Jak zbudowana jest kość piszczelowa?
Kość piszczelowa, potocznie określana piszczelą, wchodzi, obok kości strzałkowej, w skład kości goleni. Ta ostatnia struktura natomiast to podudzie. Jest to zatem kość łącząca staw kolanowy ze stawem skokowym od wewnętrznej strony podudzia. To druga, co do długości, kość występująca w ludzkim ciele.
Jak prezentuje się kość piszczelowa? Budowa tej kości jest dość złożona. Składa się z trzonu i dwóch końców, nie posiada ona za to zazwyczaj występującego w kości elementu, jakim jest główka. W trzonie kości piszczelowej występują trzy brzegi: przedni, boczny i przyśrodkowy. Dodatkowo trzon charakteryzują trzy powierzchnie: przyśrodkowa, boczna oraz tylna. Powierzchnię przyśrodkową trzonu pokrywają ścięgna mięśnia: krawieckiego, smukłego i półścięgnistego. Do bocznej powierzchni trzonu doczepiony jest mięsień piszczelowy przedni oraz ścięgna mięśnia: piszczelowego przedniego, prostownika długiego palucha i prostownika długiego palców.
Wspomniane już dwa końce kości piszczelowej to koniec proksymalny (czyli dalszy) oraz dystalny (czyli bliższy). Koniec dalszy jest pokryty chrząstką szklistą, ponieważ znajdują się na nim powierzchnie stawowe. Łączą się z nim więzadła: krzyżowe przednie, krzyżowe tyle i więzadło rzepki. Koniec bliższy składający się aż z pięciu powierzchni, przechodzi w powierzchnię przyśrodkową kostki.
Reklama
Choroby dotyczące kości piszczelowej
Ze względu na nieosłonięte tkanką tłuszczową oraz mięśniową fragmenty kości piszczelowej jest ona narażona na urazy, mikrouszkodzenia, stany zapalne i inne patologie. Kości piszczelowej grożą także różne choroby. Opisane przypadki powodują ból kości piszczelowej, do którego to objawu często dołączają inne symptomy, jak obrzęk, krwiak, trudności z uprawianiem sportu, czy poruszaniem się.
Jednym z takich schorzeń jest jałowa martwica guzowatości kości piszczelowej. Pojawia się ona najczęściej u chłopców w wieku między 10 a 14 rokiem życia i odznacza bolesnością, odczuwaną w okolicy kolana i niemożnością uprawiania takich sportów, jak piłka nożna, która zresztą często przyczynia się do wystąpienia tej choroby. Inną oznaką tego schorzenia jest także guzowatość kości piszczelowej, którą wyczuwa się jako zgrubienie, zlokalizowane pod rzepką. Powodem pojawienia się tego schorzenia są najczęściej takie czynniki jak zaburzone unaczynienie (będące efektem np. niedoboru witaminy A), przeciążenie więzadła rzepki (powstałe głównie na skutek uprawiania intensywnych dyscyplin sportowych), a także wiek (10-14 lat) i płeć (przede wszystkim chłopcy).
Inne choroby wywołujące ból w okolicy podudzia to m.in. tzw.shin splints(dotyczące osób aktywnie uprawiających sporty biegowo-skocznościowe), zapalenie kości,torbiel kości piszczelowej, zapalenie szpiku kostnego czy rak kości piszczelowej.
Złamanie kości piszczelowej
Złamanie kości piszczelowej stanowi dość częsty uraz tej części podudzia. Wyróżnia się złamania trzonu, nasady bliższej i nasady dalszej kości piszczelowej. Wśród złamań nasady bliższej kości piszczelowej kwalifikuje się następujące typy: złamania wewnątrzstawowe, częściowo dotyczące powierzchni stawowej oraz całkowicie obejmujące powierzchnię stawową. Do tego urazu najczęściej dochodzi w wyniku upadku, wypadku komunikacyjnego, czy innego nieszczęśliwego zdarzenia losowego ale też jest on wynikiem przeciążeń, które stanowią wynik zbyt intensywnych i za częstych treningów.
Osoby najbardziej narażone na złamania kości piszczelowej to sportowcy, poświęcający się takim dziedzinom sportowym jak piłka nożna, bieganie, koszykówka, lekkoatletyka, a także tenis ziemny.
Złamana kość piszczelowa objawia się bólem, nasilającym się w czasie ruchu oraz tkliwością na dotyk, a także nierzadko obrzękiem czy siniakiem lub krwiakiem. Złamanie różnicuje się z takimi stanami jak stłuczenie kości piszczelowej czy sytuacjami kiedy jest pęknięta kość piszczelowa.
Reklama
Dlaczego kość piszczelowa boli?
Boląca kość piszczelowa poza tym, że sygnalizuje wyżej opisane urazy oraz schorzenia, może być ostrzeżeniem, że daną dyscyplinę sportową, czy konkretne ćwiczenia wykonuje się nieprawidłowo, nosi się nieodpowiednie obuwie czy że w ciele występuje jakaś wada, którą warto skorygować, a wcześniej zdiagnozować.
Powodem bólu w okolicy piszczeli może być przetrenowanie, nie stosowanie rozgrzewki przed treningiem, zbyt krótki czas przeznaczony na wychłodzenie organizmu (czyli rozciąganie i rozluźnianie się po treningu) czy przyjmowanie niewłaściwej postawy ciała podczas ćwiczeń. Poza tym praca, która zmusza do długotrwałego chodzenia lub stania także może spowodować uraz, a dalej ból piszczeli. Z drugiej strony bólem w obszarze piszczeli może zakończyć się siedzący tryb życia.
Kość piszczelowa boli również wówczas gdy doszło do przykurczy mięśni czy gdy zbyt szybko wraca się do „normalnego” funkcjonowania i trenowania po niedoleczonym urazie.
Za bolesność piszczeli odpowiadać mogą także wady umiejscowione w okolicy stopy, takie jak np. nadmierna pronacja, supinacja oraz płaskostopie.
Reklama
Postępowanie przy urazach kości piszczelowej
Postępowanie przy urazach kości piszczelowej jest uzależnione od rodzaju i rozległości danego uszkodzenia, typu schorzenia powodującego ból tej struktury, czynników wywołujących przeciążenia, stany zapalne i inne dolegliwości.
Leczenie w takich przypadkach będzie się opierało na:
- farmakoterapii - np. stosowaniu maści i żeli przeciwbólowych, przeciwobrzękowych i przeciwzapalnych,
- fizykoterapii - wykonywaniu takich zabiegów jak magnetoterapia, dźwiękoterapia, laseroterapia,
- masażu i technikach manualnych ograniczających nadmierne napięcie mięśniowe,
- kinezjotapingu (plastrowaniu).
Niekiedy będzie konieczne założenie gipsu, zastosowanie innego rodzaju unieruchomienia chorej kończyny dolnej, czy operacja.
Bardzo ważne w czasie rekonwalescencji po urazie kości piszczelowej jest też właściwe postępowanie obejmujące m.in. zadbanie o właściwą postawę ciała i ułożenie kolan, dobranie odpowiedniej aktywności fizycznej, wykonywanie zaordynowanych konkretnemu pacjentowi właściwych ćwiczeń czy modyfikację treningów.
Rodzaj leczenia powinien być zalecony przez lekarza lub fizjoterapeutę po zdiagnozowaniu pacjenta.
