Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗

Rana cięta – jak wygląda? Kiedy szyć i jak ją szybko zagoić?

Rana cięta to rodzaj rany powstały w wyniku skaleczenia albo przecięcia skóry ostrym narzędziem, np. podczas operacji. Jej skutkiem jest obfite krwawienie, a także blizna. Zobacz, jak postępować w przypadku tego rodzaju rany.
Opatrywanie rady ciętej
Źródło: 123RF
Spis treści

Reklama

Jak powstaje rana cięta?

Rana cięta powstaje w wyniku przecięcia skóry ostrym narzędziem, np. nożem albo skalpelem podczas operacji. Określamy ją jako naruszenie powierzchni skóry, które pozostawia gładkie brzegi.

Warto przyjrzeć się lepiej charakterystyce takiego urazu – tego typu rana mocno krwawi. Ma to jednak swoje uzasadnienie. Obfite krwawienie chroni przed przedostaniem się drobnoustrojów do środka rany, przez co zapobiega zakażeniu.

Nierzadko taka rana może sięgać bardzo głęboko, nawet do kości. Wiąże się to niestety z dużym ubytkiem krwi, dlatego tak ważna jest odpowiednia pierwsza pomoc. 

Rana cięta nie występuje bezpośrednio w klasyfikacji ICD 10. Znaleźć tam można raczej np. rany otwarte, które niekiedy mogą być tożsame również z raną ciętą.

Reklama

Rodzaje rany ciętej

Rany cięte można podzielić ze względu na głębokość urazu. Występuje zatem płytka i głęboka rana cięta.

Warto również zwrócić uwagę na to, że jeżeli dochodzi do wypadku, często rana nie ma jednolitego charakteru i może łączyć w sobie cechy rany ciętej:

  • szarpanej,
  • tłuczonej,
  • kłutej,
  • rąbanej.

Chcąc udzielić pierwszej pomocy warto określić, jak duża jest otwarta rana cięta. Przy tej okazji można wymienić rany duże i te mniejsze, wymagające, np. przyklejenia plastra.

W przypadku, gdy przedmiot, który rani jest ustawiony skośnie, może powstać rana cięta płatowa, która wyróżnia się luźno zwisającym fragmentem skóry.

Pierwsza pomoc przy ranie ciętej

Wiesz już, że omawiany typ rany z reguły powoduje obfite krwawienie. Najważniejszą funkcją pierwszej pomocy w przypadku rany ciętej jest zatamowanie krwotoku oraz niedopuszczenie do zakażenia.

To, jak zatamować krwawienie zależy od głębokości, miejsca i rozległości rany. Nieco inaczej postępuje się podczas udzielania pierwszej pomocy w przypadku rany ciętej palca, a inaczej, w przypadku rany ciętej brzucha.

Rana palca z reguły nie będzie zagrażać bezpośrednio zdrowiu i życiu poszkodowanego. Z kolei zranienie brzucha może spowodować obfity krwotok, a dodatkowo uszkodzenie narządów wewnętrznych, co jest bardzo niebezpieczne. Dlatego pierwsza pomoc na skaleczenia i otarcia musi być dostosowana do konkretnej sytuacji.

Jeżeli rana cięta, np. przedramienia wiąże się z uszkodzeniem naczyń krwionośnych, pierwsza pomoc musi te polegać na zatamowaniu krwotoku.

Reklama

Jak opatrzyć ranę ciętą?

Sposób opatrywania rany ciętej jest uzależniony od miejsca rany oraz jej cech charakterystycznych, np. głębokości. Oto typowe postępowanie związane z tym, jak opatrzyć ranę ciętą:

  • pamiętaj o tym, by nie zabrudzić rany, ani nie dotknąć jej bezpośrednio;
  • zdejmij lub rozsuń odzież, by rana była widoczna w całości;
  • następnie okryj ranę jałowym opatrunkiem. Nie używaj do tego ligniny ani waty, ponieważ mogą się one przykleić do rany. Małe opatrunki, np. ranę palca możesz wykonać z plastra. Z kolei na większe zastosuj element dociskający np. bandaż;
  • pamiętaj o podstawowej zasadzie dotyczącej tego, jak opatrywać rany po przecięciu – gdy bandaż zacznie przeciekać, dołóż następną warstwę opatrunku. Nie zdejmuj już wcześniej założonych materiałów opatrunkowych;
  • nie usuwaj żadnych ciał obcych, które znajdują się w ranie. Małe ciała może być trudno usunąć ze względu na brak odpowiednich narzędzi. Z kolei duże elementy w ranie zapobiegają krwotokom;
  • nie zakładaj opasek uciskowych w okolicy zranienia.

Reklama

Plastry na rany cięte

Obecnie na rynku dostępne są specjalne plasterki na rany cięte. Przyśpieszają one gojenie ran, a także ich zamykanie. Opatrunek na ranę ciętą, jeżeli nie dochodzi do wysięku ropnego, można wymieniać co 3-4 dni.

Plastry ściągające na rany cięte to propozycja dla tych osób, którym zależy na zamknięciu płytkiej rany bez konieczności poddawania się zabiegowi albo operacji.

Reklama

Kiedy szyć ranę ciętą?

Twoja rana jest bardzo głęboka i mocno krwawi, a Ty nie wiesz, co robić? Niestety, w przypadku głębokiej rany ciętej, konieczne może okazać się jej zszycie.

Zakładanie szwów opiera się na zszywaniu kolejnych warstw skóry. Taki zabieg jest przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym. Szwy po tego rodzaju ranie zazwyczaj zdejmuje się po 10-14 dniach.

Reklama

Jak szybko zagoić ranę po cięciu?

Zależy Ci na szybkim gojeniu ran? Chcesz uniknąć blizny po ranach ciętych? Nie wiesz, co zastosować na ranę ciętą? Mamy dla Ciebie dobrą i złą informację. Jeżeli wdrożysz leczenie rany po cięciu, powinna ona ulec szybszemu wygojeniu. W tym celu możesz zastosować odpowiednie plastry hydrokoloidowe, które przyśpieszają gojenie rany. Warto też sięgnąć po takie rozwiązania na rany cięte jak:

  • maść,
  • antybiotyk.

W ten sposób minimalizujesz ryzyko zakażenia oraz wesprzesz regenerację tkanek.

Teraz czas na tę gorszą informację – niestety, jeżeli dojdzie do uszkodzenia warstwy skóry właściwej to rana pozostawi po sobie blizny.

Jednak to, jak będzie wyglądać Twoja rana cięta jest uzależnione od procesu pielęgnowania. Jeżeli od początku będziesz dbać o bliznę, zastosujesz odpowiednie kremy, będzie ona znacznie mniejsza.

Ile goi się rana cięta? Jeżeli nie wiesz, ile zrasta się taki rodzaj rany, podpowiadamy. Zwykle czas potrzebny to minimum 10 dni, jednakże w wielu przypadkach rana cięta w pełni zagoi się dopiero po kilku miesiącach.

Rana cięta palca

Palce u rąk – z racji tego, że to one mają bezpośredni kontakt z nożem czy innym ostrym narzędziem – są znacznie bardziej narażone na zranienie niż inne części ciała. Powierzchowne rany cięte palca są raczej niegroźne. Niebezpiecznie robi się jednak, gdy dojdzie do przerwania nerwu.

Rana cięta dłoni, w tym rana cięta palca, może skutecznie wykluczyć z możliwość wykonywania codziennych czynności.

Gdy przypadkowo np. podczas krojenia warzyw zrobisz sobie ranę opuszka palca, zadbaj o jak najszybszą dezynfekcję z wykorzystaniem preparatu biobójczego albo wody czy soli fizjologicznej.

Pamiętaj o tym, by nie oczyszczać zbyt intensywnie rany ciętej na palcu, bo może to być źródłem jeszcze głębszego uszkodzenia tkanek.

W przypadku głębokiego skaleczenie palca pozwól na chwilowe krwawienie z tego miejsca. Krew dodatkowo je zdezynfekuje. Następnie zbliż dwa brzegi rany i nałóż plaster wraz z opatrunkiem.

Musisz liczyć się z tym, że głębokie rozcięcie palca może pozostawić blizny, dlatego troszcz się o swoje rany.

Rana cięta innych części ciała

W przypadku ran ciętych należy uważać na rany tętnic oraz rany cięte głowy, w tym ranę ciętą:

  • na twarzy,
  • łuku brwiowego,
  • oka,
  • ucha.

Te dwie ostatnie mogą doprowadzić do utraty wzroku albo słuchu.

Takie urazy powstają nie tylko w wyniku ataku innej osoby, ale też wypadku. Nierzadko rana cięta głowy u dziecka to efekt nieostrożnej zabawy. Opatrzyć można jedynie te powierzchowne rany. Z kolei głębsze urazy powinny zostać zszyte.

Jedne i drugie mogą wywołać uszkodzenie ważnych organów lub doprowadzić do krwotoku tragicznego w skutkach.

Ponadto, rany cięte pozostawiają blizny, co może wiązać się z dyskomfortem u osoby, która będzie musiała żyć z tego rodzaju znamieniem.

Niebezpieczne są również rany powstałe w wyniku rozciętej ręki. Wśród takich urazów wymienić można ranę ciętą:

  • przedramienia,
  • nadgarstka.

Tego typu rana cięta ręki może prowadzić do uszkodzenia naczyń krwionośnych i obfitych krwotoków. Warto więc zadbać o to, by w miarę szybko opatrzyć uraz i dociskać w miejscu krwawienia.

Z kolei rana cięta na stopie może utrudniać poruszanie się. Aby rozcięta stopa szybciej się goiła, powinna zostać odciążona. Jeżeli nie zdecydujesz się na zszycie takiego głębokiego urazu, musisz liczyć się z dłuższym czasem rekonwalescencji.

Ryzyko uszkodzenia tętnic występuje nie tylko w przypadku urazów rąk, ale też ran ciętych podudzia. Rana cięta nogi może być również konsekwencją uprawiania sportów, np. surfingu czy kitesurfingu. 

Sporty wodne narażają nogi na bezpośredni kontakt z ostrymi skałami, muszlami czy jeżowcami, który może okazać się niebezpieczny i prowadzić do urazu. Nie bez znaczenia jest też sprzęt sportowy, np. deska, która często stanowi przyczynę skaleczeń na stopach.

Rana cięta kolana może być efektem wypadku, ale też np. operacji, czyli zaplanowanego zabiegu. W pracy poglądowej L. Wdowiak pt. “Alkohol – panaceum medycyny ludowej dawnych ziem polskich w XIX stuleciu i na początku XX wieku”, opublikowanej na łamach Medycyny Ogólnej i Nauk o Zdrowiu (2013), można przeczytać, że pospólstwo krakowskie i podkrakowskie rany cięte okładało wódką. 

Obecnie dezynfekcja takich ran nie powinna opierać się na stosowaniu alkoholu. Lepiej skorzystać ze środków antyseptycznych np. na bazie oktenidyny.

Zazwyczaj za uraz śmiertelny uznaje się ranę ciętą szyi. Wszystko jednak zależy od jej głębokości i tego, czy ostre narzędzie uszkodziło tętnice. Tego rodzaju rany powstają, np. wtedy, gdy pacjent poddawany jest różnym zabiegom w tym obszarze, np. krtani.

Czasem rana cięta gardła to znak, że doszło do zabójstwa. Jak pisze Izabela Dembowska w publikacji “Zbrodnia zabójstwa pozorowana samobójstwem” na łamach “Studiów Erazmiańskich” (2011) rany zabójstw najczęściej są zlokalizowane na szyi, z kolei te z samobójstw na kończynach dolnych i górnych.

Co więcej, w przypadku oceny, czy rana szyi to efekt zabójstwa, czy też samobójstwa, brane jest pod uwagę, czy ofiara była prawo- czy leworęczna. W przypadku ofiar praworęcznych taka rana mogła być zadana prawą ręką pod pewnym kątem: lewa część rany znajduje się wyżej i jest głębsza niż prawa. Rana samobójcza jest zwykle znacznie bardziej płytka niż ta powstała w wyniku zabójstwa.

Po ranie ciętej zadanej przez konkretną osobę można też poznać zawód, jaki wykonuje. Dzięki temu łatwiej zdemaskować sprawcę przestępstwa. Rzeźnik, który zabija, może wykorzystać sposób podrzynania gardła stosowany w pracy. Taka rana przebiega w środku szyi poziomo, a po obu stronach obniża się ku dołowi.

Co więcej, sprawca ma możliwość zadania takiej rany od tyłu, podczas, gdy osoba popełniająca samobójstwo może wykonać nacięcie jedynie od przodu.

W wyniku wypadku, ataku lub zabiegu operacyjnego, może pojawić się rana cięta:

  • pleców,
  • brzucha,
  • krocza.

Są to rany szczególnie niebezpieczne, ponieważ w tych miejscach na ciele zlokalizowane są najważniejsze narządy w organizmie. W wyniku ich uszkodzenia może więc dojść do stanu zagrożenia życia.

Rana po cesarskim cięciu

Rodzajem rany ciętej jest też rana po cesarskim cięciu. W przeszłości wykonywano takie cięcie w pionie – od piersi do łona. Współcześnie stosuje się tzw. cięcie poprzeczne.

Dzięki temu, że taka rana znajduje się tuż nad spojeniem łonowym może być w wygodny sposób ukryta pod bielizną. Zazwyczaj jej długość to kilkanaście centymetrów.

Trzeba pamiętać, że to rodzaj poważnej i głębokiej rany, ponieważ dochodzi do przerwania nie tylko skóry, ale też mięśni brzucha oraz macicy. Z tego powodu cały proce rekonwalscencji jest dość długi. 

Musisz liczyć się z tym, że może pojawić się wydzielina z rany po cesarskim cięciu. Aby pozbyć się ryzyka zakażenia, bardzo istotne jest przemywanie rany letnią wodą z mydłem.

Częste powikłania takiej rany jest wystąpienie jej rozejścia oraz zakażenia. Do ich wystąpienia mogą przyczyniać się: otyłość, nieleczona cukrzyca czy nieprawidłowa higiena rany.

Niestety, w miejscu rany po cesarskim cięciu mogą pojawić się zgrubienia. To rodzaj bliznowca, czyli narośli większej niż pierwotna rana. Jego obecność może wywoływać świąd, ból, a także dyskomfort. Bliznowiec jest przerośnięty, twardy, wypukły, a niekiedy również bolesny. Chcąc go uniknąć musisz dbać o bliznę po cesarskim cięciu.

Odszkodowanie przy ranie ciętej

Jeżeli chodzi o uzyskanie odszkodowania z ZUS przy ranie ciętej, warto wziąć pod uwagę stawki ujęte w obwieszczeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Za każdy procent długotrwałego albo stałego uszczerbku na zdrowiu należy się odszkodowanie.

Kwota za 1% to ponad tysiąc złotych. Jednakże w przypadku uszkodzenia i ran ciętych twarzy odszkodowanie może dotyczyć nawet 60-procentowego uszczerbku. Znacznie mniejszą rekompensatę przyniesie rana cięta palca. Z kolei rana cięta głowy jest na tyle niebezpieczna i rozległa, że odszkodowanie również będzie wysokie.

Aby uzyskać odszkodowanie z ZUS należy spełnić 2 warunki. Po pierwsze - trzeba być ubezpieczonym, a po drugie - do wypadku musi dojść przy okazji wykonywania pracy zawodowej albo w wyniku choroby zawodowej.

Powikłania po ranie ciętej

Najczęstsze powikłania rany ciętej to:

  • uszkodzenie nerwu – cięcie może prowadzić do uszkodzenia tkanek, takich jak: mięśnie, nerwy czy ścięgna;
  • zakażenie – nierzadko towarzyszącym objawem są ropnie. Należy dbać o ranę i pielęgnować ją zgodnie ze wskazaniami lekarza, by uniknąć tego problemu. Zakażenie może pojawić się od razu po skaleczeniu lub dopiero kilka, a nawet kilkanaście dni po nim;
  • blizna – konsekwencją rany ciętej nierzadko jest rozejście się blizny lub pojawienie się bliznowca;
  • obrzęk – to kolejny objaw zakażenia, który współwystępuje także z zaczerwienieniem. Pojawia się nie tylko w przypadku rany pourazowej, ale też po operacji czy po cesarskim cięciu;
  • opuchlizna rany ciętej może mieć związek z przedostaniem się drobnoustrojów do jej wnętrza i prowadzić do zakażenia.

Rana cięta w niektórych przypadkach może być na tyle niebezpieczna, że skutkuje śmierć. Dzieje się tak zwykle, gdy dojdzie do przecięcia ważnych tętnic. Warto tu chociażby wspomnieć o ranie ciętej szyi.

Zgodnie z informacjami opublikowanymi przez Dembowską w przytoczonej już publikacji “Zbrodnia zabójstwa pozorowana samobójstwem”, w przypadku rany szyi, jeżeli dojdzie jedynie do przecięcia jednej tętnicy, ofiara nie umiera od razu. Ma również możliwość poruszania się. Natomiast, gdy uszkodzone zostają obie tętnice, śmierć przychodzi praktycznie natychmiast w wyniku wykrwawienia się i niedotlenienia mózgu.

Rany cięte powinny być w miarę możliwości szybko opatrywane, niezależnie od miejsca, w którym się znajdują. Wówczas istnieje szansa na uniknięcie zakażenia oraz na mniejsze ubytki krwi. Trzeba liczyć się z tym, że każda głęboka rana cięta wymaga zszycia przez specjalistę. Przyśpiesza to jej gojenia.

Czytaj również

Bibliografia

  • G. Bartuszek, Pierwsza pomoc. Opatrywanie ran, Gazeta Policyjna, Numer 32, listopad 2007, https://gazeta.policja.pl/997/archiwum-1/2007/numer-32-112007/28604,Pierwsza-pomoc-Opatrywanie-ran.html, [dostęp:28.07.2022].
  • I. Dembowska, Zbrodnia zabójstwa pozorowana samobójstwem (studium przypadku), Studia Erazmiańskie 2011, http://wwww.bibliotekacyfrowa.pl/Content/37337/006.pdf, [dostęp:28.07.2022].
  • M. Marków, M. Zieliński, I. Kawecka, N. Zięba, W. Ścierski, Urazy drążące szyi z ciałami obcymi – opis przypadków, Polski Przegląd Otolaryngologiczny, Tom 6, Nr 4 (2017), https://bibliotekanauki.pl/articles/1400522, [dostęp:28.07.2022].
  • J. Furness, W. Hing, J. Walsh, A. Abbott, J.M. Sheppard, M. Climstein, Acute injuries in recreational and competitive surfers: incidence, severity, location, type, and mechanism, Am. J. Sports Med. 43 (5) (2015) 1246–1254.
  • L. Wdowiak, Alkohol – panaceum medycyny ludowej dawnych ziem polskich w XIX stuleciu i na początku XX wieku, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu (2013), Tom 19, Nr 3, s. 344-350.
Katarzyna Augustyniak-Woźnica
Artykuł napisany przez
Katarzyna Augustyniak-Woźnica
Dziennikarka, przyszła prawniczka. Autorka wielu publikacji o tematyce społeczno-kulturalnej, marketingowej, prawniczej, kulinarnej, medycznej i dziecięcej. Absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej na Uniwersytecie Jagiellońskim i studentka prawa na Uniwersytecie Opolskim. Prywatnie opiekunka kotki Kici.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Rany i skaleczenia
Rana cięta – jak wygląda? Kiedy szyć i jak ją szybko zagoić?
Opatrywanie rady ciętej
Zmiana opatrunku po operacji i po szyciu. Jak zakładać i zmieniać opatrunek?
Wymiana opatrunku na ranie
Rana postrzałowa - rodzaje. Jak postępować?
Blizna po ranie postrzałowej
Podobne artykuły
Dziecko z blizną na czole
Co stosować na blizny u dzieci? Maści i inne preparaty
Otarcie na ramieniu
Dlaczego i gdzie najczęściej powstają otarcia? Sprawdź, jak je łagodzić
Szczekający owczarek niemiecki
Rana szarpana – jak wygląda? Kiedy można uzyskać odszkodowanie?
Opatrywanie rany
Rodzaje opatrunków - opatrunki specjalistyczne, plastry, opatrunek jałowy

Reklama


Czym się różni odporność swoista od nieswoistej?
Sprawdź!