Reklama
Jak wygląda złocień maruna?
W ziołolecznictwie ludowym od wieków zastosowanie znajduje złocień maruna. To roślina z gatunku Tanacetum, należąca do rodziny Asteracae. Warto przyjrzeć się temu, jak wygląda.
Okaz charakteryzuje się silnie rozgałęzioną i mocno ulistnioną łodygą, która dorasta do około 30-80 cm. Czas jej kwitnienia przypada na okres od czerwca do września - wówczas wyrastają jej biało-żółte kwiaty z charakterystycznymi języczkami, przypominające rumianek.
Żółty środek odróżnia ją od rumianku.
Nazwa łacińska złocienia maruny to m.in. Tanacetum partheninum, Chrysanthemum parthenium i Matricaria parthenium. Zioło maruny ma nie tylko wiele synonimów łacińskich, ale także polskich. W Polsce roślina ta określana jest jako wrotycz maruna lub marunka.
Co ciekawe, to przykład zioła, który mimo że znajduje zastosowanie w ziołolecznictwie, ma w swojej nazwie skojarzenia pogrzebowe, funeralne. Językowo wiąże się z takimi określeniami jak: martwy, mara, mór czy śmierć.
Roślina porasta okolice dróg, pola, lasy Europy, Azji, Ameryki Północnej i Południowej. Wykazuje się dużą odpornością na mróz oraz wydziela specyficzny, kamforowy zapach. Ceni sobie nasłonecznione miejsca.
Z jej dobrodziejstwa korzystano już na początku naszej ery. Grecki lekarz Dioskorides zalecał ją do zwalczania stanów zapalnych. W medycynie ludowej stosuje się to zioło do leczenia: gorączki, migreny, reumatyzmu, bólów zębów, chorób pasożytniczych, a także do regulowania pracy układu trawiennego. Z uwagi na szereg tego typu funkcji, wrotycz maruna nazywa się czasem „średniowieczną aspiryną”.
Angielska nazwa złocienia maruny to feverfew i ma związek z działaniem zioła obniżającym gorączkę. W przeszłości roślinę nazywano również zielem dla kobiet, ponieważ wspomagała organizm w bólach miesiączkowych i miała rzekomo chronić przed groźbą poronienia. W latach 70. XX wieku w Wielkiej Brytanii była stosowana jako środek do leczenia artretyzmu i łuszczycy, gdy metody konwencjonalne już zawiodły.
Na ziemiach polskich przypisywano roślinie różne moce magicznie. Przykładowo mieszkańcy Żywiecczyzny wierzyli, że jeżeli krowie natrze się rogi tą rośliną, to sprzedaż zwierzęcia uda się nawet w najgorszych warunkach. W innym miejscu, w woj. tarnopolskim, wierzono natomiast, że położenie tej rośliny pod pachę pomoże w śmierci konającego.
Dziś roślina zdobi polskie ogrody. Popularne odmiany złocienia maruny to m.in.: białe Selma Stern, urastające do około 60 cm, a także żółte Sweet Yellow również osiągające podobną wysokość. Z kolei inne gatunki złocienia to: wielki, dalmatyński, krzewiasty oraz Weyricha.
Reklama
Na czym polega uprawa złocienia maruny?
Roślina występuje nie tylko na dziko, ale też jest powszechną ozdobą w wielu ogrodach. Aby uprawa złocienia maruny była udana, należy przede wszystkim zaplanować jej sadzenie w miejscu z dobrym dostępem do promieni słonecznych.
Zadbaj również o żyzną, przepuszczalną glebę, o odczynie obojętnym. Ziemia powinna być umiarkowanie wilgotna, ponieważ roślina złocień maruna źle reaguje na zbyt dużą ilość wody. Pamiętaj, że w trakcie upałów wymaga jednak podlewania. Zioła nie trzeba intensywnie nawozić. Wystarczające okaże się wiosenne nawożenie kompostem.
Okaz rozmnożysz poprzez wysiew nasion. Wsadza się je do gruntu w jednym z dwóch wybranych terminów: w kwietniu lub jesienią. Jeżeli chcesz zasadzić ją w marcu, możesz to zrobić, wykorzystując do tego pojemnik.
Następnie ustaw go na parapecie okiennym. Pamiętaj, żeby młode rośliny sadzić na miejsca stałe w maju, najlepiej w rozstawie 20x25 cm.
Reklama
Właściwości złocienia maruny
W składzie ziela maruny znajduje się szereg związków chemicznych. Zdaniem specjalistek z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, Elżbiety Studzińskiej-Sroki i Anny Gawron-Gzelli, najważniejszym z nich to laktony seskwiterpenowe. W roślinie wyizolowano ich aż 30. Właściwości lecznicze wykazuje należący do tej grupy partenolid.
Substancja ta charakteryzuje się działaniem hamującym bóle migrenowe. Pojawiają się również doniesienia, że ma ona działanie przeciwalergiczne, chroniące przed rozwojem miażdżycy czy chorób nowotworowych.
Maruna może też oddziaływać przeciwgorączkowo, przeciwbólowo oraz zmniejszać stany zapalne.
Swoje właściwości złocień maruna zawdzięcza również obecności takich składników jak:
- flawonoidy,
- kumaryny,
- olejki eteryczne,
- ryboflawina,
- kwas pantotenowy.
Kumulacja tych związków aktywnych występuje w częściach nadziemnych rośliny i to właśnie one są wykorzystywane w ziołolecznictwie.
Warto wspomnieć, że dokładna zawartość wskazanych substancji zależy od tego, w jakich warunkach środowiskowych rozwijała się roślina.
Reklama
Na co pomaga złocień maruna? Czy działa na migrenę?
Złocień maruna to roślina, która od dawna jest stosowana jako zioło do łagodzenia dolegliwości migrenowych. Już w XVIII-wiecznej Wielkiej Brytanii złocień był uważany za najlepszy środek na migrenę.
Przeprowadzono wiele badań w zakresie działania złocienia maruny na bóle głowy wywołane migreną i uzyskano obiecujące wyniki. W badaniu z 2005 roku przeprowadzonym przez C. H. Dienera, J. Schnitkera i innych na grupie 170 pacjentów, wykazano, że częstość ataków migrenowych u tych przyjmujących złocień maruna w porównaniu z osobami zażywającymi placebo zmniejszyła się istotnie. W tej pierwszej grupie z 4,76 do 2,9, a w tej drugiej 3,5. Aby jednak uzyskać taki efekt zioło należy przyjmować - zdaniem autorów tego badania - minimum 4 tygodnie, a maksymalnie 12 tygodni.
Interesujące wyniki uzyskali w 2006 roku J. C. Pechadre, R. Schrivastava i inni, kiedy skojarzyli złocień maruna z wierzbą białą. Preparat podawano przez 12 tygodni 12 uczestnikom. Takie połączenie po 6 tygodniach stosowania zmniejszyło częstotliwość ataków o 57,2%, a po 12 tygodniach o 61,7%. Skróceniu uległ też czas ataku. Po 12 tygodniach u 90% badanych atak trwał krócej o 76,2%.
Opinie o złocieniu marunie na migrenę są pozytywne nie tylko w środowisku badaczy, ale też pacjentów, którzy doceniają preparaty z tym składnikiem w zapobieganiu i leczeniu ataków migrenowych.
Warto wiedzieć też, na co pomaga złocień maruna, oprócz migreny. Roślina znajdzie zastosowanie jako składnik wspierający gojenie się ran, a także podrażnień jamy ustnej i dziąseł. Łagodzi również objawy menopauzalne i bóle związane z miesiączkowaniem.
Ryboflawina zawarta w złocieniu maruna wspiera funkcjonowanie układu nerwowego. Z kolei kwas pantotenowy redukuje ogólne znużenie i zmęczenie, a także wspomaga sprawność umysłową. Relaksuje, obniża ciśnienie krwi i przyczynia się do utrzymania dobrego samopoczucia.
Działanie przeciwzapalne, przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne zawdzięcza też obecności flawonoidów. Ograniczają one również rozwój tzw. wolnych rodników, przyczyniających się do starzenia się organizmu.
Reklama
Jak stosować złocień maruna? Preparaty i dawkowanie
Złocień maruna to roślina dostępna w różnych formach. Wymienić tu można takie znane preparaty z tym ziołem jak chociażby:
- suplementy diety w formie tabletek,
- herbaty,
- krople,
- soki,
- nalewki.
Sposób dawkowania złocienia maruny powinien być dokładnie opisany na opakowaniu od producenta. To tam znajdziesz szczegółowe wytyczne w tym zakresie, a także wskazania związane z tym, kto może sięgać po konkretny produkt. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, by dobowa doustna porcja wyciągu zawierała 0,2-0,6 mg partenolidu.
W przypadku tabletek ze złocieniem maruny producenci polecają zazwyczaj przyjęcie 1 kapsułki dziennie. Należy pamiętać o tym, by nie przekraczać zalecanej dawki. Suplementy diety nie mogą też stanowić zamiennika zdrowej diety. To raczej wsparcie w przypadku osób z migreną.
Dzienna polecana dawka herbaty ze złocienia maruny nie powinna przekraczać 2 porcji zaparzonych z jednej łyżeczki zalanej szklanką wrzątku. Taki napar działa relaksująco i jest elementem profilaktyki migreny.
Jak długo stosować złocień maruna? Czas ten jest zależny przede wszystkim od wskazań producenta. Zwykle nie powinien on przekraczać kilku miesięcy.
Reklama
Przeciwwskazania do stosowania złocienia maruny
Z przyjmowania preparatów na bazie tej rośliny należy zrezygnować w przypadku nadwrażliwości na jakikolwiek składnik. Przeciwwskazaniem do jej stosowania maruny jest terapia lekami przeciwzakrzepowymi. Roślina może ponadto wchodzić w interakcje z lekami przeciwdepresyjnymi, antybiotykami i środkami przeciwhistaminowymi.
W przypadku ciąży i w czasie karmienia piersią należy poinformować swojego lekarza o chęci stosowania środków z tą rośliną lub bezpośrednio tego zioła. Zwykle jednak taki stan wyklucza możliwość sięgania po złocień maruna.
Roślina może też obniżać skuteczność antykoncepcji doustnej. Dlatego zanim pacjentka połączy ją z tabletkami antykoncepcyjnymi, najpierw powinna porozmawiać na ten temat z lekarzem.
Reklama
Skutki uboczne złocienia maruny
Według opinii złocień maruna raczej nie powinien wywoływać większych skutków ubocznych, a te, które się pojawiają znikają wraz z odstawieniem tego zioła.
Negatywne konsekwencje stosowania tej rośliny dotyczą zwykle układu pokarmowego. Są to m.in.:
- biegunki,
- nudności,
- wymioty,
- wzdęcia,
- bóle brzucha.
Złocień maruna może wywołać też wysypkę na skórze, a nawet owrzodzenia jamy ustnej. Zdarza się to jednak rzadko.
Oczywiście, nie wolno też zapominać o tym, że działaniem niepożądanym może być też obniżenie skuteczności przyjmowanych leków.
Wiesz już jednak, że nie należy łączyć tej rośliny z różnymi lekami z uwagi na ryzyko interakcji i osłabienia działania lekarstw.
Gdzie kupić złocień maruna? Cena
Jeżeli nie decydujesz się na samodzielną hodowlę tej rośliny, miejscami, gdzie wygodnie kupisz złocień maruna są:
- apteka,
- sklep zielarski,
- sklep ze zdrową żywnością,
- przestrzeń Internetu.
Cena złocienia maruny zależy przede wszystkim od miejsca, w którym kupujesz to zioło, a także od jego formy. Suplementy diety kupisz już za kilka kilkanaście złotych za opakowanie. Natomiast za 60 kapsułek suplementu diety ze złocieniem maruna zapłacisz około 20 zł.
Susz na herbatę albo na nalewkę to koszt 8-10 zł za 10 dag. Licząc koszty związane z przygotowaniem nalewki, uwzględnij również cenę spirytusu. Pamiętaj, że nalewkę przygotujesz z połączenia 500 ml wywaru z ziela i 500 ml spirytusu.
