Reklama
Czy grill jest zdrowy lub może być zdrowszy?
Grill jest popularnym urządzeniem służącym do obróbki cieplnej różnych produktów, w tym mięs, wędlin, warzyw a nawet serów. Potrawy z grilla mają charakterystyczny zapach i posmak, wynikający z kontaktu z ogniem lub dymem.
Odpowiednio przygotowane mogą być zdrowsze niż smażone. Nie wymagają bowiem stosowania tłuszczu. Dodatkowo wytapiane z mięsa tłuszcze ściekają na ruszt lub tackę, co zmniejsza ich zawartość w spożywanym daniu.
Z drugiej strony często popełniane błędy sprawiają, że grill staje się zagrożeniem dla zdrowia, zwłaszcza jeśli jest używany często i regularnie.
Na rynku dostępne są różne urządzenia, w tym grille węglowe, elektryczne czy gazowe. W praktyce, w przydomowych ogrodach najczęściej są używane te pierwsze.
Korzystanie z nich wymaga wiedzy, umiejętności i wprawy, tak by przyrządzane dania cieszyły smakiem i nie szkodziły. Znaczenie ma zarówno technika grillowania, jak też dobór produktów.
O czym należy pamiętać, by zdrowy grill nie był takim jedynie z nazwy?
Reklama
Czym rozpalać grilla, żeby się nie truć?
Rozpalanie grilla zaczyna się od ułożenia węgla drzewnego lub brykietu na ruszcie, formując je w niewielki stosik.
Ponieważ nie zajmą się one od samego podłożenia ognia, rytuał ten wspiera się stosując podpałkę. Czego można użyć, czyli czym rozpalić grilla?
Najszybszą metodą jest wykorzystanie łatwopalnych kostek lub podpałek w płynie, które są dostępne w sklepach.
Ich użycie gwarantuje błyskawiczny efekt, jednocześnie jednak jest najmniej korzystne dla zdrowia ze względu na obecność wielu chemicznych substancji w składzie, w tym między innymi pochodnych nafty.
Powstałe w procesie ich spalania związki przedostające się do przygotowywanych potraw mogą być toksyczne dla człowieka. Dlatego wiele osób poszukuje zdrowszych alternatyw.
Należą do nich między innymi ścinki z drzew (na przykład brzóz), przygotowane samodzielnie lub kupione w sklepie (oferowane są jako ekologiczne rozpałki).
Ewentualnie wykorzystuje się też suchą trawę, drobne gałązki, fragmenty sznurka konopnego, papier, watę czy szyszki. Innym rozwiązaniem jest użycie specjalnych rozpalarek oraz dmuchaw zapewniających stały, kontrolowany dopływ tlenu.
Podpalenie węgla bez jakiegokolwiek wsparcia jest bardzo trudne, chyba że jest to produkt nasączony podpałką, na przykład parafiną lub różnego typu naturalnymi woskami. W sklepach tego rodzaju wyroby są oferowane jako węgiel grillowy instant.
Reklama
Czy potrawy z ogniska są zdrowsze od dań z grilla?
Wiele osób uważa, że zdrowsze od tych z grilla są potrawy z ogniska. Znany od tysięcy lat sposób obróbki termicznej wydaje się bardziej naturalny, a przez to mniej obciążający dla organizmu.
To jednak tylko pozory. Dużo oczywiście zależy od tego, jaki produkt jest pieczony na ogniu. W praktyce często jest to kiełbasa lub wyroby do niej zbliżone. Należy sobie uzmysłowić, że pod wpływem bardzo wysokiej temperatury z wędlin i mięs ściekają ogromne ilości tłuszczu.
Ten spala się w ogniu, tworząc nowe związki chemiczne, w tym silnie rakotwórcze heterocykliczne aminy oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, takie jak choćby benzo(a)piren (substancja ta jest znana jako jeden z najbardziej szkodliwych składników smogu).
Na tym jednak nie koniec. Powstałe z tłuszczu związki wraz z ogniem „wracają” do opiekanej żywności, bardzo negatywnie wpływając na jej właściwości. W takim kontekście prawidłowo przyrządzone nad żarem dania z grilla mogą uchodzić za dużo zdrowsze.
Oczywiście istnieją sposoby pozwalające zminimalizować ryzyko związane ze spożywaniem kolacji przygotowanej w ognisku. Do pieczenia warto wybierać produkty o niskiej zawartości tłuszczu.
Jeśli jest taka możliwość, powinno się unikać bezpośredniego kontaktu wędliny lub mięsa z ogniem - dla zdrowia korzystniej jest przygotowywać je dłużej, nie doprowadzając do przypalania.
Niektóre przysmaki można upiec nie w samym ognisku, lecz w żarze po jego wygaszeniu – tak robi się choćby z ziemniakami.
Źródło: Opracowanie własne
Reklama
Czy trójnóg na ognisko może zastąpić grilla?
A gdyby tak połączyć wygodę grillowania z urokiem ogniska? To możliwe. Rozwiązaniem jest trójnóg, czyli specjalna konstrukcja, którą można ustawić nad ogniem, podwieszając na niej ruszt, ale też tackę czy kociołek.
W zależności od wybranej opcji pozwala to piec potrawy bezpośrednio w ogniu lub nad nim, ale też smażyć lub gotować, jeśli znajdują się na tacy lub w żeliwnym kociołku.
Trójnóg na ognisko stanowi zatem elastyczną alternatywę i umożliwia przygotowanie potraw na wiele sposobów.
Dodatkowo, jeśli nie ma bezpośredniego kontaktu z ogniem, dania są z reguły zdrowsze niż te upieczone nad ogniskiem w tradycyjny sposób.
Reklama
Zdrowy grill i ognisko krok po kroku
Istnieje kilka kluczowych zasad, których należy się trzymać, aby potrawy przygotowane na grillu smakowały wyśmienicie, a nie szkodziły zdrowiu. Najważniejsze z nich podaje Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej.
Oto zestaw porad przygotowanych przez ekspertów NCEŻ:
- Przed każdym grillowaniem należy bardzo dokładnie oczyścić ruszt. Kluczowe jest zwłaszcza usunięcie resztek tłuszczu spalonego w czasie poprzedniej wieczerzy. Polimery kwasów tłuszczowych mają bardzo negatywny wpływ na zdrowie człowieka.
- Grillowanie należy rozpocząć dopiero wtedy, gdy ogień nie będzie już widoczny, a pozostanie jedynie żar.
- W czasie grillowania nie należy już podlewać węgla płynną podpałką, aby uniknąć przenikania szkodliwych substancji wraz z dymem do potraw.
- Warto używać tace, które będą zapobiegać ściekaniu tłuszczu do żaru - dzięki temu nie będą powstawać rakotwórcze węglowodory aromatyczne. Dobrze, by tacki były wykonane ze stali szlachetnej lub żeliwne.
- Należy z rozwagą dobierać produkty przeznaczone do grillowania. Zamiast karkówki polecana jest polędwica, kurczak lub indyk. Dobrym rozwiązaniem jest też ryba.
- Wskazane jest wykorzystywać te przepisy na grilla, w których zastosowanie znajdują warzywa. Ich obróbka termiczna jest dużo bezpieczniejsza. Nawet jeśli są tylko dodatkiem, wzbogacają walory odżywcze i pozwalają ograniczyć ilość mięsa na talerzu.
- Ograniczać należy użycie soli.
- Zanim mięso czy warzywa trafią na ruszt, powinny być marynowane w oleju lub naturalnym jogurcie z dodatkiem przypraw takich, jak oregano, rozmaryn, papryka. Taki sposób przygotowania nie tylko potęguje walory smakowe i zapachowe, ale też zwiększa poziom ochrony przed działaniem wolnych rodników (aktywność antyoksydacyjna).
- Kwaśne marynaty, na przykład zawierające ocet czy sok cytrynowy lub pomidorowy, nie powinny być używane w sytuacji, gdy stosuje się tacki wykonane z aluminium. Mogą one potęgować przenikanie dobywających się w czasie grillowania tlenków glinu do pożywienia. Ten sam efekt daje sól, dlatego tym bardziej należy jej unikać.
Stosowanie się do tych zasad sprawi, że grillowanie będzie prawdziwą przyjemnością i rytuałem, któremu można się oddawać bez obaw o zdrowie swoje i gości.
