Czarny plastik w przyborach kuchennych. Sprawdź, dlaczego lepiej go unikać ❗
Czarny plastik w przyborach kuchennych. Sprawdź, dlaczego lepiej go unikać ❗
Czarny plastik w przyborach kuchennych. Sprawdź, dlaczego lepiej go unikać ❗

Grzyb zajączek - z czym go można pomylić i czy jest trujący?

Grzyb zajączek to gatunek jadalny charakteryzujący się delikatnym smakiem i aromatem. Występuje powszechnie na terenie całej Polski. Znajduje ciekawe zastosowania kulinarne i jest dla człowieka źródłem wielu składników odżywczych. Sprawdź, jak go przygotować.
Koszyk grzybów zebranych w lesie
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Grzyb zajączek to gatunek jadalny charakteryzujący się delikatnym smakiem i aromatem. Występuje powszechnie na terenie całej Polski.
  • Znajduje ciekawe zastosowania kulinarne i jest dla człowieka źródłem wielu składników odżywczych.
  • Występuje w lasach iglastych i liściastych. Można go spotkać także w zaroślach i rzadziej w parkach. Tworzy mikoryzę z różnymi gatunkami drzew. Najczęściej spotykany jest jednak pod dębami.
Spis treści

Jak wygląda grzyb zajączek?

Podgrzybek zajączek (Xerocomus subtomentosus (L.) Quél.) to gatunek należący do rodziny borowikowatych. W Polsce występuje pospolicie.

Grzyb zajączek uznawany jest za jadalny i bardzo popularny wśród grzybiarzy. Występuje w lasach iglastych i liściastych. Można go spotkać także w zaroślach i rzadziej w parkach.

Tworzy mikoryzę z różnymi gatunkami drzew. Najczęściej spotykany jest jednak pod dębami.

Jak wygląda grzyb zajączek? Posiada kapelusz o średnicy od 3 do 10 cm o barwie oliwkowo-brązowej, siwo-brązowej lub żółtobrązowej.

Jest on rozpłaszczony z długo podwiniętym brzegiem. Jego skórka jest matowa, aksamitna lub pilśniowa, popękana podczas suchej pogody.

Zajączek grzyb spodnią stronę kapelusza ma zbudowaną z rurek w kolorze od żółtych do oliwkowo-brązowych. U młodszych osobników nie zmieniają one koloru przy uszkodzeniu.

U starszych mogą nieco ciemnieć. Trzon borowika zajęczego, bo tak też bywa nazywany ten grzyb, może dorastać nawet do 13 cm. Jest smukły, zwężony od dołu, cylindryczny o barwie żółtej, żółto-brązowej lub czerwono-brązowej. Można na nim zaobserwować ciemne pręgi lub siateczkę o wydłużonych oczkach.

Strzępki grzybni tego borowika są białe u nasady trzonu, co jest ważną cechą rozpoznawczą. Jego miąższ ma kolor biały lub kremowy z żółtym odcieniem. Sinieje po uciśnięciu. Grzyb zajączek znany jest również pod innymi nazwami takimi jak: grzyb cynamonowo-brunatny, huba rzeszotnik czy borowik zajęczy.

Z czym można pomylić grzyba zajączka?

Podgrzybek zajączek może być mylony z innymi gatunkami grzybów.

Wprawdzie zazwyczaj dotyczy to postaci jadalnych jednak dla bezpieczeństwa (jeśli brak nam doświadczenia w grzybobraniu) warto zabierać ze sobą na każdą wycieczkę atlas grzybów lub konsultować zbiory z kimś bardziej doświadczonym.

Z czym można, więc pomylić zajączka grzyba? Bardzo podobnym gatunkiem jest suchogrzybek złotopory (inaczej podgrzybek złotopory lub podgrzybek złotawy).

Rożni się od omawianego w tym artykule bohatera bardziej popękanym kapeluszem, czerwonawym odcieniem trzonu oraz jaśniejszymi porami. Także należy do gatunków jadalnych, więc pomyłka w tym zakresie będzie bezpieczna dla naszego zdrowia.

Innym grzybem podobnym do borowika zajęczego jest podgrzybek grubosiatkowaty o żółtych strzępkach grzybni u nasady oraz oliwkowobrązowym kapeluszu. Także nadaje się on do spożycia.

Reklama

Czy grzyby zajączki są jadalne? Właściwości

Wiele osób może zastanawiać się, czy grzyby zajączki są jadalne. Oczywiście odpowiedź na to pytanie jest twierdząca - ten pospolity gatunek nadaje się do spożycia.

Może mieć wiele ciekawych zastosowań kulinarnych. Charakteryzuje go delikatny smak i aromat.

Przez długi czas mylnie sądzono, że grzyby nie odznaczają się żadną wartością odżywczą i stanowią wyłącznie dodatek smakowy do dań. Nic bardziej mylnego. Jadalny zajączek grzyb, podobnie jak inne grzyby leśne, jest źródłem białka oraz węglowodanów.

Proteiny zawarte w tej grupie pokarmów odznaczają się stosunkowo dobrą przyswajalnością. Obecny w grzybach błonnik wpływa korzystnie na pracę przewodu pokarmowego, detoksykuje, obniża stężenie cholesterolu a także odżywia florę bakteryjną jelit.

Podobnie jak inne grzyby jadalne zajączek dostarcza także wielu witamin. Na uwagę szczególnie zasługują tu witaminy z grupy B takie jak B1, B2, B6 oraz witamina C i E. Jest również źródłem składników mineralnych takich jak potas, magnez, wapń, żelazo czy mangan.

Grzyby są także bogate w liczne związki aktywne biologicznie takie jak np. polifenole, które działają antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie.

Podgrzybek zajączek swoje właściwości zawdzięcza, więc składnikom odżywczym, witaminom i składnikom mineralnym, które spożywane w odpowiednich ilościach zapewniają prawidłowe funkcjonowanie organizmowi człowieka.

Reklama

Czy grzyby zajączki można suszyć? Formy przechowywania

Grzyby zaleca się spożywać nie tylko w okresie letnio-jesiennym, ale przez cały rok kalendarzowy. Dzieje się tak ze względu na ich walory smakowe jak i wartości odżywcze.

Najwyższą zawartością makro i mikroelementów odznaczają się świeżo zebrane grzyby. Jednak, jak wiadomo, ich przydatność do spożycia jest stosunkowo krótka. Dlatego też warto poddawać je różnorodnym procesom konserwacji.

Niektórzy zadają sobie pytanie czy grzyby zajączki można suszyć. Niestety nie. Ten grzyb nie nadaje się do suszenia. Można go jednak mrozić.

Proces ten należy poprzedzić dokładnym oczyszczeniem grzybów z piasku i pozostałości runa leśnego. Można to zrobić za pomocą wilgotnej ściereczki i szczoteczki lub opłukując grzyby pod bieżącą wodą. Następnie należy je wysuszyć.

Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"

Pytania do eksperta
Marzena Rojek-Ledwoch
Marzena Rojek-Ledwoch
dietetyk i psychodietetyk
01
Jakie są potencjalne ryzyka spożywania grzyba zajączka?
Grzyby mają tendencję do kumulowania zanieczyszczeń w tym metali ciężkich, dlatego warto unikać zbiorów z gleb znajdujących się w rejonach wysoko uprzemysłowionych lub skażonych w wyniku innych okoliczności. Grzybów leśnych nie powinny także spożywać dzieci poniżej 12 roku życia ze względu na wysokie ryzyko tragicznych konsekwencji zatruć.
02
Jak długo gotować grzyby zajączki?
Grzyby te zazwyczaj gotuje się około 15-30 minut w zależności od wielkości okazów i ich ilości.
03
Czy grzyby zajączki można mrozić?
Tak, grzyby zajączki nadają się do mrożenia. Jest to doskonały sposób konserwacji żywności w tym właśnie grzybów.
04
Czy grzyb zajączek jest polecany w diecie osób dbających o zdrowie?
Tak, grzyb zajączek może być składnikiem uzupełniającym dietę o witaminy, składniki mineralne i inne aktywne biologicznie substancje korzystnie wpływające na zdrowie. Jest także źródłem białka oraz błonnika.
05
Czy diabetycy mogą spożywać grzyby zajączki?
Jak najbardziej tak. Zawarty w nich błonnik będzie korzystnie wpływał na glikemię poposiłkową.

Jeśli mamy do czynienia z większymi okazami można je również pokroić na mniejsze kawałki. Tak przygotowane grzyby można zamrażać.

Warto tutaj wspomnieć, że ten sposób konserwowania żywności wiąże się z najmniejsza stratą wartości odżywczych. Pozwala również zachować dużą część smaku i aromatu produktu.

Świetnym pomysłem są także grzyby zajączki marynowane. Przygotowane w zalewie octowej z różnymi dodatkami pozwolą cieszyć się ich smakiem nie tylko w sezonie, ale i przez cały rok.

Reklama

Przepis z grzybami zajączkami. Co można z nich zrobić?

Grzyby te ceni się za delikatny smak i aromat. Mają w związku z tym, podobnie jak inne gatunki z rodziny borowikowatych, wiele zastosowań kulinarnych. Mogą stanowić samodzielne danie, np. podsmażone na maśle.

Przepisy z grzybami zajączkami można wykorzystywać zarówno na śniadanie i obiad czy kolację. Produkt ten świetnie sprawdzi się jako dodatek do makaronów, ryżu czy kaszy.

Z grzybów zajączków można sporządzić również aromatyczny sos. Nadadzą się również jako składnik zup czy gulaszy.

Co jeszcze można zrobić z grzybów zajączków? Świetnie sprawdzą się jako składnik farszu do pierogów oraz naleśników. Doskonale smakują także pod postacią marynowaną oraz kiszoną. Można ich wtedy używać, jako dodatek do sałatek czy samodzielną przekąskę.

Grzyby te należy przed spożyciem poddać obróbce np. gotując je lub smażąc. Czas gotowania borowików zajączków jest zależny od ich ilości i wielkości okazów. Zazwyczaj wynosi od 15-30 minut.

Podgrzybek zajączek -przepis na marynowane grzyby w sosie pomidorowym

Składniki:

  • podgrzybek zajączek i inne borowiki - 1 kg,
  • cebula - 2 sztuki
  • olej - 1/4 szklanki,,
  • koncentrat pomidorowy - 3 łyżki,
  • ocet - 1/2 szklanki,
  • cukier - 5 łyżek,
  • sól - łyżka,
  • pieprz - 2 szczypty,

Przygotowanie:

Grzyby dokładnie oczyść i opłucz pod bieżącą wodą. Następnie zagotuj je na 5 minut w osolonej wodzie. Po odsączeniu zacznij przygotowywać zalewę mieszając olej, koncentrat, ocet i przyprawy.

Dodaj do niej pokrojoną w piórka cebulę i grzyby. Całość gotuj mieszając przez około 10 minut. Następnie zalewę z grzybami przełóż do wyparzonych wcześniej słoików.

Pasteryzuj je przez ok. 30 minut w 100 stopniach w piekarniku. Odstaw do góry dnem do wystygnięcia.

Czytaj również

Bibliografia

  • Siwulski M., Sobieralski K., Sas-Golak I., Wartość odżywcza i prozdrowotna grzybów, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2014, 1(92),16-28
  • Główny Inspektorat Sanitarny (2018). Wartość odżywcza przydatność kulinarna grzybów. Warszawa: Główny Inspektorat Sanitarny.
  • Rajewska, J., Bałasińska, B., (2004). Związki biologicznie aktywne zawarte w grzybach jadalnych i ich korzystny wpływ na zdrowie. Postępy Hig Med Dosw. (online), 58, 352-357.
  • Sas-Golak, I., Sobieralski, K.., Siwulski, M. i Lisiecka, J. (2011). Skład, wartość odżywcza oraz właściwości zdrowotne grzybów pozyskiwanych ze stanowisk naturalnych. Kosmos, 60 (3-4), 483-490
  • Hennig, B. 1986. Atlas grzybów. Przeł. A. Nespiak. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne
dietetyk i psychodietetyk Marzena Rojek-Ledwoch
Artykuł napisany przez
dietetyk i psychodietetyk Marzena Rojek-Ledwoch
Dietetyczka, specjalistka ds. zdrowia publicznego, wykładowczyni, nauczycielka i przyszła psychodietetyczka. Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Pracuje z pacjentami indywidualnymi od ponad dekady w gabinecie oraz drogą online. Specjalizuje się w opiece nad osobami chorującymi na zaburzenia odżywiania oraz zaburzenia metaboliczne. Pracuje również z pacjentami po operacjach bariatrycznych. Pasjonatka prostej kuchni i zwolenniczka rozsądnych relacji z jedzeniem. Prywatnie fanka jogi i szczęśliwa mama Staszka.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Grzyby
Kozia broda - z czym można pomylić tego grzyba i czy jest trujący?
Grzyb kozia broda rosnący na pniu drzewa
Jak wyglądają smardze, jak odróżnić je od grzybów trujących?
smardz jadalny na polanie
Jak gotować grzyby suszone, do marynowania i na sos? Wskazówki
Grzyby przygotowane do gotowania
Podobne artykuły
Koszyk grzybów zebranych w lesie
Grzyb zajączek - z czym go można pomylić i czy jest trujący?
Grzyb w lesie
Jak szybko rosną grzyby? Czas i warunki wzrostu w lesie
Grzyb maślak rośnie w lesie
Maślaki - jakie są rodzaje i co można z nich zrobić?
Kozak rosnący w lesie
Jak wygląda grzyb kozak i co można z niego przygotować? Przepisy
Kobieta szuka grzybów z psem
Jak szukać grzybów? Pod jakimi drzewami można je znaleźć?

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Czy zauważasz pogorszenie kondycji swoich włosów?
Opakowanie produktu Merz Spezial