} ?>

Dla Ciebie, na zdrowie!

Kiedy warto zaszczepić się na HPV (wirusa brodawczaka ludzkiego)?

Szczepionka HPV, to obok dozgonnej abstynencji seksualnej, najskuteczniejsza metoda ochrony przed wirusem brodawczaka ludzkiego, odpowiedzialnego za wszystkie przypadki śmiercionośnego raka szyjki macicy. Mimo to wciąż nie jest w Polsce szczepionka HPV obowiązkowa, a w przestrzeni publicznej silnie zaznacza się narracja ruchów anty-szczepionkowych, podkreślających, że może mieć szczepionka HPV skutki uboczne w postaci chociażby niewydolności jajników.
Pielęgniarka wykonująca szczepienie dziecku
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Szczepionka HPV chroni przed ludzkim wirusem brodawczaka. HPV to wirus, który odpowiada głównie za raka szyjki macicy, a więc drugiego pod względem częstotliwości nowotworu dotykającego obecnie kobiety w Polsce i na świecie.
  • Najkorzystniejsze jest szczepienie kobiet/dziewczynek przed potencjalną ekspozycją na zakażenie HPV, a więc przed inicjacją seksualną. Nie wykonuje się szczepienia u kobiet w ciąży i dziewcząt poniżej 9. roku życia.
  • Europejska Agencja Leków przekonuje o bezpieczeństwie stosowania szczepionki HPV i zaprzecza związkowi między szczepionką HPB a niewydolnością jajników.
SPRAWDŹ TEŻ: Szczepionka na pneumokoki - skuteczność, powikłania. Kiedy szczepić?
Spis treści

Reklama

Co to jest szczepionka HPV?

Obecnie do szczepienia na wirusa HPV stosuje się trzy typy szczepionek:

  • 2-walentną,
  • 4-walentną,
  • 9-walentną.

Wszystkie one chronią organizm przez najbardziej onkogennymi wirusami brodawczaka, czyli typami 16 i 18. Ich zadaniem jest zapobieganie wystąpieniu dysplazji szyjki macicy dużego i średniego stopnia (CIN2/3), zmian dysplastycznych sromu dużego i średniego stopnia (VIN 2/3), brodawek zewnętrznych narządów płciowych (kłykcin kończystych) oraz rakowi szyjki macicy. 

HPV odpowiada głównie za raka szyjki macicy, będącego obecnie drugim pod względem częstotliwości występowania nowotworem dotykającym kobiety w Polsce i na świecie.

Jak wynika z danych Państwowego Zakładu Higieny, co roku w Polsce na tę chorobę zapada 3 tysiące kobiet, a na świecie – 230 tysięcy.

Rak szyjki macicy zawsze jest poprzedzony stanem przednowotworowym, a ten – przewlekłym zapaleniem HPV.

Reklama

Czy szczepić się na HPV?

Ze względu na potencjalnie śmiertelne ryzyko, które niesie ze sobą zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego, pytanie „HPV – szczepić czy nie” wydaje się posiadać odpowiedź oczywistą.

Każda kobieta planująca rozpoczęcie współżycia seksualnego powinna dla swojego bezpieczeństwa przyjąć szczepionkę HPV. Należy o tym przypominać tym bardziej, że Polska należy do europejskiej czołówki, jeśli chodzi o zapadalność na raka szyjki macicy.

Pamiętajmy, że stosowanie prezerwatyw jedynie zmniejsza, ale nie eliminuje zagrożenia wirusem brodawczaka ludzkiego. Natomiast druga najskuteczniejsza - oprócz szczepionki HPV - metoda profilaktyki, czyli całkowita abstynencja seksualna, z oczywistych względów nie wydaje się atrakcyjną opcją.

Reklama

Kiedy szczepienie na HPV?

Główny Inspektorat Sanitarny umieścił szczepionkę HPV w kalendarzu szczepień ochronnych, jednak nie w spisie szczepień obowiązkowych, a jedynie zalecanych. W dokumencie nie pada konkretny wiek, w jakim należy przyjąć szczepionkę HPV, zamieszczona jest jedynie sugestia, aby stało się to przed podjęciem życia seksualnego.

To niezwykle istotna informacja, bowiem wirus przed którym może nas uchronić szczepionka HPV, przenosi się drogą płciową, najczęściej w czasie pierwszych kontaktów seksualnych.

Uważa się, że różnymi mutacjami wirusa brodawczaka ludzkiego, zaraża się nawet 50-80 procent mężczyzn i kobiet, choć oczywiście nie we wszystkich przypadkach ma to poważne konsekwencje – zazwyczaj dochodzi do samowyleczenia.

Reklama

Czy szczepić dziewczynki na HPV?

Czy szczepić dziewczynki na HPV? Zależy w jakim wieku. Pytanie czy szczepić dziewczynki na HPV z każdym rokiem nabiera coraz większego znaczenia, a to w związku z postępującym obniżaniem wieku inicjacji seksualnej. Odpowiedź brzmi: tak dziewczynki mogą przyjmować szczepionkę HPV.

Zaleca się rutynowe podawanie szczepionki HPV dziewczętom w wieku 11–12 latale także młodszym, począwszy od dziewiątego roku życia oraz chłopcom w wieku 9–15 lat. Najkorzystniejsze jest szczepienie kobiet/dziewczynek przed potencjalną ekspozycją na zakażenie HPV, a więc przed inicjacją seksualną.

Pełny cykl szczepień obejmuje podanie domięśniowe trzech dawek szczepionki (dwie kolejne dawki po 2 i po 6 miesiącach od dawki pierwszej). Szczepienia nie wykonuje się u kobiet w ciąży i dziewcząt poniżej 9. roku życia.

Reklama

Skuteczność szczepionki na HPV

Rozliczne badania i analizy porównawcze przeprowadzone w wielu krajach stwierdzają bardzo wysoką, choć nie stuprocentową skuteczność szczepionki HPV. Zarówno liczba infekcji powodowanych wirusem HPV, jak i nowotworów będących tego konsekwencją spada w populacji osób szczepionych.

Niestety szczepienie ma niską efektywność w przypadku kobiet z aktualnym zakażeniem lub przetrwałym zakażeniem wirusami HPV. Szczepionka nie ma wpływu na istniejące zakażenia i nie chroni przed wszystkimi typami wirusów onkogennych HPV.

Dodatkowym minusem jest stosunkowo wysoka cena i brak dofinansowania tych szczepień przez NFZ, co znacznie ogranicza liczbę kobiet korzystających z tej formy profilaktyki.

Cena szczepionki na HPV wynosi około 400-500 zł za jedną dawkę. Aby szczepienie było skuteczne, trzeba przyjąć trzy dawki, zatem cały cykl to koszt około 1500 zł.

Reklama

Skutki uboczne szczepionki na HPV

Krytycy szczepień podają, że istnieją liczne w przypadku szczepionki HPB skutki uboczne. Należeć do nich mają zaburzenia układu odpornościowego oraz przedwczesna niewydolność jajników. Tradycyjnie podkreśla się też, że podanie szczepionki HPV, podobnie jak innych szczepionek, może wywołać gorączkę, odczyn alergiczny, biegunkę, wymioty.

Z drugiej strony padają argumenty, że nie stwierdzono związku między szczepionką HPB a niewydolnością jajników, zaś gorączka i zaczerwienienie są typowym, niegroźnymi reakcjami poszczepiennymi i jest to cena, którą warto zapłacić za ochronę zdrowia. O bezpieczeństwie stosowania szczepionki przekonują liczne agencje, w tym Europejska Agencja Leków.

Reklama

Czy szczepionka HPV jest obowiązkowa?

Od lat przebąkuje się, że będzie w Polsce szczepionka HPV obowiązkowa, oczywiście ku wzburzeniu ruchów antyszczepionkowych. Póki co, z kolejnego programu szczepień ochronnych, ogłoszonego na rok 2018 wynika, że wciąż szczepionka HPV pozostaje jedynie na liście szczepień zalecanych.

To ogranicza potencjalny zasięg jej stosowania. W związku z tym, szczepionka HPV nie jest też refundowana, w aptece kosztuje około 400-500 zł. Jednak wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniu, wiele samorządów w Polsce uruchomiło własne programy darmowych szczepień przeciwko wirusowi HPV.

Czytaj również

Bibliografia

  • Forman D, de Martel C, Lacey CJ et al.: Global burden of human papillomavirus and related diseases. Vaccine 2012 Nov 20; 30 (suppl. 5): F12-23. 2. Didkowska J, Wojciechowska U: Nowotwory złośliwe w Polsce w 2013 roku. [Cancer in Poland in 2013.] Centrum Onkologii, Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Warszawa 2015.
  • Sikorski M: Zakażenia HPV – współczesne poglądy i praktyka. Termedia, Poznań 2008. 8
  • Cianciara D, Dudzik K, Rdzany R et al.: Szczepienia przeciwko HPV w samorządowych programach zdrowotnych. Porównanie z programami szczepień w innych krajach europejskich. Hygeia Public Health 2015; 50(1): 112-118.
  • Rekomendacje kompleksowych zmian w obszarze profi laktyki raka szyjki macicy w Polsce. Warszawa 2012.
  • Kędzia W, Zwierko M. Szyjka macicy. W: Markowska J (red.). Ginekologia onkologiczna. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner. Wrocław 2006;501.
Piotr  Brzózka
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka
Dziennikarz, autor tysięcy publikacji o tematyce ekonomicznej, politycznej, społecznej oraz medycznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Szczepienia
Kalendarz szczepień - obowiązkowych i zalecanych
Czy szczepionki na pneumokoki różnią się między sobą?
Szczepionki na pneumokoki
Przechowywanie szczepionek - jak przechowywać i transportować szczepionki?
Szczepienie dziecka
Podobne artykuły
Pielęgniarka wykonująca szczepienie dziecku
Kiedy warto zaszczepić się na HPV (wirusa brodawczaka ludzkiego)?
Wygląd pneumokoków
Pneumokoki - objawy, szczepionka. Co to są pneumokoki?
Szczepienie przeciwko inwazyjnej chorobie meningokokowej
Szczepionka przeciwko meningokokom - kiedy szczepić?
Objawy zarażenia pneumokokami u człowieka
Pneumokoki - jakie mają objawy i jakie choroby wywołują u dzieci i dorosłych?
Dziecko podczas szczepiena na ospę
Szczepionka na ospę - możliwe powikłania, ile dawek?

Reklama


Dokucza Ci ból i obrzęk gardła?
Sprawdź, co to oznacza!