Różyczka to wirusowa choroba zakaźna, występująca najczęściej u dzieci. Wywołuje ją Rubivirus, który atakuje tylko ludzi, można więc zakazić się różyczką tylko od drugiego człowieka. Ma dwie zasadnicze postacie: prenatalną i postnatalną, które różnią się od siebie przebiegiem i objawami.
Reklama
Różyczka u dzieci - przyczyny
Przyczyną różyczki jest zakażenie wirusem różyczki. Wirus ten szerzy się:
- drogą kropelkową,
- przez kontakt bezpośredni z chorym człowiekiem,
- drogą krwiopochodną (przez łożysko),
co oznacza, że istnieje niebezpieczeństwo zakażenia płodu. Wirus występuje we krwi, w moczu, w kale i w śluzie nosa i gardła.
Na zachorowanie na różyczkę narażone są wszystkie osoby podatne, tzn.:
- osoby nieszczepione,
- osoby z obniżoną odpornością.
Co oczywiste, ryzyko zachorowania zwiększa obecność chorej osoby w otoczeniu.
Różyczka u dzieci - rodzaje
- Różyczka prenatalna występuje u dzieci, które uległy zakażeniu wewnątrzmacicznemu, przezłożyskowo, od matki. Ponieważ w tym okresie płód jest bardzo wrażliwy na wszelkie czynniki mogące zaburzyć jego rozwój, zdarzają się w wyniku takiego zakażenia wady wrodzone u dzieci.
- Różyczka postnatalna to niezbyt ciężka choroba zakaźna, której charakterystyczna cechą jest wysypka i bolesne powiększenie węzłów chłonnych
Reklama
Różyczka u dzieci - objawy
25–50% zakażeń różyczką przebiega bezobjawowo. Pozostawia ono za sobą ślad w postaci odpowiednich przeciwciał przeciw wirusowi, potwierdzających zakażenie w badaniach serologicznych.
Przebieg różyczki postnatalnej jest na ogół lekki. Jej objawami są:
- ogólne złe samopoczucie,
- niska gorączka,
- bóle mięśniowe
- bolesne powiększenie węzłów chłonnych, przede wszystkim karkowych
- wysypka - jest to wysypka drobnoplamista o zabarwieniu delikatnie różowawym, pojawia się najpierw na twarzy, potem obejmuje całe ciało. Ustępuje bez pozostawiania blizn czy przebarwień.
Dziecko może zgłaszać bolesność karku – wynika to z bolesnego powiększenia się węzłów chłonnych tej okolicy. Węzły te są twarde i bolesne. W przebiegu różyczki może wystąpić również powiększenie śledziony, jest ono jednak niezbyt częste.
Różyczka u dzieci - powikłania
Powikłaniami, występującymi rzadko są:
- obniżenie liczby płytek krwi,
- zapalenie stawów,
- zapalenie mózgu.
Reklama
Różyczka prenatalna a płód
Różyczka prenatalna jest niebezpieczna dla płodu. Największe ryzyko uszkodzenia płod występuje w pierwszym trymestrze ciąży. Wirus różyczki powoduje liczne i ciężkie uszkodzenia u dzieci, np.:
- wady mózgu,
- wady oczu,
- głuchotę,
- wady serca,
- upośledza rozwój psychoruchowy.
Konstelację wad wrodzonych u dzieci spowodowanych zakażeniem wirusem różyczki, obejmującą wady:
- oczu,
- mózgu,
- serca,
- głuchoty,
- upośledzenia psychoruchowego,
- zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, z
- zapalenia wątroby, zapalenia nerek,
- upośledzenia krzepnięcia krwi i wysypki skórnej - nazywa się je zespołem Gregga.
Różyczka u dzieci - diagnostyka
Różyczka najbardziej zakaźna jest na tydzień przed pojawieniem się wysypki, a jej okres wylęgania to 14-21 dni, co utrudnia przeciwdziałanie szerzeniu się zakażenia wśród ludzi. Wirus jest wydaelany z moczem i kałem przez dziecko z różyczką wrodzoną nawet przez 1,5 roku. Rozpoznaniem i leczeniem najczęściej zajmuje się lekarz pierwszego kontaktu, pediatra i ginekolog-położnik.
Przed wizytą ważne jest dokładne określenie:
- gdzie wysypka zaczęła się pojawiać,
- czy w otoczeniu pacjenta jest już jakaś osoba chora na różyczkę,
- czy pacjent był szczepiony przeciw różyczce lub ją przechodził wcześniej.
Ze względu na niebezpieczeństwo wystąpienia licznych i ciężkich wad wrodzonych u dziecka zakażonego wirusem różyczki w trakcie ciąży, wiedza o przebyciu choroby lub szczepieniu jest ważna dla kobiet planujących ciążę.
Zwykle rozpoznanie stawia się na podstawie wywiadu i objawów zgłaszanych przez pacjenta. Jednak w przypadkach ciężkiego przebiegu z koniecznością leczenia szpitalnego, kobiet planujących ciążę lub w ciąży bada się poziom przeciwciał przeciwko wirusowi. Można go oznaczać we krwi, moczu, kale i płynie mózgowo-rdzeniowym.
Różyczka u dzieci - leczenie i zapobieganie
W przypadkach postnatalnych leczenie jest objawowe, tzn. stosuje się środki, aby walczyć z objawami choroby, a nie przyczyną – wirusem, np. leki przeciwgorączkowe.
Na szczęście różyczka nie trwa długo - osobę chorą izoluje się przez 7 dni od pojawienia się wysypki na skórze. Osób kontaktujących się z chorym się nie izoluje.
Aby zapobiegać zachorowaniom stosuje się szczepienia przeciw różyczce, podawanej razem ze szczepionką przeciw odrze i śwince w 13-14 miesiącu życia, a potem, zgodnie z aktualnym Programem szczepień ochronnych w 6 roku życia Gdy dziewczynka nie była w tym czasie szczepiona, należy ją zaszczepić w 14. roku życia.
