ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
Partnerem publikacji jest:

Alergia na sierść - przyczyny, objawy i leki. Które zwierzęta najbardziej uczulają?

Alergia na sierść zwierząt jest powszechnym problemem. Nadreaktywność układu immunologicznego na kontakt z alergenami może pojawić się u wszystkich, zarówno dorosłych, jak i dzieci. Objawy uczulenia potrafią być uciążliwe, jednak istnieje kilka praktycznych kroków, które można podjąć, aby złagodzić ich nasilenie i poprawić komfort życia. Jakie zwierzę warto wybrać, mając alergię na sierść i jakie leki należy przyjmować, aby zminimalizować jej skutki?
Alergeny z sierści kota
Źródło: 123RF
Spis treści

Reklama

Czy alergia na sierść faktycznie istnieje? Przyczyny

Alergia, inaczej nazywana uczuleniem, to nieprawidłowa, nasilona reakcja układu immunologicznego. Pojawia się  w odpowiedzi na kontakt z alergenami - obcymi dla organizmu substancjami, które nie są szkodliwe dla zdrowego człowieka, a styczność z nimi nie wywołuje u niego nieprzyjemnych objawów.

Alergia na sierść lub alergia na zwierzęta są określeniami potocznymi. Przyjęło się używać ich w sytuacjach, kiedy człowiek odczuwa skutki reakcji alergicznej po kontakcie ze zwierzęciem. W rzeczywistości jednak, sprawa jest nieco bardziej złożona. Precyzyjnie mówiąc, najczęściej nie uczula nas kocia sierść, ale białka zawarte w naskórku kota. Reakcję uczuleniową może wywołać także styczność ze śliną, potem lub nawet moczem zwierzęcia. Oznacza to, że przykładowo uczulenie na psią sierść powinniśmy tak naprawdę nazywać alergią na naskórek psa.

Immunologia jest skomplikowaną i wciąż stosunkowo mało poznaną dziedziną medycyny.

Z tego powodu nie można jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, dlaczego niektórzy ludzie są bardziej skłonni do rozwoju alergii na sierść niż inni.

Przyczyny występowania podatności na alergię i pojawienia się uczulenia u ludzi są złożone - znaczenie maja czynniki genetyczne, środowiskowe, ekspozycja na alergeny. Warto pamiętać, że osoby reagujące na pyłki czy roztocza często są bardziej narażone na pojawienie się uczulenia na sierść.

Reklama

Jakie są objawy uczulenia na sierść?                                         

Objawy uczulenia na sierść pojawiają się u człowieka po jego kontakcie ze zwierzętami. Symptomy mogą się różnić, w zależności od:

  • gatunku zwierzęcia, na jaki alergik jest uczulony. Najpopularniejszą i uznawaną za najsilniejszą jest alergia na kota. Nie ma co do tego jednak reguły. Objawy alergii na sierść świnki morskiej, czy naskórek psa bywają równie uciążliwe;
  • gatunku zwierzęcia, z jakim chory ma styczność. Objawy alergii na sierść psa wystąpią najsilniej przy kontakcie człowieka z psami, ponieważ jego układ immunologiczny wykształcił nadwrażliwość na konkretne białka, wytwarzane u tego gatunku. Niemniej jednak, występowanie uczulenia na jedno zwierzę często łączy się z występowaniem objawów także po kontakcie z innymi gatunkami. Z tego powodu alergikom nie zaleca się posiadać zwierząt w domu lub zdecydować się na takie, które nie będą wywoływały reakcji alergicznych, na przykład żółwie lub rybki;
  • stopnia rozwinięcia alergii.Podczas wizyty u lekarza alergologa stwierdza się nie tylko fakt występowania alergii i rodzaj alergenu wywołującego objawy. Na podstawie nasilenia reakcji uczuleniowej, na 5-o stopniowej skali określa się stopień nasilenia alergii. Więcej informacji dotyczących wykonywania testów diagnostycznych w kierunku alergii znajduje się w dalszej części artykułu;
  • stopnia, długości i rodzaju narażenia na alergeny. Reakcja alergiczna będzie silniej wyrażona przy długotrwałym, bezpośrednim kontakcie z wieloma zwierzętami zamkniętymi w pomieszczeniu. Ponadto, objawy alergii na psa mogą mieć charakter sezonowy, pogłębiając się w okresach, gdy zwierzęta linieją.

Objawy uczulenia na sierść psa i kota mogą być różnorodne. W większości przypadków obserwuje się oznaki typowe dla alergii wziewnych, takie jak:

  • swędzenie lub „kręcenie” w nosie,
  • wodnisty wyciek z nosa,
  • kichanie,
  • kaszel,
  • suchość, swędzenie i/lub zaczerwienienie oczu.

Mogą występować też objawy skórne - swędzenie i/lub zaczerwienienie skóry oraz wysypka.

W cięższych przypadkach mogą pojawić się także trudności w oddychaniu i duszności. Dodatkowo, alergia na sierść może prowadzić do wykształcenia się przewlekłej choroby dróg oddechowych - astmy. Jej ataki bez odpowiedniego leczenia mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia chorego.

Warto monitorować siebie pod kontem występowania powyższych objawów. Z bliżej nieokreślonych powodów, u niektórych ludzi pojawia się nagła alergia na psa i zmuszeni są oni do ograniczenia swojego kontaktu z tymi zwierzętami. Podobny problem występuje, kiedy w rodzinie pojawia się dziecko-alergik.

Chociaż uczulenie na zwierzęta raczej nie prowadzi do pojawienia się wstrząsu anafilaktycznego, to przy okazji omawiania reakcji uczuleniowych warto o nim wspomnieć. Jest to najgroźniejszy skutek nadwrażliwości układu immunologicznego człowieka, ponieważ w jego przebiegu dochodzi do znacznego obniżenia się ciśnienia krwi i życie pacjenta staje się zagrożone.

Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"

Pytania do eksperta
Magdalena Rutkowska
Magdalena Rutkowska
Lekarz weterynarii
01
Jak żyć z alergią na sierść, gdy ma się pupila?
Jeśli osoba cierpiąca na alergię posiada psa, kota lub innego uczulającego pupila, powinna szczególnie dużą wagę przykładać do dbałości o czystość pomieszczeń w domu. Wśród zaleceń znajdują się też regularne kąpiele zwierzęcia i unikanie spania z nim w jednym łóżku. Należy też konsekwentnie przyjmować leki na alergię dobrane przez lekarza alergologa.
02
Jak sprawdzić czy ma się uczulenie na sierść?
Diagnostyka w kierunku alergii wykonywana jest przez specjalistę z zakresu alergologii, do którego na pierwszą wizytę może nas skierować lekarz pierwszego kontaktu. Podczas konsultacji jest wykonywany prosty i bezbolesny test skórny punktowy, który zwykle wystarcza, aby stwierdzić występowanie alergii u pacjenta.
03
Czy alergia na sierść może minąć?
Alergia jest chorobą przewlekłą, której nie da się wyleczyć. Z wiekiem u części osób natężenie objawów spada, co jest wynikiem prawidłowo przeprowadzanej terapii objawowej. Można też zdecydować się na poddanie się odczulaniu, które może przynieść poprawę na stałe.
04
Jakie zwierzęta najbardziej uczulają?
Za najbardziej uczulające uznaje się koty, ponieważ są to zwierzęta bardzo powszechnie występujące w domach i żyjące blisko człowieka. Dodatkowo, podczas typowego dla kotów czyszczenia sierści, zwierzęta te rozprzestrzeniają alergeny. Wylizują naskórek, którego białka są głównym źródłem występowania reakcji alergicznych u osób uczulonych na sierść.
05
Czy alergia na sierść jest niebezpieczna dla dzieci?
Alergia na sierść prowadzi do pojawienia się uciążliwych objawów, które mogą powodować zaburzenia snu i rozwoju dziecka. Uczulenie predysponuje też do wystąpienia astmy - przewlekłej choroby układu oddechowego, cechującej się napadami duszności i stanowiącej potencjalne zagrożenie dla życia.
                       

Reklama

Które zwierzęta uczulają? 

Czy wszystkie gatunki zwierząt uczulają? Otóż, chociaż alergia na sierść kota i psa są najbardziej znanymi, to wiele innych stworzeń może być źródłem alergenów. Wśród nich wymienić można: królika, świnkę morską, chomika, szynszylę i inne gryzonie czy konia. Co więcej, istnieje nawet alergia na pióra i odchody ptaków - i jest dość powszechna. Dlatego też, ryzyko wystąpienia alergii istnieje niezależnie od rodzaju zwierzęcia, które zamieszkuje w naszym gospodarstwie domowym.  

Najczęściej obserwuje się uczulenie na sierść psa i kota, ponieważ są to najpopularniejsze zwierzęta domowe, które żyją bardzo blisko z człowiekiem. Na dodatek przemieszczają się one swobodnie po mieszkaniu i linieją, a w przypadku kotów - wylizują, rozprzestrzeniając alergeny.

Niestety, nie istnieją rasy psów i kotów, które nie uczulają - te uznawane za hipoalergiczne uczulają mniej, ale ponieważ problemem alergii na zwierzęta nie jest jedynie pokrywa włosowa, reakcję może wywoływać nawet pies bez sierści.

Co ciekawe, uczulenie na zwierzęta może doprowadzić do występowania objawów reakcji alergicznych po zjedzeniu różnych produktów spożywczych. To zjawisko nazywane jest alergią krzyżową. Przykładem może być uczulenie na kota, które prowadzi do wystąpienia nadwrażliwości na mięso wieprzowe.

Reklama

Diagnostyka alergii na sierść zwierząt

Pierwszym krokiem do rozpoznania alergii na sierść zwierząt jest zaobserwowanie niepokojących objawów typowych dla uczulenia. W takim wypadku należy udać się do lekarza alergologa, niezależnie od tego, czy jesteśmy w stanie powiązać je ze specyficzną sytuacją, taką jak kontakt z kotem czy nie.

Specjalista przeprowadzi wywiad, podczas którego zbada historię pacjenta, częstotliwość, rodzaj i nasilenie objawów oraz ich ewentualne powiązanie z kontaktem ze zwierzętami. Następnie wykona prosty test na uczulenie na sierść i inne alergeny. Pozwoli on określić:

  • czy alergia występuje,
  • na jakie alergeny pacjent jest nadwrażliwy,
  • jaki jest stopień nasilenia alergii.

Badanie polega na wstrzyknięciu małej ilości alergenu w przedramię pacjenta (w przypadku testu śródskórnego), nałożeniu kropelki roztworu z alergenem na rękę, a następnie delikatnym nakłuciu skóry igłą (test punktowy) lub kontaktu skóry badanego z krążkiem bibuły nasączonym alergenem (test płatkowy).

W miejscu podania uczulającej substancji może pojawić się zaczerwienienie i bąbel. Następnie średnicę rumieńca ocenia się według 5-o stopniowej skali:

  • 0 - brak uczulenia; wielkość bąbla jak przy próbie kontrolnej z czystym roztworem soli fizjologicznej;
  • + - brak uczulenia; wielkość bąbla mieści się w przedziale między średnicą próby z solą fizjologiczną, a próby z histaminą;
  • ++ - występuje słabe uczulenie; bąbel spowodowany przez alergen jest mniejszy lub taki sam jak spowodowany przez histaminę;
  • +++ - występuje średnie uczulenie; bąbel spowodowany przez alergen jest taki sam jak spowodowany przez histaminę lub większy;
  • ++++ - występuje silne uczulenie; bąbel spowodowany przez alergen jest znacznie większy niż ten pojawiający się przy histaminie.

Wymienione testy są proste, bezbolesne, a razem z czasem oczekiwania na wynik trwają jedynie kilkanaście minut. W wielu przypadkach są wystarczające do ustalenia przyczyny występowania objawów alergicznych u pacjenta. Lekarz może też zlecić badanie krwi, które polega na pomiarze poziomu swoistych przeciwciał IgE, występujących w krwi pacjenta w odpowiedzi na określone alergeny, w tym na alergeny sierści zwierząt. Cały proces diagnostyczny może zająć od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od dostępności badań oraz od reakcji organizmu pacjenta na testy.

Rozpoznanie alergii jest ważnym krokiem, który pozwala na podjęcie odpowiednich środków zaradczych, takich jak unikanie kontaktu pacjenta ze zwierzętami czy leczenie farmakologiczne. Efektem będzie zmniejszenie się objawów alergicznych.

Reklama

Alergia na sierść u dzieci. Czy jest niebezpieczna dla maluchów?

Objawy uczulenia na sierść u niemowląt i u noworodków bywają bardzo uciążliwe, tak samo jak u nastolatków oraz dorosłych. W przypadku dzieci jednak, alergia na sierść może być szczególnie niebezpieczna ze względu na wciąż kształtujący się układ immunologiczny malucha.

Dodatkowo, zdiagnozowanie alergii na sierść u niemowlaka często nie jest proste i szybkie, ponieważ nie są one w stanie jednoznacznie przekazać nam informacji o doskwierających im dolegliwościach. Z tego powodu objawy alergii nierzadko długotrwale wpływają na codzienne funkcjonowanie dziecka. Znacząco obniża to komfort jego życia i wpływa negatywnie na odpowiedni rozwój.

Silne uczulenie na sierść psa i kota u dzieci przy przedłużonym braku odpowiedniej terapii i dużym narażeniu na czynnik uczulający może skutkować wystąpieniem u chorego dodatkowych dolegliwości, takich jak:

  • zaburzenia snu,
  • popękanie skóry w okolicy nosa i ust,
  • zapalenie gardła,
  • zapalenie oskrzeli,
  • zapalenie spojówek,
  • kłopoty z oddychaniem,
  • pojawienie się lub zaostrzenie astmy.

Czasem zdarza się, że uczulenie na sierść u dziecka ustępuje lub znacząco zmniejsza się wraz z wiekiem. Niemniej jednak, od momentu zaobserwowania pierwszych objawów alergii bardzo ważne jest, aby dziecko było pod stałą opieką lekarza alergologa. Zaproponuje on odpowiednie postępowanie, mające na celu monitorowanie i znoszenie objawów choroby.

Reklama

Czy i jak można leczyć alergię na sierść?

Alergia na sierść jest jednak klasyfikowana jako choroba przewlekła, ponieważ nie da się jej wyleczyć z pomocą leków. Chociaż objawy uczulenia mogą łagodnieć z wiekiem, to u większości alergików występują one przez całe życie. Z tego powodu istotnym elementem dbania o zdrowie alergika jest minimalizowanie jego kontaktu z alergenami.

W przypadku alergii na sierść jest to jednak trudne zadanie, ponieważ czynniki uczulające znajdują się powszechnie w otoczeniu. Z tego powodu pacjent powinien być zawsze pod stałą opieką alergologa, który dobiera i prowadzi odpowiednią terapię, aktualizując ją podczas regularnych wizyt.

Leczenie obejmuje przyjmowanie na stałe leków działających objawowo, głównie przeciwhistaminowych, na przykład rupatadynę czy cetyryzynę. Leki na alergię na sierść kota i psa mają najczęściej formę tabletek, a ich celem jest złagodzenie objawów - kichania, swędzenia czy zaczerwienienia skóry. Działają dzięki blokowaniu receptorów, z którymi łączy się histamina - jedna z głównych mediatorów reakcji alergicznych.

Dodatkowo, często stosuje się także sterydowe leki przeciwzapalne, takie jak kortykosteroidy - w formie kremów, maści lub w postaci wziewnej. Substancje te pomagają walczyć z wysypką skórną, tłumią powstawanie stanów zapalnych, łagodzą objawy nadreaktywności układu immunologicznego i są nieocenione w prowadzeniu pacjentów astmatycznych. Częste zastosowanie mają także preparaty do oczu oraz steroidy donosowe.

Specjalista może zmieniać leki i dostosowywać ich dawki zgodnie z aktualnymi potrzebami i dolegliwościami pacjenta oraz bazując na najaktualniejszej wiedzy medycznej. Dzięki temu jest w stanie kontrolować stan pacjenta i skutecznie poprawiać jakość jego życia. W przypadku astmy może też zalecić spirometrię - badanie pozwalające ocenić czynność płuc.

Jak leczyć alergię na sierść kota bez przyjmowania leków? Można zdecydować się na podjęcie immunoterapii alergenowej, nazywanej potocznie odczulaniem (desensybilizacją). Polega ona na stopniowym narażaniu pacjenta na coraz większe dawki alergenu, aby doprowadzić do stopniowego zmniejszenia nadwrażliwości organizmu pacjenta.

Obecnie jest to jedyny trwały sposób na złagodzenie objawów, który czasem doprowadza nawet do całkowitego odczulenia chorego. Wymaga jednak długoterminowego, regularnego zaangażowania. Polega bowiem na kilkuletnim przyjmowaniu zastrzyków podawanych przez alergologa. Można też oszczędzić sobie dojazdów i kłucia igłą wybierając odczulanie podjęzykowe, jednak taka alternatywa nie należy do najtańszych.

Na dodatek, przejście całego procesu odczulania nie daje gwarancji powodzenia, zwłaszcza w przypadku popularnych, silnych alergii wziewnych, takich jak uczulenie na sierść kota, roztocza i pyłki. Może także wiązać się z wystąpieniem działań niepożądanych.

Czy warto poddać się terapii odczulającej na alergię na sierść? To sprawa indywidualna, zależna od stanu zdrowia oraz priorytetów pacjenta. Mimo istnienia minusów immunoterapii, wielu ludzi decyduje się na przejście odczulania, ponieważ mocno cierpią z powodu alergii, a nie maja możliwości lub nie chcą unikać kontaktu ze zwierzętami domowymi.

Reklama

Jak radzić sobie z alergią na sierść? Porady

Radzenie sobie z alergią na sierść może być wyzwaniem. Najlepszym rozwiązaniem byłoby unikanie kontaktu z alergizującymi nas zwierzętami i regularne przyjmowanie leków. Można jednak wprowadzić domowe sposoby na alergię, czyli kilka praktycznych zasad, które ułatwią nam życie ze zwierzęciem. Aby złagodzić objawy uczulenia na sierść należy utrzymywać pomieszczenia na wysokim poziomie czystości. Zaleca się:

  • usunąć z pomieszczeń dywany, tapicerki, nadmiarowe koce oraz inne materiałowe, zbędne przedmioty, które łatwo gromadzą alergeny i które ciężko jest doczyścić;
  • wybierać powierzchnie łatwe do czyszczenia, takie jak drewno, kafelki czy laminat i ścierać je regularnie;
  • regularnie odkurzać wszystkie pomieszczenia, najlepiej odkurzaczem wyposażonym w worki antyalergiczne i filtry HEPA, zapobiegające rozprzestrzenianiu się alergenów;
  • prać często i w wysokich temperaturach: pościel, ubrania oraz koce i legowiska zwierzęce;
  • stosować oczyszczacze powietrza z filtrem usuwającym alergeny z powietrza;
  • stosować preparaty w sprayu neutralizujące alergeny z do stosowania na meble, pomieszczenia i bezpieczne dla ludzi oraz zwierząt;
  • wprowadzić zakaz wstępu czworonoga do sypialni i/lub łóżka, unikać spania ze zwierzakiem w celu ograniczenia kontaktu z alergenami w nocy;
  • regularnie czesać i kąpać zwierzęta, usuwając kurz, sierść i złuszczony naskórek. Czynności pielęgnacyjne są korzystne dla domowników, ponieważ minimalizują rozprzestrzenianie i gromadzenie się alergenów w mieszkaniu, ale są również wskazane, jeśli występuje alergia u psa;
  • często myć ręce po kontakcie ze zwierzęciem, zwłaszcza przed dotykaniem twarzy i tarciem oczu.

Przy podejmowaniu decyzji o przygarnięciu zwierzęcia do rodziny warto zdecydować się na hipoalergiczną rasę psa lub kota, co może zmniejszać ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych. Należy też regularnie konsultować się ze swoim alergologiem prowadzącym, monitorować objawy alergii i dostosowywać strategię leczenia.

Czytaj również

Bibliografia

  • Krauze, A., Lange, J., & Kulus, M. (2011). Alergia na zwierzęta. Alergoprofil, 7(1), 16-23.
  • WAWRZEŃCZYK, A. D. A. M., & Bartuzi, Z. (2018). Zespoły kliniczne alergii krzyżowej. Alergia Astma Immunologia-przegląd kliniczny, 23(2), 64-66.
  • Kraus-Kolon, H., & Gawlik, R. (2015). Pies hipoalergiczny–fakt czy mit?. Alergoprofil, 11(2), 34-40.
  • Leszczyńska I., Zawisza E., „Uczulenie na naskórki zwierząt” Borgis – Nowa Medycyna 2/2000.
  • Rudzki E., „Alergeny”, Medycyna Praktyczna. 2008: 256–259, Warszawa.
  • Lis K., Bartuzi Z., Hipoalergiczny kot - czy to możliwe?, Alergia Astma Immunologia, 2020.
  • Ukleja-Sokołowska N., Bartuzi Z., Nowoczesna diagnostyka alergii na psa i kota, Alergia Astma Immunologia, 2016.
lek. weterynarii Magdalena Rutkowska
Artykuł napisany przez
lek. weterynarii Magdalena Rutkowska
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Alergologia
Gorączka przy alergii - czy może wystąpić i jak rozpoznać alergię sienną?
Pacjentka z gorączką spowodowaną alergią
Alergia na pyłki roślin - przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Kobieta wśród żółtych kwiatów wyciera nos chusteczką, bo ma alergię na pyłki
Alergia na zboża - przyczyny, objawy, leczenie i dieta
Zboża
Podobne artykuły
Nikiel - pierwiastek
Alergia na nikiel - przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Orzeszki ziemne
Alergia na orzeszki ziemne - przyczyny i badania. Jak jej zapobiegać?
Dorosła kobieta trzyma w jednej dłoni kwiat irysa, a drugą ręką wyciera nos chusteczką, ponieważ kwiat wywołał reakcje alergiczną, wywołując takie objawy jak swędzenie nosa oraz wodnisty wyciek.
Objawy alergii - u dorosłych i u dzieci. Jakie są i jak je złagodzić?
Osoba uczulona na grzyby
Alergia na grzyby pleśniowe - przyczyny, objawy, zapobieganie

Reklama


1/3 kobiet ma niedobór tego pierwiastka 😲
Sprawdź powód!