ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗

USG przezciemiączkowe - kiedy je wykonać i co wykrywa?

USG przezciemiączkowe, czyli USG główki dziecka, to badanie bezpieczne i bezbolesne. Wykonuje się je przede wszystkim u dzieci urodzonych przed terminem, ale też rutynowo w celu wykrycia uszkodzeń układu nerwowego. Do kiedy wykonać badanie główki dziecka i ile ono kosztuje?
W skrócie
  • Badanie przezciemiączkowe jest bezpieczne i przede wszystkim bezbolesne dla dziecka. Nie wymaga też podania dziecku znieczulenia. Przeprowadza się je profilaktycznie lub dla potwierdzenia nieprawidłowości rozwoju.
  • USG główki dziecka powinno być wykonane we wczesnym etapie rozwoju, do czasu zrośnięcia ciemiączka przedniego lub tylnego. Wtedy wyniki ultrasonografu są dokładniejsze.
  • NFZ refunduje USG ciemiączkowe w sytuacji, gdy dziecko ma wskazania do takiej diagnostyki. Gdy rodzic chce wykonać badanie profilaktycznie, musi za nie zapłacić. Cena uzależniona jest od miasta, placówki i lekarza, który badanie wykonuje.
SPRAWDŹ TEŻ: Jak wygląda rozwój wcześniaka miesiąc po miesiącu?
Spis treści

Reklama

Co wykrywa USG przezciemiączkowe? 

USG przezciemiączkowe to badanie, które pozwala zbadać struktury mózgu i wykryć ewentualne nieprawidłowości w ośrodkowym układzie nerwowym, dlatego czasem badanie określa się jako USG OUN.

Wykonuje się je głównie u wcześniaków oraz noworodków z hipotrofią, czyli zbyt niską masą urodzeniową lub w przypadku niskiej punktacji w skali Apgar. USG przezciemiączkowe wykrywa wtedy np. niedotlenienie lub wzmożone napięcie nerwowe, czyli hipertonię. 

Ważną informacją dla rodziców jest to, że badanie przezciemiączkowe jest bezpieczne i przede wszystkim bezbolesne dla dziecka. Nie wymaga też podania dziecku znieczulenia, a w trakcie badania maluch nie powinien odczuwać dyskomfortu.

Jak przebiega USG główki dziecka? Najpierw na ciemiączko, czyli niezrośniętą jeszcze przestrzeń łączącą kości czaszki dziecka, lekarz nakłada żel, który zwiększa przewodzenie fal ultradźwiękowych. Następnie delikatnie przykłada do tego obszaru głowicę urządzenia, które te fale emituje.

Odbite fale układają się w obraz widoczny na monitorze. Samo badanie nie trwa długo - zwykle jest to około kilkunastu minut.

USG przezciemiączkowe  można wykonywać także profilaktycznie. Wielokrotnie zleca się je wszystkim wcześniakom, których niedojrzałe organizmy nie są przystosowane do samodzielnego funkcjonowania.

Chodzi o to, aby ocenić nieprawidłowości w ośrodkowym układzie nerwowym w różnych fazach leczenia wcześniaka. Szczególnie wtedy, gdy dziecko przebywa jeszcze w oddziale intensywnej terapii niemowląt, kiedy dochodzi do adaptacji.   

Reklama

Do kiedy wykonać USG przezciemiączkowe? 

Wielu rodziców na pewno zadaje sobie pytanie, do którego miesiąca albo do jakiego wieku wykonać USG przezciemiączkowe. Momentem decydującym jest zrośnięcie się ciemiączka dziecka.

W przypadku ciemiączka tylnego dochodzi do tego między szóstym a dziewiątym tygodniem życia. Natomiast ciemiączko przednie zrasta się około osiemnastego miesiąca życia maluszka. 

Właśnie dlatego badanie można przeprowadzić wyłącznie u małych dzieci, bo tylko wtedy obraz ultrasonograficzny jest dokładny. Wskazania do badania można podzielić ze względu na rozwój i wiek dziecka.

Wskazania do USG przezciemiączkowego u wcześniaków:

  • zakażenie wewnątrzmaciczne,
  • dystrofia płodu,
  • stwierdzone wady płodu,
  • zaburzenia oddychania,
  • objawy neurologiczne,
  • szybki przyrost obwodu głowy,
  • spadek hematokrytu,
  • cukrzyca u matki.

Wskazania do USG przezciemiączkowego u dzieci urodzonych o czasie:

  • mała masa urodzeniowa (poniżej 2500 g),
  • obciążający wywiad okołoporodowy,
  • zaburzenia tętna płodu,
  • przedwczesne odklejenie łożyska,
  • trudny poród,
  • niska punktacja Apgar,
  • zaburzenia neurologiczne,
  • wady wrodzone,
  • cukrzyca u matki,
  • objawy nadciśnienia śródczaszkowego,
  • szmer wewnątrzczaszkowy.

USG przezciemiączkowe wskazane jest także u niemowląt, czyli do końca pierwszego roku życia, gdy:

  • występują objawy kliniczne wodniaków podtwardówkowych,
  • dziecko ma nadmierny obwód głowy,
  • podejrzewa się u dziecka zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, opóźnienia rozwoju lub objawy neurologiczne.

Reklama

Normy USG przezciemiączkowego 

USG główki porównuje się normami, przypisanymi dla danego wieku maluszka. To pozwala ocenić, czy rozwój dziecka przebiega prawidłowo. Taką ocenę powinniśmy jednak zostawić specjaliście, bo brane są pod uwagę różne parametry i skala ocen.

Na przykład, jeśli USG ciemiączka wykaże poszerzone komory, lekarz porówna wyniki z normą dla tego etapu rozwoju.

W przypadku wodogłowia istnieje czterostopniowa skala tzw. wskaźnik Evansa. Gdy wskaźnik komorowo-półkulowy jest poniżej 35 proc. mówimy o normie. Najwyższy stopień wodogłowia - znaczny - to wskaźnik powyżej 50 proc.

Jeśli wyniki USG głowy niemowlaka są w granicach normy wszystkich parametrów oceny, z reguły kończy się na tym etapie diagnostykę, jednak należy prowadzić stałą obserwację. 

Reklama

Wyniki USG przezciemiączkowego 

USG ciemiączkowe to badanie, którego wyniki analizowane są na bieżąco, jeszcze w trakcie przesuwania głowicy ultrasonografu po główce dziecka. Rodzice nie muszą więc czekać na rezultat badania.

Z kolei sam opis USG główki noworodka wydawany jest razem ze zdjęciami z ultrasonografu. Jeśli rodzice mają wątpliwości, powinni zadać wszystkie nurtujące pytania jeszcze w trakcie wizyty.

Badanie przezciemiączkowe najczęściej przeprowadzają: pediatra, radiolog czy neurolog dziecięcy

Jeszcze w trakcie badania USG przezciemiączkowe wykryje poszerzone komory boczne a nawet krwawienie śródczaszkowe, które prowadzi do martwicy tkanek. To bardzo poważne schorzenie mogące zakończyć się śmiercią dziecka.

Reklama

Cena USG przezciemiączkowego 

Najważniejszą informacją dla rodziców jest to, że badanie USG przezciemiączkowe można wykonać na NFZ, ale pod warunkiem, że są do niego wskazania. W takiej sytuacji badanie można wykonać bezpłatnie.

Natomiast prywatnie cena USG przezciemiączkowego wynosi ok. 130-160 złotych. Jes to uzależnione od placówki i specjalisty, który badanie wykonuje.

Czytaj również

Bibliografia

  • M. Brzewski, USG centralnego układu nerwowego, USG przezciemiączkowe, Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa, pdf [data dostępu: 4.02.22].
  • E. Helwich, M. Bekiesińska-Figatowska, R. Bokiniec, Rekomendacje dotyczące badań obrazowych ośrodkowego układu nerwowego u płodów i noworodków, Journal of Ultrasonography 2014, pdf [data dostępu: 4.02.22].
  • Z. Krenc, Badanie Kliniczne w pediatrii z elementami badania neurologicznego, Warszawa 2021, pdf [data dostępu: 4.02.22].
  • K. Plagnes-Rotman, G. Bączyk, S. Kubiak, D. Bernad, M. Pyszczorska, R. Przybylska, Krwawienie śródczaszkowe u noworodków z ekstremalnie małą masą urodzeniową, Nowiny Lekarskie 2011, pdf [data dostępu: 4.02.22].
Agnieszka Jędrzejczak
Artykuł napisany przez
Agnieszka Jędrzejczak
Dziennikarka z zawodu i zamiłowania. W pracy od 11 lat. Najpierw w redakcji gazety codziennej jako dziennikarka specjalizująca się w tematach medycznych. Później zamiast słowa pisanego - mówione. W redakcji telewizji jako wydawczyni, dziennikarka i reporterka relacjonująca na żywo z całego kraju na anteny ogólnopolskie. Fanka żużla, dobrej herbaty i Zbigniewa Wodeckiego.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!

Reklama


1/3 kobiet ma niedobór tego pierwiastka 😲
Sprawdź powód!