Reklama
Co to jest bigoreksja?
Bigoreksja jest rodzajem zaburzenia o podłożu psychicznym polegającym na obsesyjnym podążaniu do rozbudowy swojej masy mięśniowej.
W definicji bigoreksji znajduje się też stwierdzenie, iż osoba cierpiąca na tę nieprawidłowość umniejsza swoje walory cielesne, nie dostrzegając piękna własnej sylwetki.
Według bigorektyka jego masa mięśniowa jest ciągłe niewystarczająca, niezależnie od tego jak intensywnie i często będzie trenował, a tym samym, rozbudowywał ciało.
Innymi słowy bigoreksja to patologiczne uzależnienie od ćwiczeń na siłowni. To zjawisko określa się również jako dysmorfię mięśniową, bądź odwróconą anoreksję.
W klasyfikacji ICD-10 bigoreksja jest włączona do grupy dysmorfobii nieurojeniowej i nadano jej symbol F45.2. Katalog ICD-11 klasyfikuje dysmorfię mięśniową w grupie „Nieokreślonych zaburzeń dysmorfii ciała” oznaczonych symbolem 6B21.Z.
Zgodnie z Klasyfikacją Zaburzeń Psychicznych (oznaczonej jako F50) bigoreksja stanowi rodzaj zaburzenia odżywiania.
Osoba borykająca się z bigoreksją spożywa bowiem tylko takie posiłki i w takich ilościach, by zwiększyć masę mięśniową, nawet kosztem własnego zdrowia i dobrostanu.
Zgodnie z prowadzonymi statystykami bigoreksja dotyczy około 10 procent mężczyzn, zwłaszcza kulturystów i osób związanych ze światem „ciężarowców”, czyli sportowców rywalizujących w podnoszeniu ciężarów.
Reklama
Bigoreksja a inne zaburzenia odżywiania
Bigoreksję często porównuje się do anoreksji. W obu przypadkach mamy do czynienia z zaburzeniami odżywiania oraz z niewłaściwym odbiorem własnego wyglądu.
Jednak bigoreksja charakteryzuje się nieustannym dążeniem do powiększenia objętości swoich mięśni, natomiast osoba z anoreksją bez przerwy się odchudza.
To sprawia, że anorektyk jest zazwyczaj bardzo szczupły, a w wielu przypadkach wręcz wychudzony, a bigorektyk ma widocznie wyrzeźbione ciało, często ponadstandardowo.
Czy są jeszcze inne rodzaje zaburzeń odżywiania, które można porównać do bigoreksji? Warto tu wymienić m.in. ortoreksję, czyli obsesję na punkcie spożywania wyłącznie zdrowego jedzenia.
To, co łączy bigoreksję i ortoreksję to właśnie podejście do żywienia. Bigorektyk i ortorektyk sięgają wyłącznie po takie produkty, które mają przybliżyć ich do realizacji założonego planu, przy czym bardzo dużą uwagę skupiają na liczeniu kalorii itp.
Należy w tym miejscu wymienić również bulimię, czyli zaburzenie polegające na napadowym objadaniu się, po którym następują zachowania takie jak zmuszanie się do wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających, czy drastycznych ćwiczeń fizycznych.
W literaturze bigoreksję umieszcza się nierzadko obok innych zaburzeń odżywiania, takich jak np. nocne podjadanie, czy anarchia jedzeniowa.
Reklama
Przyczyny bigoreksji
Do przyczyn bigoreksji zalicza się m.in. niską samoocenę, problemy towarzyskie, trudności z odnalezieniem się w grupie rówieśniczej, niedogadywanie się z rodzicami, stany lękowe, czy stany depresyjne.
To wszystko sprawia, że bigorektyk pragnie urosnąć w oczach innych, ale głównie zależy mu na poprawie postrzegania samego siebie. Dzieje się jednak tak, że pomimo sukcesywnej poprawy własnego wyglądu, osoba cierpiąca na dysmorfię mięśniową wciąż tego nie dostrzega i nie jest zadowolona z efektów treningów.
Za bigoreksję odpowiada również moda na wysportowane, idealnie wyrzeźbione ciało. Kreowanie takiego wzorca przez media (w szczególności media społecznościowe) oraz producentów rozmaitych produktów sprawia, że młodzi ludzie pragną osiągnąć bardzo rygorystyczne wymiary, niestety kosztem własnego zdrowia.
Zaburzenie to diagnozuje się głównie u mężczyzn, co nie oznacza, że bigoreksja u kobiet nie występuje. Zdarza się szczególnie wśród pań, które mocno rywalizują między sobą na siłowni, czy należą do kręgu aktywnych kulturystek.
Dysmorfię mięśniową obserwuje się także u nastoletnich dzieci, przede wszystkim u chłopców, którzy znajdują się w końcowej fazie dojrzewania.
Reklama
Objawy bigoreksji
Na początek warto podkreślić, iż bigoreksję trudno rozpoznać. Często bowiem jest ona mylona z kultem tężyzny fizycznej oraz zamiłowaniem do uprawiania sportu.
Warto jednak zwrócić uwagę na charakterystyczne objawy bigoreksji, które powinny uruchomić sygnał alarmowy. Oto one:
- obsesyjne wykonywanie ćwiczeń fizycznych, treningów na siłowni oraz w klubach fitness, które są elementem dominującym w życiu bigorektyka;
- treningi stają się najważniejszym punktem w rozkładzie dnia, reszta zajęć, w tym praca, obowiązki domowe, relacje z partnerem i rodziną schodzą na dalszy plan;
- skupienie uwagi na własnym wyglądzie, częste (zwykle każdego dnia) mierzenie centymetrem mięśni całego ciała, szczegółowa ocena objętości tkanki mięśniowej i tłuszczowej;
- niezadowolenie ze swojego wyglądu, co przekłada się na unikanie miejsc, w których trzeba się rozebrać, czyli np. basenu, sauny, plaży, itp.;
- wprowadzenie restrykcyjnej diety, opierającej się na produktach, które mają zwiększyć masę mięśniową (ważny jest rodzaj i ilość spożywanych artykułów spożywczych, a także pora ich przyjmowania);
- przyjmowanie suplementów diety, których celem jest zwiększenie masy mięśniowej;
- ignorowanie sygnałów wysyłanych przez ciało, świadczących o ubytkach zdrowotnych i przetrenowaniu.
Reklama
Skutki bigoreksji
Niestety bigoreksja wiąże się z niebezpieczeństwem wystąpienia niekorzystnych dla zdrowia skutków. Należą do nich przede wszystkim przetrenowanie i fizyczne przeciążenie organizmu, co może przekładać się na gorsze samopoczucie, osłabienie odporności, itp.
Anaboliki, przyjmowane bardzo często przez bigorektyków, w połączeniu z drakońskimi treningami siłowymi dają poważne konsekwencje zdrowotne w postaci np. niewydolności nerek i wątroby, osłabienia popędu płciowego, braku erekcji, spadku testosteronu, zwiększenia poziomu cholesterolu, czy łysienia.
Dieta oparta wyłącznie na aplikowaniu produktów wspierających budowanie tkanki mięśniowej i redukcję tkanki tłuszczowej przy dłuższym stosowaniu staje się wyzuta z niezbędnych dla organizmu witamin, minerałów i kwasów organicznych.
W kontekście psychologicznym następuje osłabienie relacji z najbliższymi, ograniczenie do minimum kontaktów, które nie mają związku z treningami. Może to prowadzić do depresji, czy permanentnego stresu.
Reklama
Badania w przypadku bigoreksji
Bigoreksję trudno jest wykryć u samego siebie. Zwykle ludzie cierpiący na to zaburzenie uważają, że wszystko jest z nimi w porządku. Ważna w tym przypadku jest czujność otoczenia takiej osoby.
To najbliżsi niejednokrotnie, jako pierwsi rozpoznają symptomy tej anomalii. Zaburzenie może być też zauważone przez wykwalifikowanego trenera sportowego, pod którego okiem ćwiczy bigorektyk.
Jednak precyzyjną diagnozę może postawić jedynie specjalista w tym zakresie. Najczęściej jest nim psycholog, psychiatra, dietetyk, czy terapeuta specjalizujący się w problemach z żywieniem.
Na podstawie wywiadu z pacjentem jest on w stanie ocenić, czy jego zachowanie kwalifikuje się jako zaburzenie, a jeśli tak, jakiego typu to nieprawidłowość.
Bigorektyk może być poddany testowi, podczas którego będzie odpowiadał na kilka pytań, np. o to czy:
- treningi spowodowały, że stracił pracę lub partnera,
- zażywa preparaty, które mają zwiększyć muskulaturę,
- często mierzy obwód mięśni w różnych częściach ciała.
Jeśli w wyniku takiego badania zostanie rozpoznana bigoreksja, pacjent może być skierowany na odpowiednią na terapię.
Reklama
Leczenie bigoreksji
Leczenie bigoreksji zwykle opiera się na psychoterapii behawioralnej i psychodynamicznej. Jeśli lekarz stwierdzi dodatkowo zaburzenia depresyjne może również włączyć terapię farmakologiczną.
Przyjmowane przez bigorektyków anaboliki dewastują organy wewnętrzne, dlatego należy nakłonić takiego pacjenta do odstawienia tych niebezpiecznych dla zdrowia substancji.
Dodatkowo specjalista może zlecić dokładne badania analizujące stan poszczególnych narządów wewnętrznych. Zalecenia w terapii bigoreksji są często indywidulanego, dopasowane do konkretnego przypadku.
Osobę, u której wykryto bigoreksję, poddaje się zazwyczaj leczeniu, w które zaangażowani są psychoanalityk, dietetyk, a niekiedy psychiatra.
W czasie sesji psychoterapeutycznych terapeuta będzie pracował z pacjentem nad zbudowaniem prawidłowego obrazu własnej osoby, tak żeby obsesja na punkcie trenowania zmniejszała się.
Dietetyk natomiast będzie edukował bigorektyka w temacie właściwego podejścia do zdrowego żywienia.
