Reklama
Czy przy alergii boli gardło?
Alergiczny ból gardła jest objawem występującym na skutek podrażnień powodowanych bezpośrednio przez substancje uczulające przedostające się w głąb dróg oddechowych, a także przez wydzielinę ściekającą z nosa. Dolegliwość ta potocznie jest nazywana anginą alergiczną.
Alergia to skłonność do nieprawidłowych reakcji na substancje, które dla osób zdrowych są całkowicie obojętne, takie jak między innymi pyłki kwitnących roślin, roztocza kurzu, sierść zwierząt domowych, grzyby, pleśnie, białka rozmaitych produktów spożywczych.
W odpowiedzi na czynniki fałszywie rozpoznawane w kategorii zagrożenia, organizm uruchamia komórki układu odpornościowego, które zaczynają produkować przeciwciała wymierzone w „intruza”.
W dalszej kolejności uwalniane są mediatory stanu zapalnego, takie jak histamina. Konsekwencją tego typu nadwrażliwości są różne schorzenia, wśród których prym wiodą alergie górnych dróg oddechowych. Zwykle utożsamia się je z katarem siennym oraz zapaleniem spojówek, jednak u wielu osób symptomy obejmują także gardło.
Na skutek podrażnień staje się ono obrzęknięte, w związku z czym pojawiają się rozmaite przykre odczucia (szczegóły poniżej). Jest to stan zapalny analogiczny do tego, który rozwija się w jamie nosowej.
Ból gardła na tle alergicznym może być spowodowany zarówno przez substancje przedostające się do organizmu drogą wziewną (przez nos i usta), jak też pokarmową.
Reklama
Objawy alergicznego bólu gardła
Alergiczne zapalenie gardła objawia się przede wszystkim uczuciem zalegania przeszkody w drogach oddechowych. Pojawić może się także bolesność, zwykle nie jest ona jednak tak uciążliwa, jak przy infekcjach bakteryjnych i wirusowych.
Inne typowe symptomy to:
- widoczny obrzęk - gardło jest opuchnięte i czerwone,
- spływanie wydzieliny (flegmy) po tylnej ściance,
- męczące drapanie w gardle ,
- swędzenie, łaskotanie,
- potrzeba ciągłego chrząkania,
- uczucie suchości,
- problemy z przełykaniem śliny.
Alergiczny ból gardła i inne tego typu objawy zwykle są oceniane przez pacjentów jako mniej dojmujące, niż symptomy występujące w związku z nieżytem nosa i zapaleniem spojówek (niedrożność nosa, kichanie, świąd, pieczenie oczu, łzawienie).
W związku z tym problem ten stosunkowo rzadko jest zgłaszany lekarzom, a także opisywany w literaturze naukowej. Wbrew pozorom dolegliwość ta występuje jednak bardzo często. Jedno z badań wykazało, że wśród osób uczulonych na pyłki roślin, aż u 50,2 procent występowały uciążliwości zlokalizowane w gardle (dane: M. Modrzyński i inni).
Jednak tylko niewielki odsetek pacjentów opisywał je jako dominujące, dla pozostałych miały one znaczenie drugorzędne.
Jak rozpoznać, że ból gardła ma związek z alergią, nie jest zaś powodowany czynnikami infekcyjnymi?
Specjaliści zwracają uwagę na kilka różnic:
- schorzenia alergiczne przebiegają bez gorączki - jeśli termometr pokazuje wyraźnie podwyższone wskazania, podejrzewać należy zakażenie wirusowe lub bakteryjne;
- przy alergii nie występują objawy grypopodobne, takie jak dreszcze, uczucie rozbicia, bóle głowy i mięśniowo-stawowe;
- katar przy infekcjach zwykle jest gęstszy, a jeśli czynnikiem etiologicznym są bakterie, spływająca wydzielina może zawierać ropną treść;
- alergiczny ból gardła jest z reguły zdecydowanie łagodniejszy w porównaniu z infekcyjnym.
Nie w każdym przypadku można natomiast wyrokować o przyczynie na podstawie długości występowania objawów. Istotą większości alergii jest występowanie bezpośrednio po ekspozycji na czynnik alergizujący i ustępowanie po zaprzestaniu kontaktu.
W praktyce oznacza to, że uczulenia na pyłki roślin mają charakter sezonowy i często krótkotrwały. Natomiast problemy związane z nadwrażliwością na kurz, sierść zwierząt czy pokarm mogą się z różnych natężeniem utrzymywać przez cały rok. Dodatkowo diagnostykę i leczenie utrudnia częste nakładanie się na siebie schorzeń alergicznych i infekcyjnych w jednym czasie.
Jak rozpoznać alergiczny ból gardła u dzieci?
Alergiczne zapalenie gardła u dzieci rzadko występuje w najwcześniejszej fazie życia, co ma związek z tym, że większość uczuleń wziewnych objawia się z pełną mocą dopiero w wieku kilku lat.
Oczywiście istnieją od tej zasady wyjątki, generalnie jednak wiek malucha może stanowić pewną wskazówkę we wstępnej diagnostyce. U najmłodszych, w tym niemowląt, angina alergiczna może mieć związek z pojawiającymi się wówczas nieprawidłowymi reakcjami na nowe pokarmy wprowadzane do diety, przypadki te są jednak rzadsze.
Ponieważ małe dzieci mają ograniczone zdolności komunikacyjne, a wiele schorzeń przebiega w sposób mało specyficzny, wykrycie objawów tego typu „anginy” oraz trafne jej różnicowanie z innymi chorobami jest trudne. Generalnie można ją z dużo większym prawdopodobieństwem podejrzewać u maluchów, które zapadają na alergiczny nieżyt nosa.
Kluczowym czynnikiem jest także w tym przypadku brak gorączki charakterystycznej tylko dla infekcji, aczkolwiek i to nie musi być przesądzające. Zdarza się bowiem, że ból gardła u dziecka powodowany jest podrażnieniami, ale niealergicznymi (np. dymem papierosowym czy smogiem). W związku z tym wszelkie wątpliwości należy wyjaśniać z lekarzem, a w razie potrzeby wykonać testy alergiczne z krwi lub skórne.
Reklama
Leki na alergiczny ból gardła
Jakie leki na alergiczne zapalenie gardła należy stosować? Ponieważ występujące objawy są efektem działania wydzielanej przez organizm histaminy, zaleca się stosowanie przede wszystkim leków przeciwhistaminowych.
Są tą substancje blokujące receptory H1 (rzadziej H2), a przez to hamujące histaminę i dzięki temu ograniczające odczyny zapalne. Znajdują one powszechne zastosowanie w terapii schorzeń alergicznych różnego typu.
Co istotne, zalicza się do tej grupy preparaty I i II generacji. Te pierwsze mają silne działanie, ale też powodują wiele skutków ubocznych, takich jak nadmierna senność w ciągu dnia.
Dlatego zaleca się stosowanie blokerów receptora H1 drugiej generacji, takich jak cetyryzyna, które nie generują praktycznie żadnych niepożądanych efektów.
Są one dostępne w różnych formach - można je przyjmować doustnie, jak też bezpośrednio aplikować na błony śluzowe. Większość z nich apteki sprzedają bez recepty.
Jeżeli lekarz uzna to za stosowne, w leczeniu alergicznego zapalenia górnych dróg oddechowych stosować można również glikokortykosteroidy donosowe. Natomiast typowe tabletki na ból gardła mogą przynieść doraźną ulgę, ale nie będą ograniczać stanu zapalnego i związanego z nim obrzęku.
Leczenie anginy alergicznej może trwać kilka dni, ale może też znacznie dłużej - wiele zależy od długości ekspozycji na czynniki uczulające oraz skuteczności postępowania niefarmakologicznego (szczegóły poniżej).
Identyfikacja konkretnych alergenów powodujących nawracające stany zapalne pozwala na wdrożenie leczenia nie tylko objawowego, ale też przyczynowego, jakim jest immunoterapia, czyli odczulanie.
Postępowanie to polega na podawaniu pacjentom kontrolowanych, stopniowo zwiększanych dawek substancji uczulającej, po to by zmniejszyć wrażliwość układu odpornościowego na kontakt z nimi. Procedura ta nie zawsze jednak jest skuteczna, a dodatku jest długotrwała - może zająć nawet kilka lat.
Co ważne - alergia, choć często lekceważona, jest stosunkowo poważnym schorzeniem. Dlatego z jej podejrzeniem należy się zwrócić do specjalisty - jak łatwo się domyślić, w tym przypadku jest to alergolog (aczkolwiek konieczna może też być konsultacja laryngologiczna oraz pediatryczna w przypadku najmłodszych pacjentów).
Reklama
Domowe sposoby na alergiczny ból gardła
Domowe sposoby na alergiczne zapalenie gardła warto ograniczyć do tych, których stosowanie jest powszechnie zalecane przez autorytety medyczne. Doraźnie można przepłukiwać nozdrza, oczy i gardło roztworami soli fizjologicznej, po to by wypłukać zalegające w nich pyłki i inne drażniące substancje.
Przede wszystkim jednak rekomendowane jest unikanie kontaktu z alergenami, co w zależności od czynnika uczulającego może oznaczać między innymi:
- rezygnację z przebywania na świeżym powietrzu w okresie kwitnienia,
- usunięcie z mieszkania zbędnych mebli tapicerowanych, zasłon, dywanów,
- częste pranie pościeli i odzieży w wysokich temperaturach,
- odkurzanie domu za pomocą urządzeń z wydajnymi filtrami,
- wykreślenie określonych potraw z codziennego jadłospisu.
