Co to jest beta hCG (gonadotropina kosmówkowa)?
Beta hCG, czyli gonadotropina kosmówkowa podjednostki beta to przede wszystkim kobiecy hormon wytwarzany przez zarodek po zapłodnieniu komórki jajowej i jej implantacji w ścianie macicy. Beta hCG jest jednym z głównych hormonów odpowiadających za prawidłowy rozwój ciąży - między innymi stymuluje ciałko żółte do wytwarzania progesteronu. Ponieważ hormon ten nie występuje w zdrowym organizmie poza sytuacją ciąży, stosuje się go do jej diagnozowania. Poziom beta hCG można dokładnie sprawdzić jedynie na drodze badania surowicy krwi, niemniej wysokie stężenie hormonu wykrywają także domowe testy ciążowe z moczu.
Kiedy wykonuje się badania beta hCG?
Badanie beta hCG zwykle wykonuje się po to, by potwierdzić lub wykluczyć ciążę. Najlepiej przeprowadzić je po terminie spodziewanej miesiączki, niemniej już po tygodniu od zapłodnienia można uzyskać wynik pozytywny. Warto jednak pamiętać, że w praktyce trudno wskazać, kiedy tenże tydzień od zapłodnienia realnie wypada. Jeżeli kobieta nie monitorowała owulacji u specjalisty, nie może mieć pewności, że ta nie wypadła nieco wcześniej lub później, niż jej się wydawało. Ponadto stężenie beta hCG rośnie dopiero po implantacji zapłodnionej komórki jajowej w ścianie macicy. Cały ten proces, wraz z drogą, jaką komórka musi pokonać, może zająć nawet kilkanaście dni. Decydując się więc na bardzo wczesne badanie beta hCG, po tygodniu od podejrzewanego zapłodnienia, narażamy się na otrzymanie fałszywie negatywnego wyniku.
Z drugiej strony warto pamiętać, że większość poronień dotyczy bardzo wczesnych ciąż. Nierzadko organizm usuwa zapłodnioną komórkę podczas próby implantacji lub krótko po niej. W "normalnych" warunkach, czyli bez badań, kobieta mogłaby nawet nie domyślić się, że była w ciąży (wczesnego poronienia praktycznie nie da się odróżnić od spóźnionej miesiączki) aż do chwili, kiedy nie wystąpiłyby u niej pierwsze z typowych symptomów. Tymczasem, jeżeli oznaczy stężenie beta hCG bardzo wcześnie i otrzyma wynik pozytywny, może zacząć przedwcześnie świętować i tym boleśniej przeżyć ewentualną stratę ciąży. Warto więc wstrzymać się z badaniami przynajmniej tydzień po braku spodziewanej miesiączki.
Badanie stężenia beta hCG w osoczu krwi wykonuje się również już w trakcie ciąży jako jeden z elementów testu PAPP-A. W zestawieniu z badaniami ginekologicznymi oraz homonem PAPP-A, beta hCG pozwala ocenić, czy ciąża przebiega prawidłowo i czy nie doszło do chromosomalnych wad płodu. W przypadku podwyższonego poziomu beta hCG i przezierności karkowej, a niskiego poziomu PAPP-A istnieje ryzyko wystąpienia zespołu Downa. Z kolei w przypadku obniżonego poziomu beta hCG oraz PAPP-A i podwyższonej przezierności karkowej, można spodziewać się ryzyka zespołu Edwardsa lub Patau.
Autopromocja
Beta hCG - kiedy najwcześniej z krwi?
Przyrost beta hCG jest zauważalny w krwi już około tydzień po zapłodnieniu. Zapłodnienie należy liczyć od dnia owulacji. Nie zaleca się jednak wykonywania badań równie wcześnie z powodu:
-
dużego ryzyka otrzymania wyniku fałszywie negatywnego z powodu możliwych przesunięć w wystąpieniu owulacji lub wydłużonej drogi zapłodnionej komórki jajowej do macicy;
-
wysokiego ryzyka poronienia na tak wczesnym etapie ciąży.
Czy beta hCG z krwi może się mylić?
Poprawnie wykonany test z krwi beta hCG, zrealizowany w odpowiednim momencie, nie może się mylić. Kobieta może jednak otrzymać wynik fałszywie ujemny z powodu zbyt wczesnego zlecenia badania lub na drodze pomyłki ludzkiej. Zdarzyć się mogą również wyniki fałszywie pozytywne. Hormon beta hCG nie spada natychmiast po poronieniu, lecz dzieje się to przez dłuższy okres. Może się więc okazać, że kobieta wykona badanie w chwili, kiedy beta hCG będzie już spadał. Druga możliwość fałszywie pozytywnego wyniki testu beta hCG to diagnoza rakowa. Hormon ten podnosi się bowiem w przypadku wybranych schorzeń onkologicznych.
Autopromocja
Co może zafałszować wyniki beta hCG?
Pod względem wskazywania ciąży wyniki badania beta hCG zafałszować może choroba nowotworowa lub trofoblastu. W takim przypadku poziom hormonu podwyższony jest z powodu komplikacji onkologicznych, a nie z powodu ciąży. Gonadotropina kosmówkowa jest markerem nowotworowym w przypadku raka:
-
macicy,
-
jelita,
-
pęcherza moczowego,
-
płuc,
-
jąder,
-
jajników.
W kontekście nowotworów badanie hormonu zlecane jest nie tylko u kobiet, ale także u mężczyzn. Jeśli badanie wykaże podwyższony poziom bHCG, najczęściej lekarz zleca powtórzenie go po kilku, czy kilkunastu dniach od pierwszego oznaczenia hormonu.
Wzrost beta hCG nie jest zależny od posiłków, wysiłku fizycznego, czy pory dnia. Badanie można wykonać w dowolnym momencie i każdy wynik będzie miarodajny.
Beta hCG a test ciążowy z moczu
W ciąży przyrost beta hCG obserwuje się nie tylko we krwi, ale również w moczu. To właśnie ten hormon wykrywają domowe testy ciążowe. Dają one jednak jedynie informację o tym, czy poziom beta hCG jest podniesiony powyżej czułości produktu (najczulsze testy wykrywają już stężenia hormonu na poziomie 10 mlU/ml), a nie określają go liczbowo. Według producentów domowe testy ciążowe mogą być skuteczne już tydzień po zapłodnieniu. W praktyce jednak prawdziwie miarodajne wyniki otrzymać można nie wcześniej niż przed terminem spodziewanej miesiączki, a najlepiej tydzień po niej.
Cena badania beta hCG
Ile kosztuje badanie hCG? Cena badania beta hCG wynosi kilkadziesiąt złotych (około 50). Kwota ta jest uzależniona od placówki, w której pobierana jest próbka. Oczywiście istnieje również możliwość otrzymania skierowania od specjalisty. Lekarz może zalecić, by wykonać badanie beta hCG np. w przypadku plamień lub podejrzenia wystąpienia poronienia albo ciąży pozamacicznej.
Wynik badania bHCG można odebrać już następnego dnia. W przychodniach, wyposażonych w laboratorium analityczne, istnieje możliwość odbioru wyniku nawet tego samego dnia, o ile krew na badanie została pobrana rano.
Beta hcg - interpretacja. Jak czytać wyniki badań poziomu gonadotropiny kosmówkowej?
Pojedyncze badanie beta hCG służy potwierdzeniu lub nie, iż doszło do zapłodnienia. Zazwyczaj jednak wykonuje się je dwukrotnie w odstępie 48 godzin. Dla określenia prawidłowego rozwoju ciąży ważny jest bowiem nie tylko poziom hormonu w danym momencie, ale też tempo, w jakim ten przyrasta. W pierwszych tygodniach ciąży wzrost beta hCG powinien być bardzo intensywny i podwajać się co maksymalnie 48 godzin. Kiedy hormon osiągnie poziom 6000 mIU/ml jego produkcja zaczyna zwalniać i wtedy normy jego podwajania wydłużają się do 96 godzin. Najwyższe stężenie beta hCG można zaobserwować między 11. a 13. tygodniem od zapłodnienia. Później poziom hormonu nieco spada i na tym obniżonym poziomie utrzymuje się już do końca ciąży.
Autopromocja
Beta hCG - normy w poszczególnych tygodniach i dla różnych sytuacji
Na podstawie poziomu beta hCG można oszacować wiek ciąży. Prawidłowy poziom hCG w w zależności od tygodnia ciąży wygląda następująco (pamiętaj, że ginekolodzy liczą wiek ciąży od pierwszego dnia ostatniej miesiączki):
-
3. tydzień - 5 - 50 mIU/ml,
-
4. tydzień - 5 - 426 mIU/ml,
-
5. tydzień - 18 - 7,340 mIU/ml,
-
6. tydzień - 1,080 - 56,500 mIU/ml,
-
7. - 8. tydzień - 7, 650 - 229,000 mIU/ml,
-
9. - 12. tydzień - 25,700 - 288,000 mIU/ml,
-
13. - 16. tydzień - 13,300 - 254,000 mIU/ml,
-
17. - 24. tydzień - 4,060 - 165,400 mIU/ml,
-
25. - 40. tydzień - 3,640 - 117,000 mIU/ml.
SPRAWDŹ TEŻ: Wszystkie produkty dla kobiet w ciąży
Beta hCG normy bez ciąży
Poziom beta hCG poniżej 5 mIU/ml oznacza, że kobieta nie spodziewa się dziecka lub badanie wykonane zostało za wcześnie. Jeżeli masz pewność, że nie możesz być w ciąży, a mimo to masz podniesiony poziom beta hCG, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Może to bowiem świadczyć o chorobie trofoblastu lub nowotworze.
Jak przyrasta beta hCG w ciąży mnogiej?
W przypadku ciąży mnogiej beta hCG przyrasta w tym samym tempie, co w czasie ciąży pojedynczej. Zwiększa się jednak poziom hormonu beta hcg. Normy dla poszczególnych tygodni należy przemnożyć razy dwa.
Jak wygląda beta hCG w ciąży pozamacicznej?
W przypadku ciąży pozamacicznej obserwuje się często zmniejszyny przyrost beta hCG w czasie. Potrafi on nie przekraczać 66% w ciągu 48 godzin. Samo badanie tego hormonu nie jest jednak wystarczające w celu zidentyfikowania ciąży ektopowej - niezbędne jest również wykonanie USG oraz konsultacja ginekologiczna. Warto jednak pamiętać, że na większości urządzeń pęcherzyk ciążowy pojawia się dopiero przy beta hCG na poziomie 1000 mIU/ml. Ciąża pozamaciczna jest sytuacją zagrażającą zdrowiu kobiet. W wyniku rozrastającej się komórki może dojść do pękniacia jajowodu oraz krwotku. Ciąży pozamacicznej nie można w żaden sposób uratować. Niezbędna jest specjalistyczna ingerencja. Jeżeli badanie beta hCG wykazało ciąże, a Ty odczuwasz intensywny ból, któremu towarzyszy lub nie krwawienie - koniecznie skonsultuj się z lekarzem w trybie pilnym.
Jaka beta hCG przy zaśniadzie groniastym?
Zaśniad groniasty to patologiczny rozrost trofoblastu, który jest efektem zaburzeń chromosomalnych w konsekwencji nieprawidłowego zapłodnienia. Najczęściej powstaje w wyniku duplikacji pojedynczego plemnika po zapłodnieniu pustej komórki jajowej. Cechą charakterystyczną dla jego wykrywania jest niespecyficzny, bardzo szybki wzrost oraz podwyższony poziom beta hCG względem wieku ciąży. Współcześnie zaśniad można zdiagnozować bardzo szybko, już w pierwszym trymestrze ciąży, nawet w 8-9. tygodniu. Na badaniu USG uwidacznia się jako zbiór tkanki o chmurkowej strukturze.
Autopromocja
Jak przyrasta beta hCG po transferze?
Normy dla przyrostu beta hCG po transferze zależą od wieku transferowanego zarodka. W przypadku stadium blastocysty (5-6 dni po zapłodnieniu) stężenie beta hCG będzie wyraźnie wyższe niż w przypadku transferowania młodszego zarodka (2-3 dniowego). W przypadku transferu blastocysty, badanie beta hCG wykonać można już po 7 dniach, a w przypadku młodszego zarodka - po dniach 10. Jeżeli badanie hormonu wykaże jego stężenie na poziomie powyżej 35 mIU/ml, a przyrost będzie odbywał się zgodnie z normami, podobną ciążę uważa się za dobrze rokującą.
Jak szybko spada beta hCG po samoistnym poronieniu?
W przypadku poronienia poziom gonadotropiny kosmówkowej najpierw spada gwałtownie, a później tempo jej spadku zaczyna zwalniać. To, jak długo finalnie badanie krwi będzie mogło wykazać obecność beta hCG zależy od tego, w jakim tygodniu ciąży doszło do poronienia. Najczęściej jednak organizm oczyszcza się z hormonu przez 4-6 tygodni. Nie istnieją normy dla szybkości zanikania gonadotropiny kosmówkowej w organizmie. Ważne jednak, by powtórzyć badanie kilkukrotnie dla pewności, że błonie śluzowej macicy nie pozostały żadne ślady ciąży. W przypadku, gdy spadek beta hCG nagle się zatrzyma, niezbędna jest konsultacja u lekarza ginekologa w celu zdiagnozowania przyczyny.
Beta hCG - niski przyrost. Czy i kiedy zwalnia przyrost beta hCG?
Kobiety coraz chętnie zastępują domowy test ciążowy badaniem stężenia beta hCG. Niestety, zwykle przynosi to sporo stresów ze względu na dużą zmienność tego wskaźnika. W pierwszych tygodniach ciąży beta hCG powinna podwajać się w ciągu około 48h, jednak w momencie osiągnięcia poziomu 6000 mIU/ml proces ten zaczyna zwalniać i podwajenia stężenia oczekiwać należy do nawet 96 godzin. Warto jednak pamiętać jednocześnie, że każda kobieta oraz każda ciąża są inne - drobne odchylenia w tych pomiarach, jeżeli nie towarzyszą im inne objawy, a lekarz nie czuje się zaalarmowany, nie powinny stawać się podstawą do alarmu. Tak naprawdę, samo badanie beta hCG najlepiej jest wykonać tylko w sytuacji zalecenia go przez specjalistę. W innym przypadku może przynieść więcej stresu niż korzyści.
Stężenie beta hCG spada pomiędzy 11. a 13. tygodniem ciąży i wtedy jest to zjawisko absolutnie naturalne. Utrzymuje się na stabilnym poziomie aż o rozwiązania.
Test beta hCG wskazuje na ciążę? Oto co powinnaś zrobić dalej!
Wysoki poziom beta hCG sprawił, że na Twoim domowym teście ciążowym pojawiły się dwie kreski lub zrobilaś badanie z krwi i okazało się pozytywne? Zastanawiasz się, jakie powinny być Twoje następne kroki?
Autopromocja
Oto najważniejsze, co powinnaś zrobić:
-
Zaplanuj wizytę u specjalisty. Najlepiej między 7. a 8. tygodniem ciąży. W tym czasie badanie USG powinno uwidocznić już nie tylko pęcherzyk ciążowy, ale i bijące serce zarodka. To też odpowiednio wczesny moment na mniej przyjemne diagnozy. Pamiętaj jednak, jeżeli będziesz odczuwać natężony ból (dolegliwości podobne do miesięczkowych są zwykle typowymi objawami wczesnej ciąży) lub wystąpi u Ciebie krwawienie - niezwłocznie zgłoś się do zaufanego ginekologa albo na oddział ratunkowy.
-
Zadbaj o odpowiednią suplementację. Jeżeli świadomie przygotowywałaś się do ciąży, to zapewne bierzesz już kwas foliowy lub zestaw witamin od jakiegoś czasu. Jeżeli ciąża jest dla Ciebie zaskoczeniem, możesz być mniej przygotowana. Wybierz witaminy dostosowane do Twoich potrzeb oraz do aktualnego trymestru. Jeżeli w przeszłości przeszłaś poronienie lub wiesz, że masz mutację genu MTHFR, koniecznie przyjmuj suplementy z metylowanej formie - tylko takie będą przyswajane przez Twój organizm. Nie wiesz, jak wybrać odpowiedni suplement? Przygotowaliśmy specjalny interaktywny przewodnik po witaminach dla kobiet w ciąży - wystarczy, że odpowiesz na kilka pytań, a otrzymasz propozycje preparatów dostosowanych do Twoich potrzeb.
-
Pij więcej wody. Zapotrzebowanie na płyny wzrasta u kobiet w ciąży do 3 litrów dziennie. Zaleca się, by aż 80% z tej objętości przyjmować w postaci zwykłej wody. Aby wyrobić w sobie nawyk uzupełniania płynów w odpowiedniej ilości, koniecznie zainwestuj w wygodny bidon lub butelkę z filtrem, który będziesz mogła wszędzie ze sobą zabrać.
-
Zadbaj o dietę. W ciąży nie trzeba jeść za dwoje, ale dla dwojga. Niestety, w pierwszych tygodniach może być to wyjątkowo utrudnione ze względu na mdłości, zmieniające się zapachy i wybredność co do produktów spożywczych. Dla przyszłych mam przygotowaliśmy więc bezpłatny e-book z zaleceniami dietetycznymi i lekkostrawnymi przepisami, które pomogą odnaleźć się w nowej sytuacji pod względem menu.
-
Zainwestuj w dobrej jakości produkty higieniczne. Kobieta w ciąży jest wyjątkowo narażona na infekcje pochwy i z tego powodu powinna szczególnie dbać o okolice intymne. Ponadto w czasie ciąży zwiększa się ilość upławów, co zwyczajnie może powodować dyskomfort. Wybierz więc odpowiedni żel do higieny intymnej oraz wkładki higieniczne z naturalnych materiałów.
-
Zaopatrz się w naturalne uśmierzacze bólu. Bóle pleców z powodu zmian zachodzących w ciele i bóle głowy z powodu hormonalnego koktajlu dotykają kobiety w ciąży już w pierwszym trymestrze. Jednocześnie w okresie tym należy szczególnie unikać stosowania większości farmaceutyków, więc trzeba radzić sobie innymi sposobami. Termofor lub poduszka rozgrzewająca to idealne rozwiązanie na bóle pleców, na migreny przyda się zaś chłodny kompres żelowy.
-
Uzupełnij kosmetyczkę o kremy na rozstępy. Może pierwszy tydzień ciąży nie przyniesie dla Twojego ciała zmian widocznych gołym okiem, ale już niedługo zacznie wyraźnie zwiększać swoje rozmiary, a to spore wyzwanie dla skóry. Chcesz zwiększyć szansę na pociążowe ciało bez rozstępów? Zacznij stosować odpowiednie kosmetyki dla kobiet w ciąży już od pierwszego trymestru.
Chcesz wiedzieć więcej na temat zachodzących w Tobie zmian oraz rozwoju kiełkującego w Tobie życia? Sprawdź nasze artykuły z kategorii ciąża!
