoszenie się pacjenta najczęściej do swojego lekarza rodzinnego.

Rolą lekarza pierwszego kontaktu jest zlecenie prostych badań:

  • moczu,
  • krwi
  • USG brzucha,

a następnie skierowanie pacjenta do specjalisty chorób nerek (nefrologa) celem konsultacji.

Lekarz nefrolog decyduje o zleceniu kolejnych bardziej specjalistycznych badań, którymi mogą być:

Ich rolą jest zobrazowanie struktur zrośniętych nerek, ocena stopnia ich funkcji oraz zakwalifikowanie chorego do dalszego leczenia (lub jego braku).

Reklama

Nerka podkowiasta - leczenie

Leczenie w przypadku nerki podkowiastej będzie zależało od rodzaju zmian wytworzonych w narządzie. Jeśli wada ma przebieg bezobjawowy i została przypadkowo rozpoznana, nie wymaga zazwyczaj żadnego leczenia, a jedynie okresowego monitorowania funkcji nerek.

Chirurgicznie wada leczona jest w przypadku poważniejszych powikłań, tj.

W przypadku częstych nawrotów infekcji spowodowanych zaburzeniem w odpływie moczu stosowane jest leczenie przeciwdrobnoustrojowe (głównie antybiotyki stosowane w zakażeniach bakteryjnych).

Reklama

Nerka podkowiasta - powikłania

Zespół nerki podkowiastej może być powikłany zastojem moczu w drogach moczowych, co prowadzi do nawrotowych infekcji, roponercza, krwiomoczu lub kamicy. Pacjent uświadomiony o istocie swej choroby, nawet w przypadku bezobjawowego jej przebiegu powinien zgłaszać się na okresowe badania kontrolne, w tym:

które pozwolą na szybkie wychwycenie powikłań i ewentualne ich leczenie. Dziewczynki z zespołem Turnera i dzieci z współwystępującymi wadami innych układów i narządów powinny być badane w kierunku występowania nerki podkowiastej.

Nerka podkowiasta - najczęściej zadawane pytania

Czy nerka podkowiasta to wada zagrażająca mojemu życiu?

Najczęściej choroba ta ma łagodny przebieg, a osoby posiadające zrośnięte nerki nawet nie zdają sobie z tego sprawy. Rzadko może prowadzić do wystąpienia groźnych powikłań. Dodatkowo zastój moczu w przebiegu nerki podkowiastej zwiększa ryzyko rozwoju choroby nowotworowej u dzieci (guz Wilmsa).

Czym różni się nerka podkowiasta od normalnych nerek?

Wada ta polega na zrośnięciu dolnych (95% przypadków), znacznie rzadziej górnych biegunów nerek. Normalnie nerki położone są oddzielnie po obu stronach jamy brzusznej, a w przypadku nerki podkowiastej łączą się one ze sobą i tworzą pojedynczy twór w kształcie podkowy położony niżej, niż „normalne nerki”.

Czy jest to częsta wada?

U dorosłych wada ta występuje przybliżeniu u jednej osoby na pięćset, natomiast u dzieci dwa razy częściej, czyli około jednej na trzysta.

Kto jest zagrożony wystąpieniem tej wady?

Zespół Turnera w około 25-45% współistnieje z wadami wrodzonymi nerek, w tym w 10-16% współistnieje z nerką podkowiastą.

Czego powinni się obawiać pacjenci z nerką podkowiastą?

Wada powoduje częstsze niż normalnie narażenie na wystąpienie: kamieni nerkowych, urazu, wodonercza. U dzieci zaobserwowano, że częściej w przypadku nerek podkowiastych występuje guz (nowotwór) Wilmsa. Pacjenci z nerką podkowiastą powinni obawiać się częstych w tym przypadku infekcji dróg moczowych.

Czy możliwe jest, abym nie posiadał/a żadnych objawów niepokojących ze strony nerek?

Tak, nerka podkowiasta w około 1/3 przypadków przebiega bezobjawowo.

Czytaj również

Bibliografia

  • T. Krzeski,Urologia dziecięca,,
  • pod red. prof. dr hab. Andrzeja Szczeklika,Choroby wewnętrzne,,
  • pod red. prof. dr hab. Andrzeja Szczeklika i dr med. Piotra Gajewskiego,Kompendium Choroby Wewnętrzne,,
  • pod red. T. Olszewskiego,Robbins patologia,,Wydanie I polskie
  • pod red. prof. dr hab. Jerzego Stachury i prof. dr Wenancjusza Domagały,Patologia znaczy słowo o chorobie,,
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Nerki
Torbiele nerki: prosta i korowa - przyczyny, objawy, leczenie
Nerka z torbielem
Kreatynina podwyższona - czy to powód do niepokoju? O czym świadczy zbyt wysoki poziom kreatyniny?
Badanie kreatyniny
Rak nerki - objawy, rokowania, ile lat życia
Choroba nowotworowa nerki
Podobne artykuły
Syndrom zespołu Cushinga
Zespół Cushinga - objawy, dieta, leczenie
Bolące nerki
Ból nerek - gdzie bolą i co przynosi ulgę?
Badanie nerek
Nefrostomia – na jak długo? Worki, pielęgnacja i wymiana
Mężczyzna podczas dializy
Mocznica - czym jest i jak ją wykryć? Przyczyny, objawy i dieta

Reklama


Czym się różni odporność swoista od nieswoistej?
Sprawdź!