Dla Ciebie, na zdrowie!

Jelito grube - jakie funkcje pełni w organizmie? Poznaj jego budowę

Jelito grube to najdłuższy odcinek przewodu pokarmowego. Jego długość dochodzi do 150 cm. Otacza jamę brzuszną i spełnia szereg ważnych funkcji. Przeczytaj, jakie.
Wizualizacja jelita grubego w układzie pokarmowym
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Jelito grube to bardzo ważna część układu pokarmowego. Jest najdłuższym odcinkiem, który otacza całą jamę brzuszną.
  • Ten odcinek spełnia wiele ważnych funkcji. Wchłania wodę i sole mineralne, zagęszcza masy resztek pokarmowych, bierze udział we wchłanianiu treści pokarmowych, tworzy i wydala kał.
  • Jelito grube wspomaga syntezę witaminy K i witamin z grupy B. To w nim żyje najwięcej bakterii, określanych jako symbiotyczne. Ich zadaniem jest udział w procesie rozkładu białek, procesy fermentacyjne, a także wzmacnianie odporności całego organizmu.
SPRAWDŹ TEŻ: Rak jelita grubego - jakie są objawy i rokowania?
Spis treści

Reklama

Gdzie jest jelito grube?

Jelito grube u człowieka (łac. intestinum crassum) to ostatni odcinek układu pokarmowego. Rozpoczyna się od zastawki krętniczo- kątniczej, która stanowi granicę z jelitem cienkim.

Gdzie jest jelito grube? Jego początek rozpoczyna się wspomnianą wyżej kątnicą w okolicy prawej strony dołu biodrowego. Następnie przemieszcza się wzdłuż prawej ściany jamy brzusznej i dociera do wątroby.

W tym miejscu jelito grube zagina się i przechodzi w poprzecznicę. W dalszej części „idzie” w kierunku śledziony, w okolicy lewego łuku żebrowego. W tym miejscu jelito ponownie się zagina i przechodzi w dół wzdłuż lewej strony jamy brzusznej.

W miejscu lewego dołu biodrowego rozpoczyna się najbardziej kręty odcinek jelita, który przechodzi w odbytnicę wzdłuż kości krzyżowej. Odbyt jest ostatnim odcinkiem jelita grubego.

Położenie jelita grubego jest dwojakie:

  • część segmentów położona jest zaotrzewnowo i przylega do jamy brzusznej,
  • część segmentów położona jest wewnątrzotrzewnowo, a to oznacza, że te elementy są swobodnie zawieszone w jamie brzusznej.

Długość jelita grubego

Ile metrów ma jelito grube? Ten końcowy odcinek przewodu pokarmowego ma ok. 130 – 150 cm. Długość jelita grubego u człowieka powoduje, iż otacza ono jamę brzuszną dookoła. Jest znacznie szersze od jelita cienkiego i w stanie maksymalnego rozkurczu może osiągać średnicę nawet do 8 cm.

Długość jelita grubego uwarunkowuje jego budowę i położenie – jelito zakręca i zmienia często swoje położenie. Jakiekolwiek ruchy, który są odczuwalne po prawej lub lewej stronie brzucha odzwierciedlają to, co dzieje się w brzuchu (na przykład przemieszczanie pokarmu lub przesuwające się gazy).

Reklama

Budowa jelita grubego

Oto schemat budowy jelita grubego:

  • kątnica – znajduje się w okolicy prawego dołu biodrowego, przechodzi wzdłuż prawej strony jamy brzusznej. To najgrubsza część jelita, od której odchodzi wyrostek robaczkowy,
  • okrężnica – część, która biegnie w kierunku wątroby. Odpowiada za zagęszczanie treści jelitowej. W tym miejscu formowany jest kał. Okrężnica składa się z trzech odcinków jelita: wstępnicy, poprzecznicy i zstępnicy,
  • esica – zlokalizowana w okolicy kości krzyżowej. Jest najbardziej krętym odcinkiem jelita,
  • odbytnica – ostatni odcinek, który odpowiada za oddawanie stolca.

Odcinki jelita grubego to także trzy warstwy - otrzewna (najbardziej zewnętrzna), mięśniówka gładka (warstwa środkowa), błona śluzowa (warstwa wewnętrzna). 

Funkcje jelita grubego

Jaką funkcje pełni jelito grube? To bardzo ważny element układu pokarmowego. Spełnia wiele ról w organizmie, przede wszystkim trawienną, odpornościową i ochronną.

Najważniejsze funkcje jelita grubego to:

  • wchłania wodę i sole mineralne,
  • zagęszcza masy resztek pokarmowych,
  • bierze udział we wchłanianiu treści pokarmowych,
  • tworzy i wydala kał,
  • uczestniczy w syntezie białek za pośrednictwem mikroflory jelitowej,
  • wspomaga syntezę witaminy K i witamin z grupy B,
  • przesuwa kał w stronę odbytnicy dzięki wydzielanemu śluzowi,
  • utrudnia rozwój patogennej florze bakteryjnej,
  • wchłania wszystkie cenne składniki z treści pokarmowych,
  • przetwarza bezużyteczne resztki pokarmowe i znajdujące się tam bakterie.

Reklama

Bakterie w jelicie grubym

Najwięcej bakterii żyje w jelicie grubym. To bardzo duża flora bakteryjna, której zadaniem jest udział w procesie rozkładu białek, procesy fermentacyjne, synteza witamin z grupy B i witaminy K. Dzięki bakteriom w jelicie grubym resztki pokarmowe zostają sfermentowane, powstaje z nich żel, który zmiękcza stolec i ułatwia jego przejście do odbytu.

Najliczniejszą grupą są bakterie beztlenowe, drugą grupą są bakterie tlenowe. Z wiekiem zwiększa się różnorodność flory bakteryjnej. Zdrowe osoby posiadają z reguły stabilny skład flory. Do zaburzeń dochodzi przy chorobach, zaburzeniach hormonalnych, podczas stresu czy przyjmowania określonych leków.

Właściwy skład flory bakteryjnej jelit zapewnia prawidłowe działanie układu odpornościowego. „Przyjazne” bakterie zasiedlają jelito grube i jednocześnie zapobiegają rozmnażaniu się „złych” bakterii.

U ludzi zdrowych znajdują się bakterie symbiotyczne w jelicie grubym. Licznie zasiedlają jelito, odżywiają się niestrawionymi resztkami pokarmowymi i tworzą wiele wartościowych składników.

Jakie witaminy wytwarzają bakterie żyjące w jelicie grubym? Przede wszystkim witaminę K i witaminy z grupy B. Bakterie jednocześnie wiążą substancje toksyczne i działają wzmacniająco na układ odpornościowy.

Choroby jelita grubego

Wszelkie dysfunkcje jelita grubego, takie jak gazy jelitowe, zaparcia, wzdęcia czy biegunki powinny być zawsze szczegółowo zdiagnozowane. Diagnostyka chorób jelita grubego opiera się o szczegółowy wywiad.

Choroby jelita grubego są dość częste, w przeciwieństwie do schorzeń jelita cienkiego. 

Do najczęściej występujących należą:

  • uchyłki okrężnicy,
  • żylaki odbytu,
  • niedrożność,
  • zapalenie wyrostka robaczkowego,
  • zespół jelita drażliwego,
  • polipy,
  • nowotwory,
  • wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
  • rzekomobłoniaste zapalenie jelit,
  • choroba Leśniowskiego-Crohna,
  • hemoroidy.

Więcej o chorobach jeli dowiesz się tutaj.

Do objawów chorób jelita grubego należą biegunki, bóle brzucha, zaparcia, gorączka. Niektóre z tych objawów pacjenci nie kojarzą z chorymi jelitami. Najlepszą ocenę budowy jelita umożliwia kolonoskopia.

To badanie obrazowe, które polega na wprowadzeniu elastycznego przewodu zakończonego kamerą przez odbyt. Leczenie chorego jelita grubego ma formę farmakoterapii lub działań chirurgicznych.

 

Czytaj również

Bibliografia

  • T. Powrózek „Fizjologia przewodu pokarmowego”, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
  • D. Marczuk-Krynicka „Fizjologia układu pokarmowego”
  • B. Gołąb B „Podstawy anatomii człowieka”, Wydawnictwo PZWL, 2012
Jolanta Woźniak
Artykuł napisany przez
Jolanta Woźniak
Absolwentka Prawa na Uniwersytecie Łódzkim. Pierwsze doświadczenie zawodowe zdobywała, jako pracownik Działu Penitencjarnego i Organizacyjno-Prawnego w Areszcie Śledczym w Łodzi. Od 2004 roku Zastępca Prezesa i Członek Zarządu w Miejskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Od kilku lat copywriterka, głównie w tematyce prawnej, ale i medycznej i parentingowej. Prywatnie miłośniczka dobrego kina.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Zdrowie
Przeczytaj artykuł
Bóle brzucha – rodzaje bólu brzucha. Po jedzeniu
Pacjent z bólem brzucha
Przeczytaj artykuł
Jelitówka - jakie są objawy, jak leczyć i co jeść?
Przeczytaj artykuł
Ból brzucha u dzieci – co na ból brzucha u dziecka?
Dziecko z bolącym brzuchem
Podobne artykuły
Kobietę boli brzuch po jedzeniu
Ból brzucha po jedzeniu – skąd się bierze i jak go leczyć?
Picie alkoholu powodujące ból brzucha
Ból brzucha po alkoholu - sposoby leczenia. Co robić?
Dziecko z biegunką
Saccharomyces boulardii - na co pomagają i jak stosować?
Wizualizacja zespołu Gardnera w jelitach
Zespół Gardnera - objawy i przyczyny. Jakie leczenie?
Może to Cię zainteresuje
Sproszkowana chlorella
Chlorella - właściwości i działanie. Z czym nie łączyć?
Antyoksydanty
Wolne rodniki - powstawanie i skutki. Jak się ich pozbyć?
Olej lniany na drewnianej desce z ziarnami siemienia lnianego
Olej lniany - właściwości i skutki uboczne. Na co pomaga?
Korzeń żeń-szenia na wiklinowym półmisku
Żeń-szeń - jakie ma właściwości i na co pomaga? Działanie

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Jakie objawy alergii są dla Ciebie najbardziej uciążliwe?