W ciągu pierwszego roku życia, mózg dziecka powiększa się niemal pięciokrotnie. Rozwój dziecka przebiega prawidłowo, gdy wielkość mózgu dziecka jest odpowiednia do jego wieku dzieci, a wszelkie reakcje odruchowe, z którymi dziecko przychodzi na świat, przebiegają prawidłowo.
Rozwój mózgu a rozwój dziecka
Badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego prowadzili badania nad rozwojem dziecka i wykazali, że mózg dziecka powiększa się o 1% każdego dnia. Po narodzeniu mózg dziecka rośnie więc w zawrotnym tempie, jednak, co ciekawe, przed ukończeniem trzeciego miesiąca, tempo wzrostu mózgu maleje do 0,4% każdego dnia. Przez pierwsze 90 dni życia następuje intensywny rozwój dziecka a mózg niemowlęcia zwiększa swoją objętość o 64%. Średnia wielkość mózg w chwili narodzenia wynosi 341 cm3 a po 90 dniach – 558 cm3.
Prawidłowa wielkość mózgu dziecka jest istotna i wpływa na:
- prawidłowy przebieg reakcji odruchowych
- prawidłowy rozwój psycho-fizyczny
- szybkość przetwarzania informacji w mózgu
- wydajność pracy mózgu
Dla prawidłowego rozwoju dziecka ważne jest również to, czy dziecko przyszło na świat w terminie. Badacze z Kalifornii wykazali, że dzieci, które urodziły się przed terminem, mają średnio o 5% mniejsze mózgi. W trakcie rozwoju ta różnica nadal się utrzymywała i mózgi dzieci, które urodziły się jako wcześniaki, były stale o 2% mniejsze w porównaniu do dzieci, które urodziły się w terminie.
Reklama
Rozwój mózgu dziecka
Dziecko przychodzące na świat wyposażone jest w wiele reakcji odruchowych, które są jego odpowiedzią na bodźce przychodzące ze świata zewnętrznego. Prawidłowy przebieg reakcji odruchowych świadczy o niezakłóconym rozwoju mózgu dziecka i powinien być monitorowany przez lekarzy.
Wszystkie odruchy występujące u noworodka można podzielić na dwie grupy.
- Wspólne dla noworodka i człowieka dorosłego.
2. Występujące u noworodka i/lub niemowlęcia, a zanikające lub patologiczne u osób dorosłych.
Do pierwszej grupy można zaliczyć odruchy takie jak:
- źrenicowy (zwężanie się źrenicy pod wpływem światła)
- mrugania (zamykanie powiek przy próbie dotknięcia rogówki)
- ssania, połykania, wydalania moczu i kału
Do drugiej grupy należą:
- odruch Babińskiego (przy podrażnieniu stopy dziecko unosi duży palec)
- odruch chwytny (zaciskanie dłoni na przedmiocie i trzymanie tak mocne, że można dziecko unieść w górę i oderwać od podłoża)
- odruch toniczno szyjny (wraz z odwróceniem głowy wyprostowują się kończyny po tej samej stronie, a kurczą po przeciwnej; z tego odruchu, wraz z rozwojem dziecka, rozwija się koordynacja wzrokowo-przestrzenna dziecka)
- odruch marszu automatycznego (przy zetknięciu stóp z podłożem dziecko wykonuje rytmiczne odruchy chodzenia)
Utrzymywanie się niektórych z tych reakcji odruchowych – na przykład odruchu Babińskiego jest sygnałem o nieprawidłowości w rozwoju mózgu, w związku z czym jak najszybciej należy podjąć ukierunkowaną terapię dziecka.
Reklama
Mózg noworodka a mózg dziecka
W szpitalu, zaraz po urodzeniu, wykorzystując skalę Apgar, ocenia się, czy dziecko jest rozwinięte prawidłowo. Skala daje informację o podstawowych funkcjach organizmu dziecka takich jak: częstotliwość uderzeń serca czy reakcja na ból.
U większych dzieci można wykorzystać Skalę Oceny Zachowania, która stosowana jest do pomiaru wybranych właściwości zachowania takich jak:
- fizjologiczna reakcja na stres
- kontrola pobudzenia
- napięcie mięśniowe
- uwaga i relacje społeczne.
Dane uzyskane za pomocą skali Apgar jak i Skali Oceny Zachowania pomagają prześledzić rozwój mózgu dziecka i w razie potrzeby, gdy wyniki skali na to wskazują, wprowadzić szczególne wsparcie i opiekę dla dzieci w następnych okresach życia.
