Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗

Choroby jelit

Choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół jelita drażliwego, rak jelita grubego – to jedne z najczęściej występujących chorób jelit. Początkowo objawiają się bólem brzucha, niestrawnością, biegunkami lub zaparciami, dlatego nie można lekceważyć żadnych objawów. W tym dziale znajdziesz informacje dotyczące przyczyn, objawów i sposobów leczenia.

Jelita odpowiadają za przetwarzanie oraz wchłanianie składników odżywczych i minerałów
z pożywienia. Zajmują się także resorpcją zwrotną wody, a treść pokarmowa przesuwana jest dzięki mimowolnym skurczom mięśni – perystaltyka jelit.

Jelita dzieli się na:

  • Jelito cienkie – rozpoczyna się od żołądka i biegnie aż do jelita grubego. Jego długość wynosi około 4-6 m. Dzieli się je na dwunastnicę, jelito czcze i kręte.
  • Jelito grube – rozpoczyna swój bieg od zastawki  Bauhina, która oddziela jelito cienkie od grubego i kończy się na odbycie. Dzieli się na jelito ślepe, okrężnicę i odbytnicę. Jest zdecydowanie krótsze niż jelito cienkie i ma długość około 1,5m.

Choroby jelit są niebezpieczne dla całego organizmu. Początkowo mogą objawiać się zwykłą niestrawnością i złym samopoczuciem. Jednak nie należy lekceważyć żadnych objawów, gdyż mogą być one spowodowane poważnymi schorzeniami. Leczeniem chorób jelit zajmuje się gastroenterolog.

Zespół jelita drażliwego (nerwica jelit)

Zespół jelita drażliwego jest jedną z najczęściej występujących chorób układu pokarmowego. Jest to schorzenie przewlekłe i dotyka zarówno jelito cienkie, jaki i grube.

Zespół jelita drażliwego znany jest także jako nerwica jelit. Przyczyny choroby nie są dokładnie poznane, jednak dużym czynnikiem ryzyka jest przewlekły stres. Najczęściej występuje u kobiet między 30-50 rokiem życia.

Objawy zespołu jelita drażliwego:

Na podstawie objawów wyróżnia się postacie zespołu jelita drażliwego – z przewagą biegunek oraz z przewagą zaparć. Może jednak występować także postać mieszana.

Diagnostyka zespołu jelita drażliwego opiera się na wywiadzie i stwierdzeniu w nim powyższych objawów. Muszą się one utrzymywać przez minimum 3 miesiące przez ostatni rok. Kluczowe jest również to czy objawy słabną po oddaniu stolca.

Badania radiologiczne czy endoskopowe nie są w stanie zdiagnozować tego schorzenia, gdyż nie dochodzi do żadnych widocznych zmian w jelitach, a jedynie w ich funkcjonowaniu.

Jelito drażliwe leczone jest przy pomocy odpowiednich leków, a także diety.

Choroba Leśniowskiego-Crohna

Choroba Leśniowskiego-Crohna to nieswoiste zapalenie jelit, które może dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego – począwszy od jamy ustnej, kończąc na odbycie. Najczęściej choroba lokalizuje się w jelicie krętym w jego końcowym odcinku. Dochodzi do owrzodzeń błony śluzowej, co uniemożliwia prawidłowe działanie jelit.

Przyczyny schorzenia są nieznane, a objawy zależne są od tego, który z odcinków jelita został zaatakowany. Jednak najczęściej objawy choroby Leśniowskiego-Crohna to:

  • Anemia
  • Gorączka lub stany podgorączkowe
  • Bóle brzucha
  • Biegunka z dużą ilością śluzu, a nawet krwi

Ponadto może dojść do zaburzenia wchłaniania składników odżywczych oraz odwodnienia, co w zaawansowanych przypadkach może prowadzić do niedożywienia.

Nie wolno lekceważyć żadnych objawów i niezwłoczne zgłosić się do lekarza w celu wykonania niezbędnych badań i wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna opiera się na lekach przeciwzapalnych oraz immunosupresyjnych. Konieczny jest odpoczynek, rzucenie palenia, wyeliminowanie stresu,
a także stosowanie diety bogatej w białko, witaminy, żelazo i kwas foliowy. Trzeba  unikać błonnika i tłuszczu.

Zapalenie jelita grubego

Zapalenie jelita grubego może być wywołane wieloma czynnikami. Jednym z nich jest reakcja immunologiczna organizmu na nieszkodliwe bakterie zawarte np. w jedzeniu. Kolejną przyczyną jest działanie toksycznych substancji – np. trujących grzybów czy nawozów roślinnych. Ponadto zapalenie jelita grubego może być również reakcją alergiczną na spożyte pokarmy.

Objawy zapalenia jelita grubego to:

  • Bóle brzucha
  • Skurcze jelit
  • Biegunki
  • Obecność krwi w kale
  • Wymioty i nudności
  • Gorączka
  • Osłabienie
  • Anemia
  • Utrata apetytu
  • Spadek wagi

Leczenie zależne jest od postaci i stopnia zaawansowania. Najczęściej stosowana jest terapia farmakologiczna, jednak w niektórych przypadkach może być niezbędna interwencja chirurgiczna. Leczenie powinno być uzupełnione odpowiednią dieta, szczególnie gdy występuje przewlekłe zapalenie jelita grubego.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to nieswoiste zapalenie jelit. W wyniku schorzenia dochodzi do owrzodzeń błony śluzowej oraz podśluzowej jelita grubego. Jest to przewlekłe zapalenie jelita grubego z okresami remisji i zaostrzeń. Przyczyny choroby nie są znane.

Objawy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego są następujące:

  • Bóle brzucha
  • Gorączka
  • Osłabienie
  • Spadek masy ciała
  • Biegunki z krwistym stolcem i dużym parciem
  • Nietrzymanie stolca lub zaparcia

W przypadku wystąpienia powyższych objawów należy niezwłocznie skontaktować się
z lekarzem. Konieczne jest wykonanie szeregu badań diagnostycznych, jednak najskuteczniejszym sposobem na postawienie diagnozy jest badanie endoskopowe.

Leczenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego opiera się na środkach farmakologicznych  W niektórych przypadkach może być również konieczna interwencja chirurgiczna. 

Polipy jelita grubego

Polipy jelita grubego to uwypuklenia do wewnątrz jelita w błonie śluzowej. Przyczyny ich powstawania nie są znane. Wyróżnia się polipy nowotworowe i nienowotworowe. Ich obecność objawia się następująco:

  • Silny ból brzucha
  • Stolce z domieszką krwi
  • Obecność śluzu w kale
  • Biegunki
  • Parcie na stolec

Leczenie polipów jelita grubego opiera się na endoskopowym ich usunięciu. Każdy polip powinien być poddany badaniu histopatologicznemu, aby wykluczyć jego nowotworowy charakter. Po usunięciu polipów konieczne jest okresowe badanie sprawdzające czy nie pojawiły się kolejne uwypuklenia.

Jeśli u chorego stwierdza się polipowatość rodzinną należy usunąć całe jelito grube, gdyż jest prawie pewne przekształcenie się polipów w nowotwór złośliwy.

Polipy jelita grubego wymagają także odpowiedniej diety, która jest bogata w błonnik ułatwiający trawienie.

Rak jelita grubego

Rak jelita grubego najczęściej przez długi czas rozwija się zupełnie bezobjawowo lub daje objawy, które mogą być mylone ze zwykłym zatruciem pokarmowym lub niestrawnością.

Najczęściej występujący nowotwór to gruczolak jelita grubego. Częściej chorują na niego mężczyźni niż kobiety, zwłaszcza po ukończeniu 70 roku życia. Cechuje się dużą śmiertelnością, ze względu na późne wykrywanie. Dlatego też bardzo ważne jest wykonywanie badań profilaktycznych.

Czynniki zwiększające występowanie raka jelita grubego to:

  • Choroba Leśniowskiego-Crohna
  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
  • Otyłość
  • Zła dieta – bogata w zbyt dużą ilość białka, a uboga w błonnik
  • Palenie papierosów

Ze względu na to, że nowotwór jelita grubego często nie daje żadnych specyficznych oznak, należy zwracać uwagę na każdą dolegliwość ze strony układu pokarmowego.

Objawy raka jelita grubego to:

  • Obecność krwi w stolcu
  • Zmiana rytmu wypróżnień – biegunki i zaparcia
  • Silny ból brzucha
  • Silne biegunki
  • Wzdęcia i gazy
  • Wyczuwalny guz w jamie brzusznej
  • Parcie na stolec
  • Uczucie niepełnego wypróżnienia
  • Utrata masy ciała
  • Brak apetytu

W przypadku wystąpienia powyższych objawów należy niezwłocznie udać się do lekarza.
W diagnostyce raka jelita grubego niezbędne jest wykonanie wielu badań.

Leczenie nowotworu jelita grubego zależne jest od jego stopnia zaawansowania. Najczęściej zmiana usuwana jest operacyjnie. Opcjonalnie może być również wprowadzone leczenie farmakologiczne i radiologiczne.

Pozostałe choroby jelit

Jelita są narażone na wiele schorzeń. Oprócz wyżej opisanych często występują również:

  • Uchyłki jelita grubego
  • Zapalenie uchyłków jelita grubego
  • Polipy odbytu
  • Rak okrężnicy
  • Rak odbytu

Większość chorób jelit objawia się biegunkami, zaparciami, bólami brzucha i wzdęciami. Nie należy ich lekceważyć, gdyż mogą być symptomem bardzo poważnych schorzeń.

Jak świętować pierwszy dzień wiosny?
Sprawdź!