Co to jest angina i jakie są jej przyczyny?
Angina to zapalenie migdałków i/lub tylnej ściany gardła. Najczęściej jest wywołana przez bakterie, wirusy lub grzyby, a w pewnych przypadkach także czynniki niemikrobiologiczne.
W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 angina jest klasyfikowana pod kodem J03, który odnosi się do ostrego zapalenia migdałków.
Warto mieć świadomość, że dusznica bolesna, czyli ból w klatce piersiowej związany z niedokrwieniem serca nosiła nazwę angina pectoris. Jest to jednak zupełnie inne schorzenie, oznaczone również innym kodem.
Kod J03 zawiera podpunkty, odnoszące się do tego, skąd w danym przypadku bierze się angina:
- J03.0 - angina spowodowana przez paciorkowce - głównie Streptococcus pyogenes prowadzący do anginy ropnej;
- J03.8 - angina spowodowana przez inne drobnoustroje;
- J03.9 - angina o nieokreślonej etiologii - wówczas trudno ustalić, co w danym przypadku wywołuje anginę. Może przybierać postać wrzodziejącą, zgorzelinową. Przyczynami mogą być czynniki chemiczne, zanieczyszczenia.
Przyczyny są różnorodne, zatem nie dziwi też fakt, że nie da się jednoznacznie określić, ile trwa angina. Zazwyczaj trwa ona od kilku dni do tygodnia, jednak tak naprawdę to, przez ile się rozwija zależy od typu infekcji, wieku pacjenta, jego ogólnego stanu zdrowia oraz od tego, czy i kiedy rozpoczął leczenie.
Czy angina jest zaraźliwa? Jak długo chory zaraża?
Niestety, odpowiedź na pytanie: czy angina jest zaraźliwa - nie napawa optymizmem. Angina jest bardzo zaraźliwa, a przypadki zachorowań zdarzają się nawet latem, przy pięknej pogodzie. Z tego względu należy uwrażliwić się na to, jak można się nią zarazić.
Jeśli angina jest wywołana przez infekcję wirusową lub bakteryjną, do zakażenia dochodzi drogą kropelkową i poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną. W praktyce oznacza to, że drobnoustroje przenoszone są przez krople wydzielane podczas kaszlu lub kichania przez osobę chorą. Należy więc nie tylko unikać kontaktu fizycznego, ale też często myć ręce, szczególnie gdy dotykamy przedmiotów zanieczyszczonych wydzielinami chorego na anginę - wspólnych sztućców, naczyń czy zabawek. Zarażanie następuje najszybciej, gdy zanieczyszczoną dłonią dotyka się swojej twarzy, szczególnie ust, nosa czy oczu.
Kluczową kwestią jest także ustalenie, jak długo chory zaraża. Zakaźność pacjentów z anginą zależy od drobnoustroju. Szczególne zasady higieny należy zachować w przypadku anginy wywołanej przez bakterie, takie jak Streptococcus pyogenes. Po 24 godzinach od rozpoczęcia antybiotykoterapii lub około 7 dni od ustąpienia objawów, jeżeli takie leczenie nie zostało podjęte ryzyko zarażenia znacznie maleje.
Jeżeli przyczyną anginy są wirusy, pacjent może zarażać innych już na kilka dni przed pojawieniem się pierwszych objawów, a zaraźliwość może utrzymywać się przez cały okres choroby, a czasami nawet po ustąpieniu symptomów. Przyjmuje się, że zakażeniu ulega dwóch na trzech domowników.
Reklama
Rodzaje anginy
Angina, czyli zapalenie migdałków i gardła, może przyjmować różne formy w zależności od tego, co ją wywołuje: bakterie, wirusy, czy też - rzadziej - czynniki niemikrobiologiczne. Przyczyna w dużej mierze warunkuje objawy i przebieg, co ma kluczowe znaczenie dla diagnozy i leczenia.
Główne rodzaje anginy to angina:
- wirusowa,
- bakteryjna,
- grzybicza.
Poszczególne rodzaje anginy zostały szerzej omówione w dalszej części artykułu.
Angina wirusowa
Wywoływana jest przez wirusy - najczęściej adenowirusy, enterowirusy, herpeswirusy czy wirus Epsteina-Barr. Jej przebieg jest zazwyczaj łagodniejszy niż w przypadku anginy bakteryjnej, zazwyczaj ustępuje samoistnie, bez konieczności stosowania antybiotyków.
Angina wirusowa charakteryzuje się zestawem symptomów, które często przypominają objawy przeziębienia lub grypy.
W gabinetach lekarskich często pada pytanie: ile trwa angina wirusowa? Infekcja tego typu zwykle trwa krócej niż bakteryjna. Większość objawów powinna ustąpić w ciągu 5-7 dni, chociaż zmęczenie i kaszel mogą utrzymywać się nieco dłużej.
Leczenie skupia się głównie na łagodzeniu objawów, ponieważ antybiotyki nie są skuteczne przeciwko wirusom.
Angina bakteryjna (ropna)
Angina bakteryjna, często określana jako angina paciorkowcowa, jest zakażeniem gardła spowodowanym głównie przez bakterie, zwłaszcza przez paciorkowiec grupy A - Streptococcus pyogenes, rzadziej Streptococcus grupy C czy G. To jedna z groźniejszych form anginy ze względu na możliwość powikłań, takich jak gorączka reumatyczna czy ropień okołomigdałkowy.
Objawy anginy ropnej mogą być intensywne i co charakterystyczne - pojawiają się gwałtownie.
Ze względu na nieprzyjemne symptomy i dużą zaraźliwość, pacjenci często dopytują, ile trwa angina ropna. Bez leczenia, objawy mogą utrzymywać się ponad tydzień, ale odpowiednio wcześnie rozpoczęta antybiotykoterapia zwykle skutecznie łagodzi objawy w ciągu kilku dni.
Specyficznym typem anginy bakteryjnej, która zwykle dotyczy jednej strony gardła, jest angina Plauta-Vincenta. Infekcja o łagodniejszym przebiegu jest wywoływana jest przez mieszankę bakterii beztlenowych, przede wszystkim przez Fusobacterium necrophorum oraz Treponema vincenti, które prowadzą do powstawania owrzodzeń i martwicy tkanek migdałków. Pojawia się specyficzny, nieprzyjemny zapach z ust oraz szaro-biały nalot na migdałku, często z towarzyszącym temu owrzodzeniem. Choroba zazwyczaj dotyka nastolatków i jest łatwa do wyleczenia. Wymagana jest antybiotykoterapia skierowana na bakterie beztlenowe, a pacjentowi zaleca się zwiększoną dbałość o higienę jamy ustnej.
Szczególnym typem infekcji bakteryjnej jest też wywoływana przez Treponema pallidum angina kiłowa, która jest zwykle tylko jednym z objawów kiły na wczesnym etapie zakażenia. Charakterystyczny dla niej są zmiany na migdałkach, łukach podniebiennych i języczku, mające niewielką bolesność. Temperatura ciała nie jest podwyższona. Angina kiłowa wymaga specyficznej diagnostyki i leczenia antybiotykami (zazwyczaj penicyliną).
Różnorodność patogenów powodujących anginę sprawia, że diagnoza i leczenie muszą być dostosowane do konkretnego rodzaju anginy. Kluczową kwestią jest rozpoznanie, czy jest to angina wirusowa czy bakteryjna - dzięki temu wiadomo, czy konieczne jest zastosowanie antybiotykoterapii, czy wystarczy odpoczynek i leczenie objawowe.
Angina grzybicza
Angina grzybicza, znana również jako kandydoza jamy ustnej lub pleśniawki, jest infekcją grzybiczą, jamy ustnej i gardła, wywoływaną przede wszystkim przez Candida albicans.
Drożdżak, który zazwyczaj żyje w układzie pokarmowym i na skórze bez wywoływania szkód, może przerodzić się w chorobotwórczy grzyb w momencie osłabienia układu odpornościowego, czyli np. długotrwałego stosowanie antybiotyków, cukrzycy, chemioterapii czy radioterapii.
Dla większości ludzi angina grzybicza nie jest szczególnie groźna i można ją skutecznie leczyć. Jednakże, w przypadkach osób z silnie osłabionym układem odpornościowym, takich jak pacjenci z AIDS, osoby przechodzące chemioterapię lub po przeszczepach organów, infekcje Candidą mogą być trudniejsze do opanowania, prowadząc do poważniejszych komplikacji, takich jak rozprzestrzenianie się infekcji na inne części ciała.
Leczenie zazwyczaj polega na stosowaniu leków przeciwgrzybiczych w różnej postaci. Ważna jest również profilaktyka.
Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"
Co może oznaczać nawracająca angina?
Częste anginy oznaczają konieczność określenia patogenu wywołującego infekcje. Szczególnie nawrót anginy zaraz po odstawieniu antybiotyku wymaga dokładnej diagnozy. Zazwyczaj pobiera się wymaz z gardła, a następnie lekarz dobiera odpowiednią farmakoterapię. Jeśli mimo zastosowania wskazanego antybiotyku, dochodzi do ponownych infekcji, może to być nawracająca angina.
Do jej stwierdzenia stosuje się poniższe kryteria:
- co najmniej 5-7 epizodów anginy w ciągu jednego roku,
- co najmniej 5 epizodów w każdym z dwóch kolejnych lat,
- co najmniej 3 epizody w każdym z trzech kolejnych lat.
Przyczyną tak częstych angin u dorosłego jest najczęściej osłabienie układu odpornościowego. Zaleca się zwiększenie odporności przez zdrową dietę, regularne ćwiczenia oraz unikanie czynników obniżających odporność, takich jak palenie tytoniu czy przemęczenie.
U dzieci nawrót anginy bywa często skutkiem ekspozycji na patogeny (np. w szkołach, przedszkolach czy innych miejscach o dużym skupisku ludzi) i chronicznego zakażenia migdałków.
Trzeba mieć świadomość, że nawracająca angina może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak ropień okołomigdałkowy, dlatego gdy inne metody leczenia zawodzą, warto rozważyć usunięcie migdałków.
Reklama
Jakie są objawy anginy?
Rodzice zaniepokojeni pogorszeniem stanu zdrowia dziecka, często szukają odpowiedzi na pytanie: jak rozpoznać anginę? Jakie są jej objawy, szczególnie na początku infekcji?
Choroba manifestuje się różnorodnymi symptomami, które zależą od przyczyny zakażenia - czy jest ono wywołane przez bakterie, wirusy czy grzyby. Jednak istnieją wspólne objawy charakterystyczne dla pierwszej fazy infekcji.
Na początku choroby pojawia się ból gardła, trudności w przełykaniu - zarówno płynów, jak i pokarmów stałych, charakterystyczne przy anginie zaczerwienienie gardła i migdałków, złe samopoczucie i podwyższenie temperatury (kwestia, czy w dalszym etapie anginy jest obecna gorączka, zależy od wywołującego ją patogenu).
Choć pierwsze objawy anginy są podobne, dalszy rozwój choroby zależy od jej przyczyny.
Dla infekcji bakteryjnej charakterystyczne będą:
- silny ból gardła, zwłaszcza podczas połykania,
- gorączka, często wysoka,
- powiększone, bolesne węzły chłonne na przedniej powierzchni szyi,
- zaczerwienione i powiększone migdałki, często z białymi lub żółtymi nalotami ropnymi.
- trudności w połykaniu.
Do rzadszych symptomów anginy bakteryjnej należą:
- czerwone kropki na podniebieniu,
- biały nalot na języku, później język malinowy
- ból brzucha - szczególnie u dzieci, może być wywołany przez reakcję na toksyny bakteryjne.
Z kolei angina wirusowa będzie wywoływać również objawy przeziębieniowe:
- ból gardła zwykle o mniejszym nasileniu niż w anginie bakteryjnej,
- kaszel,
- katar i zatkany nos,
- zmęczenie,
- stan podgorączkowy,
- chrypka,
- bóle głowy
- bóle mięśni.
Rzadziej:
- afty,
- zatkane uszy (wynikające z obrzęku i zablokowania trąbek słuchowych).
Natomiast angina grzybicza (kandydoza) powoduje:
- charakterystyczne białe, serowate naloty na migdałkach, języku, wewnętrznej stronie policzków, które można zetrzeć, pozostawiając zaczerwienioną, bolesną powierzchnię;
- ból przy połykaniu;
- zaczerwienie i obrzęk jamy ustnej;
- możliwe pogorszenie odczuwania smaków lub nieprzyjemny posmak w ustach;
- czasami trudności w jedzeniu.
Często ten typ infekcji występuje bez gorączki, jednak rzadko bez bólu gardła. U osób z osłabionym układem odpornościowym choroba może przebiegać z mniej wyraźnymi symptomami, jednakże angina pozornie bezobjawowa jest rzadkością.
Reklama
Angina u kobiet w ciąży i karmiących piersią
Angina u kobiet w ciąży może stanowić wyzwanie zarówno w diagnostyce, jak i leczeniu, ponieważ zarówno infekcja, jak i niektóre terapie mogą potencjalnie wpłynąć na zdrowie matki i rozwijającego się dziecka. Choroba nie występuje u kobiet ciężarnych częściej niż w ogólnej populacji, to wymaga szczególnej ostrożności.
W większości przypadków lekka angina sama w sobie nie wpływa bezpośrednio na ciążę. Jednak wysoka gorączka i niektóre powikłania infekcji, mogą stanowić ryzyko dla prawidłowego rozwoju płodu, zwłaszcza w 1 trymestrze ciąży, kiedy to formują się kluczowe organy.
Także niektóre leki, szczególnie antybiotyki i preparaty przeciwbólowe mogą być szkodliwe dla płodu - dlatego zawsze trzeba zgłosić ciążę lub jej podejrzenie lekarzowi prowadzącemu.
Drugi i trzeci trymestr są już bezpieczniejsze, ale terapia musi uwzględniać środki szczególnej ostrożności, aby uniknąć przedwczesnego porodu i innych powikłań. Kluczowy jest wybór leków.
Co zatem wolno stosować na anginę w ciąży? Penicylina i amoksycylina są zazwyczaj uważane za bezpieczne dla ciężarnych i dlatego lekarze zapisują je w przypadku anginy bakteryjnej. Natomiast paracetamol, który nie ma wpływu na dziecko, może być stosowany do kontroli gorączki i bólu niezależnie od przyczyny anginy.
Aby monitorować stan zdrowia matki i płodu, konieczne są regularne konsultacje z lekarzem - zwłaszcza jeśli objawy są ciężkie lub nie ustępują po leczeniu.
Kwestią nurtującą młode mamy jest angina a karmienie piersią. Uspokajamy - zazwyczaj można karmić podczas choroby, o ile poinformuje się zawczasu lekarza, aby dobrał odpowiednie leki. Wiele antybiotyków stosowanych do leczenia anginy jest bezpiecznych w trakcie laktacji. Młoda mama musi natomiast pamiętać, aby podczas choroby dbać o właściwą higienę - często myć ręce i używać maseczek ochronnych w celu zminimalizowania ryzyka zarażenia dziecka.
Reklama
Angina u dziecka
Angina jest jedną z najczęstszych chorób wieku dziecięcego. Nasilenie zachorowań obserwuje się, kiedy maluchy idą do przedszkola i szkoły, gdzie łatwo dochodzi do transmisji infekcji.
Zazwyczaj u dzieci diagnozowana jest angina bakteryjna, wywołana przez bakterie Streptococcus pyogenes (paciorkowce grupy A). U dziecka w wieku przedszkolnym pojawiają się typowe objawy infekcji bakteryjnej, choć charakterystyczny dla tej grupy wiekowej jest także ból brzucha. Na szczęście na tym etapie rozwoju maluchy komunikują swoje dolegliwości, co znacząco ułatwia diagnozę.
Trzeba jednak zwrócić szczególną uwagę na ryzyko zarażenia młodszego rodzeństwa. Niemowlęta mają mniej rozwinięty układ odpornościowy, co czyni je bardziej podatnymi na poważniejszy przebieg infekcji, a objawy anginy u niemowlaka są trudniejsze do rozpoznania. Często pojawia się niepokój i płacz, trudności z jedzeniem i ssaniem, ogólne symptomy, takie jak gorączka i letarg. Już angina u rocznego dziecka jest łatwiejsza do zidentyfikowania - pojawia się wyraźny ból przy połykaniu, co może skutkować odmawianiem jedzenia, zwiększoną drażliwością i płaczliwością oraz gorączką.
Każde podejrzenie anginy u dziecka powinno być bezzwłocznie skonsultowane z lekarzem, ponieważ stan zdrowia malucha może bardzo szybko ulec pogorszeniu. Leczenie anginy u dzieci zależy od jej przyczyny. Infekcja bakteryjna wymaga antybiotykoterapii natomiast wirusowa jest leczona objawowo. W każdym przypadku ważne jest zapewnienie dziecku odpowiedniego nawodnienia i odpoczynku. Przy wysokiej gorączce pediatrzy zalecają paracetamol i ibuprofen.
Gdyby objawy nie minęły w ciągu tygodnia, należy powtórnie skonsultować się z lekarzem. Nawracająca angina u dziecka wiąże się z ryzykiem powikłań i poważnego osłabienia organizmu, zatem nie można jej lekceważyć.
Reklama
Test na anginę. Jak wygląda diagnostyka tej choroby?
Ze względu na różnorodne przyczyny i objawy anginy, diagnostyka w gabinecie lekarskim obejmuje kilka kroków, które pozwalają na ocenę stanu pacjenta i ustalenie odpowiedniego leczenia:
- Wywiad, podczas którego lekarz pyta o objawy (jakie są i kiedy się pojawiły) oraz o ewentualne wcześniejsze epizody anginy lub inne choroby zakaźne. Ważne jest też ustalenie, czy pacjent miał styczność z innymi osobami chorującymi na anginę.
- Badanie fizykalne, czyli oglądanie jamy ustnej i gardła. Lekarz sprawdza migdałki pod kątem zaczerwienienia, obrzęku, obecności ropnych nalotów czy innych nieprawidłowości. Ocena obejmuje także palpacyjne sprawdzenie węzłów chłonnych na szyi, aby wykluczyć ich powiększenie i bolesność.
- Wymaz z gardła to kluczowe badanie w diagnostyce anginy bakteryjnej, szczególnie wywołanej przez paciorkowce grupy A. Wymaz pozwala na wyhodowanie bakterii i potwierdzenie ich obecności, co jest decydujące przy ustalaniu antybiotykoterapii.
- Test CRP (białko C-reaktywne) jest szybkim badaniem krwi, jakie pozwala określić obecność stanu zapalnego w organizmie i jego intensywność. Znacznie podwyższone CRP przy anginie wskazuje najczęściej na bakteryjne źródło infekcji, co jest wskaźnikiem do podjęcia decyzji o zastosowaniu antybiotyków.
W przypadku, gdy nie można udać się do lekarza, warto zakupić w aptece test na obecność paciorkowców. Szybkie testy diagnostyczne można wykonać samodzielnie w domu.
Najpopularniejszym z nich jest szybki test na obecność paciorkowców grupy A, który pomaga wykryć anginę bakteryjną. Test zwykle zawiera patyczek do pobrania wymazu z gardła, reagent i kasetę testową. Chory wykonuje wymaz z tylnej części gardła i migdałków, co może być nieco niewygodne, ale jest zazwyczaj bezbolesne.
Następnie wymaz umieszcza się w specjalnym roztworze, a po kilku minutach roztwór ten nanosi na kasetę testową. Wynik jest gotowy w ciągu kilku minut i wskazuje na obecność lub brak antygenu paciorkowca w próbce.
Choć testy wykonane w gabinecie lekarskim są bardziej szczegółowe i wiarygodne, to domowe testy diagnostyczne mogą dostarczyć szybkich odpowiedzi - np. gdy dziecko zachoruje w sobotnią noc i kontakt z lekarzem jest utrudniony. Zawsze jednak, zwłaszcza w przypadku poważnych objawów lub negatywnego wyniku testu domowego i przy utrzymujących się dolegliwościach, zalecana jest konsultacja lekarska.
Na czym polega leczenie anginy?
Na początku uczulamy na bardzo istotną kwestię, jak leczyć anginę - przekonanie, że zawsze niezbędna jest antybiotykoterapia, to mit. Antybiotyki są stosowane w leczeniu anginy, gdy przyczyną infekcji są bakterie, zwłaszcza paciorkowce grupy A (Streptococcus pyogenes). W przypadku infekcji wirusowej nie są wskazane, bo antybiotyki nie działają na wirusy.
Jeśli diagnoza (potwierdzona wymazem z gardła lub szybkim testem na antygen paciorkowca) wskazuje na anginę bakteryjną, lekarz zaleci antybiotyki. Celem jest nie tylko złagodzenie objawów, ale również zapobieganie powikłaniom, takim jak gorączka reumatyczna czy ropnie okołomigdałkowe. Kwestia, jaki antybiotyk będzie najskuteczniejszy, zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta. Antybiotykoterapia zazwyczaj trwa od 7 do 10 dni, w zależności jak zaleci lekarz. Ważne jest, aby zakończyć cały przepisany cykl leczenia, nawet jeśli objawy ustąpią wcześniej.
Wyjaśnialiśmy już, że w przypadku, gdy angina jest spowodowana infekcją wirusową, antybiotyki nie będą skuteczne. W takim razie: co brać na anginę wirusową? Leczenie skupia się na łagodzeniu objawów i to często lekami bez recepty - paracetamolem lub ibuprofenem. W uśmierzaniu bólu gardła skuteczne są preparaty do płukania - roztwory antyseptyczne pomagają w zwalczaniu stanu zapalnego. Dodatkowo warto wiedzieć, że dostępne bez recepty tabletki do ssania zawierają substancje miejscowo znieczulające (jak np. lidokaina), które łagodzą ból gardła przy anginie. W niektórych przypadkach stosuje się kortykosteroidy, aby zmniejszyć poważny obrzęk gardła - szczególnie jeśli utrudnia on oddychanie lub połykanie.
Osoby z diagnozą infekcji wirusowej zastanawiają się często, czy angina sama przejdzie. Wiele przypadków anginy wirusowej ustępuje samoistnie w ciągu około tygodnia. Ważne jest jednak, aby nawadniać się, odpoczywać i monitorować objawy. Jeśli nasilają się one lub nie ustępują po kilku dniach, trzeba zgłosić się do lekarza.
W przypadku leczenia anginy grzybiczej stosuje się preparaty w postaci tabletek, płynów do płukania ust lub maści.
Podsumowując, stosowanie antybiotyków w leczeniu anginy jest uzasadnione tylko w przypadkach potwierdzonej infekcji bakteryjnej. Nie należy domagać się zapisywania antybiotyku, także u dziecka, jeśli symptomy wskazują na infekcję wirusową.
Domowe sposoby na anginę
Domowe sposoby na leczenie anginy mogą być pomocne jako wsparcie w łagodzeniu objawów zarówno infekcji wirusowej, jak i bakteryjnej, choć w przypadku tej drugiej będą jedynie uzupełnieniem antybiotykoterapii.
Szczególnie inhalacje parą wodną - samą lub z dodatkiem olejków eterycznych (np. eukaliptusowego, miętowego) mogą pomóc w udrożnieniu dróg oddechowych i złagodzeniu bólu gardła przy anginie. Ciepła para nawilża błonę śluzową gardła i przynosi ulgę w podrażnieniach.
Warto też wiedzieć, czym płukać gardło przy anginie. Użycie soli (1/2 łyżeczki soli na szklankę ciepłej wody) do płukanki stosuje się tradycyjnie w celu zmniejszenia obrzęku i bólu. Sól działa antyseptycznie, pomagając oczyścić gardło z bakterii i wirusów. Pomocne może być też płukanie naparem z szałwii lub mięty, ze względu na ich antyseptyczne właściwości.
Wiele osób chorujących na anginę zastanawia się, co jeść i pić - np. czy pić ciepłe czy zimne napoje. Choć lody czy zimna lemoniada mogą przynieść chwilową ulgę i zmniejszyć obrzęk w gardle, ich działanie jest tymczasowe i nie może być traktowane jako metoda leczenia anginy. O wiele lepszym pomysłem są zioła i miód - napar z rumianku łagodzi podrażnienia jamy ustnej, a ciepła woda z miodem i cytryną to klasyczny domowy sposób na ból gardła. Miód działa łagodząco i antybakteryjnie, a cytryna dostarcza witaminy C, wspomagając odporność. Warto jeszcze wspomnieć o imbirze, który świetnie sprawdza się jako dodatek do herbaty. Imbir ma silne właściwości przeciwzapalne, rozgrzewające i wspomaga odporność, co jest kluczowe w walce z infekcją.
Należy pamiętać, że domowe sposoby na anginę pomagają złagodzić objawy i przyspieszyć powrót do zdrowia, ale nie zastępują profesjonalnej oceny medycznej, zwłaszcza że w anginie zawsze istnieje ryzyko powikłań.
Powikłania po anginie
Nieleczona angina może prowadzić do szeregu powikłań, stanowiących poważne zagrożenie dla zdrowia.
Angina bakteryjna, zwłaszcza wywołana przez paciorkowce grupy A, może skutkować gromadzeniem się ropy wokół migdałków lub gardła, wymagającym interwencji chirurgicznej (jest to tak zwany ropień okołomigdałkowy i okołogardłowy). Jeszcze groźniejszym powikłaniem po tego typu anginie jest gorączka reumatyczna. Stan zapalny, który może wpływać na stawy, skórę i mózg, prowadzi nawet czasem do trwałych uszkodzeń zastawek serca.
Kłębuszkowe zapalenie nerek może wystąpić po nieleczonej infekcji paciorkowcowej. Jest o tyle niebezpieczne, że często prowadzi do przewlekłej niewydolności nerek. Zapalenie ucha środkowego powstaje w wyniku rozprzestrzeniania się nieleczonej infekcji, powodując ból ucha, gorączkę, a w konsekwencji często problemy ze słuchem.
Warto mieć świadomość, że choć angina wirusowa nie jest groźna dla zdrowego człowieka, wymaga odpoczynku i rekonwalescencji. W przeciwnym razie pojawić się może nawet zapalenie mięśnia sercowego - rzadkie, ale poważne powikłanie, w którym infekcja wirusowa może doprowadzić do uszkodzenia serca.
Angina w przebiegu mononukleozy zakaźnej, może prowadzić do nadkażeń bakteryjnych (gardła, płuc). Powiększenie śledziony, charakterystyczne dla tej infekcji, może powikłać się jej pęknięciem.
Angina grzybicza zazwyczaj nie prowadzi do poważnych powikłań zdrowotnych, ale w przypadku osób o obniżonej odporności może rozprzestrzeniać się, powodując szerzącą się kandydozę.
Co ważne, nieleczona angina może wywołać także bardzo nietypowe powikłania. U osób z genetyczną predyspozycją do łuszczycy, infekcja paciorkowcowa (szczególnie angina) może czasami wywołać pierwsze symptomy tej choroby skórnej lub zaostrzyć już istniejące objawy.
Jak zapobiegać anginie?
Jak nie zarazić się anginą - szczególnie w sezonie przejściowym? Profilaktyka anginy obejmuje przede wszystkim unikanie bliskiego kontaktu z osobami, które są już chore. Ważne, aby nie korzystać z tych samych naczyń, sztućców czy innych przedmiotów codziennego użytku, które mogły być w kontakcie z osobą zakażoną.
Regularne mycie rąk mydłem i wodą przez co najmniej 20 sekund może znacznie ograniczyć ryzyko zakażenia. Jeśli mydło i woda nie są dostępne, można użyć środka do dezynfekcji rąk zawierającego co najmniej 60% alkoholu.
Kluczowe dla osób, które chcą wiedzieć, jak zapobiegać anginie, jest także unikanie nagłych zmian temperatur. Wejście do mocno klimatyzowanego pomieszczenia w gorące dni sprzyja infekcjom gardła. Warto starać się, aby zmiany temperatur były jak najmniej gwałtowne, szczególnie w cieplejsze miesiące.
Profilaktyka anginy grzybiczej zakłada z kolei dokładne czyszczenie protez zębowych, regulację poziomu cukru we krwi w przypadku cukrzycy oraz wzmocnienie ogólnej odporności organizmu.
Najważniejsze jest jednak wzmocnienie systemu odpornościowego. Odpowiednia dieta bogata w witaminy i minerały, regularna aktywność fizyczna, odpowiednia ilość snu i unikanie nadmiernego stresu to fundamenty dobrego zdrowia.
