Niepłodność męska - przyczyny, badania, leczenie

Niepłodność męska to zmniejszenie lub utrata płodności mężczyzny, która może wystąpić w każdym wieku. Przyczyny są bardzo różnorodne, a obniżenie lub utrata płodności w pewnych sytuacjach mogą być odwracalne.

Reklama

Czym jest płodność?

Płodność to zdolność do poczęcia. Płodność kształtuje się wraz z uaktywnieniem czynności hormonalnych układu płciowego, kiedy rozwijają się odmienne u obu płci cechy budowy ciała, oraz procesy umożliwiające współżycie seksualne.

Kobieta jest płodna od pokwitania do przekwitania. Wymaga to zdolności do współżycia płciowego, do poczęcia dziecka, zajścia w ciążę (rozwój zarodka w jajowodzie i zagnieżdżenie się go w macicy) oraz zdolności donoszenia płodu, urodzenia dziecka i wykarmienia go piersią. Płodność u kobiety jest cykliczna - w powiązaniu z cyklem miesięcznym.

Z kolei płodność mężczyzny zależna jest od zdolności podjęcia współżycia płciowego, prawidłowego wytwarzania plemników oraz prawidłowej budowy i drożności dróg wyprowadzających nasienie. Jeśli spełnione są te warunki, mężczyzna płodny jest od zakończenia dojrzewania do nawet późnej starości. Zdolność płodzenia potomstwa u mężczyzny ma charakter stały (niecykliczny).

Produkcja plemników

Plemniki są produkowane w jądrach, w kanalikach nasiennych. Rozwój plemników jest uzależniony od hormonów wytwarzanych przez przysadkę mózgową - LH i FSH. LH (hormon luteotropowy) stymuluje jądra do produkcji i uwalniania testosteronu, a FSH (hormon folikulotropowy) wraz z testosteronem pobudzają produkcję plemników. Następnie plemniki są gromadzone i dojrzewają w najądrzach. Proces produkcji plemników, oprócz dojrzałości jąder i prawidłowej czynności hormonalnej wymaga właściwej temperatury, która jest o około 1-2 st. Celsjusza niższa od temperatury ciała. Czynniki zarówno fizyczne, chemiczne jak i biologiczne zaburzające opisane procesy mogą stać się przyczyną obniżenia płodności.

Reklama

Niepłodność małżeńska

Niepłodność małżeńska jest traktowana jak choroba (wg WHO). Można określić ją jako niemożność zajścia w ciążę w ciągu 12 miesięcy przez kobietę będącą w okresie rozrodczym, mimo odbywania regularnych stosunków płciowych bez stosowania jakichkolwiek metod antykoncepcyjnych. Jest to niepłodność pierwotna, jeśli para nie ma potomstwa. Jeśli para ma potomstwo, jednak mniej, niż oczekuje, mówi się o niepłodności wtórnej.

Dotyczy około 15-20% par. Czynnik żeński jest przyczyną około 40% przypadków, czynnik męski to około 60%, w tym 20% stanowi czynnik wyłącznie męski, a pozostałe 40% - czynniki mieszane.

Reklama

Przyczyny męskiej niepłodności

Przyczyny męskiej niepłodności są bardzo różnorodne, mogą do nich należeć:

1. Choroby ogólnoustrojowe, takie jak:

• cukrzyca,
• niedoczynność przysadki mózgowej,
• choroby tarczycy,
• hiperprolaktynemia,
• zaburzenia erekcji,
• czynniki psychologiczne.

Obniżenie płodności (jeśli towarzyszy tym stanom) można leczyć zapewniając prawidłowe leczenie podstawowych chorób. Niektóre zmiany mogą być jednak trwałe ,a ich leczenie trudne - np. zaburzenia erekcji z przyczyn naczyniowych, wytrysk wsteczny w przebiegu cukrzycy.

2. Wady wrodzone narządów płciowych, np.

• Anorchia - wrodzony brak jąder, które zanikły w życiu płodowym, co powoduje nieuleczalną niepłodność.
• Dysgenezja jąder - wada genetyczna związana z zaburzeniami czynności hormonalnej. Powoduje nieprawidłowy rozwój ciała, narządów płciowych i niepłodność.
• Wnętrostwo - nieprawidłowe położenie jednego lub obu jąder - jeśli jądra położone są na drodze swojego fizjologicznego zstępowania (w jamie brzusznej, w kanale pachwinowym), mówimy o wnętrostwie prawdziwym. Jeśli poza nią - o ektopii jąder. Wnętrostwo można leczyć hormonoterapią lub operacyjnie. Bardzo istotne jest wczesne leczenie, najlepiej przed ukończeniem 2. roku życia. Po przeprowadzonym leczeniu wnętrostwa konieczna jest wieloletnia systematyczna kontrola lekarska, bowiem wnętrostwo wiąże się ze znacznie zwiększonym ryzykiem nowotworów jąder oraz wysokim ryzykiem niepłodności.
• Stulejka - to stan, w którym odprowadzenie napletka do rowka zażołędnego jest utrudnione, bolesne lub wręcz niemożliwe. Może to doprowadzić do sytuacji, w której nasienie w czasie ejakulacji gromadzi się pomiędzy żołędzią a napletkiem, do pochwy zaś trafia w ilości utrudniającej zapłodnienie. Leczenie stulejki polega na wykonaniu operacji obrzezania lub plastyki napletka.
• Krótkie wędzidełko - stan, w którym życie seksualne może być zaburzone przez zbyt krótkie wędzidełko łączące okolicę ujścia zewnętrznego cewki moczowej z napletkiem, co powoduje przygięcie prącia do dołu. Leczenie polega na przecięciu wędzidełka i eliminacji zagięcia.
• Wierzchniactwo - wada wrodzona, w której ujście zewnętrzne cewki moczowej przemieszczone jest na grzbietową powierzchnię prącia. Prącie jest zagięte do góry, krótkie i może być zdeformowane. W ciężkich postaciach wady cewka moczowa oraz szyja pęcherza moczowego są rozszczepione, a w ścianie przedniej brzucha i w ścianie przedniej pęcherza moczowego obecny jest ubytek, przez który uwypukla się tylna ściana pęcherza. Przez ubytek wycieka mocz. Występuje całkowite nietrzymanie moczu. Leczenie jest operacyjne, nie zawsze skuteczne jeśli chodzi o aspekt trzymania moczu, jednak często udaje się osiągnąć efekt umożliwiający współżycie płciowe.
• Spodziectwo - wada wrodzona, w której ujście zewnętrzne cewki moczowej przemieszczone jest na brzuszną powierzchnię prącia. W zależności od ciężkości wady może być umiejscowione w obrębie żołędzi, w rowku zażołędnym, a nawet bliżej nasady prącia, aż po spodziectwo kroczowe. Nieprawidłowa budowa ciał jamistych i gąbczastego mogą utrudniać lub wręcz uniemożliwiać współżycie, a jeśli jest ono możliwe, wytrysk nasienia może następować poza pochwą. Leczenie spodziectwa jest operacyjne i często udaje się osiągnąć dobry efekt.
• Wrodzony brak nasieniowodów i najądrzy - obustronny brak nasieniowodów jest objawem mukowiscydozy w obrębie narządów płciowych. Leczenie, ponieważ jądra w dalszym ciągu produkują plemniki, zapłodnienie możliwe jest przy zastosowaniu technik wspomaganego rozrodu.

3. Zmiany nabyte budowy i funkcji narządów płciowych

• Choroba Peyroniego - czyli stwardnienie włókniste prącia, choroba polegająca na wytworzeniu się włóknistych, bliznowatych stwardnień w osłonce białawej ciał jamistych, co często jest przyczyną zniekształcenia, zakrzywienia i skrócenia prącia. W czasie wzwodu powoduje to ból, współżycie również jest bolesne, czasem wręcz niemożliwe. Choroba Peyroniego może być leczona chirurgicznie lub sterydoterapią.
• Wodniak jądra - stan, w którym pomiędzy osłonkami jądra gromadzi się płyn, co powoduje zwiększenie się objętości zawartości moszny. Rozpoznanie stawia się na podstawie badania fizykalnego i USG moszny.

4. Zaburzenia termoregulacji

Zmniejszenie płodności prawdopodobnie spowodowane jest zaburzeniami termoregulacji - jeśli temperatura w worku mosznowym jest zbyt niska, błona kurczliwa moszny kurczy się zbliżając jądra do ciała i pogrubiając ścianę moszny w celu ogrzania jąder. Jeśli temperatura jest zbyt wysoka - moszna robi się wiotka, jej ściana cieńsza, a jądra bardziej oddalone od ciała. Pozwala to na ich szybsze ochłodzenie.

Płyn wokół jądra zmniejsza dynamizm tych procesów - zmiany temperatury jądra zachodzą powoli, co sprawia, że pozostaje ono długo w niekorzystnych warunkach. Optymalna temperatura dla prawidłowej funkcji jąder jest o 1-2 st. Celsjusza niższa niż temperatura ciała i stanowi warunek prawidłowej spermatogenezy. Leczenie jest operacyjne. Polega na przecięciu osłonek jądra, usunięciu płynu i zabezpieczeniem przed dalszym gromadzeniem się płynu.

5. Inne przyczyny:

• Żylaki powrózka nasiennego - są najczęstszą przyczyną zmniejszenia płodności męskiej. Tworzą się zwykle po stronie lewej, najczęściej u młodych mężczyzn. Przyczyną jest odmienna anatomia naczyń zaopatrujących jądra - lewa żyła jądrowa jest dłuższa od prawej i przebiega w sposób, który może hamować odpływ krwi z jądra. Sprzyja to cofaniu się krwi i zastojowi, rozdęciu żyły i powstawaniu żylaków. To z kolei przyczynia się do przegrzania jądra, jego przekrwienia i upośledzonej produkcji plemników, co wiąże się oczywiście z osłabieniem płodności. Rozpoznanie stawia się na podstawie badania fizykalnego, niekiedy USG. Leczenie jest operacyjne i polega na podwiązaniu żyły jądrowej po chorej stronie. U ponad 70% chorych obserwuje się poprawę jakości nasienia.
• Nowotwory jądra - rozwijają się zwykle u młodych mężczyzn. Zdecydowana większość guzów jąder to nowotwory złośliwe. Leczenie zawsze zaczyna się od usunięcia chorego jądra, ale zabieg może być bardziej rozległy w zależności od zaawansowania choroby.
• Niedrożność najądrza i nasieniowodu - mogą na nie wskazywać wywiad, badanie fizykalne i analiza nasienia. Oczywiście zabieg ubezpłodnienia, czyli wazektomia prowadzą do niedrożności nasieniowodu. Płodność można uzyskać na drodze operacyjnej rekonstrukcji. W przypadkach niepłodności po zabiegu ubezpłodnienia ponowne uzyskanie płodności jest tym trudniejsze, im więcej czasu minęło od zabiegu.
• Ejakulacja wsteczna (wytrysk wsteczny) - polega na tym, że sperma nie wydostaje się przez cewkę moczową na zewnątrz ciała, ale przepływa w drugą stronę i trafia do pęcherza moczowego (który opuści podczas oddawania moczu). Rozpoznanie stwierdzane jest na podstawie obecności nasienia w moczu. Przyczyną jest zaburzona funkcja zwieracza pęcherza moczowego, który powinien kurczyć się w czasie wytrysku, jednak tego nie robi. Może być to spowodowane np. operacją prostaty. Do znanych przyczyn wstecznego wytrysku należy cukrzyca, która prowadzi między innymi do uszkodzenia nerwów odpowiedzialnych za funkcjonowanie narządów płciowych oraz prawidłowe działanie zwieracza pęcherza. Wytrysk wsteczny może być również związany z chorobami neurologicznymi, urazami rdzenia kręgowego lub rozszczepem kręgosłupa.

Również niektóre leki (alfa-blokery stosowane w leczeniu łagodnego rozrostu prostaty, niektóre leki przeciwnadciśnieniowe i przeciwdepresyjne) mogą powodować wsteczny wytrysk. Problem zwykle ustepuje po zaprzestaniu przyjmowania tych leków (leków NIE WOLNO odstawiać bez konsultacji z lekarzem). Leczenie wytrysku wstecznego jest trudne i udaje się w przypadku przyczyn neuropatycznych - słabo kurczącą się w czasie wytrysku szyję pęcherza można pobudzić lekami. Czasem możliwe jest też leczenie chirurgiczne.

Reklama

Niepłodność męska - konsultacja lekarska i diagnostyka

Ponieważ niepłodność męska może mieć bardzo wiele przyczyn, mogą być konieczne wizyty u wielu specjalistów. Lekarzem zajmującym się leczeniem niepłodności jest androlog. W czasie wizyty przeprowadzi szczegółową rozmowę dotyczącą stanu zdrowia oraz życia płciowego. Następnie przeprowadzi badanie andrologiczne, a więc oceni:

• budowę ciała,
• stan owłosienia płciowego,
• budowę i rozwój prącia,
• moszny, jąder,
• najądrzy,
• nasieniowodów,
• prostaty.

Zleci również badanie nasienia, które powinno być przeprowadzone po kilkudniowej (4-5 dni) przerwie w stosunkach seksualnych, które, jeśli da nieprawidłowe wyniki, powinno być powtórzone po upływie około 3 miesięcy.

Reklama

Niepłodność męska - badanie nasienia

Badanie nasienia przeprowadza się w rutynowej diagnostyce niepłodności. Nasienie powinno zostać pobrane do jałowego, otrzymanego z laboratorium naczynia. Pojemnik powinien zostać ogrzany do temperatury ciała. Prącie powinno zostać dokładnie umyte wodą z mydłem. Nasienie uzyskuje się na drodze masturbacji, wyjątkowo po stosunku przerywanym z partnerką. Natychmiast po ejakulacji pojemnik należy dostarczyć do laboratorium. Nie wolno oddawać do badania nasienia pobranego z prezerwatywy ze względu na substancje chemiczne w niej obecne.

Celem badania jest:

• ocena właściwości fizykochemicznych i biofizycznych nasienia takich jak objętość, szybkość upłynnienia,
• ocena mikroskopowa plemników (tuż po uzyskaniu nasienia) - ich liczba, charakter ruchu, odsetek żywych plemników;
• ocena mikroskopowa nasienia po jego wybarwieniu - określenie budowy plemników;
• określenie stężenia fruktozy, cytrynianów, fosforanów, zużycie fruktozy w czasie.

Niektóre parametry nasienia (wartości prawidłowe):

• objętość ejakulatu: 2-5 ml
• zabarwienie: białawe, opalizujące
• czas upłynnienia: do 60 minut
• pH: 7,2-8,0
• liczba plemników w 1 ml nasienia: powyżej 20 mln
• odsetek plemników ruchomych: 25% plemników poruszających się szybko, progresywnie do przodu i 25% plemników poruszających się progresywnie, suma plemników o tych dwóch typach ruchu powyżej 50%
• odsetek plemników prawidłowych: powyżej 30% lub odsetek oceniany indywidualnie dla każdej pracowni
• odsetek plemników żywych: 75%
• liczba krwinek białych w 1 ml: poniżej 1 mln
• odsetek plemników wiążących cząsteczki lateksu: poniżej 10%

Terminy używane w ocenie nasienia:

• normozoospermia - gęstość nasienia ponad 20 000 000 plemników/ml,
• oligozoospermia - gęstość nasienia poniżej 20 000 000 plemników/ml,
• azoospermia - brak plemników w nasieniu,
• astenozoospermia - ruchliwość plemników poniżej 50%,
• teratozoospermia - mniej niż 30% ma prawidłową budowę,
• oligoastenoteratozoospermia - gęstość, ruchliwość, morfologia plemników są poniżej minimalnych standardów prawidłowości,
• aspermia - brak ejakulatu.

Należy zaznaczyć , że tylko azoospermii zawsze towarzyszy całkowita niepłodność - pozostałych sytuacjach płodność zwykle jest osłabiona - jednak nawet 10% płodnych mężczyzn ma gęstość nasienia mniejszą niż 20 000 000.

• Ocena hormonalna - ponieważ niepłodność ma często związek z zaburzeniami hormonalnymi, aby ustalić przyczynę często wykonuje się badania poziomu hormonów, np. testosteronu, FSH, LH, prolaktyny.
• Ocena genetyczna - mężczyźni z azoospermią lub poważną oligospermią mogą cechować się defektem genetycznym, który wykrywany jest u ok. 10% mężczyzn z azoospermią, 5% z dużego stopnia oligospermią oraz u 1% z normospermią.

Badania radiologiczne - w diagnostyce męskiej niepłodności stosowana jest ultrasonografia w celu wykonania USG przezodbytnizego (badanie TRUS). Znajduje zastosowanie w potwierdzaniu zmian anatomicznych będących przyczyną niepłodności.

Reklama

Leczenie męskiej niepłodności

1. Leczenie niepłodności w przypadku wytrysku wstecznego, jeśli leczenie samego wytrysku wstecznego się nie powiedzie, polega na przygotowaniu mieszaniny moczu i nasienia w celu wykonania inseminacji domacicznej.

• Anejakulacja (brak wytrysku) - jest częstym następstwem urazu rdzenia kręgowego. W zależności od poziomu uszkodzenia rdzenia istnieją różne metody uzyskania ejakulacji:

• Wibracyjna stymulacja prącia jest leczeniem pierwszego rzutu u chorych z uszkodzeniem rdzenia powyżej poziomu Th10. Ejakulacja uzyskiwana jest nawet u 60% mężczyzn z tego typu uszkodzeniem rdzenia. Uzyskane w ten sposób nasienie może zostać wykorzystane przez parę do zapłodnienia w naturalny sposób, bądź, jeśli nie przynosi to skutku, może być użyte w metodach wymagających interwencji medycznej.
• Sonda dorektalna - stosowana w u chorych z uszkodzeniem rdzenia poniżej Th10, pozwala na uzyskanie nasienia poprzez elektrostymulację skurczów nasieniowodów.

• Urazy jąder i prącia

2. Alkohol, narkotyki, niektóre leki, np.:

• blokery kanałów wapniowych,
• cymetydyna,
• dilantyn,
• kanabinoidy,
• ketokonazol,
• nikotyna,
• nitrofurantoina,
• spironolakton,
• sulfasalazyna,
• kwas walproinowy.

Substancje te mają ujemny wpływ na proces wytwarzania plemników, bądź upośledzają ich ruchliwość.

Leczenie polega na eliminacji spermatotoksyn mogących być przyczyną obniżenia płodności. Czasem podaje się substancje takie jak kalikreina, kwas foliowy, karnityna, pontoksyfilina, ale skuteczność takiego działania nie została potwierdzona.

3. Stany zapalne narządów płciowych

• zapalenie najądrzy - najczęściej spowodowane nieswoistymi zakażeniami, np. bakterie E.coli, Chlamydia trachomatis, Ureaplasma urealyticum, Mycoplasma hominis,
• zapalenie jąder w przebiegu chorób wirusowych jak np. świnka.

Niekorzystnym skutkiem odpowiedzialnym za obniżenie płodności są zmiany powstałe w wyniku gojenia się przez włóknienie - doprowadza to do niedrożności przewodów najądrza. Plemniki nie mogą przemieścić się do nasieniowodu, dlatego w badaniu nasienia stwierdza się azoospermię, czyli brak plemników.

Leczenie - w tej sytuacji rozpoczyna się od wykonania biopsji jąder i, jeśli czynność plemnikotwórcza jest zachowana, wykonuje się zabieg chirurgiczny zespolenia drożnego odcinka nasieniowodu z najądrzem (operacja mikrochirurgiczna), bądź z pojedynczym kanalikiem najądrza (operacja mikrochirurgiczna, dająca większy odsetek powodzeń). W czasie biopsji możliwe jest wyizolowanie i zamrożenie plemników na wypadek chęci stosowania technik wspomaganego rozrodu.

• zapalenie gruczołu krokowego - jest wiele jego przyczyn obejmujących zakażenia bakteryjne oraz wirusowe. Ponieważ gruczoł krokowy produkuje część ejakulatu (ok. 20%), w której zawieszone są plemniki, zapalenie prostaty może negatywnie wpłynąć na jakość nasienia. Leczenie może być bardzo uciążliwe i długotrwałe (wiele miesięcy, a nawet lat) i najczęściej polega na przyjmowaniu antybiotyków.
• zapalenie pęcherzyków nasiennych - około 70% nasienia pochodzi z pęcherzyków nasiennych - upośledzenie ich funkcji powoduje zmniejszenie objętości ejakulatu i zmianę pH.

Reklama

Niepłodność męska - wspomaganie zapłodnienia 

Leczenie przyczyn niepłodności w niektórych przypadkach daje efekt. Czasem jednak, jeśli wciąż nie można uzyskać ciąży, możliwe jest zastosowanie metod wspomaganego rozrodu.

1. Zapłodnienie wewnątrzmaciczne - w czasie owulacji (której czas może zostać ustalony poprzez przyjmowanie leków doustnych) próbka nasienia przygotowywana jest tak, by maksymalnie zwiększyć prawdopodobieństwo zapłodnienia - usuwany jest płyn nasienny, a plemniki zagęszczane i poprzez cewnik umieszczane wewnątrz jamy macicy. Metoda jest skuteczna w około 15-20%.

2. Zapłodnienie in vitro - wymaga zebrania wielu komórek jajowych i inkubacji z plemnikami w hodowli in vitro. Zarodki są przeniesione do jamy macicy przez cewnik lub zamrażane, jeśli nie stwierdzono ich uszkodzenia. Powodzenie w postaci porodu uzyskuje się w około 30% przypadków.

3. Dokomórkowe wstrzyknięcie plemnika - jeśli plemników jest zbyt mało do zapłodnienia In vitro lub plemniki nie mają zdolności zapłodnienia, możliwe jest wykonanie wstrzyknięcia plemnika do komórki jajowej przy pomocy sprzętu mikromanipulacyjnego. Poród uzyskuje się w ok. 30%.

Z metodami wspomaganego rozrodu wiążą się problemy etyczne związane z oddzieleniem zapłodnienia od aktu małżeńskiego oraz z postępowaniem, w którym zarodki przygotowane w metodzie In vitro są niszczone bądź zamrażane bez intencji wykorzystania do zapłodnienia (powstaje ogromna liczba zarodków nadliczbowych).

Mężczyzna powinien udać się do lekarza, kiedy wraz z partnerką chce mieć dziecko i mimo braku antykoncepcji i regularnego współżycia przez co najmniej jeden rok, partnerka nie zachodzi w ciążę. Należy pamiętać, że diagnostyka powinna być prowadzona równolegle u obojga partnerów.

Zanim podejmie się decyzję o udaniu się do lekarza, należy ustalić z partnerką jak daleko będą sięgać badania, a także na którym etapie coraz bardziej zaawansowanej diagnostyki i leczenia niepłodności poprzestać. Diagnostyka niepłodności wiąże się często ze stresem, z zawiedzionymi nadziejami i zdarza się, że mimo wielu badań i rosnących kosztów nie udaje się odnaleźć przyczyny niepłodności.

Dlatego, na każdym etapie diagnostyki należy przedyskutować z lekarzem możliwości, jakie otwiera wynik danego badania i zastanowić się nad sensem jego wykonania.

Niepłodność męska - najczęściej zadawane pytania

Jakie jest ryzyko związane z badaniami?

Badania krwi, nasienia lub ultrasonografia nie wiążą się z dużym ryzykiem powikłań - są to rutynowo wykonywane badania I odsetek powikłań jest znikomy.

Jakie są korzyści z badań?

Badania w kierunku przyczyn niepłodności mogą pomóc w ustaleniu dlaczego para ma problem z zajściem w ciążę. Daje to możliwość leczenia przyczyny niepłodności i szansę na uzyskanie sukcesu terapeutycznego, a więc udanego porodu.

Niepłodność męska - ankieta

Należy pamiętać, że jakkolwiek czynnik kobiecy i męski odgrywają podobną rolę w niepłodności małżeńskiej, to niepłodność męska trudniej poddaje się leczeniu.

1.Kobieta jest płodna
a/Po okresie menopauzy
b/Przed okresem pokwitania
c/ Między pokwitaniem a menopauzą

2.Kobieta jest najbardziej płodna
a/2-3 dni przed menstruacją
b/W okolicy owulacji
c/Kobieta jest płodna tak samo każdego dnia cyklu

3.Mężczyzna jest płodny
a/ Od urodzenia
b/Od momentu zakończenia pokwitania nawet do późnej starości
c/ Tylko w okolicy owulacji partnerki

4.Niepłodność małżeńska to
a/Niemożność osiągnięcia ciąży mimo regularnego współżycia bez stosowania antykoncepcji przez minimum tydzień
b/ Niemożność osiągnięcia ciąży mimo regularnego współżycia bez stosowania antykoncepcji przez minimum
c/Niemożność osiągnięcia ciąży mimo regularnego współżycia bez stosowania antykoncepcji przez minimum 12 miesięcy

5.Warunkiem płodności mężczyzny jest
a/Prawidłowa produkcja plemników
b/Drożność dróg wyprowadzających nasienie oraz zdolność do współzycia
c/Obydwie odpowiedzi są prawidłowe

6.Do czynników mogących powodować niepłodność należy:
a/daltonizm
b/cukrzyca
c/leworęczność

7.Bardzo częsta przyczyna zaburzeń płodności to:
a/Żylaki powrózka nasiennego
b/wierzchniactwo
c/spodziectwo

8.Do wrodzonych czynników obniżających płodność nie należy:
a/wierzchniactwo
b/spodziectwo
c/wytrysk wsteczny

9.Proszę wskazać prawdziwe zdanie:
a/Prawidłowa ilość plemników w 1ml nasienia to ponad 2 000
b/Prawidłową ilość plemników w 1ml nasienia to max. 20 000 000.
c/Prawidłowa ilość plemników w 1ml nasienia to min. 20 000 000

10.Oligozoospermia to:
a/Ilość plemników w 1ml nasienia poniżej 20 000 000
b/Choroba odzwierzęca
c/Nowotwór

11.Leczeniem męskiej niepłodności może zajmować się:
a/Laryngolog
b/Androlog
c/ Niepłodności nie da się leczyć

12.Proszę wskazać prawidłową odpowiedź
a/Zapłodnienie In vitro to metoda pierwszego rzutu w leczeniu męskiej niepłodności
b/Inseminacja domaciczna jest metodą pierwszego rzutu w leczeniu męskiej niepłodności
c/Leczenie niepłodności należy rozpocząć od dokładnego ustalenia jej przyczyn