Reklama
Co to jest kwas pantotenowy?
Kwas pantotenowy to główny składnik witaminy B5. Często te dwa pojęcia używane są zamiennie. W skład witaminy B5 wchodzi głównie kwas pantotenowy pantenol, panteina i koenzym A.
Kwas pantotenowy, który jest rozpuszczalną w wodzie witaminą B5, występuje w produktach zwierzęcych i roślinnych. W organizmie spełnia bardzo wiele ważnych funkcji. Prawidłowy poziom w organizmie tej witaminy ma szczególne znaczenia dla sportowców, osób przemęczonych, starszych, a także narażonych na silny stres.
Ten rodzaj kwasu zbudowany jest z beta-alaniny i kwasu pantoinowego. Jego cechą charakterystyczną jest niestałość w organizmie, dlatego w przemyśle farmaceutycznym głównie stosowane są sole wapniowe lub forma alkoholowa (pantenol), które organizm przerabia na wolny kwas pantotenowy.
Niedobory witaminy B5 (kwasu pantotenowego) nie występują za często, gdyż ta witamina jest obecna w wielu produktach spożywczych, takich jak:
- mleko i jego przetwory,
- tłuste ryby, jak śledź czy makrela,
- grzyby,
- brązowy ryż,
- otręby pszenne,
- orzechy,
- kurczak,
- wątróbka,
- owoce morza,
- ziemniaki,
- brokuły,
- soja,
- rośliny strączkowe,
- pełnoziarniste pieczywo,
- pestki słonecznika,
- jaja,
- pomarańcze,
- melony,
- banany,
- awokado.
Kwas pantotenowy wytwarzany jest przez florę bakteryjną organizmu.
Reklama
Właściwości kwasu pantotenowego
Właściwości witaminy B5 są bardzo szerokie, a kwas pantotenowy spełnia szereg ważnych funkcji w organizmie. Witamina B5 jest niezwykle ważna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu i bierze udział w syntezie wielu związków.
Jest szczególnie ważna dla sportowców lub osób odchudzających się. To właśnie ta witamina odpowiada za prawidłowe wydatkowanie energii.
Do właściwości kwasu pantotenowego zaliczane są:
- synteza hormonów sterydowych, takich jak testosteron, progesteron, kortyzol,
- obniżanie stężenia cholesterolu,
- zdolność do przyspieszania regeneracji skóry,
- wzmacnianie regeneracji błon śluzowych,
- pozytywny wpływ na gojenie ran,
- ujędrnianie i uelastycznianie skóry,
- zapobieganie powstawaniu zmarszczek,
- powstrzymywanie procesów przedwczesnego starzenia,
- poprawa pigmentacji włosów,
- zapobieganie siwieniu włosów,
- działanie antybakteryjne i przeciwwirusowe,
- ochrona organizmu przed infekcjami,
- minimalizowanie uczucia zmęczenia po dużym wysiłku fizycznym,
- oddziaływanie na mieszek włosowy,
- wsparcie w leczeniu stanów zapalnych,
- wsparcie przy dolegliwościach dermatologicznych, takich jak sucha skóra czy wysypka.
Reklama
Działanie kwasu pantotenowego
Działanie witaminy B5 ma ogromne znaczenie dla całego organizmu. Na co kwas pantotenowy działa najskuteczniej? To pytanie wymaga szerokiej odpowiedzi, gdyż spełnia on niezwykle istotną rolę w organizmie, a spektrum jego działania jest naprawdę bardzo duże.
Działanie kwasu pantotenowego to przede wszystkim:
- utlenianie i synteza kwasów tłuszczowych,
- synteza witaminy A i D,
- łagodzenie podrażnień,
- nawilżanie,
- wspomaganie utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego,
- wspieranie utrzymania sprawności umysłowej na prawidłowym poziomie,
- zmniejszenie uczucia zmęczenia i znużenia,
- oddziaływanie na ośrodkowy układ nerwowy,
- wpływ na prawidłowy przebieg procesów intelektualnych.
Witamina B5 wykazuje bardzo pozytywne działanie na włosy. Kwas pantotenowy jest odpowiedzialny za pigmentację i tym samym opóźnia proces siwienia.
Dodatkowo odpowiedni poziom tej witaminy w organizmie zwiększa odporność na czynniki zewnętrzne, na które narażone są włosy. Do takich czynników należą:
- wiatr,
- wilgoć,
- temperatura,
- farbowanie,
- suszenie,
- kręcenie,
- prostowanie.
Reklama
Kwas pantotenowy na trądzik
Witamina B5 i trądzik to bardzo skuteczne połączenie. Kwas pantotenowy jest często stosowany nie tylko jako środek na młodzieńczy trądzik, ale także w celu intensywnego poprawienia kondycji cery.
Najskuteczniejsze połączenie w walce z problemem trądziku to witamina B5 i acetylowana I-karnityna. Wiele środków nie skutkuje lub przynosi tylko chwilową ulgę.
Witamina B5 odgrywa bardzo ważną rolę w metabolizmie tłuszczy i olejów. Zwiększając metabolizm tych związków, jednocześnie redukuje „tłustą skórę” poprzez minimalizowanie wydzielania łoju.
Kwas pantotenowy na trądzik przede wszystkim ogranicza wydzielanie sebum z komórek łojowych. Lekarze podkreślają, iż braki witaminy B5 w organizmie dość silnie przyczyniają się do powstania trądziku.
Osoby, które cierpią na brak witaminy B5 w organizmie jednocześnie borykają się z problemami cery, a głównie ze zmianami trądzikowymi.
Koenzym A, który jest aktywną postacią witaminy B5 jest odpowiedzialny za regulowanie poziomu hormonów, które przyczyniają się do zmian trądzikowych.
W tym zakresie kwas pantotenowy leczy bezpośrednią przyczynę trądziku. Dawkowanie witaminy B5 na trądzik zależy od wskazań lekarza. Tego typu leczenie przynosi pozytywne rezultaty nie tylko u młodzieży, ale także u osób dorosłych, które walczą ze zmianami na skórze, powstałymi na skutek wahań hormonów.
Reklama
Nadmiar kwasu pantotenowego
Suplementacja witaminy B5 wymaga przestrzegania zaleceń w zakresie dawkowania dla konkretnego preparatu. Należy przyjmować ją zgodnie z informacjami, zawartymi w ulotce informacyjnej lub ściśle według wskazań lekarza. Nadmiar kwasu pantotenowego nie jest niebezpieczny dla organizmu, nie wykazano bowiem jego działania toksycznego, ale warto przestrzegać zasad dawkowania.
Nadmiar witaminy B5 w większych ilościach może doprowadzić do:
- reakcji uczuleniowych,
- biegunki,
- zaburzeń ze strony układu pokarmowego,
- zaburzeń pracy serca,
- gorszego funkcjonowania mięśni szkieletowych.
Nadmiar witaminy B5 nie doprowadza do jej przedawkowania. Ta witamina jest wydalana z organizmu wraz z moczem.
Pewne niebezpieczeństwo może przynieść jednorazowe przyjęcie dużej dawki. Organizm w takich sytuacja dość szybko reaguje biegunką. Witamina B5 jest zatem w większości źródłem pożytku i wsparcia dla organizmu.
Reklama
Niedobór kwasu pantotenowego
Niedobór witaminy B5 pojawia się dość rzadko. Kwas pantotenowy jest dość powszechnym składnikiem wielu produktów spożywczych i codzienna dieta zapewnia organizmowi jego prawidłowy poziom.
Skutki niedoboru witaminy B5 to przede wszystkim:
- spadek masy ciała bez określonej przyczyny,
- skurcze nóg,
- stany skurczowe kończyn górnych,
- bóle głowy,
- bolesność brzuszna,
- uczucie zmęczenia,
- osłabienie organizmu,
- apatia,
- niepokój,
- pogorszenie wzroku,
- odczuwanie pieczenia stóp,
- zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (biegunki, nudności),
- osłabienie odporności,
- stłuszczenie wątroby,
- niedoczynność kory nadnerczy.
Niedobór kwasu pantotenowego pojawia się najczęściej u osób niedożywionych lub z deficytem innych witamin z grupy B. Przy braku tej witaminy może dochodzić do wypadania włosów lub ich osłabienia czy nawet utraty koloru.
Niedobór witaminy B5 może doprowadzić także do zaburzeń neurologicznych, a przede wszystkim do osłabienia odruchów.
Konieczność uzupełniania poziomu witaminy B5 dotyczy przede wszystkim osób starszych, nadużywających alkohol, kobiet stosujących doustną antykoncepcję lub osób z chorobami układu pokarmowego.
Niedobór kwasy pantotenowego dotyka także sportowców lub osoby przemęczone i będące pod wpływem permanentnego stresu.
Reklama
Kwas pantotenowy w tabletkach
Najlepsze wchłanianie witaminy B5 w tabletkach uzyskuje się dzięki stosowaniu preparatów, które zawierają kompleks witamin z grupy B. Przede wszystkim chodzi to o witaminę B6, B7, B9, B10 i B12. Dobre przyswajanie zapewnia dodatkowo przyjmowana witamina C.
Witamina B5 jest najczęściej spotykana w formie kapsułek. Tabletki kwasu pantotenowego mogą zawierać różną dawkę witaminy B5, a dodatkiem do składu są także substancje budulcowe.
Witamina B5 w tabletkach powinna być stosowana ostrożnie, aby nie przekroczyć dziennej zalecanej dawki. Kwas pantotenowy to lek, który można otrzymać w aptece także bez recepty. Witaminę B5 w tabletkach należy przyjmować po konsultacji z lekarzem. W przypadku uczulenia na którykolwiek ze składników pobocznych, należy odstawić lek.
Gwarancją skutecznego przyjmowania witaminy B5 jest także jej prawidłowe przechowywanie – w miejscu suchym, niedostępnym dla dzieci, w temperaturze pokojowej, z dala od światła.
Dawkowanie witaminy w tabletkach jest uzależnione od wieku i płci:
- niemowlęta 1,7-1,8 mg,
- dzieci 1-3 2 mg,
- dzieci 4-6 3 mg,
- dzieci 7-9 4 mg,
- chłopcy 10-12 4 mg,
- chłopcy 13-18 5 mg,
- dziewczynki 10-12 4 mg,
- dziewczynki 13-18 5 mg,
- kobiety 5 mg,
- mężczyźni 5 mg,
- kobiety w ciąży 6 mg,
- kobiety karmiące 6 mg.
Kwas pantotenowy w ciąży
Ciąża to szczególny okres w życiu kobiety. Organizm zwiększa zapotrzebowanie na wiele składników odżywczych, w tym także na witaminy. Prawidłowo zbilansowana dieta ciężarnej kobiety jest w stanie sprostać oczekiwaniom organizmu.
W przypadku niedoboru kwasu pantotenowego w ciąży można go suplementować. Wszelkie preparaty, zawierające witaminy dla kobiet w ciąży powinny być przyjmowane pod kontrolą lekarza prowadzącego ciążę.
Witaminy z grupy B w ciąży są jednymi z ważniejszych dla przyszłej mamy i zdrowia dziecka, ponieważ wspomagają działanie układu nerwowego, kostnego i odpornościowego.
Kwas pantotenowy utrzymuje prawidłowy metabolizm energetyczny. Wspomaga pracę układu odpornościowego i dostarcza siły rozwijającemu się dziecku.
Witamina B5 dodatkowo zmniejsza skurcze nóg. To dość ważne dla ciężarnych, gdyż nogi narażone są częste opuchlizny i noszenie większej masy ciała.
Kwas pantotenowy bierze udział w produkcji niezbędnych hormonów ciążowych. Kobiety w ciąży powinny dostarczać swojemu organizmowi wyższą dzienną dawkę, do 6 mg witaminy B5 na dobę.
