Reklama
Co to jest GBS?
GBS to skrót, który określa paciorkowca z grupy B. Paciorkowiec ten osadza się w dolnym odcinku przewodu pokarmowego, odbytu lub narządów płciowych.
Reklama
GBS coraz poważniejszym problemem
Chociaż paciorkowce występują u bardzo wielu zdrowych kobiet w drogach moczowych i płciowych oraz w dolnym odcinku przewodu pokarmowego, to jednak paciorkowce z grupy B (Streptococcus agalactiae) są niezwykle niebezpieczne dla kobiet ciężarnych i ich dzieci, bo mogą doprowadzić do przedwczesnego porodu i spowodować u noworodków zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz bakteryjne zakażenie krwi.
Z danych Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, które rekomenduje lekarzom wykonywanie przesiewowych badań u ciężarnych na obecność GBS, wynika, że w ostatnim czasie niepokojąco wzrasta liczba przyszłych matek z GBS, coraz więcej diagnozowanych jest też noworodków, u których stwierdza się kolonizację paciorkowcem grupy B.
Z badań, które były przeprowadzane w trzech województwach, wynika, że częstość zakażenia dzieci wynosi od 9,5 do 34,5 proc. W przypadku kobiet w ciąży zakażonych jest:
- w woj. mazowieckim – 19,7 proc.,
- w woj. małopolskim – 18 proc.,
- w woj. śląskim – 3,3 proc.
Tymczasem w Europie paciorkowiec z grupy B występuje u 16 proc. ciężarnych Niemek, 7 proc. Hiszpanek i ponad 6 proc. Greczynek. Kolonizacja bakterii u noworodków też jest dużo rzadsza niż w Polsce, bo średnio na 1000 żywych urodzeń wynosi w:
- Niemczech - 0,2-0,3;
- Finlandii - 0,76;
- Francji - 4,5;
- Austrii - 5,4;
- Wielkiej Brytanii - 0,4-1,42;
- Norwegii - 0,54;
- Hiszpanii - 0,4-9,0.
Reklama
Wskazania do badania GBS w ciąży
Kobiety w ciąży są szczególnie narażone na zakażenia powodowane przez GBS, bo ciąża to stan, w którym bakteria znajduje idealne warunki do rozwoju.
Z tego powodu wszystkie ciężarne powinny mieć wykonany posiew z pochwy i odbytu w kierunku obecności paciorkowców - B między 35. a 37. tygodniem ciąży.
Jeśli wynik posiewu będzie dodatni, isteniej wskazanie do antybiotykoterapii, która może pozwolić na uniknięcie przeniesienia GBS na noworodka.
Bezwzględne wskazanie do badań istnieje w przypadku ciężarnych z grupy podwyższonego ryzyka, czyli kobiet, które mogą urodzić przed terminem, chorych na cukrzycę i kobiet, które wcześniej urodziły dziecko zakażone paciorkowcem z grupy B.
W wielu przypadkach zakażenie GBS u kobiet w ciąży ma charakter bezobjawowy. Czasem jednak pojawia się:
- podwyższona temperatura ciała gorączka,
- złe samopoczucie,
- upławy,
- dreszcze.
Reklama
Jak się przygotować do badania GBS?
Banie GBS nie wymaga zbyt wielu przygotowań, ale dobrze, aby pacjentka spełniła przed nim kilka warunków.
Badanie GBS polega na pobraniu wymazu z przedsionka pochwy oraz z odbytnicy i umieszczeniu próbki w hodowli. Najlepiej, aby badanie zostało przeprowadzone w godzinach rannych.
Badania nie przeprowadza się w trakcie krwawienia, wskazana jest również rezygnacja z kontaktów seksualnych na trzy dni przed badaniem i globulek dopochwowych, wszelkich innych leków oraz maści i kremów wpływających na stan dróg moczowych na 5 dni przed badaniem.
Na tydzień przed badaniem trzeba odstawić antybiotyki. W dniu badania nie należy używać do mycia okolic sromu mydła i innych środków higieny intymnej.
Nie jest zalecane oddawanie moczu 3 godziny przed przeprowadzeniem badania.
Badanie w kierunku GBS odbywa się na fotelu u ginekologa, który pobiera wymaz z odbytu używając tzw. wymazówk. (Nie jest konieczne korzystanie z wziernika.) Wymazówek, czyli patyczków z wacikiem również nie wykłada się bardzo glęboko do pochwy, a jedynie pociera nimi jej ścianki.
Tak pobrany materiał jest zabezpieczony i wysłany do labolatorium. Na wynik nie czeka się bardzo długo. Zazwyczaj jest to kilka dni.
Reklama
GBS dodatni
Wynik wymazu może być albo dodatni, albo ujemny. Dodatni wynik oznacza, że kobieta jest nosicielką bakterii GBS. To ważna informacja dla lekarza prowadzącego ciążę, ponieważ jeszcze przed porodem może zastosować leczenie antybiotykami, żeby zapobiec powikłaniom u noworodka.
W przypadku, kiedy GBS okaże się dodatni, kobiecie w ciąży w trakcie porodu, co mniej więcej 4 godziny podaje się penicylinę lub ampicylinę. Jeśli występuje uczulenie na którąkolwiek z tych substancji, w zamian podaje się erytromycynę lub klindamycynę.
Ujemny wynik badania wymazu z pochwy oznacza, że kobieta nie jest zakażona paciorkowcem z grupy B.
Reklama
GBS u noworodka
Dziecko nosicielki paciorkowca GBS może w łatwy sposób zarazić się bakterią połykając płyn owodniowy. Paciorkowiec najczęściej kolonizuje jego jamę ustną, potem przedostaje się do dróg oddechowych i przewodu pokarmowego.
Konsekwencje przeniesienia paciorkowca z grupy B na noworodka są bardzo poważne, a do najgroźniejszych powikłań należą:
- zapalenie płuc,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
- sepsa.
Noworodki matek, które są nosicielkami paciorkowca z grupy B najczęściej dłużej zostają w szpitalu, często wymagają intensywniejszego nadzoru neonatologicznego i dodatkowych badań diagnostycznych.
Warto jednak wspomnieć, że zakażenie noworododka paciorkowcem GBS może nastąpić nie tylko od matki, która jest nosicielką, ale również z powodu nieprzestrzegania zasad sanitarno-epidemiologicznych w szpitalu.
Z tego właśnie powodu tak ważne jest częste mycie rąk i przestrzeganie higieny przez personel szpitala.
