Gruczoły Bartholina nazywane gruczołami przedsionkowymi większymi są umiejscowione symetrycznie po obu stronach przedsionka pochwy. Choć są niewielkie, rozmiarów małej fasolki lub groszku, to spełniają niezwykle ważną rolę.
Ich przewody zlokalizowane w okolicach dolnej części warg sromowych mniejszych wydzielają śluz, który podczas stosunku seksualnego ułatwia zwilżenie przedsionka pochwy i samej pochwy.
U kobiet aktywnych seksualnie gruczoł Bartholina może być jednak nie tylko źródłem przyjemności, ale także cierpienia, dlatego ważna jest samoobserwacja, a gdy w okolicach intymnych pojawi się ból i dyskomfort, konieczna jest wizyta u lekarza ginekologa.
Reklama
Zapalenie gruczołu Bartholina
Najczęstszą dolegliwością, jaka wiąże się z gruczołem przedsionkowym większym, jest stan zapalny wywołany zakażeniem bakteryjnym. Odpowiedzialne są za niego bakterie: Neisseria gonorrhoeae, Eschericha coli, Chlamydia trachomatis, Bacteroides sp., Staphylococcus sp., Streptococcus sp. Kobieta odczuwa wtedy silny ból sromu, który nasila się przy ruchu i każdej zmianie pozycji, siedzeniu.
W przedsionku pochwy pojawia się guzek, a okolice sromu są zaczerwienione i popuchnięte. Objawom może towarzyszyć stan podgorączkowy lub gorączka. Bardzo ważne, żeby na tym, wstępnym etapie choroby, pacjentka zgłosiła się do lekarza, który zdecyduje o antybiotykoterapii. To ważne, bo zlekceważenie pierwszej fazy choroby, prowadzi do jej zaostrzenia.
Reklama
Torbiel i ropień gruczołu Bartholina
Obrzęk w okolicy sromu może spowodować zatkanie ujścia przewodów gruczołu Bartholina, przez które wydobywa się śluz. W tylnej części wargi sromowej mniejszej tworzy się torbiel zastoinowa, która początkowo nie musi powodować bólu, choć potrafi być źródłem dyskomfortu podczas stosunków.
Silny ból pojawia się, gdy dojdzie do zakażenia bakteryjnego wydzieliny zgromadzonej w torbieli. Powstały wtedy ropień może osiągać wielkość kurzego jajka.
Leczenie polega na nacięciu ropnia i założeniu sączka, który usuwa się podczas kolejnej wizyty kontrolnej. Do tego lekarz przepisze antybiotyki, wcześniej może też wykonać tzw. posiew z wydzieliny gruczołu Bartholina. Zabieg przeprowadza się ambulatoryjnie, w znieczuleniu miejscowym i nie wymaga wizyty w szpitalu.
Zdarza się, że ropień sam pęka, ale także wtedy konieczna jest wizyta u ginekologa, który sprawdzi, czy cała ropna wydzielina wydostała się na zewnątrz, a stan zapalny się zmniejsza. Zdarza się, że u niektórych pacjentek stan zapalny gruczołu przedsionkowego większego jest stanem nawracającym, a torbiel i ropień tworzą się ponownie, nawet po wcześniejszej chirurgicznej interwencji.
Reklama
Nowotwór gruczołu Bartholina
W obrębie gruczołu Bartholina może dojść także do zmian nowotworowych. To przypadki rzadkie i występujące głównie u kobiet po menopauzie, u których dochodzi do powolnego zaniku funkcji gruczołu Bartholina.
Początkowe objawy są podobne do powstawania torbiel i ropnia: w okolicach sromu wyczuwalny jest guz, który wywołuje silny ból, mogą pojawić się także owrzodzenia. Leczenie tego rodzaju nowotworu polega na radioterapii i operacji chirurgicznej, w trakcie której usuwa się srom i węzły chłonne. Rokowania zależą od tego, w jak zaawansowanej fazie choroby pacjentka zgłosi się do lekarza.
