Zaburzenia psychiczne mogą być zaraźliwe wśród młodzieży 😦 Dowiedz się więcej!
Zaburzenia psychiczne mogą być zaraźliwe wśród młodzieży 😦 Dowiedz się więcej!
Zaburzenia psychiczne mogą być zaraźliwe wśród młodzieży 😦 Dowiedz się więcej!

Tiamina (witamina B1) - niedobór, występowanie, dawkowanie i działanie

Stres, duże ilości kawy i herbaty, nadużywanie węglowodanów, alkoholu i palenie papierosów – wszystko to sprawia, że w organizmie może pojawić się niedobór tiaminy. Nie wolno go lekceważyć, bo brak witaminy B1 może doprowadzić do skrajnej awitaminozy, czyli choroby Beri-Beri. Dlatego sprawdź jej występowanie, dawkowanie i działanie.
Produkty zawierające witaminę B1
Źródło: 123RF
Spis treści

Tiamina odkryta przez polskiego naukowca Kazimierza Funka w 1912 roku, jako pierwsza na świecie została nazwana witaminą. Biochemik odkrył ją szukając antidotum na chorobę Beri-Beri (skrajna awitaminoza), gdy wyodrębnił tiaminę z otrębów ryżowych najpierw okazało się, że pomaga ona zwalczać  objawy tej choroby, a potem odkryto jej inne właściwości. Okazało się, że witamina B1 odgrywa istotną rolę w przemianie węglowodanów, dzięki niej organizm może je w prawidłowy sposób spalać. 

Dlatego organizm potrzebuje jej więcej, jeśli w diecie jest dużo węglowodanów. Zapotrzebowanie na witaminę B1 wzrasta także u palaczy, alkoholików, osób pijących duże ilości kawy i herbaty, u osób żyjących w ciągłym stresie i cukrzyków, u których poziom witaminy B1 jest czterokrotnie niższy niż u zdrowych osób.

Witamina B1 działanie

Ale witamina B1 nie tylko reguluje proces spalania węglowodanów, uczestniczy także w wielu innych procesach życiowych. Odgrywa ważną rolę w:

  • przemianie tłuszczów
  • reakcjach metabolicznych,
  • procesach enzymatycznych
  • oddychaniu tkankowym
  • funkcjonowaniu układu naczyniowego i pracy serca
  • funkcjonowaniu układu nerwowego
  • funkcjonowaniu układu hormonalnego
  • procesie wzrostu

Witamina B1 sprawia także, że dzięki tiaminie lepiej goją się rany (dlatego jest pomocna w leczeniu owrzodzeń i stopy cukrzycowej), a ból jest mniej odczuwalny.

Reklama

Niedobór witaminy B1

Jeśli przestaniemy dostarczać organizmowi witaminy B1 lub pojawią się problemy z jej wchłanianiem (np. u alkoholików) jej zapasy wyczerpią się w ciągu trzech miesięcy. W grupie osób, u który mogą częściej wystąpić niedobory witaminy B1 są:

  • alkoholicy (ograniczona zdolność do wchłaniania tiaminy)
  • kobiety ciężarne
  • dzieci karmione piersią
  • osoby chore na nerki i dializowane
  • pacjenci karmieni dożylnie
  • osoby na diecie z dużą ilością węglowodanów i zbyt małą ilością tiaminy
  • osoby przyjmujące leki moczopędne

Początkowo mogą pojawiać się problemy ze snem, bóle mięśniowe, spadek masy mięśniowej, obrzęki, gorsze samopoczucie i obniżone ciśnienie krwi. Z czasem może wystąpić niechęć do jedzenia a nawet depresja. W skrajnych sytuacjach dochodzi do zmiany degeneracyjne układu nerwowego (może spowodować zanik osłonki mielinowej), konwulsji, a nawet zgonu.

Klinicznym objawem niedoboru witaminy B1 jest choroba Beri-Beri, która charakteryzuje się:

  • zaburzeniami czucia
  • kołataniem serca
  • obrzękami twarzy i całego ciała
  • zanikami pamięci

Choroba beri-beri może występować w trzech postaciach. Gdy pacjent ma postać suchą zmiany są tak duże, że może dojść do paraliżu ciała, w postaci mokrej pacjenta trawi gorączka, ma zaburzenia rytmu serca i widoczne obrzęki. Ostatnia to odmiana niemowlęca i występuje u dzieci karmionych piersią i może objawiać się gorączką, zaburzeniami pracy serca i kłopotami trawiennymi, czasem na skórze występują również odbarwienia.

Reklama

Nadmiar witaminy B1

Witamina B1 jest rozpuszczalna w wodzie, a jej nadmiar jest wydalany z organizmu wraz z moczem, dlatego tiamina nie kumuluje się w organizmie i bardzo trudno ją przedawkować. Trzeba jednak pamiętać, że witamina B1 jest wrażliwa na wysoką temperaturę, gdy produkty ją zawierające gotowane są w zasadowym środowisku (gdy gotowane są w kwaśnym środowisku rozpad witaminy nie występuje tak szybko).

Długotrwale przyjmowane nadmierne dawki witaminy B1 mogą jedynie wywołać arytmię serca, zawroty głowy i drżenie mięśni.

Reklama

Witamina B1 występowanie

Witaminę B1 dostarczamy organizmowi z większością produktów, które występują w naszej diecie. Głównym źródłem tiaminy są: mięso, warzywa i produkty zbożowe. Ważne, żeby produkty były pełnoziarniste, bo podczas  oczyszczania produktów zbożowych usuwa się zewnętrzne łuski bogate w tiaminę. Właśnie dlatego niedoborem witaminy B1 byli zagrożeni Azjaci, których dieta w znacznej części wykorzystywała biały ryż.

Najwięcej witaminy B1 w 100 gramach produktu występuje w:

  • wieprzowinie
  • surowej szynce
  • wołowinie
  • mięsie kurczaka i indyka
  • kaszy manny
  • pieczywie żytnim
  • orzechach arachidowych i pistacjowych
  • drożdżach
  • warzywach zielonych
  • roślinach strączkowych
  • podrobach (nerki, wątróbka)
  • ostrygach

Przyjmuje się, że odpowiednia dawka witaminy B1 dla zdrowych kobiety to 1,1 mg witaminy dziennie, a dla mężczyzn około 1,3 mg. W sytuacji skrajnych niedoborów lekarz może zdecydować o podaniu witaminy B1 w jej czystej postaci lub jej aktywnej postaci zwanej pirofosforanem tiaminy. Syntetyczne podawanie witaminy w szybki sposób uzupełnia niedobory i usuwa objawy.

Czytaj też:

Joanna Barczykowska-Tchorzewska
Artykuł napisany przez
Joanna Barczykowska-Tchorzewska
Od początku związana z dziennikarstwem medycznym. Autorka licznych wywiadów, artykułów oraz reportaży poświęconych zdrowiu i medycynie. Wyróżniona w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2015 przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia. W latach 2009-2010 związana z Gazetą Wyborczą, od 2010 do 2015 roku odpowiadała za dział zdrowie w serwisach i dzienniku „Polska The Times. Dziennik Łódzki”. Od 2016 roku związana z Medme.pl, jako redaktor naczelna portalu i wiceprezes spółki Pharma Partner.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Witaminy
Kwas foliowy - norma i objawy niedoboru. Na co jest stosowany i który wybrać?
Produkty bogate w kwas foliowe
Niedobór witaminy B - cichy wróg układu nerwowego. Znaczenie, diagnoza i terapia
Witamina B suplementacja
Jaka witamina D3 dla seniora? Postać i dawkowanie
Kobieta przyjmuje witaminę D3 dla seniora
Podobne artykuły
Ręce kobiety trzymające wiele różnych witamin i minerałów, których nie powinno się łączyć.
Jakich witamin i minerałów nie należy ze sobą łączyć, a które można przyjmować razem?
Uśmiechnięta kobieta trzymająca kapsułkę
Niedobór witaminy D3 – jakie są objawy braku witaminy D w organizmie? Poznaj nietypowe symptomy i skutki
Produkty zawierające witaminę B15
Witamina B15 - właściwości. Gdzie kupić kwas pangamowy?
Mio-inozytol
Mio-inozytol – co to jest? Działanie i preparaty
Kobieta pokazująca rozdwajające paznokcie i pękające skórki
Witaminy na łamliwe, rozdwajające paznokcie i pękające skórki

Reklama


Jak odżywić skórę od wewnątrz?
Dowiedz się!