Wojna ma sens?
„To coś przerażającego, coś, co przekracza granice ludzkiego pojmowania, ale absolutnie nie można stwierdzić, że wojny pozbawione są sensu. Wojny maja cel. Ludzie walczą o zasoby, o Lebensraum, ropę naftową, złoto, żywność i wodę, a czasem o rzeczy czysto abstrakcyjne – takie jak Bóg, honor, rasa, demokracja czy też przeznaczenie” – pisze Smith.
Zobacz: Medyczne uzasadnienie agresji
Tylko 2% żołnierzy to tzw. psychopaci
Według wyliczeń Smitha, osoby bez empatii, które nie mają większych oporów przez zabijaniem, stanowią na wojnie nie więcej niż 2 proc. żołnierzy. Pozostali to normalni, zwykli ludzie, nie wykazujący żadnych objawów choroby psychicznej. Do nich należeli również najwyżsi funkcjonariusze III Rzeszy, sądzeni w procesie norymberskim. Psychologowie, którzy ich badali, stwierdzili, że nazistowscy zbrodniarze, którzy dopuścili się wszystkich okrucieństw, byli w pełni odpowiedzialni za swoje czyny.
Normalność - typowa cecha sprawców najgorszych zbrodni
Sprawcy przemocy, terroryści i ludzie odpowiedzialni za akty ludobójstwa - to „najzupełniej przeciętne ludzkie istoty – średnio inteligentnie i przeciętnie źli (…) o twarzach nie różniących się od innych”.
Zdecydowana większość żołnierzy, którzy trafia na front, wcale nie chce zabijać, a od 75 do 85 proc. żołnierzy amerykańskich nigdy nie otwierało ognia w czasie wojny koreańskiej.
Dlaczego zatem ludzie dopuszczają się zbrodni, a najbardziej poczytne są morderstwa?
Według prof. Smitha, wojny to wynik interakcji dwóch przeciwstawnych dążności człowieka. Ludzie są zdolni do przemocy i okrucieństwa, czym wyróżniają się w przyrodzie, ale są też nadzwyczaj prospołeczni i żywią odrazę do przelewania ludzkiej krwi. I w tym względzie również jesteśmy wyjątkowym gatunkiem.
Nasz stosunek do zabijania jest ambiwalentny – z jednej strony do zabijania innych ludzi żywimy naturalny wstręt, ale z drugiej może nam to sprawiać przyjemność. Obie te postawy są głęboko zakorzenione w naturze ludzkiej i nie sposób ich usunąć. Jeśli się nie mylę, ludzie nigdy nie przestaną czerpać przyjemności z wojowania – podsumowuje prof. Smith.
ek/pap
Czytaj też: Przemoc skąd się bierze i jak na nią reagujemy
