Wybierając lek przeciwbólowy najczęściej kierujemy się najnowszą reklamą lub radami znajomych. Tymczasem nie każdy lek jest jednakowo skuteczny i bezpieczny dla każdego z nas. Oto krótki przegląd preparatów dostępnych bez recepty.
Kwas acetylosalicylowy
Kwas acetylosalicylowy to międzynarodowa nazwa popularnej aspiryny. W większych dawkach działa on przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo i słabiej przeciwbólowo. Mniejsze dawki, przyjmowane codziennie, zmniejszają ryzyko zawału serca, udaru mózgu oraz niedokrwienia kończyn.
Zalecany jest w przypadku bólów głowy, mięśni i stawów, świetnie zwalcza także objawy przeziębienia. Niestety, działa on drażniąco na błonę śluzową przewodu pokarmowego, dlatego nie powinny stosować go osoby z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy. Kwasu acetylosalicylowego nie wolno także podawać kobietom w ciąży, osobom z małopłytkowością oraz dzieciom poniżej 12 roku życia, u których lek ten może spowodować ciężkie uszkodzenie wątroby.
Przeciwzapalny ibuprofen
Podobnie jak aspiryna ma działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Sprawdza się w bólach mięśni, stawów oraz w bólach menstruacyjnych. Nie może być stosowany u kobiet w ciąży, można natomiast podawać go dzieciom od 2 roku życia, a po porozumieniu z lekarzem nawet od 6 miesiąca.
Podobnie jak aspiryna, ibuprofen może spowodować podrażnienie przewodu pokarmowego i powinny unikać go osoby z chorobą wrzodową.
Naproksen
Naproksen w porównaniu z ibuprofenem działa dłużej - około 7 godzin - oraz silniej przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Łagodzi dolegliwości reumatyczne, bóle głowy, zębów oraz bóle związane z miesiączką. Nie może być stosowany u kobiet w ciąży, małych dzieci i wrzodowców. Tak jak wszystkie niesterydowe leki przeciwzapalne w dużych dawkach może spowodować uszkodzenie nerek.
Paracetamol - łagodny dla żołądka
Jest lekiem najbezpieczniejszym u kobiet w II i III trymestrze ciąży oraz u małych dzieci. Warunkiem bezpieczeństwa jest jednak ścisłe przestrzeganie zalecanego dawkowania, gdyż nadmiar leku może spowodować groźne dla życia uszkodzenie wątroby. Dla osoby dorosłej maksymalna dawka wynosi 4 g na dobę. Ponadto, w przeciwieństwie do opisanych wyżej preparatów, paracetamol nie drażni przewodu pokarmowego i może być stosowany u osób z chorobą wrzodową. Działania niepożądane zdarzają się rzadko, najczęściej są to wysypki skórne oraz nudności i zgaga. Paracetamol nie ma jednak działania przeciwzapalnego, dlatego jeśli podejrzewamy, że źródłem bólu jest stan zapalny w organizmie, musimy sięgnąć po inny preparat.
Jak bezpiecznie przyjmować leki?
- Jeśli jesteś uczulony na salicylany albo rozpoznano u ciebie chorobę wrzodową, zrezygnuj z leków przeciwbólowych z grupy niesterydowych przeciwzapalnych (jeśli masz wątpliwości, czy dany preparat należy do tej grupy, zapytaj lekarza lub farmaceutę). W przypadku wrzodów stosowanie tych leków grozi krwawieniem z przewodu pokarmowego. Bezpieczny jest natomiast paracetamol oraz dostępny na receptę tramadol.
- Pamiętaj, że lek przyjęty doustnie potrzebuje co najmniej pół godziny, aby zacząć działać. Nie połykaj zatem tabletek co kilka minut, tylko poczekaj, aż zacznie działać pierwsza.
- Nie przekraczaj dawek leków zaleconych przez lekarza lub producenta w ulotce. Mimo połykania dodatkowych tabletek lek nie zadziała już silniej, a może spowodować groźne objawy uboczne. Jeśli lek nie pomaga, należy zmienić go na silniejszy.
- Jeśli przyjmujesz różne leki, sprawdź dokładnie ich skład. Wiele środków przeciwbólowych, różniących się nazwą, zawiera bowiem te same czynnie działające składniki. Przyjmowanie ich razem grozi przedawkowaniem!
- Pamiętaj, aby nie podawać dzieciom tych samych tabletek, co osobom dorosłym. W aptece dostępne są preparaty przeznaczone specjalnie dla naszych pociech.
- Nie stosuj leków przeciwbólowych dłużej niż kilka dni. Jeśli ból nie ustępuje, zgłoś się do lekarza, który pomoże ustalić źródło twoich dolegliwości.
