Antybiotyki są jednymi z najczęściej przepisywanych przez lekarzy leków. Ich odkrycie i wykorzystanie do leczenia było wielkim przełomem w medycynie. Do dzisiaj nie można przecenić roli i znaczenia antybiotyków. Jednak ich nieuzasadnione stosowanie sprawia, że ich skuteczność w wielu groźnych chorobach coraz bardziej maleje.
Nie zwalcza wirusów
Wierząc w cudowne działanie antybiotyków, często prosimy lekarza o przepisanie jednego z nich nawet w przypadku zwykłego przeziębienia. Jeśli lekarz odmówi, czujemy się źle potraktowani. Tymczasem przyjmowanie antybiotyków ma sens tylko w przypadku zakażenia bakteryjnego. A większość infekcji układu oddechowego, takich jak przeziębienie, grypa, czy ponad połowa zapaleń oskrzeli, spowodowana jest przez wirusy, których nie zwalczy żaden antybiotyk. W leczeniu stosuje się jedynie preparaty łagodzące objawy choroby: leki przeciwgorączkowe, łagodzące katar i ból gardła, a przede wszystkim odpoczynek i picie dużej ilości płynów. Oczywiście, w każdym przypadku infekcji wirusowej może wtórnie dojść do zakażenia bakteryjnego. Nie dzieje się to jednak natychmiast, ale najczęściej w przypadku zaniedbania i "przechodzenia" infekcji.
Dlaczego antybiotyk czasem nie działa?
Antybiotyki różnią się od siebie budową chemiczną - a co za tym idzie - spektrum działania, czyli zakresem bakterii, na które są skuteczne. Dlatego nie każdy antybiotyk wyleczy każde zakażenie: inaczej leczy się anginę, a inaczej infekcję układu moczowego. Poza tym, nadużywanie antybiotyków sprawia, że coraz więcej pojawia się bakterii na nie opornych. W dużej mierze winni są temu ludzie. Zarówno lekarze, przepisujący antybiotyk "na wszelki wypadek", w każdym przypadku zwykłego przeziębienie, jak i chorzy, którzy przyjmują leki na własną rękę lub nie przestrzegają lekarskich zaleceń.
O czym należy pamiętać przyjmując antybiotyk?
Aby antybiotyki były skuteczne i powodowały jak najmniej działań ubocznych, trzeba przestrzegać kilku zasad:
1. Nigdy nie zażywaj antybiotyku na własną rękę. Nie sięgaj po lek, który został po poprzedniej kuracji, ani nie korzystaj z leków, które zostały komuś z rodziny czy sąsiadce. Antybiotyki to leki które leczą różne infekcje bakteryjne i nie ma antybiotyku uniwersalnego, który działa na wszystkie bakterie i wyleczy wszystkie choroby. Taka kuracja może okazać się nieskuteczna, a nawet szkodliwa.
2. Nie proś lekarza o antybiotyk na zwykłe przeziębienie! Jeśli masz jeszcze co do tego wątpliwości, przeczytaj ten artykuł od nowa.
3. Przyjmuj lek ściśle według zaleceń lekarza. Zdarza się, że chcemy przyspieszyć działanie leku i przyjmujemy jego podwójną dawkę lub, wręcz przeciwnie, z obawy przed skutkami ubocznymi połykamy tylko połowę zalecanych tabletek. Takie rozumowanie jest błędne. Lekarz po to przecież zaleca konkretne dawkowanie, aby było ono skuteczne i najmniej szkodliwe.
4. Nie przerywaj terapii, nawet jeśli po kilku dniach poczujesz się już znacznie lepiej. Najczęściej leczenie trwa od siedmiu do dziesięciu dni. Zbyt krótkie stosowanie antybiotyku spowoduje uodpornienie się bakterii, a nie ich zniszczenie.
5. Nie zmieniaj samodzielnie leku, nawet jeśli uważasz, że nie działa. Skuteczność antybiotyku można ocenić dopiero po 72 godzinach jego przyjmowania.
6. Nie popijaj leków mlekiem ani sokami. Wapń zawarty w mleku upośledza wchłanianie niektórych antybiotyków, a soki owocowe, zwłaszcza grejpfrutowy, hamują ich usuwanie z organizmu. Najbezpieczniej jest popijać antybiotyki (tak jak i wszystkie leki) wodą.
7. Stosuj probiotyki. Oprócz bakterii odpowiedzialnych za chorobę, antybiotyki niszczą także dobroczynne bakterie przewodu pokarmowego. Może to powodować wzdęcia, biegunki i wymioty. Trzeba więc równocześnie przyjmować preparaty odbudowujące florę jelit oraz spożywać dużo jogurtów.
Czytaj też: Alkohol a antybiotyki – fakty i mity
