Co to jest amoksycylina?
Amoksycylina jest antybiotykiem zaliczanym do grupy półsyntetycznych penicylin. Ma działanie bakteriobójcze – działa poprzez hamowanie syntezy ścian komórkowych bakterii, co prowadzi do osłabienia, a następnie unicestwienia drobnoustrojów. Amoksycylina profilem przypomina ampicylinę, charakteryzującą się wyjątkowo szerokim spektrum działania. Środek ten wykazuje skuteczność przeciw wielu szczepom bakterii, w tym takim patogenom, jak między innymi:
- Paciorkowce beta-hemolizujące grupy A: ropny (Streptococcus pyogenes), kałowy (Enterococcus faecalis)
- Paciorkowce alfa-hemolizujące, w tym w szczególności dwoinka zapalenia płuc (Streptococcus pneumoniae)
- Helicobacter pylori
Drobnoustroje te odpowiedzialne są za szereg schorzeń, od zapalenia gardła, przez infekcję płuc, wrzody żołądka, aż po zapalenie opon rdzeniowo-mózgowych. Należy jednak pamiętać, że amoksycylna jest antybiotykiem beta-laktamowym. Zawarty w jej cząsteczce pierścień jest wrażliwy na enzymy β-laktamazy wytwarzane przez część bakterii i stanowiące o ich odporności, dlatego lek ten nie zawsze jest skuteczny.
Kiedy stosować antybiotyk z amoksycyliną?
Antybiotyk z amoksycyliną można stosować w leczeniu takich schorzeń, jak:
- Zakażenia górnych dróg oddechowych wywołane przez paciorkowce beta-hemolizujące, w tym:
o ostre zapalenie ucha środkowego,
o ostre zapalenie zatok obocznych nosa
o ostre paciorkowcowe zapalenie migdałków i zapalenie gardła
- Zakażenia dolnych dróg oddechowych, spowodowanem.in. przez Streptococcus pneumoniae, takie jak:
o pozaszpitalne zapalenie płuc
o przewlekłe zapalenie oskrzeli
o bezobjawowy bakteriomocz w okresie ciąży
- Zakażenia dolnych dróg moczowych, w tym przede wszystkim:
o zapalenie pęcherza
o ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek
o bezobjawowy bakteriomocz w okresie ciąży
- Zakażenia, stany zapalne i różnego typu zaburzenia powodowane przez bakterie Helicobacter pylori, w szczególności w obrębie układu trawiennego, w tym:
o choroba wrzodowa żołądka (w skojarzeniu z innymi lekami)
- Borelioza (we wczesnym stadium)
- Zapalenie wsierdzia (profilaktycznie)
Amoksycylina z kwasem klawulanowym
Bardzo często w składzie leków łączona jest amoksycylina z kwasem klawulanowym. Jest to związek chemiczny o budowie zbliżonej do penicylin, sam w sobie nie mający szczególnych zastosowań medycznych, stanowiący jednak nieocenione wsparcie dla amoksycyliny i innych tego typu antybiotyków. Substancja ta unieszkodliwia wytwarzane przez bakterie enzymy β-laktamazy i zapobiega w ten sposób rozpadowi amoksycyliny. Połączenie obydwu substancji czynnych zostało wykorzystane w składzie kilkunastu antybiotyków dostępnych na rynku aptecznym.
Spektrum zastosowań, w porównaniu z czystą amoksycyliną jest jeszcze szersze, oprócz wymienionych wyżej schorzeń, do zestawienia dodać można dodatkowo:
- Zakażenia skóry, między innymi po ugryzieniach przez zwierzęta
- Stany zapalne mięśni i kości.
Amoksycylina w ciąży
W uzasadnionych przypadkach amoksycylina może być stosowana przez kobiety w ciąży, jeśli lekarz prowadzący uzna, że potencjalne korzyści z leczenia za jej pomocą przewyższają istniejące ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych. Co więcej, istnieją typowe dla okresu ciąży schorzenia, które wręcz zaleca się leczyć tym właśnie antybiotykiem. Należy do nich przede wszystkim bezobjawowy bakteriomocz.
Zebrane dane nie wykazują, by amoksycylina w ciąży, także w zestawieniu z kwasem klawulanowym, powodowała zagrożenie dla rozwoju płodu. Jednak w okresie laktacji należy pamiętać, że leki tego typu przenikają do mleka matki i narażają dziecko na wystąpienie zaburzeń żołądkowo-jelitowych. W takich sytuacjach należy dokończyć terapię antybiotykiem, przerywając jednocześnie na kilka dni karmienie niemowlęcia piersią.
Dawkowanie amoksycyliny
Amoksycylinę przyjmuje się doustnie w postaci tabletek powlekanych, rzadziej – zawiesiny do picia. Czas przyjmowania oraz dawkowanie amoksycyliny uzależnione jest od konkretnego schorzenia, a także wieku pacjenta oraz masy jego ciała. W przypadku najczęściej spotykanych dolegliwości stosuje się dawkę do od 0,25 do 0,5 grama co 8 godzin lub 0,5-0,75 g co 12 godzin. Amoksycylinę w ten sposób zazwyczaj przyjmuje się przez 10 dni. Szczegółowy sposób dawkowania określa jednak lekarz, wytyczne zawarte są też w ulotce. Należy pamiętać, by jednocześnie stosować leki osłonowe, chroniące florę bakteryjną jelit oraz zapobiegające infekcjom grzybiczym, tak często występującym w trakcie antybiotykoterapii. Pacjentów poszukujących amoksycyliny bez recepty należy uczulić, że wszystkie antybiotyki co do zasady wydawane są z przepisu lekarza.
