Obrażenia narządu ruchu możemy podzielić na:
- skręcenia,
- podwichnięcia,
- zwichnięcia,
- złamania.
Są one przede wszystkim wynikiem urazu mechanicznego działającego na kończynę; znaczne rzadziej są powodowane procesami chorobowymi toczącymi się w kości. Najgroźniejszym urazem jest oczywiście złamanie, gdyż zawsze towarzyszy mu krwawienie do okolicznych tkanek.
- Przeczytaj także: Złamania – objawy, pierwsza pomoc, etapy gojenia
Reklama
Złamania kończyn - ile krwi tracimy?
Utrata krwi jest różna w zależności od lokalizacji urazu i tak np. złamaniu przedramienia towarzyszy niewielkie krwawienie rzędu 300ml, ale już np. złamanie miednicy skutkuje utratą do 3-4 litrów krwi i może powodować nawet wstrząs. Należy pamiętać, że wielomiejscowe złamania mogą być przyczyną zagrażającego życiu krwotoku wewnętrznego.Złamania kończyn - podział
Złamania możemy podzielić na:
- zamknięte,
- otwarte.
Znacznie niebezpieczniejsze są złamania otwarte przebiegające z uszkodzeniem skóry, gdyż towarzyszy im duże krwawienie i istnieje ryzyko zakażenia rany. Zakażenie uniemożliwi prawidłowe gojenie się złamania, a także może prowadzić do powikłań w postaci sepsy. Innymi bardzo niebezpiecznymi następstwami złamań są uszkodzenia tętnic i niedokrwienie obwodowej części kończyny oraz przerwanie nerwu mogące powodować niedowłady lub zaburzenia czucia.
Reklama
Złamania kończyn - pierwsza pomoc
- Przede wszystkim wezwij specjalistyczną pomoc – nr 112 lub 999. Oceń poszkodowanego pod katem życiowo ważnych narządów (patrz artykuł Resuscytacja krążeniowo-oddechowa).
- Dokonaj szybkiej oceny urazowej – sprawdź obecność zranień, otarć naskórka, ran, bolesności w następujących okolicach : głowa, szyja, klatka piersiowa, brzuch.
- Dokładnie oceń kończynę. Możesz podejrzewać złamanie jeżeli poszkodowany podaje : ból, utratę czynności, ból przy poruszaniu kończyną, zasinienie, patologiczną ruchomość, zmianę obrysu lub obrzęk kończyny. Złamania zamkniętego zazwyczaj nie odróżnimy od skręcenia, ale zawsze należy podejrzewać tę gorszą możliwość. Rozpoznanie złamania jest pewne tylko w razie widocznego złamania osi kości lub przy złamaniu otwartym.
- Powinniśmy uwidocznić uszkodzoną kończynę. Odzież należy przeciąć i zdjąć, a nie zsuwać.
- Oceń czucie obwodowe i ukrwienie kończyny: zapytaj poszkodowanego czy ma zachowane czucie w danej kończynie, sprawdź jej ciepłotę i zabarwienie. Ponadto możesz w miarę możliwości sprawdzić zachowanie ruchów czynnych obwodowej części kończyny, np. poprosić pacjenta, aby poruszał palcami.
- W złamaniach otwartych tamuj krwawienie poprzez miejscowe uciśnięcie rany lub jej bezpośredniej okolicy przez 4 minuty lub dłużej. Następnie pokryj ranę jałowym opatrunkiem, jeśli taki jest dostępny.
- Najważniejszym postępowaniem w złamaniu jest unieruchomienie kończyny. Przy złamaniu trzonu kości unieruchamiamy także dwa sąsiadujące z nią stawy, a przy złamaniach w okolicy stawu unieruchamiamy dwie tworzące go kości. Przed unieruchomieniem kończyny zgiętej w osi możemy spróbować ją wyprostować, ale jeżeli jest to trudne i sprawia choremu ból unieruchamiamy w takim ułożeniu, w jakim zastaliśmy kończynę. Do tego celu możemy użyć wszystkiego co mamy pod ręką. Złamane przedramię możemy unieruchomić podkładając złożoną kilka razy gazetę i usztywnić np. częścią garderoby. Kończynę dolną możemy unieruchomić razem z drugą wkładając pomiędzy nie część odzieży lub złożony koc. Złamane ramię bandażujemy i przywiązujemy do tułowia tak aby zapobiec ruchom skrętnym. Unieruchomienie złamania znosi ból i zapobiega dodatkowym uszkodzeniom okolicznych tkanek, przez co zmniejsza utratę krwi.
- Obserwuj chorego i zapewnij mu bezpieczeństwo do czasu przybycia pomocy medycznej.