Reklama
Szczepienia obowiązkowe w Polsce
Polska jest jednym z tych krajów europejskich, w których obowiązują szczepienia obowiązkowe dzieci.
Rozwiązanie to nie jest jednak w Europie powszechne, mimo daleko idącej unifikacji prawodawstwa UE, akurat w tej materii dostrzec można duże różnice. W wielu wysoko rozwiniętych państwach nie ma szczepień obowiązkowych – fakt ten z lubością podkreślają aktywiści ruchów anty-szczepionkowych, zwracając uwagę na swoisty element przymusu dotyczącego sfery zdrowotnej obywateli, który zawarty jest w mechanizmie szczepień obowiązkowych.
Tyle, że jest to zbyt daleko idące uproszczenie – pomija się w krytyce szczepień obowiązkowych różnice dotyczące mentalności poszczególnych społeczeństw i faktyczny, bardzo wysoki odsetek osób szczepiących swoje dzieci w krajach zachodnich, nawet mimo braku takiego obowiązku.
Przyjrzyjmy się teraz, jak w szczegółach wygląda kwestia szczepień obowiązkowych w Polsce oraz w Europie, na koniec wspomnimy też o szczepieniach, które muszą przejść turyści wybierający się do krajów egzotycznych.
Reklama
Szczepienia obowiązkowe w Polsce
Szczepienia obowiązkowe w Polsce wpisane są do tak zwanego kalendarza szczepień, czyli programu szczepień ochronnych, ustalanego na dany rok przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Szczepienia obowiązkowe są darmowe, chyba że ktoś woli skorzystać z płatnych ale mniej uciążliwych szczepionek skojarzonych 5w1 lub 6w1. Realizowany do 19. roku życia program szczepień obowiązkowych zakłada ochronę przed następującymi chorobami:
- wirusowe zapalenie wątroby typu B,
- gruźlica,
- błonica, tężec, krztusiec (szczepionka skojarzona DTP),
- pneumokoki,
- Haemophilus influenzae typu B,
- polio,
- odra, świnka, różyczka (szczepionka skojarzona MMR).
Szczepienia obowiązkowe w Polsce obejmują 11 chorób. W 2017 roku katalog szczepień obowiązkowych został poszerzony o szczepionkę przeciw pneumokokom.
Na polskim rynku dostępne są dwa rodzaje szczepionek przeciw pneumokokom:
- szczepionki skoniugowane,
- szczepionki polisacharydowe.
Z czego szczepionki skoniugowane dzielą się dalej na dziesięciowalentne (PCV-10) i trzynastowalentne (PCV-13).
Skoniugowane szczepionki przeciw pneumokokom zawierają oczyszczone polisacharydy otoczkowe pochodzące odpowiednio z 10 lub 13 serotypów pneumokoków, połączone (skoniugowane) z nośnikiem białkowym. Antygeny szczepionkowe pochodzą z serotypów bakterii najczęściej odpowiedzialnych za zakażenia u najmłodszych dzieci. Ten typ szczepionki pneumokokowej wykazuje skuteczność już u dzieci, które ukończyły 6. tydzień życia. Skoniugowane szczepionki pneumokokowe podaje się w celu uodpornienia organizmu na inwazyjną chorobę pneumokokową, pneumokokowe zapalenie płuc oraz pneumokokowe zapalenie ucha środkowego. Dodatkowo szczepionki skoniugowane przyczyniają się do pobudzenia pamięci immunologicznej oraz zwiększenia odporności zbiorowej dzięki redukcji nosicielstwa i transmisji bakterii pneumokoka. Preparaty te w znacznym stopniu ograniczają udział w zakażeniach szczepów pneumokoków opornych na terapię antybiotykową.
Na rynku dostępne są dwie szczepionki skoniugowane przeciw pneumokokom:
• szczepionka dziesięciowalentna (PCV-10), w której skład wchodzą polisacharydy otoczkowe następujących serotypów pneumokoków: 1, 4, 5, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19F i 23F. Szczepionka PCV-10 dedykowana jest dzieciom od 6. tygodnia do 5. roku życia. Dodatkowo serotyp szczepionkowy 19F zapewnia krzyżową ochronę przeciw serotypowi 19A.
• szczepionka trzynastowalentna (PCV-13), która zawiera w składzie polisacharydy otoczkowe następujących serotypów pneumokoków: 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F i 23F. Szczepionka ta jest przeznaczona dla dzieci od 6. tygodnia życia, nastolatków i dorosłych.
W 2019 roku obowiązkowe szczepienia przeciw pneumokokom dla dzieci są realizowane szczepionką skoniugowaną dziesięciowalentną PCV-10 (schemat 2+1). Szczepienie dzieci urodzonych przedwcześnie, poniżej 37. tygodnia ciąży, również jest wykonywane tym samym preparatem PCV-10 (schemat 3+1). Natomiast wcześniaki urodzone poniżej 27. tygodnia ciąży, są szczepione szczepionką skoniugowaną PCV-13.
Warto zaznaczyć, że rodzice mogą dopłacić do szczepionki jeśli wybiorą wersję szczepionki, która nie jest refundowana przez Ministerstwo Zdrowia.
Uwaga: szczepionki przeciw poszczególnym schorzeniom przyjmuje się kilkukrotnie.
Reklama
Odmowa szczepienia obowiązkowego
Zlekceważenie obowiązku zaszczepienia dzieci naraża rodziców na sankcje finansowe, które mogą być niezwykle dotkliwe. W sytuacji, gdy dziecko nie pojawi się we właściwej placówce opieki zdrowotnej na jedno ze szczepień obowiązkowych, przychodnia informuje o tym fakcie Sanepid. Stąd rodzice otrzymują wezwanie do zaszczepienia dziecka. Jeśli nie przyniesie to skutku, sprawa trafia do urzędu wojewódzkiego. Organ ten może nałożyć karę w wysokości do 10 tysięcy złotych. Jeśli mimo tego rodzic w dalszym ciągu będzie ignorował obowiązek szczepień, któremu podlegają dzieci, kara może być nałożona ponownie – w sumie aż 5 razy. Łączny wymiar sankcji może więc sięgnąć 50 tysięcy złotych.
Reklama
Szczepienia obowiązkowe w Europie
Podobnie jak w Polsce, szczepienia obowiązkowe wprowadzono m.in. we Francji – katalog chorób, przeciw którym należy się zaszczepić obowiązkowo, został właśnie rozszerzony z 3 do 11. Bez zaświadczenia o szczepieniach, dziecko nie zostanie przyjęte do szkoły.
Szczepienia obowiązkowe wprowadziły także m.in. Włochy (12 chorób) i Czechy (6 chorób przed przyjęciem do przedszkola)
Szczepień obowiązkowych nie ma natomiast w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Finlandii czy Belgii. Należy jednak podkreślić, że w krajach tych na zasadzie dobrowolności i tak szczepiona jest większość dzieci, co jest kwestią wysoko wykształconej kultury prozdrowotnej. Inaczej rzecz wygląda w Rumunii, gdzie szczepień obowiązkowych również nie ma i gdzie świadomość społeczna nie jest na najwyższym poziomie – w kraju tym dochodzi do licznych zachorować na potencjalnie śmiertelną odrę, chorobę, którą w większości krajów udało się praktycznie wyeliminować właśnie dzięki szczepionkom.
Reklama
Szczepienia obowiązkowe: Kenia, Tajlandia, Chiny
Wielu podróżnych wybierających się do krajów egzotycznych słyszy o szczepieniach obowiązkowych. Po dokładnym zgłębieniu tematu okazuje się, że w większości przypadków bynajmniej szczepienia nie są obowiązkowe, a jedynie usilnie zalecane – dotyczy to zarówno chorób spotykanych w Polsce i objętych programem szczepień obowiązkowych w naszym kraju (np. wirusowe zapalenie wątroby), ale też chorób egzotycznych, takich jak malaria czy cholera. Tego typu zasady obowiązują w państwach takich jak Kenia, Tajlandia, Chiny czy Dominikana. W przypadku Gambii szczepienie obowiązkowe, które należy wykonać 10 dni przed wylotem, ma chronić przed żółtą febrą.
Reklama
