Czy można żyć, nie śpiąc, a czas „tracony” na sen spożytkować w inny sposób? Czy możliwe jest skrócenie snu i do jakich wartości jest to osiągalne? Ile tak naprawdę powinniśmy spać? Sen to proces, który w czasie trwania naszego życia zajmuje nam niemal… 25 lat.
Co się dzieje, gdy jednak mamy z nim problemy? I na czym mogą one polegać?
Przedstawiamy 7 podstawowych zaburzeń snu. Może cierpisz na któreś z nich i nawet o tym nie wiesz?
Reklama
Somnambulizm
Somnambulizm potocznie nazywany jest lunatykowaniem czy sennowłóctwem. To zaburzenie snu polegające na tym, że dotknięta nim osoba chodzi w czasie snu. Dane mówią, że może być nim dotknięta niespełna jedna piąta ludzi. Jeżeli występuje u dzieci, nie uznaje się go za schorzenie, gdyż może wynikać z niedojrzałości centralnego układu nerwowego. U dorosłych lunatykowanie jest już chorobą, na ogół niegroźną, jednak zanotowano w historii samobójstwa czy nawet zabójstwa w stanie letargu somnambulistycznego.
Kliknij tutaj i sprawdź jak walczyć z bezsennością
Lunatyk wstaje z łóżka i zaczyna chodzić lub wykonywać inne czynności w trakcie snu głębokiego fazy NREM. Ma najczęściej otwarte oczy, a więc może omijać przeszkody, a nawet czytać. Najczęściej osoba po wybudzeniu nie pamięta, co się stało i nie kojarzy wykonywanych czynności. Lunatyk może odpowiadać na proste pytania. Mitem jest twierdzenie, że obudzenie lunatyka w trakcie, gdy spaceruje w letargu sennym, może mu zaszkodzić.
Koszmary senne
Koszmary to zaburzenia snu fazy REM, które polegają na wystąpieniu snów przedstawiających niebezpieczeństwa śmierci, uszkodzenia ciała, nierealne postaci, odbierane przez śniącego jako straszne, oraz inne sytuacje odczuwane jako nieprzyjemne, wywołujące przerażenie. Takie marzenia senne powodują przerwanie snu.
Występują często u dzieci i mogą świadczyć o niepokoju dziecka lub nieprawidłowych relacjach rodzinnych. Często zdarzają się sporadyczne koszmary senne u dorosłych – mogą być interpretowane jako wyraz wyrzutów sumienia, zranień psychicznych w życiu codziennym.
Masz problem z bezsennością? Kliknij tutaj!Lęki nocne
Lęki nocne charakteryzują się czasowym uczuciem przerażenia i chwilową trudnością z uzyskaniem całkowitej świadomości. Schorzenie najczęściej dotyczy dzieci i należy je odróżniać od koszmarów sennych.
Chory nie wybudza się w pełni, siada najczęściej na łóżku z otwartymi oczyma i krzyczy z przerażenia, na ogół źle reaguje na osoby próbujące go obudzić, odpycha je, próbuje uderzyć. Mimo otwartych oczu nie ma pełnej świadomości i na ogół później nie pamięta zaistniałej sytuacji. Po epizodzie lęku chory najczęściej zasypia spokojnym snem.
Bezdech śródsenny to dość niebezpieczne schorzenie, które dotyczy znacznego odsetka populacji. Polega na zatrzymaniu oddechu na dłużej niż dziesięć sekund lub znacznym spłyceniu toru oddechowego. Odmianą bezdechu śródsennego jest obturacyjny bezdech senny.
Objawy najczęściej zauważane są przez partnera, który niejednokrotnie przerażony możliwością uduszenia wybudza dotkniętą schorzeniem osobę ze snu. Sam chory najczęściej zgłasza, że częstokrotnie wybudza się w czasie snu z uczuciem przerażenia, lęku, a na co dzień dręczy go przewlekłe zmęczenie i zaburzenia nastroju.
W zaawansowanych przypadkach bezdechu śródsennego może dochodzić do krótkotrwałego zasypiania podczas wykonywania codziennych czynności. Przyczyny bezdechu to najczęściej zmiany powodujące utrudnienie wdechu: wiotczenie języczka, języka oraz mięśni gardła, otyłość, znaczny przerost gruczołu tarczowego i inne.
Reklama
Paraliż przysenny
Najczęściej pojawia się podczas zasypiania. Osoba dotknięta tą przypadłością nie może wykonać żadnego manewru swoim ciałem przy zachowanej całkowitej świadomości, co wywołuje niejednokrotnie przerażenie i często przypisywane jest nadziemskim mocom.
W trakcie epizodu paraliżu przysennego człowiek nie może mówić, często towarzyszy mu uczucie spadania bądź obecności innych osób, których nie widzi, bardzo często występuje tachykardia oraz uczucie strachu.
Jest to zjawisko na ogół krótkotrwałe i przechodzi albo w gwałtowne wybudzenie, albo w głęboki sen. Sporadycznie zdarza się u bardzo wielu ludzi, jeżeli pojawia się często – może być związane z narkolepsją. Dowiedz się więcej, czym jest paraliż senny.
Reklama
Narkolepsja
Narkolepsja to schorzenie, w którym chory odczuwa nadmierną potrzebę snu w czasie dnia, w czasie wykonywania czynności codziennych. Epizody narkolepsji dotykają osoby na nią cierpiące najczęściej w momencie, gdy się tego nie spodziewają, nie mogą jej kontrolować.
Osoba taka po prostu zasypia, najczęściej na kilkanaście minut, po czym budzi się i dalej może wykonywać przerwaną snem czynność. W trakcie epizodu dochodzi do zwiotczenia mięśni, nagłej utraty kontroli nad nimi: czasem jest to tylko utrata kontroli nad mięśniami kończyn, czasem może dotyczyć wszystkich mięśni ciała. Nieznana jest przyczyna występowania narkolepsji. Mogą jej towarzyszyć omamy oraz paraliż przysenny.
Reklama
Hipersomnia
Hipersomnia, czyli nadmierne uczucie senności, zmęczenia mimo przespania wymaganej liczby godzin i odpowiedniego wypoczynku nocnego. Rozpoznajemy ją, gdy objawy występują ponad miesiąc i wykluczone zostały inne przyczyny nadmiernej senności (choroby somatyczne, nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych).
Aby walczyć z hipersomnią, najczęściej wystarczy nauczenie się odpowiedniej higieny snu, czasem jednak sytuacja wymaga leczenia lekami psychostymulującymi.
Przyczyną bezsenności mogą być stresujące wydarzenia, zmiana trybu życia lub przemijające choroby somatyczne i infekcje. W przypadku sporadycznie pojawiających się problemów z bezsennością u osób dorosłych, można krótkotrwale zastosowywać środki nasenne dostępne bez recepty. Leki wspomagają proces zasypiania, niwelują częste budzenie się w nocy oraz wczesne budzenie się w godzinach porannych. Kliknij tutaj jeśli problem z zasypianiem dotyczy również Ciebie. Pamiętaj jednak, że utrzymujące się przez dłuższy czas lub nasilające problemy ze snem należy skonsultować się z lekarzem.
