Miednica - gdzie jest mniejsza i większa? Budowa i funkcje

Reklama

Gdzie jest i jak wygląda miednica?

Miednica (łac.: pelvis) jest potężną strukturą kostną wchodzącą w skład obręczy kończyn dolnych.

Znajduje się w dolnej części jamy brzusznej, pomiędzy kośćmi udowymi połączonymi z nią za pomocą stawów biodrowych. Z tyłu ograniczona jest lędźwiowym odcinkiem kręgosłupa. Wyglądem przypomina nieregularny pierścień.

Duże wymiary miednicy oraz jej masywność związane są z funkcjami, jakie pełni. Głównym jej zadaniem jest bowiem połączenie nóg z kręgosłupem, a co za tym idzie – przenoszenie ciężaru znacznych partii ciała oraz zapewnienie mobilności.

Miednica występuje u większości kręgowców. Jej kształt i wielkość są silnie determinowane budową ciała danego gatunku, a także trybem jego życia, sposobem poruszania się itd.

Z oczywistych względów najbardziej zbliżona wyglądem do miednicy człowieka jest szympansia. Zwierzęta te są wszak najbliższymi żyjącymi krewnymi gatunku ludzkiego. W ich przypadku struktura ta jest jednak znacznie bardziej wydłużona, mniejszy jest też otwór środkowy.

Reklama

Jakie są kości miednicy?

Miednica składa się z dwóch kości miednicznych (os coxae) posadowionych parzyście po obu stronach ciała oraz łączących je z tyłu kości krzyżowej (os sacrum) i guzicznej (os coccygis). Z przodu łączy je tak zwane spojenie łonowe (symphysis pubica).

Kości miednicze mają charakterystyczny, spłaszczony kształt. Są szerokie i nieregularne.

Składają się z trzech wyraźnie wyróżniających się części, które dopiero w okresie dojrzewania zrastają się w jedną skostniają całość (wcześniej przedziela je tkanka chrzęstna). Są to:

• Kość biodrowa (os ilium) – największa ze wszystkich znajdujących się w obrębie miednicy. Składa się z dwóch zasadniczych fragmentów przedzielonych tak zwaną kresą łukowatą, jakimi są:
  • talerz (ala ossis ilii) – posiada powierzchnię pośladkową oraz krzyżowo-miedniczą. W tej pierwszej wyróżnia się kresy, do których są zaczepione mięśnie pośladkowe. Ta druga tworzy tzw. dół biodrowy i jest przyczepem dla więzadeł krzyżowo-biodrowych międzykostnych, a także kilku mięśni. Górny brzeg talerza nazywany jest grzebieniem biodrowym.
  • trzon (corpus ossis ilii) – dolna część kości, składająca się z części zewnętrznej i wewnętrznej, będąca miejscem zaczepu mięśni zasłaniacza wewnętrznego oraz prostego uda.
• Kość kulszowa (os ischii) – znajduje się na samym dole miednicy i posiada:
  • trzon (corpus ossis ischii), zakończony u dołu guzem kulszowym, stanowiącym miejsce podparcia dla siedzącego człowieka. W strukturze tej wyróżnia się też kolec kulszowy. Do obu przyczepione są różne mięśnie i więzadła.
  • gałąź (ramus ossis ischii) – cieńsza część, płynnie łącząca się z kością łonową; przyczepia się do niej kilka mięśni, w tym poprzeczny głęboki krocza i inne.
• Kość łonowa (os pubis) – przednia, dolna część miednicy, różniąca się nieco budową (a konkretnie kątem nachylenia gałęzi względem siebie) u mężczyzn i kobiet. W jej składzie wyróżnia się następujące elementy:
  • trzon (corpus ossis pubis),
  • gałąź górna (ramus superior ossis pubis),
  • gałąź dolna (ramus inferior ossis pubis).

Z tyłu znajduje się kość krzyżowa, która łączy ze sobą dwie miedniczne w jedną całość. Jej budowa jest skomplikowana, jako że w rzeczywistości składa się na nią pięć zrośniętych ze sobą kręgów krzyżowych, stanowiących dolny odcinek kręgosłupa. Jak łatwo z tego wywnioskować, w tym właśnie miejscu miednica zespala się z główną osią ciała.

Poniżej znajduje się jeszcze szczątkowa kość guziczna, zwana też ogonową, będąca końcowym odcinkiem kręgosłupa, składająca się z trzech, czterech lub pięciu złączonych ze sobą kręgów. U człowieka jest ona niewielka, będąc „pamiątką” po utraconym w toku ewolucji ogonie.

Reklama

Budowa i elementy miednicy

W anatomii miednicy wyróżnia się też inne struktury. Jedną z nich jest otwór górny (apertura pelvis superior), zwany też wchodem miednicy (aditus pelvis). Jest to wolna przestrzeń znajdująca się między kośćmi, przyjmująca owalny albo sercowaty kształt.

Otwór obramowany jest tak zwana kresą graniczną, która stanowi umowne przejście między miednicą większą i mniejszą (więcej na ich temat w dalszej części artykułu).

Przez wchód przechodzą struktury układu moczowego, rozrodczego i pokarmowego, a także naczynia krwionośne i nerwy.

U kobiet wielkość otworu głównego ma znaczenie dla możliwości sprawnego porodu naturalnego – tędy właśnie dziecko przechodzi przez miednicę matki.

Jeśli wchód jest zbyt mały, okalające go kości mogą stanowić naturalną przeszkodę, co stanowić będzie wskazanie do rozwiązania ciąży przez cesarskie cięcie. Dlatego też jego wielkość określa się zawczasu w czasie badań położniczych.

Poniżej znajduje się otwór dolny miednicy, czyli jej wyjście. Jest ono ograniczone przez dolne gałęzie kości łonowych, gałęzie kości kulszowych, więzadła krzyżowo-guzowe oraz wierzchołek kości guzicznej.

Oprócz tego wyróżnia się też dwa otwory zasłonowe (foramen obturatum). Znajdują się one w dolnej części i są obramowane kośćmi łonowymi i kulszowymi. Mają ostre brzegi, do których zamocowane są tzw. błony zasłonowe, utworzone z powięzi mięśni. Niezasłonięte przez nie fragmenty tworzą kanały zasłonowe, przez które przeprowadzone są naczynia krwionośne.

Kolejnymi istotnymi strukturami są stawy krzyżowo-biodrowe. Jak sama nazwa wskazuje, łączą one kość krzyżową, czyli dolny odcinek kręgosłupa, z kośćmi biodrowymi.

Połączenie to jest trwałe, ale ruchome. Stawy miednicy umożliwiają jej przednią i tylną rotację względem osi ciała, co jest kluczowe dla mechanizmu chodzenia i umożliwia amortyzację przenoszonych obciążeń.

U dołu miednica łączy się kończynami dolnymi (kośćmi udowymi) poprzez rozbudowane, duże i wieloosiowe stawy biodrowe.

Reklama

Miednica mniejsza i większa

Miednicę dzieli się na większą i mniejszą. Umowną linię podziału stanowi wspomniana wyżej kresa graniczna.

Miednica większa znajduje się w górnej części, jest wysunięta do przodu i szeroko otwarta. Przypomina nieco spłaszczoną misę z dużym otworem w środku. Z tyłu ogranicza ją kręgosłup lędźwiowy, po bokach zaś tworzą ją talerze kości biodrowych.

Stanowi ona dolną, kostną podporę jamy brzusznej. Ulokowane są w niej między innymi jelita, a u kobiet – trzon macicy.

Miednica mniejsza znajduje się poniżej. Z tyłu jest ograniczona kośćmi krzyżową i guziczną, z boku kośćmi krzyżowymi i częścią kości biodrowych, zaś z przodu - spojeniem i kośćmi łonowymi.

Stanowi ona właściwą jamę macicy. Tutaj ulokowane są bardzo ważne dla ludzkiego organizmu narządy. U kobiet są to jajniki, jajowody, macica oraz pochwa. Miejsce to stanowi też kanał rodny, przed który przechodzi przychodzące na świat dziecko. U mężczyzn miednica mniejsza zawiera między innymi prostatę.

Reklama

Miednica kobieca a miednica męska

Budowa miednicy kobiecej jest inna niż męskiej, co ma związek nie tylko z ogólną anatomią ciała i rozlokowaniem narządów wewnętrznych, ale specyficzną rolą, jaką struktura ta pełni w czasie porodu.

Miednica kobieca jest szersza i płytsza. Męska jest węższa i kształtem bardziej przypominająca stożek.

W pierwszym przypadku kości otaczające kanał biegną niemal równolegle, a wchód jest duży i owalny. W drugim ułożenie kości jest zbieżnie, zaś wejście do miednicy mniejsze i sercowate.

Szerszy kąt między kośćmi biodrowymi u kobiet daje większą przestrzeń dla macicy i innych narządów rozbudowanego żeńskiego układu płciowego.

Szeroka miednica zapewnia też więcej miejsca dla rozwijającego się płodu. Co więcej, u ciężarnych dodatkowo zwiększa ona swoje rozmiary, jest bowiem bardziej elastyczna w tej materii od męskiej.

Jest to ukształtowana ewolucyjnie cecha mają zapewnić optymalne warunki do rozrodu.

Reklama

Mięśnie dna miednicy

Niezwykle istotnym elementem dna miednicy są jego mięśnie. Pełnią one podporę dla narządów wewnętrznych, a szczególne znaczenie mają w kontekście kobiecej seksualności.

W obszarze tym znajdują się mięśnie:

• dźwigacz odbytu,
• dźwigacz guziczny,
• zwieracz zewnętrzny odbytu,
• zwieracz cewki moczowej,
• poprzeczny głęboki krocza,
• poprzeczny powierzchowny krocza,
• opuszkowo-gąbczasty,
• kulszowo-jamisty.

Sprawne mięśnie dna miednicy, zwane też mięśniami Kegla, są ważne dla kobiet w każdym niemal wieku, przy czym ich znaczenie i funkcje ewoluują nieco z biegiem lat.

W pierwszej fazie życia warunkują one w dużej mierze seksualną funkcjonalność kobiety. Ich osłabienie może skutkować obniżeniem satysfakcji dla obojga partnerów.

Natomiast w późniejszych latach, po menopauzie ich dysfunkcje przyczyniają się do nietrzymania moczu i kału. Maja one bowiem ogromne znacznie między innym dla pracy i szczelności pęcherza.

Tak zwana inkontynencja grozi w takim przypadku w szczególności paniom, które wielokrotnie rodziły dzieci (zwłaszcza o dużej masie), a także przechodziły zabiegi urologiczne i ginekologiczne, cierpią na chroniczne zaparcia oraz kaszel, są otyłe, czy prowadzą siedzący tryb życia.

Dodatkowym zagrożeniem w takim przypadku jest obniżenie się (tzw. wypadanie) narządów rodnych. Jak więc widać, osłabienie mięśni dna miednicy jest poważnym problemem.

Ćwiczenia mięśni dna miednicy

Silne mięśnie dna miednicy:

• zwiększają satysfakcję ze stosunków seksualnych, zarówno dla samej kobiety, jak też mężczyzny,
• ułatwiają poród siłami natury,
• zapobiegają nietrzymaniu moczu i kału.

Aby zapewnić ich sprawne funkcjonowanie, zaleca się regularne ćwiczenia. Ich zestaw opracował w latach pięćdziesiątych XX wieku amerykański ginekolog Alfred Kegel, mając na uwadze przede wszystkim problem inkontynencji w starszym wieku.

Ćwiczenia mięśni dna miednicy są bardzo proste i nie wymagają stosowania żadnych urządzeń, ani nie angażują też czasowo. Można je praktykować nawet w czasie wykonywania innych czynności.

Polegają przede wszystkim na naprzemiennym zaciskaniu oraz zwalnianiu napięcia struktur mięśniowych krocza i odbytu, bez angażowania mięśni brzucha i pośladków i ud.

Zadania te powtarza się w seriach uwzględniających na początku kilka 5-sekundowych powtórzeń w ciągu dnia. Z czasem intensywność i czas trwania ćwiczeń można wydłużać.

Przed rozpoczęciem treningu niezbędne jest uświadomienie sobie istnienia i lokalizacji mięśni Kegla. U kobiet są one wyczuwalne palpacyjnie nad kością łonową (u mężczyzn nad genitaliami).

Kluczowe znaczenie ma jednak ćwiczenie polegające na kontrolowanym wstrzymywaniu strumienia moczu. Pojawia się wówczas charakterystyczne pulsowanie, za które odpowiedzialne są właśnie te struktury.

Reklama

Funkcje miednicy

Tak jak zostało zasygnalizowane wyżej, miednica pełni szereg istotnych funkcji dla organizmu ludzkiego.

Reasumując:

• przenosi ciężar ciała na kończyny dolne,
• stabilizuje postawę pionową,
• umożliwia chodzenie, bieganie, wchodzenie po schodach itd.,
• stanowi kostne dno jamy brzusznej,
• jest „obramowaniem” dla szeregu narządów wewnętrznych zaliczanych do układów rozrodczego, moczowego oraz pokarmowego. Stabilizuje je, umożliwia właściwą lokalizację i chroni przed uszkodzeniami,
• jej mięśnie umożliwiają kontrolę oddawania moczu i kału,
• mięśnie miednicy stanowią też o seksualnej sprawności, przede wszystkim kobiet, ale także mężczyzn, zapewniając elastyczność pochwy, poprawiając jakość erekcji, zwiększając doznania,
• kanał miednicy stanowi drogę, przez którą dziecko przedostaje się z macicy na światło dzienne,
• w czasie ciąży, miednica ochrania macicę wraz z płodem.

Nieprawidłowa budowa miednicy

W budowie miednicy mogą być zauważalne różne nieprawidłowości. Niektóre z nich nie mają większego praktycznego znaczenia, inne natomiast mogą powodować poważne dysfunkcje istotne zwłaszcza w kontekście mobilności, a u kobiet również rozrodczości.

Najczęściej występującą anomalią jest miednica ogólnie ścieśniona. Charakteryzuje się ona mniejszymi rozmiarami i występuje w kilku odmianach, jakimi są miednice:

• równomiernie ścieśniona - mniejsza, o cieńszych kościach, z bardziej płaską kością krzyżową i okrągłym wychodem,
• dziecięca - wysoka, z mocno uniesionym talerzami biodrowymi i zwężonym wychodem, spotykana u bardzo wysokich kobiet,
• karlicza - występuje u osób dotkniętych karłowatością, a więc zaburzeniem, którego istotą jest zahamowanie rozwoju kości we wczesnym dzieciństwie,
• męska - o grubych kościach, wydłużona ku dołowi, charakterystyczna dla kobiet o męskiej budowie ciała.

Oprócz tego możliwe są też inne nieprawidłowe typy miednic, w tym:

• miednica poprzecznie ścieśniona, związana z obustronnym ubytkiem w skrzydłach kości krzyżowej, co wpływa na zmniejszenie ogólnej szerokości miednicy,
• miednica skośnie ścieśniona - w tym przypadku brak jest skrzydła kości krzyżowej z jednej strony lub też jest ono niedorozwinięte,
• miednica kregozmykowa - trzon ostatniego kręgu lędźwiowego ześlizguje się w kierunku wchodu,
• miednice długie oraz płaskie, charakteryzujące się większą wysokością lub szerokością,
• przodopochylenie miednicy - przód miednicy znajduje się znacznie niżej niż jej tył, problem występuje u osób z pogłębioną lordozą lędźwiowego odcinka kręgosłupa i widocznie wypchniętymi na zewnątrz pośladkami,
• tyłopochylenie miednicy - tył ulokowany jest niżej, niż przód; lordoza kręgosłupa lędźwiowego jest zniesiona, występuje za to kifoza na wysokości piersi; pośladki nie wystają nazbyt poza linię pleców, za to wypchnięte do przodu jest krocze.

Ból i choroby miednicy

Dolegliwość definiowana przez pacjentów jako ból miednicy, najczęściej nie pochodzi z samych jej kości, lecz znajdujących się w pobliżu narządów wewnętrznych, mięśni, ścięgien, nerwów itd.

Struktur tych w obrębie miednicy jest bardzo dużo, zatem potencjalne przyczyny są niezwykle zróżnicowane. Część z nich dotyczy obu płci, niektóre zaś ze względu na budowę ciała są typowe dla kobiet i mężczyzn. Chodzi przede wszystkim o uciążliwości, których źródło znajduje się w układzie rozrodczym.

Przyczyny bólu miednicy u kobiet

8,5-15 procent kobiet doświadcza tak zwanego zespołu bólowego miednicy (dane: Agnieszka Drosdzol-Cop i inni). Jest to zaburzenie o nie zawsze znanym podłożu, definiowane jako przewlekła bolesność utrzymująca się przez minimum pół roku, nie związana z cyklem menstruacyjnym.

Potencjalnie przyczyną dolegliwości mogą być problemy:

• ginekologiczne, w tym między innymi endometrioza (schorzenie, w przebiegu którego tkanka błony śluzowej jamy macicy rozwija się w innych narządach), adenomioza (nazywana endometriozą wewnętrzną - tkanki błony śluzowej pojawiają się w mięśniach macicy), mięśniaki macicy, rak jajnika, zapalenie macicy, zapalenie przydatków;
• urologiczne, takie jak między innymi śródmiąższowe zapalenie pęcherza, zespół cewki moczowej, pęcherzowa kamica moczowa;
• mięśniowo-szkieletowe i neurologiczne, w tym zespół mięśnia dźwigacza odbytu, zespół mięśnia gruszkowatego, fibromialgia (choroba reumatyczna powodująca uogólniony ból mięśni i stawów), różnego typu uciski nerwowe, przepukliny ścian brzucha, zrosty pooperacyjne;
• żołądkowo-jelitowe, w tym zespół jelita drażliwego, stany zapalne jelit, przewlekłe zaparcia, zapalenie wyrostka, nietolerancje pokarmowe;
• psychosomatyczne, a więc będące efektem niedomagań układu emocjonalnego takich, jak depresja, zaburzenia nerwicowo-lękowe, migrena brzuszna.

Ze wszystkich wyżej wymienionych, najczęściej podłoże stanowią zrosty operacyjne (około 30 procent przypadków) oraz endometrioza (25 proc – dane: j.w.). Charakterystyczne dla zespołu bólowego miednicy jest to, że uciążliwości utrzymują się stale i nie zawsze podają się typowemu leczeniu.

Oprócz tego możliwe są też inne przyczyny. Przykładowo, ból miednicy w ciąży zwykle powodowany jest rozchodzeniem się spojenia łonowego. Z kolei bolesności nawracające w cyklach miesięcznych mogą stanowić element zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Ból miednicy u mężczyzn

Ból miednicy u mężczyzn zdarza się nieco rzadziej, a jego przyczyny często jest jeszcze trudniej ustalić niż w przypadku pacjentek płci żeńskiej.

Zespół bólowy miednicy mniejszej u mężczyzn zwykle utożsamiany jest z przewlekłym bakteryjnym lub niebakteryjnym zapaleniem prostaty, czyli gruczołu krokowego.

Również i w tym przypadku mowa jest od dolegliwościach odczuwalnych w sposób ciągły przez dłuższy czas (3 miesiące). W dorosłym życiu choć raz doświadcza tego od 2 do 10 procent panów (dane: M. Klemeńska, M. Grabowska).

Przyczyną bólu może też być przerost prostaty, a w skrajnych przypadkach – nowotwór tego gruczołu. Drugą istotną grupę czynników stanowią dolegliwości układu moczowego, takie jak zapalenie pęcherza, czy przechodzenie kamieni przez moczowody.

Oprócz tego ból mogą powodować także między innymi:

• przepukliny pachwinowe,
• zapalenie wyrostka,
• zespół jelita drażliwego,
• rak jelita grubego,
• zapalenia jelit,
• przewlekłe zaparcia,
• choroba Leśniowskiego-Crohna,
• niewydolność żylna.

Złamania miednicy

Ze względu na umiejscowienie, budowę i pełnione funkcje, złamana miednica jest jednym z najpoważniejszych urazów ortopedycznych, na jakie narażony jest człowiek.

Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia, gdzie ryzyko śmierci wynosi od 10 do nawet 50 procent (dane: TSz. Gaździk, S. Mrozek). Istnieje bowiem duże prawdopodobieństwo jednoczesnego uszkodzenia zlokalizowanych w pobliżu narządów wewnętrznych należących do układów moczowego, płciowego i pokarmowego.

Pojawiają się też poważne powikłania. Jeżeli dojdzie do poważniejszego naruszenia naczyń znajdujących się w pobliżu, pacjent może stracić bardzo wiele krwi i doznać wstrząsu krwotocznego. Możliwe są też zatory żylne i tłuszczowe.

Pęknięta miednica najczęściej jest wynikiem urazów wysokoenergetycznych, a więc związanych z działaniem bardzo dużych sił. W praktyce najczęściej przyczyną są wypadki komunikacyjne oraz upadki ze znacznej wysokości.

Specjaliści wyróżniają cztery mechanizmy prowadzące do złamań: kompresja boczna lub przednio-tylna, a także działanie sił pionowych ścinających lub wewnętrznych.

Złamania miednicy mogą mieć różny charakter. Często stosowana klasyfikacja Judeta i Letournela wyróżnia:

• Złamania proste, w tym tylnej ściany, tylnej kolumny, przedniej ściany, przedniej kolumny, poprzeczne;
• Złamania złożone: w kształcie litery T, tylnej kolumny ze złamaniem tylnej ściany, poprzeczne ze złamaniem tylnej ściany, przedniej ściany ze złamaniem poprzecznym połowiczym, obu kolumn.

Z kolei podział według Keya i Convella uwzględnia złamania:

• bez przerwania ciągłości pierścienia miednicy, w tym:
  • awulsyjne, czyli z oderwania, typowe dla osób młodych i dobrze umięśnionych,
  • powstałe na skutek urazu bezpośredniego,
• z przerwaniem ciągłości obręczy kończyny dolnej, w tym:
  • pojedyncze,
  • podwójne,
• przezpanewkowe:
  • bez przemieszczenia,
  • z przemieszczeniem.

Jest też w medycznej literaturze oraz praktyce klinicznej stosowany podział według Tile’a uwzględniający aspekty mechaniczne:

• typ A: złamania stabilne,
• typ B: złamania niestabilne z rotacją i stabilne wertykalnie (na osi pionowej),
• typ C: złamanie niestabilne rotacyjnie i wertykalnie.

Pierwsza pomoc przy złamaniach miednicy wymaga unieruchomienia pacjenta w pozycji leżącej i pozostawienia w niej do czasu przyjazdu bezzwłocznie wezwanej karetki pogotowia. Dalszym leczeniem zajmować się będą specjaliści warunkach szpitalnych.

Złamania miednicy są skrajnie bolesne. Pacjenci mogą wymagać podania najsilniejszych leków przeciwbólowych, z morfiną włącznie.

Leczenie jest długotrwałe, nawet jeśli nie występują poważniejsze powikłania. Kości mogą się zrastać do 3 miesięcy. Później pacjenta czeka wielomiesięczna rehabilitacja, która ma zapewnić stopniowy powrót do dawnej sprawności.

Badania miednicy. Na czym polega diagnostyka?

Diagnostyka miednicy różni się w zależności od tego, jakie jest wstępne rozpoznanie. Jeżeli w grę wchodzi złamanie, wykonywane są przede wszystkim badania obrazowe. Podstawowym z nich jest RTG miednicy, czyli tradycyjne prześwietlenie rentgenowskie. 

Aby uzyskać dokładniejszą ilustrację, uwzględniającą także tkanki miękkie, lekarz może zalecić wykonanie tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. 

Pierwsze z badań także wykorzystuje fale X, jest jednak bardziej precyzyjne niż zwykły rentgen. Drugie opiera się na promieniowaniu elektromagnetycznym wytwarzanym przez fale radiowe. 

W praktyce diagnostyka taka często jest wykonywana w trybie natychmiastowym, u pacjentów po ciężkich wypadkach – tym bardziej decydujący głos odnośnie tego, które badanie jest najbardziej adekwatne należy do lekarza, nie pacjenta. W sytuacji kryzysowej trudno jest też mówić o specjalnym przygotowaniu do badania. 

Rezonans magnetyczny bywa również stosowany w innych sytuacjach. Wskazaniem do jego wykonania jest na przykład wstępne podejrzenie raka prostaty u mężczyzn, a także szyjki i trzonu macicy oraz jajników kobiet. Może również wykazać endometriozę czy torbiele.

Oprócz tego, w przypadku schorzeń narządów znajdujących się w obrębie jamy miednicy, wykonuje się też szereg innych badań, w zależności od potrzeb. Przykładowo, u kobiet z podejrzeniem zespołu bólowego miednicy, zwłaszcza na podłożu ginekologicznym, wskazane oprócz rezonansu mogą być:

• USG jamy brzusznej przez powłoki skórne,
• USG transwaginalne, z użyciem głowicy wprowadzanej przez pochwę,
• laparoskopia, czyli operacja diagnostyczna pozwalająca zobaczyć wnętrze jamy brzusznej po wprowadzeniu cienkiego endoskopu przez naciętą powłokę brzucha,
• wymaz z szyjki macicy, badania krwi oraz moczu.

Jeśli chodzi o inne badania, warto wspomnieć, że z biodra pobiera się próbkę szpiku kostnego przy podejrzeniu białaczki lub niedokrwistości na nieznanym tle. Jest to tak zwana biopsja kości miednicy.

Kolejnym specyficznymi badaniem jest mierzenie miednicy u kobiet ciężarnych. Wykonuje się je z użyciem tak zwanego miednicomierza, prostego urządzenia przypominającego nieco cyrkiel. Sprawdzenie nim kilku zewnętrznych punktów granicznych miednicy większej pozwala lekarzom wnioskować na temat miednicy mniejszej, a konkretnie – wielkości kanału rodnego.

Ma to kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa porodu naturalnego. Jeśli występuje cień podejrzenia, iż kanał jest zbyt mały, lekarz powinien zalecić cesarskie cięcie. Badanie to wykonuje się na w III trymestrze, na kilka tygodni przed planowaną datą rozwiązania.

Leczenie chorób miednicy i jej nastawienie

Leczenie miednicy także zależy od konkretnej dolegliwości. Jeżeli chodzi o złamania, zazwyczaj terapia jest nieinwazyjna i polega głównie na leżeniu z odpowiednio ułożoną nogą (w zależności od charakteru i lokalizacji złamania) przez kilka tygodni. 

Zabiegi chirurgiczne polegające na nastawieniu miednicy i jej operacyjnym zespoleniu wykonuje się stosunkowo rzadko w sytuacji, gdy dojdzie do poważniejszych przemieszczeń. 

Przy przemieszczeniach mniejszych operacja miednicy może nie być konieczna, jeżeli skuteczne okaże się nastawienie manualne, po którym zakłada się opatrunek gipsowy zapewniający stabilizację. 

Tak jak zostało wspomniane wcześniej, ze względu na bardzo silny ból, pacjent może otrzymywać morfinę. Dodatkowo należy się liczyć z koniecznością leczenia innych urazów w sąsiedztwie miednicy, dotyczących narządów wewnętrznych.

W takiej sytuacji postępowanie jest dobierane adekwatnie do sytuacji i często wymaga współpracy lekarzy wielu specjalistów, nie tylko chirurga i ortopedy, ale też ginekologa czy urologa.

Po zrośnięciu się kości, niezbędna jest rehabilitacja – pacjenci nawet przez kilka miesięcy wykonują ćwiczenia pod nadzorem fizjoterapeuty, mające na celu m.in. mobilizację okolicznych struktur mięśniowych.

Działania fizjoterapeutyczne, potocznie zwane niekiedy nastawianiem, są wdrażane również w przypadku różnego typu anomalii w budowie miednicy, zarówno wrodzonych, jak też nabytych. Mają one na celu korektę asymetrii ciała i innych następstw nietypowej budowy.

Bardzo szeroka jest paleta metod leczenia w przypadku schorzeń narządów znajdujących się w obrębie miednicy. Każda z dolegliwości ma opracowany kanon działań.

Część z nich zakłada interwencje chirurgiczne – mogą być niezbędne m.in. przy chorobach nowotworowych, czy w związku z koniecznością usunięcia zrostów, ognisk endometriozy, polipów i innych nieprawidłowych zmian.

Leczenie zachowawcze, w zależności od potrzeb, może zakładać podawanie preparatów przeciwbólowych różnego typu (od niesteroidowych leków przeciwzapalnych po silne opiody), a także środków hormonalnych, czy antybiotyków.