Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗

Skrzyp polny - jak wygląda i na co pomaga? Właściwości i skutki uboczne

Skrzyp polny ma działanie antyseptyczne oraz regenerujące, a w swoim składzie posiada dużą zawartość potasu i krzemu, które wzmacniają włosy i paznokcie. To także roślina bogata w lecznicze flawonoidy - związki odpowiedzialne za usuwanie z organizmu wolnych rodników. Poznaj lepiej jej właściwości i zobacz, na jakie dolegliwości warto ją stosować.
Skrzyp polny
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Skrzyp polny wzmacnia skórę, włosy i paznokcie. Ma również pozytywny wpływ na hemoroidy i inne dolegliwości.
  • Skrzyp polny może wypłukiwać witaminę B1 oraz potas.
  • Skrzyp polny może być trujący dla zwierząt, w tym dla koni i świń.
SPRAWDŹ TEŻ: Zioła, które leczą
Spis treści

Reklama

Jak wygląda skrzyp polny?

Skrzyp polny, czyli Equisetum arvense, jest jednoroczną rośliną z rodziny skrzypowatych, która występuje bardzo pospolicie na kontynencie europejskim.

Gdzie rośnie skrzyp polny? Spotkać można go na łąkach, na miedzach i w lasach. Roślina dorasta do około 40 cm. Ma natomiast długie, wynoszące nawet 130 cm kłącze pod ziemią z bulwami pędowymi, w których magazynuje substancje niezbędne do przeżycia.

Liście skrzypu polnego są bardzo drobne i mają kształt białych ząbków z czarnymi brzegami. Na jednym pędzie znajduje się 6-18 liści.

Trzeba pamiętać, że ziele skrzypu o pozytywnych właściwościach można pomylić ze skrzypem błotnym. Czym się różnią skrzyp polny dobry i trujący błotny? Pędy skrzypu polnego są gwiaździste, a łodygi rozmieszczone w okółkach. Na szczycie znajdują się kłosy, a na pędach brak rozgałęzień. Z kolei trujący skrzyp błotny nie wytwarza pędów zarodnikowych, obecnych u skrzypu polnego. Łodygi skrzypu błotnego są węższe i łatwiej się łamią.

Niektórzy określają skrzyp polny takimi nazwami jak: jodełka, jedlina polna, koński ogon, sprzączka czy koszczka. Obecnie jednak znacznie częściej w ogólnym dyskursie pojawia się po prostu wyrażenie „skrzyp polny”.

W większych ilościach skrzyp polny działa trująco na zwierzęta, zwłaszcza na konie i świnie. Zatrute nim zwierzęta zachowują się niespokojnie, gryzą, kopią, stają się też odurzone.

                          suplement diety
Merz Spezial Dragees
Drażetki Merz Spezial to suplement diety na włosy, skórę i paznokcie. Zawarte w nim witaminy i minerały zostały starannie wyselekcjonowane, aby dostarczyć organizmowi niezbędnych składników odżywczych w optymalnych proporcjach, wspomagając tym samym naturalne procesy biologiczne. Dzięki temu Merz Spezial Dragees w połączeniu ze zdrową, zbilansowaną dietą przyczyniają się do poprawy kondycji skóry, włosów i paznokci.
REKLAMA

Kiedy zbierać skrzyp polny? Uprawa i zwalczanie

Wilgotne, nieco osłonięte, ale z dostępem do słońca stanowisko - to idealne miejsce na uprawę skrzypu polnego. Chcąc mieć skrzyp polny w ogrodzie warto odtworzyć te naturalne warunki. Należy pamiętać o jego regularnym podlewaniu, jeżeli w pobliżu nie ma zbiornika wodnego. Ta roślina dobrze dostosowuje się do warunków zewnętrznych. Warto zadbać też o nieco kwaśny odczyn gleby, ponieważ na takiej ziemi rozwija się lepiej.

Na jednym metrze kwadratowym można zasadzić kilka sadzonek skrzypu polnego. Warto pamiętać, że jego cykl rozwojowy może trwać nawet 25 lat, a roślina może zdominować inne, dlatego najlepiej wybrać dla niej jedno miejsce w ogrodzie i zrezygnować z jej dalszego przesadzania.

Z drugiej strony skrzyp jako składnik nawozu doceniany jest przez właściwości wzmacniające glebę oraz rośliny zaatakowane przez mszyce.

Kiedy zbierać skrzyp polny? Okres zbioru tej rośliny przypada na czas od lipca do końca sierpnia. Warto znać metodę zbierania. Skrzyp ścina się na wysokości 5-10 cm od ziemi, a następnie suszy pod przykryciem w temperaturze do 40 st. Celsjusza.

Jak zwalczyć skrzyp polny?

Choć dla wielu osób skrzyp polny jest cenną rośliną, znajdą się i tacy, którzy zamiast go pielęgnować, wolą go zwalczać. Przede wszystkim należy postawić na zwalczanie naturalne skrzypu polnego. Można to zrobić poprzez przekopywanie widłami miejsc, gdzie rośnie ta roślina oraz usuwanie jej kłączy.

Wapnowanie oraz nawożenie popiołem to środki na skrzyp polny, które pomogą w jego eliminacji. Jeżeli takie metody nie pomogą, wówczas pozostaje sięgnąć po specjalne opryski.

Zmieniają one jednak w istotny sposób pH gleby, co nie jest dobre również dla innych roślin w Twoim ogrodzie. Dlatego warto dobrze przemyśleć ich zastosowanie.

Właściwości skrzypu polnego

Omawiania roślina to cenne źródło wielu substancji prozdrowotnych. Swoje właściwości ziele skrzypu zawdzięcza:

  • polifenolom,
  • saponinom,
  • związkom mineralnym,
  • sterolom roślinnym,
  • kwasom organicznym.

Skrzyp doceniany jest również dzięki obecności w swoich składzie chemicznym łatwo przyswajalnej krzemionki. Ten składnik regeneruje zniszczoną strukturę włosa oraz wzmacnia paznokcie.

Warto wiedzieć, że odgrywa on ważną rolę w zwalczaniu trądziku, a także wszelkich stanów zapalnych skóry. Uczestniczy w syntezie kolagenu, przez co przyspiesza regenerację zniszczonego naskórka.

Zalecany jest także osobom, które cierpią na choroby zwyrodnieniowe stawów oraz krzywicę, gdyż krzem bierze udział w tworzeniu się tkanki łącznej, chrząstek, a także struktur kości.

Skrzyp to również źródło witaminy C, a także cennych pierwiastków, w tym wapnia, fosforu, manganu, żelaza i kobaltu.

Właściwości lecznicze skrzypu polnego związane ze spowolnieniem procesów starzenia mają natomiast związek z obecnością flawonoidów. Kwercetyna i rutyna będące flawonoidami chronią przed działaniem wolnych rodników. Mają one też wpływ na oczyszczanie organizmu z nadmiaru moczanów i szkodliwych produktów przemiany materii.

Reklama

Skrzyp polny na włosy, twarz i paznokcie. Jak działa?

Z uwagi na to, że w tej roślinie znajdują się duże ilości krzemu i potasu, które są istotnymi budulcami włosów i paznokci, ma ona  zastosowanie przede wszystkim w kosmetyce.

Od wieków skrzyp na włosy to ceniony składnik wielu płukanek, a obecnie substancja zawarta w suplementach diety wspomagających kondycję włosów. Skrzyp nie tylko odbudowuje strukturę włosów, ale też zapobiega ich wypadaniu i sprzyja wzrostowi. Wzmacnia i wygładza włosy pozbawione blasku oraz słabe i kruche.

Krzem zawarty w skrzypie polnym działa też pośrednio, ponieważ składnik ten jest niezbędny do syntezy związków kolagenu i elastyny, z których powstaje tkanka łączna. Włosy po zastosowaniu skrzypu polnego są łatwiejsze w rozczesywaniu i bardziej odporne na wilgoć i wiatr.

W podobny sposób oddziałuje też na rzęsy. Wykazuje właściwości przyciemniające, dlatego może być stosowany na siwe włosy. Może też wspierać zarost u mężczyzn.

Skrzyp polny wspiera też skórę i paznokcie, właśnie dzięki wspomnianych tu już składników. To sposób na pozbycie się pomarańczowej skórki, czyli cellulitu. Tym samym jego suplementacja na włosy ma „skutek uboczny” w postaci mocniejszych paznokci oraz bardziej elastycznej skóry.

Roślina redukuje stany zapalne oraz uszkodzenia skóry. Można ją nakładać na ciało w formie okładów. Nadaje się też do zwalczania trądziku, ponieważ normalizuje działanie gruczołów łojowych.

Dodatkowo mogą sięgnąć po niego osoby, które mają skłonność do pękających naczynek, ponieważ wzmacnia on naczynka oraz niweluje stopień ich pękania.

Szampon, wcierka czy tabletki ze skrzypu polnego na włosy? Jak go stosować?

Na problemy natury estetycznej, w tym na mocniejsze włosy, skórę i paznokcie, warto stosować wyciągi ze skrzypu polnego. W sklepach popularne są tabletki ze skrzypem, herbata, a także sam susz.

Omawiana roślina bardzo często występuje, jako suplement diety w połączeniu z pokrzywą, która również poprawia kondycję włosów oraz paznokci.

Szampony, odżywki i wcierki zawierające takie składniki  są niezwykle popularne na sklepowych półkach. Wcierkę ze skrzypu polnego na włosy wykonasz też samodzielnie. Wystarczy podgrzewać susz przez około 20 minut, zdjąć z ognia i odcedzić. Taką maseczkę możesz stosować nawet 2 razy dziennie na umyte włosy.

Skrzyp nałóż na paznokcie lub włosy w formie regeneracyjnej maseczki. Łyżeczkę suszu zaparzaj przez kilka minut we wrzącej wodzie, następnie należy schłodzić i zanurzyć paznokcie na kilkanaście minut. Gotową mieszankę nałóż również na włosy. Podczas  ich mycia preparat mimowolnie przedostanie się na Twoje paznokcie.

Zamiast po płukanki, warto też sięgnąć po skrzyp do picia na włosy, skórę i paznokcie. Może to być np. herbata na bazie tej rośliny. Systematyczne picie skrzypu korzystnie wpłynie na poprawę ogólnego stanu cery, wzmocni włosy, paznokcie oraz pomoże oczyścić organizm ze szkodliwych toksyn.

Reklama

Na co jeszcze pomaga skrzyp polny? Zastosowanie

Warto pamiętać, że zastosowanie skrzypu polnego jest znacznie szersze i nie ogranicza się jedynie do wsparcia urody. Na co zatem pomaga ta roślina? Krzem zawarty w skrzypie to również wartościowy pierwiastek w leczeniu gruźlicy, ponieważ uczestnicy w zwapnianiu jej ognisk.

Warto sięgać po skrzyp w profilaktyce miażdżycy tętnic, ponieważ uelastycznia, wzmacnia oraz uszczelnia on naczynia krwionośne. Zapobiega on zbieraniu się w nich związków tłuszczowych, a przy okazji wpływa na redukowanie ewentualnych obrzęków.

Picie skrzypu działa moczopędnie, co przekłada się na zapobieganie powstawania kamieni w drogach moczowych. Flawonoidy w niej zawarte redukują nadmiar moczanów, dlatego stosuje się ją z problemach z pęcherzem. Dodatkowo delikatnie rozkurcza drogi moczowe i żółciowe. Wspiera gojenie się ran i dzięki przedstawionym tu innym właściwościom jest wskazany na krwawiące hemoroidy.

Stosowanie tej roślina sprzyja także usuwaniu wody z organizmu, co może mieć związek z przypisywanymi mu właściwościami odchudzającymi.

Dobrze jest też znać działanie skrzypu na kości i na stawy. Wyciągi z tej rośliny wspierają poprawę elastyczności stawów, pomagają przy reumatyzmie. Są polecane w przypadku skręceń czy zerwania ścięgien oraz więzadeł.

Z uwagi na to, że skrzyp uwalnia gruczoły łojowe, regularne przemywanie kaszaków wyciągiem z tej rośliny, pozwala na ich pozbycie się.

Niektórzy twierdzą, że skrzyp polny na polipy w nosie to dobre rozwiązanie, warto jednak pamiętać, że skuteczność nie została tu potwierdzona. Choć rzekomo regularne stosowanie zmniejsza te zmiany.

Skrzyp polny wykorzystywany jest też wspomagająco w leczeniu ostróg piętowych.

Reklama

Jak suszyć skrzyp polny?

Gdy już zbierzesz skrzyp polny we wskazanym terminie, tj. od połowy lipca do sierpnia, powinieneś go wysuszyć. Zbiór następuje właśnie w tym okresie, ponieważ wówczas skrzyp polny ma najwięcej krzemionki, korzystnie wpływającej na organizm.

Jak suszyć skrzyp polny? Cały proces odbywa się w zacienionym pomieszczeniu i trwa od kilku dni do nawet dwóch tygodni, a temperatura nie powinna przekraczać 40 st. Celsjusza.

Wszystko zależy od warunków w konkretnej przestrzeni. Suszony skrzyp polny powinien się kruszyć w palcach.

Dopiero wówczas jest gotowy do zastosowania. Staje się wtedy surowcem zielarskim, z którego możesz korzystać w codziennej pielęgnacji swoich włosów, skóry i paznokci, ale nie tylko.

Reklama

Skrzyp polny do picia - herbata, napar, sok, syrop i nalewka

Herbata ze skrzypu polnego jest niezwykle prosta w przygotowaniu, ponieważ wystarczy:

  • wsypać do szklanki 1-2 łyżeczki suszonego skrzypu,
  • zalać je wrzątkiem,
  • odstawić na ok. 10 min.
  • przecedzić.

Skrzyp polny jest gotowy do picia. Na rynku dostępne są również wersje w gotowych saszetkach, jednak najwięcej właściwości leczniczych ma 100% suszu.

Na uwagę zasługują też herbaty ze skrzypu i pokrzywy, które dodatkowo wzmacniają włosy i oczyszczają organizm.

Dzienna dawka skrzypu polnego powinna być zgodna ze wskazaniami producenta na opakowaniu, np. 2 łyżeczki dziennie.

Wiesz już, jak parzyć skrzyp polny. Warto wiedzieć, że ta roślina do picia może mieć też formę syropu, soku, a nawet nalewki.

Jak przygotować nalewkę ze skrzypu polnego? Wysuszone ziele wsyp do słoika, zalej alkoholem, zakręć i dokładnie wymieszaj. Odstaw na 14 dni w miejsce, gdzie nie dociera słońce. Na 100 g suszu zastosuj ½ litra spirytusu. Taki skrzyp do picia także wzmacnia naczynia krwionośne, włosy, skórę i paznokcie.

Tabletki, maści i inne preparaty ze skrzypem polnym

Jeżeli cenisz sobie gotowe produkty to z pewnością przypadną Ci do gustu tabletki ze skrzypem polnym, a także maści i olejki z takim składnikiem. Dawkowanie skrzypu polnego będzie dokładniej opisane na opakowaniu od producenta.

Oprócz kapsułek możesz też zdecydować się na kąpiel w skrzypie polnym. Warto zastosować do tego olejek albo po prostu stworzyć wywar z tej rośliny. Jak go przygotować do kąpieli? 100 g skrzypu zalej 3 litrami zimnej wody. Gotuj przez kilkanaście minut na wolnym ogniu. Przecedź i przelej do wanny. Taka kąpiel powinna trwać około 20 minut, a jest pomocna w silnych bólach reumatycznych.

Na rany, zmiany łuszczycowe i trądzik warto też zrobić okłady ze skrzypu polnego. Namoczony susz można bezpośrednio nałożyć na skórę. Skrzyp polny warto też aplikować w formie sprayu.

Opinie na temat skrzypu polnego

Skrzyp polny cieszy się głównie pozytywnymi opiniami. Efekty jego stosowania są doceniane przez osoby, które miały problem z włosami, skórą czy paznokciami.

Regularne stosowanie szamponów, odżywek, maseczek, wcierek z zawierających tę roślinę, a także przyjmowanie tabletek ją zawierających wzmacnia strukturę włosów, co przekłada się na ich lepszą kondycję.

Badania pokazują, że sięganie po skrzyp polny stymuluje fibroblasty do wydzielania kolagenu typu I. przekłada się to więc na mniejsze wypadanie włosów.

Nie brakuje też negatywnych opinii związanych z dolegliwościami żołądkowymi. Jednak występują one przy przyjmowaniu zbyt dużej ilości preparatu w stosunku do wskazań producenta.

Przeciwwskazania do stosowania i skutki uboczne skrzypu polnego

Roślina wzbudza kontrowersje w Internecie. Jedni twierdzą, że skrzyp polny w ciąży nie powinien negatywnie wpływać na organizm matki i rozwój dziecka, natomiast inni wręcz przestrzegają przed stosowaniem tej rośliny kobiety ciężarne i karmiące piersią, ponieważ może ona wypłukiwać potas z organizmu, niezbędny do prawidłowego rozwoju płodu, a potem dziecka.

Jednak jeżeli masz wątpliwości w tym zakresie, koniecznie omów je ze swoim lekarzem. Warto też zachować ostrożność chcąc podawać skrzyp dzieciom i kierować się wskazaniami producenta suplementu diety.

Wśród przeciwwskazań do stosowania skrzypu polnego wymienić można:

  • dnę moczanową,
  • zaburzenia pracy nerek, w tym zapalenie nerek,
  • zaburzenia działania serca i choroby układu sercowo-naczyniowego,
  • nadmiar krzemu w organizmie i niedobór witaminy B1.

Ponadto po tę ostatnią substancję warto sięgać w trakcie suplementacji, ponieważ skrzyp może ją wypłukiwać z organizmu.

Skrzyp polny nie wchodzi w interakcję z tabletkami antykoncepcyjnymi, jednak o możliwość obniżenia ich skuteczności w zestawieniu z tą rośliną zapytaj swojego lekarza.

Warto wiedzieć, że odnotowano efekty uboczne stosowania skrzypu polnego w postaci nadwrażliwości skóry na słońce po wcześniejszym zastosowaniu tej rośliny. Nie należy podczas jej suplementacji korzystać z depilacji laserowej, ponieważ skrzyp uwrażliwia skórę na światło.

Typowe skutki uboczne po tabletkach ze skrzypem polnym to wysypka, obrzęki, nudności oraz biegunka. Jak każda roślina, skrzyp polny może uczulać, a w nadmiarze szkodzić, dlatego warto mieć tę świadomość.

Cena skrzypu polnego. Gdzie go kupić?

Rodzaj produktu, miejsce zakupu, producent, marka to najważniejsze wyznaczniki mające wpływ na kształtowanie się ceny skrzypu polnego w aptece, w sklepie, w sklepie zielarskim, w Internecie, a przede wszystkim w skupie.

Suplementy diety ze skrzypem można kupić już za kilkanaście złotych. Cena suszonego skrzypu polnego to około 40 zł za 1 kg. Wszystko jednak zależy od miejsca, w którym  kupujesz.

Jeżeli masz domową uprawę, oszczędzasz, jednak musisz poświęcić więcej czasu na pielęgnację swoich okazów i ich ususzenie.

To sprawia, że czasem bardziej ekonomicznym rozwiązaniem są po prostu zakupy pożądanej ilości tego składnika.

Czytaj również

Bibliografia

  • D. Wróbel, H. Różański, Equisetum Arvese L. skrzyp polny, Herbalism nr 1(9) / 2023, https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/44591/35834, [dostęp: 02.07.2023].
  • K. Przygoński, Pcena aktywności przeciwutleniającej ziela skrzypu polnego (Herba Equiseti), Bromat. chem. toksykol. – XLV, 2012, 3, str. 507–512, https://ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2012/3/507-512.pdf, [dostęp: 02.07.2023].
  • Prof. dr hab. A. Dobrzański, Trudne zwalczanie skrzypu cz I, Agrotechnika i zabiegi mechaniczne, Hasło Ogrodnicze 10/2011, https://www.researchgate.net/profile/Adam-Dobrzanski/publication/302921385_Trudne_zwalczanie_skrzypu_polnego_czI_Agrotechnika_i_zabiegi_mechaniczne/links/57334edd08aea45ee838f316/Trudne-zwalczanie-skrzypu-polnego-czI-Agrotechnika-i-zabiegi-mechaniczne.pdf, [dostęp: 02.07.2023].
Katarzyna Augustyniak-Woźnica
Artykuł napisany przez
Katarzyna Augustyniak-Woźnica
Dziennikarka, przyszła prawniczka. Autorka wielu publikacji o tematyce społeczno-kulturalnej, marketingowej, prawniczej, kulinarnej, medycznej i dziecięcej. Absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej na Uniwersytecie Jagiellońskim i studentka prawa na Uniwersytecie Opolskim. Prywatnie opiekunka kotki Kici.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Zioła
Kozieradka na włosy - jakie są efekty kuracji? Olej, wcierka i maseczka
Nasiona kozieradki
Ostropest plamisty - dawkowanie i skutki uboczne. Jak stosować i na co pomaga?
Roślina ostropest plamisty
Maść żywokostowa - na co pomaga i która najlepsza? Zastosowanie i przeciwwskazania
Maść żywokostowa w białym pojemniku na drewnianej desce
Podobne artykuły
Skrzyp polny - jak wygląda i na co pomaga? Właściwości i skutki uboczne
Roślina babka płesznik
Babka płesznik - właściwości, przeciwwskazania i opinie. Jak ją stosować?
Zielony liść laurowy oraz olej laurowy
Liść laurowy - jakie ma właściwości i na co pomaga? Przeciwwskazania
Ziele czystku
Czystek - na co pomaga i jak długo można go pić? Właściwości i działanie
Kwiaty rumianku
Rumianek - właściwości i działanie. Na co pomaga i czy można pić codziennie?

Reklama


Jak świętować pierwszy dzień wiosny?
Sprawdź!