Reklama
Co to jest drżenie samoistne?
Drżenie samoistne, nazywane także choroba Minora, to zaburzenie części układu nerwowego, odpowiedzialnego za czynność ruchową. Ta część układu nerwowego nazywana jest układem pozapiramidowym i odpowiada także za napięcia mięśni poprzecznie prążkowanych i wyzwalanie ruchów dowolnych.
Choroba Minora to najczęściej występujące zaburzenie ruchowe. Pojawia się u ludzi w różnym wieku, ale najczęściej dotyka osoby około 40 roku życia. Mechanizm powstawania tej choroby nie jest do końca poznany.
Do najczęściej występujących przyczyn drżenia samoistnego zaliczane są:
- uwarunkowania genetyczne – mutacja genu jest dziedziczona autosomalnie dominująco w 50%,
- nieprawidłowy przekaz informacji pomiędzy poszczególnymi obszarami mózgu,
- zanik komórek Purkinjego - towarzyszą mu zmiany degeneracyjne,
- zmiany polekowe – głównie na skutek politerapii, czyli stosowania terapii wielolekowej.
Większość przypadków tej choroby ma postać idiopatyczną, czyli nieznanego pochodzenia. W takich przypadkach trudne jest jednoznaczne wskazanie przyczyny powstania choroby.
Zgodnie z klasyfikacją ICD10 drżenie samoistne określone jest, jako choroba układu nerwowego w kategorii „inne zaburzenia pozapiramidowe i zaburzenia czynności ruchowych” - (G25.0). Samoistne drżenie głównie dotyczy rąk, głowy i warg.
Od 1 stycznia 2022 r. obowiązuje nowa klasyfikacja chorób ICD-11, która wprowadza zmiany w systemie kodowania. Nowa formuła przewiduje cztery znaki (dotychczas obowiązywały trzy), a ich głównym zadaniem jest łatwiejsze wyszukiwanie chorób. ICD-11 opisuje nie tylko choroby, ale zdrowie w szerokim aspekcie i okoliczności, które na nie wpływają. W nowym systemie pojawiają się także nowe pozycje.
Drżenie samoistne odpowiada kategorii drżenia funkcjonalnego (8A04.), które jest podzielone na „inne określone zaburzenia z wiązane z drżeniem” (8A04.Y) i „zaburzenia związane z drżeniem nieokreślone” (8A04.Z).
Reklama
Drżenie samoistne rąk
Podstawowym objawem choroby jest drżenie samoistne rąk. W większości przypadków dotyczy obu rąk, ale w początkowej fazie może występować tylko po jednej stronie.
Początek samoistnego drżenia rąk zaczyna się dość prozaicznie – chory zauważa problemy w trakcie spożywania posiłków, które często przyjmuje jako oznakę nieuwagi czy rozdrażnienia. Pojawia się rozlewania zupy w trakcie jedzenia, rozsypywanie soli czy drżenie dłoni przy podnoszeniu szklanki. Z czasem trudności stają się coraz bardziej dokuczliwe. Drżenie pojawia się pod wpływem stres, a łagodnieje w czasie odpoczynku i wewnętrznego spokoju.
Przyczyny samoistnego drżenia rąk leżą w nieprawidłowej pracy części układu nerwowego. Bardzo silną przyczyną jest stres i napięcie emocjonalne, które wzmagają objawy choroby. Samoistne drżenie rąk można także odziedziczyć po rodzicach czy dziadkach.
Taki stan może być także objawem wielu chorób – neurologicznych lub metabolicznych. Do najważniejszych należą choroby tarczycy, nerwice, cukrzyca, udar czy niewydolność nerek. Leczenie polega głównie na zastosowaniu farmakoterapii.
Reklama
Drżenie samoistne warg
Drżenie samoistne wargi rozwija się stopniowo i na początku choroba nie budzi większego niepokoju, tak jak w przypadku drżenia rąk. Drżenia warg odbierane jest jako chwilowe niegroźne stany nerwowe, które szybko mijają i chory o nich zapomina.
Objawy jednak systematycznie powracają, a drżenie wyczuwane jest nie tylko w obrębie warg, ale także w okolicach języka.
Drżenie ust nasila się w stanach stresowych i stanach napięcia emocjonalnego. Samoistne drżenie z reguły na początku atakuje dłonie, a wargi i głowa są kolejnym etapem rozwoju choroby.
Przy drżeniu warg pojawia się także drżenie głosu. Przyczynami schorzenia mogą być też inne choroby, zwłaszcza układu nerwowego. Ruchy mimowolne w przebiegu tej jednostki chorobowej dość powoli zwiększają nasilenie i proces chorobowy rozkłada się w czasie. W przypadku, gdy zaburzenie utrudnia dość mocno codzienne funkcjonowanie należy zgłosić się do lekarza.
Reklama
Drżenie samoistne głowy
Samoistne drżenie głowy może przebiegać jako postać sporadyczna lub rodzinna. Oznacza to, iż przyczyną choroby mogą być zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego lub podłoże genetyczne. Objawy pojawiają się najczęściej u osób po 50 roku życia.
Drżenie samoistne głowy przebiega w kilku etapach. W początkowej fazie dolegliwości są delikatne i nie utrudniają zbyt mocno codziennych funkcji. Drżenie głowy pojawia się w sytuacjach stresujących lub podczas dużego napięcia emocjonalnego.
Utrzymują się jednak przez dłuższy czas i stopniowo narastają. Po 60 roku życia drżenie ulega już dużemu nasileniu. Niepokojące objawy występują już nawet podczas odpoczynku i w sytuacjach nie stresujących. Dodatkowo pojawia się także drżenie nóg.
Drżenie samoistne to przewlekłe schorzenie neurologiczne, które nasila się z wiekiem i może doprowadzić do uciążliwej niepełnosprawności.
Reklama
Objawy drżenia samoistnego
Dominującymi objawami drżenia samoistnego są te o częstotliwości 4-12 Hz, które głównie obejmują kończy górne. W początkowej fazie choroby nie stwierdza się drżenia spoczynkowego. Ten rodzaj jest najczęściej wywoływany w trakcie niewygodnej pozycji, która nie stwarza możliwości pełnego rozluźnienia mięśni.
W bardziej zaawansowanej postaci choroby dodatkowo pojawiają się zaburzenia chodu na skutek samoistnego drżenia mięśni. Dodatkowymi objawami towarzyszącymi mogą być także spowolnienia ruchowe czy nasilona sztywność.
Z czasem objawy nasilają się i drżenia widoczne są w obrębie głowy i warg. Choroba Minora ma charakter kinetyczny, co oznacza, iż nie pojawia się w spoczynku. Symptomy uwidaczniają się przy wykonywaniu określonych czynności, takich jak sięganie ręką po przedmioty, pisanie czy chwytanie.
Natężenie objawów powodują też określone czynniki dodatkowe – silny stres, emocje, palenie papierosów lub picie dużych ilości kawy.
Z biegiem czasu choroba rozwija się i wzrasta amplituda drgań. Nieprzyjemne objawy wywołują dyskomfort psychiczny, a silne mimowolne ruchy dość mocno pogarszają funkcjonowanie motoryczne, czyli zmniejszają precyzyjność ruchów.
Reklama
Leczenie drżenia samoistnego
Pierwszym etapem leczenia drżenia samoistnego jest zdiagnozowanie pacjenta. Schorzenie może być objawem wielu chorób:
- nadczynności tarczycy,
- uszkodzenia móżdżku,
- depresji,
- zatrucia,
- nadużywania leków,
- zaburzeń elektrolitowych lub hormonalnych,
- drżenia psychogennego,
- encefalopatii wątrobowej.
Leczenie w tych przypadkach polega głównie na leczeniu przyczyny choroby głównej. W łagodnych przypadkach choroby Minora leczenie nie jest konieczne.
W sytuacji nasilenia objawów stosowana jest farmakoterapia, głównie leki na drżenie samoistne z grupy beta-blokerów, przeciwpadaczkowe lub z grupy benzodiazepin.
Lekarze zalecają także leki zawierające substancję czynną, jaką jest prymidon na drżenie samoistne, który hamuje czynności ośrodkowego układu nerwowego. Niektórzy zalecają leczenie drżenia samoistnego ziołami (kwiat męczennicy, waleriana, lawenda, rumianek) jako uzupełnianie farmakologii.
Gdy leczenie farmakologiczne nie wystarcza stosowanie jest leczenie neurochirurgiczne – talamotomia (operacja polegająca na celowym uszkodzeniu wzgórza mózgu) lub głęboka stymulacja mózgu (DBS).
.jpg)
