Zaburzenia psychiczne mogą być zaraźliwe wśród młodzieży 😦 Dowiedz się więcej!
Zaburzenia psychiczne mogą być zaraźliwe wśród młodzieży 😦 Dowiedz się więcej!
Zaburzenia psychiczne mogą być zaraźliwe wśród młodzieży 😦 Dowiedz się więcej!

Rana szarpana – jak wygląda? Kiedy można uzyskać odszkodowanie?

Do często pojawiających się podczas pracy urazów należy rana szarpana. Obfite krwawienie, nieregularne brzegi i ryzyko związane z utratą kończyn – to tylko niektóre jej cechy charakterystyczne. Dowiedz się więcej o ranie szarpanej.
Szczekający owczarek niemiecki
Źródło: 123RF
Spis treści

Reklama

Czym jest i jak powstaje rana szarpana?

Ranę szarpaną można zaliczyć do ran mechanicznych. Jest to przykład także rany pourazowej, np. po ugryzieniu psa. Nieregularne brzegi i powstanie w wyniku styczności powierzchni ciała z zakrzywionym narzędziem o tępej lub kanciastej krawędzi – to cechy rany szarpanej.

W klasyfikacji ICD 10 nie umieszczono rany szarpanej. Obecne są jednak inne typy ran, które mogą choć częściowo wpisywać się w jej obraz, np. rana otwarta.

Rodzaje rany szarpanej

Warto wskazać, że rana szarpana może powstać w wyniku posługiwania się piłą mechaniczną. Często rana pojawia się po pile spalinowej i pozostawienie jej bez interwencji chirurga może wiązać się z pojawieniem się szpecącej blizny.

Tak jak wskazuje definicja rany szarpanej przedstawiona na początku tekstu, taka rana może być wynikiem działania zakrzywionego narzędzia, np. haka.

Pamiętaj, że Twój uraz nie musi być czystą raną szarpaną, ponieważ może dodatkowo może wykazywać cechy:

Takie połączenia to zazwyczaj wynik wypadków.

Reklama

Pierwsza pomoc przy ranie szarpanej

W konsekwencji działania ostrego, zakrzywionego narzędzia powstaje rana szarpana. Do uszkodzenia skóry może dojść np. w wyniku zahaczenia albo nieprawidłowego korzystania z piły tarczowej.

Tego rodzaju rany wiążą się z uszkodzeniem naczyń krwionośnych, dlatego mogą mocno krwawić. W takiej sytuacji pierwsza pomoc przy ranie szarpanej polega na ograniczeniu krwotoku oraz zabezpieczeniu rany przed zabrudzeniem.

Jeżeli rana szarpana jest mała i można opatrzyć ją w warunkach domowych, nie trzeba jechać do szpitala. Z pomocy medycznej należy jednak skorzystać wówczas, gdy:

  • rana jest silnie zabrudzona i znajdują się w niej wbite elementy oraz ciała obce;
  • towarzyszy jej złamanie;
  • jest rozległa;
  • wywołuje duży krwotok;
  • jest głęboka, co kwalifikuje ją do zszycia.

Niezależnie jednak od tego, czy konieczne będzie udanie się do szpitala, musisz znać podstawy udzielania pierwszej pomocy przy rany szarpanej. Przede wszystkim koniecznie zadbaj o swoje bezpieczeństwo. Przed przystąpieniem do działań ratunkowych, załóż rękawiczki jednorazowe. W ten sposób uchronisz się przed zakażeniem.

W przypadku drobnego skaleczenia, uraz wystarczy przepłukać roztworem z soli fizjologicznej albo pod bieżącą wodą. Ranę można spryskać środkami antyseptycznymi, by ją zdezynfekować. Opatrzenie rany powinno opierać się na przyłożeniu jałowej gazy, a następnie zabandażowaniu miejsca skaleczenia.

Jeżeli rana szarpana jest większa, najprawdopodobniej może obficie krwawić. W takiej sytuacji udaj się po specjalistyczną pomoc. Takich ran nie polewaj wodą, zabezpiecz je jedynie jałowym opatrunkiem.

Gdy zauważysz, że w ranie znajduje się w ciało obce, nie usuwaj go. Pełni ono funkcję korka blokującego krwotok.

Głębokie rany wymagają założenia szwów. Często niezbędne jest też podanie surowicy przeciw tężcowi.

Reklama

Jak leczyć ranę szarpaną?

Gdy rana szarpana jest odpowiednio zabezpieczona można podjąć się jej leczenia. Jak leczyć ranę szarpaną, by przyspieszyć proces zdrowienia?

Przede wszystkim możesz stosować specjalne środki, które przyspieszają regenerację tkanek. Dobrze postawić na maści na rany, które wykazują działanie bakteriobójcze.

W procesie regeneracji sprawdzą się plastry silikonowe albo hydrokoloidowe, które z jednej strony pozwalają ranie “oddychać”, a z drugiej stwarzają odpowiednie warunki do tego, by się zagoiła.

Reklama

Proces gojenia się rany szarpanej

To, jaki będzie czas gojenia rany szarpanej, zależy nie tylko od jej rozległości i głębokości, ale również indywidualnych cech organizmu.

Innym istotnym czynnikiem mającym wpływ na to, ile goi się rana szarpana, jest kwestia zszycia rany. Rana szarpana zabezpieczona szwami goi się w ciągu 6-8 dni. Gojenie czystej, zszytej rany szarpanej następuje przez tzw. rychłozrost.

Innym typem gojenia jest tzw. gojenie przez ziarninowanie – zwykle dotyczy ran, które nie są zszyte, a niekiedy zabrudzone. Nie należy dopuścić do zabrudzenia rany, gdyż w ten sposób może wdać się zakażenie.

Jeżeli zauważysz, że rana zaczyna Cię swędzieć, to oznacza, że się goi. Skóra podczas gojenia wysyła sygnały do mózgu, co jest odbierane jako swędzenie. Na skórze pojawia się też histamina, która także wywołuje takie wrażenia.

Proces pielęgnowania rany szarpanej powinien opierać się na jej dezynfekcji oraz zmianie opatrunków zgodnie z wytycznymi lekarskimi. Jeżeli odczuwasz ból, możesz korzystać ze środków przeciwbólowych, np. w formie żelu, który nałożysz na ranę.

Nie zapomnij też, by zadbać o bliznę po ranie szarpanej. Aby ją zmniejszyć stosuj kremy na blizny z dodatkiem heparyny, a także specjalne plastry.

Reklama

Rana szarpana palca

To, czy rana szarpana palca jest niebezpieczna, tak naprawdę zależy od rozległości urazu. W niektórych przypadkach rana jest powierzchowna, a w innych głęboka.

Zazwyczaj proces gojenia rany szarpanej palca jest wydłużony. Oddziałuje to również na kwestie związane z charakterem uszczerbku, jakiego doznałeś. Rana szarpana może wiązać się z uszkodzeniem nerwów.

Każda rana szarpana ręki czasowo wyłącza poszkodowanego z normalnego funkcjonowania. Dopóki rana się nie zagoi będzie on odczuwał dyskomfort związany z jej obecnością podczas wykonywania dłońmi różnych obowiązków.

Szczególnie uciążliwa okazuje się rana szarpana kciuka, która może sprawiać trudności w trzymaniu przedmiotów w ręku.

Rana szarpana opuszka palca po prostu jest bolesna i czasem, by sobie z nią poradzić trzeba skorzystać z preparatów przeciwbólowych.

Reklama

Rana szarpana innych części ciała

Wymienić można różne miejsca występowania rany szarpanej – są to:

  • nogi, w tym rana szarpana kolana,
  • szyja,
  • ramię,
  • twarz, w tym rana szarpana ust.

W zasadzie każda rana szarpana – ze względu na to – że jest to uraz zwykle głęboko wnikający w tkanki, niesie za sobą ryzyko uszkodzenia naczyń krwionośnych, tętnic i w konsekwencji nadmiernego krwotoku.

W przypadku uszkodzenia ważnych żył np. na szyi czy na ramionach, może dojść nawet do śmierci. Rana szarpana na twarzy może nie tylko stanowić zagrożenie dla życia, ale w mniej poważnych sytuacjach pozostawiać widoczną bliznę, czyli szpecącą pamiątkę po wypadku. Niektóre rany szarpane mogą wywołać uszkodzenie ścięgien, stawów czy kości.

Szczególnie niebezpiecznym rodzajem rany szarpanej jest uraz twarzoczaszki w wyniku kontaktu z urządzeniem wirującym. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez H. Woytoń-Górawską i innych autorów w publikacji “Urazy twarzoczaszki powstałe podczas pracy z narzędziami wirującymi – opis dwóch przypadków” na łamach “Ostrego Dyżuru”, urazy zadane piłą obserwowano u zaledwie 3,2 proc. chorych leczonych z powodu urazów.

Powikłania po ranie szarpanej

Niestety, wystąpienie rany szarpanej wiąże się z szeregiem powikłań. Rana szarpana może wywołać:

  • utratę tkanek i części kończyn – np. utratę palca pod wpływem działania piły tarczowej;
  • zakażenie w obrębie urazu;
  • martwicę tkanek – pojawia się zwykle po zszyciu jako efekt urazu tkanek miękkich;
  • utratę sprawności – to bezpośrednia konsekwencja uszkodzenia ciała wywołanego raną szarpaną. Nierzadko można spotkać się z trwałym uszczerbkiem na zdrowiu, gdy np. pacjent traci palec;
  • śmierć – rana szarpana w niektórych przypadkach wiąże się nie tylko z poważnym uszczerbkiem zdrowotnym, ale również z ryzykiem śmierci, np. gdy uszkodzeniu uległa twarz lub tętnice czy inne newralgiczne części ciała.

Odszkodowanie przy ranie szarpanej

Zacznijmy od tego, że odszkodowanie z ZUS za ranę szarpaną przysługuje wówczas, gdy do wypadku doszło w trakcie pracy lub w wyniku choroby zawodowej. Lekarz orzecznik to osoba odpowiedzialna za ustalenie, czy doszło do stałego albo długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

Stałym uszczerbkiem na zdrowiu jest taki uszczerbek, który nie rokuje poprawy, np. utrata kciuka w wyniku rany szarpanej palca. Wówczas odszkodowanie jest ustalane na podstawie tego, jak duży to jest uszczerbek.

Następnie na podstawie rozległości uszkodzenia rany określa procent uszczerbku na zdrowiu. Jednorazowo można otrzymać odszkodowanie, które wynosi 20 procent wartości przeciętnego wynagrodzenia za każdy 1 procent uszczerbku na zdrowiu.

Czytaj również

Bibliografia

  • Dr n. biol. G. Ziółkowski, mgr B. Ochocka i inni, Pielęgnacja skóry i rany, Zeszyt VII, Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Epidemiologicznych, Katowice 2011, https://pspe.pl/wp-content/uploads/2017/04/Zeszyt_VII.pdf, [dostęp: 02.08.2022].
  • Lek. P. Wierzbicka, Rany i ich leczenie, CM UJ Kraków, https://chirurgia3.cm-uj.krakow.pl/cm/uploads/2021/10/Rany-i-ich-leczenie.pdf, [dostęp: 02.08.2022].
  • G. Szczęsny, Replantacja i rewaskularyzacja kciuka w praktyce ostrego dyżuru chirurgii urazowo-ortopedycznej – opis 2 przypadków, Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska, 76(2), 110-114, 2011, https://www.researchgate.net/profile/Grzegorz-Szczesny/publication/51583006_Replantation_and_revascularization_of_the_thumb_in_musculoskeletal_trauma_center--presentation_of_2_cases/links/5939c9c1aca272bcd1da17ec/Replantation-and-revascularization-of-the-thumb-in-musculoskeletal-trauma-center--presentation-of-2-cases.pdf, [dostęp: 02.08.2022].
  • H. Woytoń-Górawska i inni, Urazy twarzoczaszki powstałe podczas pracy z narzędziami wirującymi – opis dwóch przypadków, Ostry Dyżur 2014, tom 7, numer 1, s. 33-36, http://ostry-dyzur.net/wp-content/uploads/2015/11/33-36.pdf, [dostęp: 02.08.2022].
Katarzyna Augustyniak-Woźnica - dziennikarka wyróżniona w konkursie Kryształowe Pióra 2024
Artykuł napisany przez
Katarzyna Augustyniak-Woźnica - dziennikarka wyróżniona w konkursie Kryształowe Pióra 2024
Dziennikarka, przyszła prawniczka. Autorka wielu publikacji o tematyce społeczno-kulturalnej, marketingowej, prawniczej, kulinarnej, medycznej i dziecięcej. Absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej na Uniwersytecie Jagiellońskim i studentka prawa na Uniwersytecie Opolskim. Prywatnie opiekunka kotki Kici.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Rany i skaleczenia
Rana cięta – jak wygląda? Kiedy szyć i jak ją szybko zagoić?
Opatrywanie rady ciętej
Zmiana opatrunku po operacji i po szyciu. Jak zakładać i zmieniać opatrunek?
Wymiana opatrunku na ranie
Rana postrzałowa - rodzaje. Jak postępować?
Blizna po ranie postrzałowej
Podobne artykuły
Opatrywanie rany
Domowe sposoby na rany - jak przyspieszyć proces gojenia? Leczenie różnych rodzajów ran
Dziecko z blizną na czole
Co stosować na blizny u dzieci? Maści i inne preparaty
Kobieta z obandażowaną dłonią na której ma zakażoną ranę
Zakażenie rany - objawy i rodzaje. Jak wygląda i jak leczyć?
Opatrywanie rany
Gojenie rany - jak długo trwa i jak można przyspieszyć ten proces?

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Jakie funkcje Twojego CGM są dla Ciebie najważniejsze?
Touchcare CGM