Adrenalina

Razem z innymi tego typu substancjami (noradrenalina, dopamina), syntezowana jest i uwalniana przez gruczoły dokrewne znajdujące się w takich miejscach, jak:

• rdzeń nadnerczy,
• komórki chromochłonne kłębka szyjnego,
• komórki C tarczycy,
• zakończenia włókien współczulnych.

Po zakończeniu syntezy adrenalina jest magazynowana w rdzeniu nadnerczy oraz pęcherzykach zakończeń nerwowych lub uwalniana do krwiobiegu. Na co dzień jej stężenie w osoczu jest bardzo niskie (poniżej 1 mmol/l), gwałtownie jednak rośnie w określonych sytuacjach. Jakich?

Adrenalina jest jedną z tych substancji, które potocznie określa się mianem „hormonu stresu” (to samo pojęcie stosuje się także w odniesieniu między innymi do kortyzolu). Innym stosowanym pojęciem jest 3xF, od angielskiego fright, fight & flight(strach, walka, ucieczka). Ma to związek z mechanizmem jej aktywacji. 

Gwałtowny wyrzut adrenaliny do krwiobiegu następuje bowiem:

• pod wpływem silnego czynnika stresującego,
•  w sytuacjach zagrożenia,
• w stanach zapalnych, chorobowych.

Adrenalina jest hormonem, który w reakcji na czynniki zagrażające bytowi, motywuje organizm do walki lub ucieczki, zapewniając skuteczną reakcję obronną. 

Adrenalina jest jedną z tych substancji, które potocznie określa się mianem „hormonu stresu” (to samo pojęcie stosuje się także w odniesieniu między innymi do kortyzolu). Innym stosowanym pojęciem jest 3xF, od angielskiego fright, fight & flight(strach, walka, ucieczka). Ma to związek z mechanizmem jej aktywacji. 

Gwałtowny wyrzut adrenaliny do krwiobiegu następuje bowiem:

• pod wpływem silnego czynnika stresującego,
•  w sytuacjach zagrożenia,
• w stanach zapalnych, chorobowych.

Adrenalina jest hormonem, który w reakcji na czynniki zagrażające bytowi, motywuje organizm do walki lub ucieczki, zapewniając skuteczną reakcję obronną. 

Działanie adrenaliny jest gwałtowne. Jej wyrzut w ułamku sekundy uruchamia szereg reakcji, które zapewniają człowiekowi oraz innym kręgowcom sprawność działania. Wymienić w tym kontekście można:

• skurcz naczyń krwionośnych i wzrost ciśnienia krwi,
• przyspieszenie akcji serca oraz zwiększenie jego pojemności minutowej, czego efektem jest wzrost ukrwienia i dotlenieniaposzczególnych narządów wewnętrznych,
• rozszerzenie oskrzeli oraz rozluźnienie napięcia mięśni gładkich, zwiększające wydolność oddechową,
• rozszerzenie źrenic, ułatwiające błyskawiczną rejestrację obrazu,
• antagonizowanie działania insuliny i związane z tym chwilowe zwiększenie stężenia glukozy we krwi, podnoszące sprawność mózgu,
• pobudzenie współczulnego układu nerwowego, zwiększenie szybkości przekazywania impulsów,
• intensyfikacja spalania tkanki tłuszczowej – dodatkowa dawka energii niezbędnej do podjęcia wysiłku fizycznego.

Adrenalina działa jako agonista receptorów α i β, łącząc się z nimi w układzie krążenia oraz oddechowym. Właściwość ta sprawiła, iż hormon ten zaczął być wykorzystywany do celów medycznych. Jest obecnie uznawana adrenalina za lek pierwszego lub drugiego rzutu w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia życia, gdy niezbędna jest błyskawiczna odpowiedź na:

• wstrząs anafilaktyczny, będący reakcją zależną od przeciwciał IgE, na przykład po ukąszeniu owada czy w wyniku alergii na pyłkiroślin;
• wstrząs anafilaktoidalny (reakcja niezależna od IgE), występujący na przykład po zażyciu leków;
• wstrząs kardiogenny, związany z niedokrwieniem i niedotlenieniemorganów wewnętrznych, na skutek obniżenia pojemności minutowej serca;  częste powikłanie zawału serca.

W wyżej wymienionych sytuacjach podaje się adrenalinę w zastrzyku:

• domięśniowo, 
• podskórnie lub 
• dożylnie. 

W standardowej sytuacji iniekcję wykonuje się za pomocą specjalnej ampułkostrzykawki. Wkłucie najlepiej jest wykonać w mięsień uda, po jego uprzednim rozmasowaniu. Ten właśnie sposób aplikacji pozwala osiągnąć efekt terapeutyczny w ciągu kilkudziesięciu sekund, a maksymalne stężenie hormonu we krwi osiągane jest już po 8 minutach (dla porównania – zastrzyk podskórny podobny rezultat przynosi dopiero po 34 minutach).

Adrenalina w ampułkostrzykawce dawkowana jest następująco:

• dorośli – standardowo 0,30 mg, w razie konieczności można powtórzyć po 15 minutach,
• dzieci o masie 10-25 kg - 0,15 mg,
• dzieci ważące ponad 25 kg – 0,30 mg.

Ampułkostrzykawka jest rozwiązaniem niezwykle wygodnym i bezpiecznym w stosowaniu, dlatego może być używana samodzielnie lub z pomocą innych osób nie posiadających w tym zakresie żadnego przeszkolenia. Adrenalinę podaje się także dożylnie, taki zabieg przeprowadzany jest jednak wyłącznie w warunkach szpitalnych, zazwyczaj na oddziałach intensywnej terapii.