Co to jest wrotycz?
Wrotycz, a dokładnie wrotycz pospolity to bardzo często występująca roślina w Polsce. Do uprawy nie potrzebuje szczególnych warunków, rośnie praktycznie wszędzie, jednak preferuje stanowiska słoneczne. Szybko się rozrasta i osiąga wysokość nawet 150 cm.
Z czego najbardziej słynie mlecznica, czy też piżmo, jak zamiennie określa się to ziele? Okazuje się, że wrotycz na kleszcze jest bardzo skuteczny. Ponadto zwalcza także inny rodzaj robactwa: komary (np. wrotycz na komary w postaci repelentu), muchy, wszy, pchły, mszyce, mole, stonkę, mrówki, itp.
Jednak wrotycz w przeszłości był wykorzystywany w leczeniu rozmaitych schorzeń związanych z takimi układami jak pokarmowy, nerwowy, hormonalny, krążeniowy, czy kostno-stawowy. Kurowano nim katar, ból zęba, dolegliwości miesiączkowe, a nawet wywoływano tym zielem poronienia.
Sięgnijmy jeszcze odleglejszych czasów, w których wrotycz był stosowany, by odpędzić demony i choroby. Ziele wrotyczu wkładano sobie do modlitewników, ponieważ wierzono, iż zapach rośliny zapobiega zaśnięciu podczas nużącego kazania w kościele.
Jak wygląda wrotycz?
Jak wygląda roślina na kleszcze? Wrotycz pospolity charakteryzuje się sztywną łodygą oraz tym, że jego kwiatostany zbudowane są na kształt koszyczków. Same kwiaty przypominają płaskie guziczki i mają ciemnożółty kolor. Roślina ta łatwo się rozprzestrzenia, lubi słońce ale z powodzeniem rośnie także w cienistych miejscach. Wrotycz osiąga dość duże rozmiary, nierzadko liczy nawet 1,5 metra.
Roślina ta pochodzi z rodziny astrowatych i kwitnie od lipca do września rozlewając się po łąkach, polach, nieużytkach, pasach przydrożnych oraz wzdłuż torów pociągów. Wrotycz wydziela specyficzny zapach, który nie każdemu przypadnie do gustu. Co ważne woni tej rośliny nie znoszą owady i to te najbardziej przykre dla człowieka, a mianowicie komary, kleszcze, muchy, mole oraz wszy, pchły i inne. Dlatego właśnie, ów przypominający babciną kamforę zapach wrotyczu świetnie nadaje się do odpędzania, a nawet tępienia niepożądanych owadów.
Jakie jest działanie wrotyczu?
Wiadomo już, że wrotycz odstrasza kleszcze, komary i inne owady, warto jednak poznać kolejne właściwości tej rośliny.
Mlecznica stosowana zewnętrznie wykazuje działanie:
- przeciwbólowe,
- przeciwzapalne,
- przeciwbakteryjne,
- przeciwwirusowe,
- ściągające.
Znane są jej lecznicze właściwości wspomagające gojenie ran, owrzodzeń, opryszczki, zwichnięć, skręceń, czy stanów pozłamaniowych. Ziele to sprawdza się również w kuracji reumatyzmu oraz w łagodzeniu podrażnień skórnych i schorzeń skórnych.
Kiedy wrotycz był używany doustnie leczono nim m.in. bóle menstruacyjne, głowy, czy zęba, a także regulowano cykle miesiączkowe, walczono z depresją i bezsennością oraz zniwelowano pasożyty zasiedlające układ pokarmowy.
Należy jednak uważać by nie przedawkować wrotyczu, ponieważ mogą pojawić się niepożądane objawy takie jak m.in. wymioty, zawroty głowy, utrata przytomności, omamy, krwotok, itp. Wymienione symptomy dotyczą jednak przyjmowania wrotyczu wewnętrznie.
Zastosowanie wrotyczu na kleszcze i komary
Jak stosować wrotycz? Kleszcze, komary, muchy, mole, wszy, mszyce, mrówki i inne owady nie znoszą zapachu tego ziela. Zatem wykorzystanie tej rośliny do walki z insektami jest jak najbardziej zasadne. Najprostszym sposobem jest zebranie kwiatów rośliny w czasie kwitnienia i zasuszenie ich w temperaturze około 36 stopni Celsjusza.
Taki susz można następnie zawiesić przy oknach, które najczęściej otwieramy, nad oknem balkonowym, czy tarasowym, w szafach, garderobach, itp. Jeśli w naszej kuchni gromadzą się mole, dobrze jest rozłożyć w szafkach woreczki z suszem wrotyczu. Podobnie można zrobić z półkami z książkami, gdzie grasują mole i inne insekty.
Inna metoda to napar z wrotyczu na kleszcze, komary, meszki i inne gryzące robaki, którym należy wysmarować ciało przed wyjściem na dwór. Można też rozetrzeć kwiat wrotyczu w dłoni i tym „smarem” potrzeć skórę.
Napar z wrotyczu można też pić. Taką herbatę przygotowuje się w ten sposób, że 3 łyżki rozdrobnionych kwiatów suszonego wrotyczu zalewa się dwiema szklankami wrzątku i odstawia pod przykryciem na pół godziny. Dawkowanie i konkretne proporcje ziela powinno się jednak ustalić z lekarzem lub farmaceutą. Wrotyczowa herbatka zwalcza m.in. pasożyty.
Olejek z wrotyczu na kleszczestanowi kolejną propozycję wykorzystania tej rośliny w walce z owadami. Najlepiej kupić go w gotowej postaci, np. w sklepie ze zdrową żywnością lub poszukać w Internecie. Wspomniany olejek zawiera takie składniki jak m.in. kamfora, borneol, flawonoidy i tanacetyna. Jednak, aby zastosować ten olejek (wystarczy 15 kropli) trzeba go najpierw rozcieńczyć z 1/5 szklanki oleju (np. słonecznikowego, czy z pestek winogron).
Co jeszcze z wrotyczu?
Niektórzy stosują też wrotycz na kleszcze dla psa. Gotują ziele wrotyczu, a po przestudzeniu spryskują nim sierść pupila (szczególnie na grzbiecie i w okolicy szyi).
Z wrotyczu można przygotować też odwar skuteczny w likwidacji wszy głowowych i łonowych. Jeden z przepisów podaje, aby łyżkę kwiatów wrotyczu i pół łyżeczki ziela macierzanki zalać wrzątkiem (szklanka) i doprowadzić do wrzenia, następnie garnuszek z ziołami należy zdjąć z ognia i odstawić na kwadrans.
Po odcedzeniu odwaru można go stosować zewnętrznie np. polewając nim obficie włosy. Potem dobrze okryć je chustką lub czepkiem i zostawić na 2-3 godziny. Po tym czasie myjemy głowę, a włosy czeszemy gęstym grzebieniem. Aby usunąć gnidy trzeba po upływie doby od zastosowania ziół polać włosy ciepłym octem i wyczesać je grzebieniem. Całą procedurę powinno się powtórzyć po tygodniu.
Trzeba się jednak liczyć z tym, że po takiej kuracji na skórze głowy mogą się pojawić podrażnienia.
