Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗

Stawy

Reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów, dna moczanowa, zapalenie kaletek maziowych czy tzw. kolano biegacza. Cierpisz na któreś z wymienionych schorzeń? W dziale Stawy poznasz przyczyny, objawy oraz metody leczenia najczęściej występujących chorób stawów, a także dowiesz się, jak zapobiegać ich wystąpieniu.

Wszystko o chorobach stawów – rodzaje, przyczyny, objawy, a także metody leczenia i dieta

Choroby stawów to schorzenia dotykające układu kostno-stawowego. Do najczęściej występujących chorób o tym podłożu zaliczyć można:

  • reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
  • chorobę zwyrodnieniową stawów.

W zależności od rodzaju choroby, leczeniem zwykle zajmuje się reumatolog, jednak w pierwszej kolejności należy udać się do lekarza rodzinnego, który przeprowadzi odpowiednie badania i w razie konieczności skieruje do specjalisty.

Budowa stawu

By zrozumieć na czym polegają schorzenia stawów warto poznać ich budowę. Stawy są połączeniem dwóch kości, które w środku mają chrząstki, a te z kolei wyściełane są torebką stawową. Są różne rodzaje stawów, dlatego każdy z nich może mieć nieco różną budowę.

W środku stawu znajdują się tzw. łękotki stawowe, które są połączone właśnie z torebką stawową. Ich zadaniem jest amortyzowanie, natomiast na zewnątrz stawu są więzadła stawowe, czyli pasma tkanki łącznej włóknistej zwartej. W zależności od rodzaju stawu, więzadła mogą być odpowiedzialne za kierunek ruchu w stawie lub ograniczać nadmierne wychylenia.

Nazwy stawów są różne, w zależności od ich lokalizacji w ciele, a niektóre z nich to:

  • staw siodełkowy – czyli nadgarstkowo-śródręczny kciuka,
  • staw promieniowo-nadgarstkowy – to połączenie przedramienia z nadgarstkiem,
  • staw mostkowo-obojczykowy – jak sama nazwa wskazuje, jest on połączeniem pomiędzy mostkiem a obojczykiem,
  • staw szczytowo-potyliczny – jest to górny staw głowy,
  • staw zawiasowy – to np. staw łokciowy,
  • staw szczytowo-obrotowy – to dolny staw głowy.

Zapalenie stawów – rodzaje

Bóle stawów zwykle są konsekwencją ich zapalenia, które może zlokalizować się niemal
w każdym z nich.

Do najczęściej występujących zapaleń stawów zaliczyć można:

  • zapalenie stawu biodrowegogłównym objawem infekcji jest trudność w poruszaniu się, a także ból w biodrze i pachwinie. Przyczyną takiego stanu jest często reumatoidalne, bądź łuszczycowe zapalenie stawu. Leczenie polega głównie na przyjmowaniu sterydów i unikaniu wysiłku fizycznego,
  • zapalenie stawu kolanowego – jest bardzo podatny na różnego rodzaju kontuzje, głównie u osób uprawiających aktywność fizyczną. Stan zapalny pojawia się
    w momencie, gdy dochodzi do uszkodzenia wewnętrznej warstwy torebki stawowej, tzw. błony maziowej. Typowym objawem zapalenia jest ból stawów, obrzęk oraz problemy z chodzeniem. Dodatkowo może pojawić się gorączka oraz zaczerwienienie kolana,
  • zapalenie stawu skokowego – silny ból oraz opuchlizna w okolicy kostki, znacznie utrudniają normalne funkcjonowanie, dlatego należy jak najszybciej udać się do lekarza. Przyczynami takiego stanu może być nadmierna aktywność fizyczna lub przewlekła choroba, jak chociażby RZS. Najczęściej wykorzystywaną metodą leczenia są zastrzyki z kwasu hialuronowego oraz sterydów,
  • zapalenie tkanki łącznej – to ostry stan zapalny skóry oraz tkanki łącznej, który charakteryzuje się bólem, widocznym obrzękiem i niekiedy zaczerwienieniem. Przyczyną choroby jest zakażenie bakteryjne, do którego dochodzi najczęściej na skutek mechanicznego uszkodzenia skóry.

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)

Reumatoidalne zapalenie stawów to schorzenie o podłożu autoimmunologicznym, czyli takim, w którym układ odpornościowy degraduje własne komórki oraz tkanki, uznając je za obce. Jego inną nazwą jest tzw. gościec stawowy.

Przyczyny RZS niestety nie są znane, jednak za czynniki ryzyka uznaje się:

  • stres – osoby, które cierpią na reumatyzm, zauważają zwiększone odczuwanie dolegliwości właśnie w czasie stresu,
  • czynniki genetyczne, wady postawy – kifoza, lordoza czy skolioza powinny być leczone w jak najmniej zaawansowanym stadium rozwoju,
  • aktywność fizyczna,
  • otyłość – u osób z nadwagą także dochodzi do znacznego obciążania stawów,
  • wiek – wraz z wiekiem dochodzi do pogarszania kondycji stawów, na skutek wieloletniego obciążania ich,
  • płeć – na RZS zdecydowanie częściej chorują kobiety.

RZS - objawy

Objawy reumatoidalnego zapalenia stawów na każdym etapie zaawansowania choroby mogą być nieco inne, natomiast do najczęściej występujących oznak RZS zaliczyć można:

  • guzki reumatoidalne – są to bezbolesne zgrubienia, zlokalizowane pod skórą,
  • obrzęk oraz ból dłoni i stóp,
  • bolące stawy,
  • sztywność stawów, przede wszystkim rano,
  • stan podgorączkowy,
  • rozdrażnienie.

Ponadto jednym z symptomów może być zapalenie naczyń, które ukazuje się w formie zaburzenia czucia. Leczeniem reumatyzmu zajmuje się reumatolog, dlatego jeśli zauważalne będą którekolwiek z wymienionych objawów, należy jak najszybciej się z nim skontaktować w celu podjęcia leczenia.

RZS – leczenie

Leczenie reumatyzmu ma na celu głównie zmniejszanie nieprzyjemnych dolegliwości, jednak nie da się wyeliminować przyczyny i całkowicie pozbyć się choroby. Specjalista zwykle proponuje tzw. leczenie objawowe, którego głównym celem jest ułatwienie codziennego funkcjonowania, a także zapobieganie dalszemu rozwojowi schorzenia.

Jak leczyć reumatyzm? Przede wszystkim należy pamiętać o:

  1. Farmakoterapii – celem leczenia farmakologicznego jest zmniejszanie bólu oraz spowalnianie rozwoju choroby. W niektórych przypadkach lekarz przepisuje również środki przeciwbólowe oraz maści na reumatyzm.
  2. Edukacji –  jej zadaniem jest budowanie i zwiększanie świadomości pacjenta na temat przebiegu RZS, istniejących komplikacji, a także dostępnych metod leczenia.
  3. Rehabilitacji – aktywność fizyczna jest niezwykle ważna u osób cierpiących na reumatoidalne zapalenie stawów, jednak należy pamiętać, iż nie należy dodatkowo obciążać stawów, dlatego chorym zaleca się rehabilitację, a także inne formy ruchu, jak chociażby spacerowanie,
  4. Diecie – powinna być ona bogata przede wszystkim w kolagen oraz kwasy omega-3. Warto również sięgnąć po produkty, które są skarbnicą biała i antyoksydantów. Polecane są również przyprawy o działaniu przeciwzapalnym, jak również niektóre zioła na reumatyzm – np. gorczyca biała.

Choroba zwyrodnieniowa stawów

Zwyrodnienie stawów jest jedną z najczęściej występujących chorób z tej kategorii i charakteryzuje się upośledzeniem ilości chrząstki stawowej, której zadaniem jest amortyzowanie stawu. Wraz z rozwojem choroby może również dojść do degradacji kości, torebki stawowej, ścięgien oraz więzadeł.

Do głównych objawów zwyrodnienia stawów zaliczyć można:

  • ból w czasie poruszania się,
  • problem z całkowitym wyprostowaniem lub zgięciem stawu,
  • poranną sztywność stawów,
  • ból stawów.

Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów, podobnie jak w przypadku RZS, polega na przyjmowaniu leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych oraz rozluźniających mięśnie. 

Jak świętować pierwszy dzień wiosny?
Sprawdź!