Alergia na słońce, choć brzmi to nieco dziwnie, faktycznie istnieje. I choć idealnym rozwiązaniem byłaby całkowita rezygnacja z kontaktu z promieniami UV, to z taką alergią da się żyć. Odpowiednie działania prewencyjne, a także kontrolowanie alergii pod opieką dermatologa mogą okazać się niezwykle skutecznie w zmniejszaniu dokuczliwych objawów.
Przyczyny nadwrażliwości na słońce
Przyczyn powstawania alergii słonecznych może być kilka. Różnią się one objawami.
Fotodermatoza idiomatyczna
Fotodermatoza idiomatyczna najczęściej daje objawy podczas pierwszych mocno słonecznych dni zwłaszcza, kiedy po okresie zimowym nasze ciało nie zmagazynowało wystarczająco dużo melaniny.
Reakcja fototoksyczna
Reakcja fototoksyczna zazwyczaj jest wywołana przez kosmetyki (np. perfumy, dezodoranty w sprayu), leki (np. niektóre antybiotyki, środki antykoncepcyjne, leki przeciwbólowe) i zioła (np. dziurawiec). Niestety reakcja alergiczna w tym przypadku może pojawić się u każdego, jeśli zbyt dużo promieni światła wejdzie w reakcję z substancjami chemicznymi.
Reakcja fotoalergiczna
W przypadku reakcji fotoalergicznej reaguje układ odpornościowy poddany działaniu fotohaptenu lub promieniowaniu UV. Niestety „zapamiętuje” on działanie substancji uczulających i wywołuje reakcje obronną przy każdym następnym kontakcie. Substancjami fotoalergicznymi są:
- niektóre leki (np. sulfonamidy),
- substancje roślinne (np. zawarty w czosnku diallilodisiarczek),
- substancje zapachowe (np. piźmo ambratowe).
UWAGA: Pokrzywka od słońca częściej dotyka osoby z bielactwem, toczniem rumieniowatym, osoby cierpiące np. na porfirie, a także osoby z jasną karnacją (fototyp I, II i III). Podwyższone ryzyko zachorowania na alergię na słońce dotyczy również osób, które miały podobne przypadki w rodzinie, zwłaszcza wśród rodziców.
Objawy uczulenia na słońce
Objawy alergii na słońce nasilają się przede wszystkim podczas poddawania skóry na działanie promieni UV, czyli im więcej światła i im dłużej na nim przebywamy, tym objawy będą silniejsze. Zmiany skórne w wielu przypadkach występują na przedramionach, ramionach, szyi, dekolcie i stopach, na twarzy bardzo rzadko.
Objawy fotodermatozy idiomatycznej
Objawy fotodermatozy pojawiają się już w kilka minut po kontakcie z promieniami UV, tylko w miejscach odsłoniętych na słońce. Na początku widoczne są bąble: małe, czerwone, swędzące. Objawami fotodermatozy są:
- pokrzywka słoneczna,
- osutki świetlne,
- opryszczki ospówkowate,
- świerzbiączka letnia,
- młodzieńcza osutka wiosenna.
Objawy reakcji fototoksycznej
Objawy pojawiają się od kilku minut do kilku godzin po kontakcie z substancją alergiczną i słońcem, tylko w miejscach narażonych na kontakt z promieniami UV. Reakcja jest tymczasowa i z czasem sama ustępuje:
- rumień,
- obrzęk,
- pęcherze,
- pieczenie,
- świąd.
Objawy reakcji fotoalergicznej
W tym przypadku objawy nazywane są fotoalergicznym wypryskiem kontaktowym. Powstają około 24 do 28 godzin po kontakcie ze słońcem, najpierw na niewielkim obszarze, a z czasem rozszerzają się na całość miejsca narażonego na kontakt promieniami UV:
- piekące lub swędzące wypryski i grudki.
Jak leczyć uczulenie na słońce?
W przypadku, gdy pojawia się wysypka po słońcu leczenie jest niezbędne. Tego typu alergia nie ustępuje samoistnie, a nieleczona i niekontrolowana z czasem może się pogłębiać, dlatego wizyta u dermatologa jest nieunikniona.
Jeśli alergia spowodowana jest czynnikami fototoksycznymi lub fotoalergicznymi należy jak najszybciej usunąć alergizujący czynnik. W leczeniu stosuje się również fotochemioterapię, czyli naświetlanie skóry falami o odpowiedniej długości.
Ponadto skuteczne w leczeniu osutek świetlnych są leki przeciwmalaryczne i beta-karoten, jednak trzeba przyjmować je przez wiele miesięcy.
Domowe sposoby na uczulenie na słońce
Alergia na słońce powinna być przede wszystkim leczona pod opieką lekarza dermatologa. Jednak, jeśli na wizytę musimy poczekać, a objawy się nasilają możemy zastosować kilka domowych rozwiązań.
Leczenie uczulenia na słońce:
- maść z cynkiem – działa osuszająco na miejsce dotknięte zmianami,
- preparaty po opalaniu – warto je stosować w sytuacjach, gdy skóra się łuszczy ponieważ mają działanie nawilżające,
- wapno – które ma działanie odczulające i wyciszające objawy,
- kremy z filtrami (najlepiej przeciw promieniom UVA i UVB, filtr minimum 25) – dobrze jest stosować je prewencyjnie zwłaszcza, jeśli mamy jasną karnację lub w poprzednim sezonie pojawiły się objawy alergii,
- beta-karoten i selen – należy zażywać je minimum przez dwa tygodnie, zwłaszcza, jeśli wiemy, że w najbliższym czasie będziemy mocno narażeni na silne słońce.
Leki bez recepty na uczulenie na słońce
Wiele osób zadaje sobie pytanie, czym smarować uczulenie na słońce? W pierwszej chwili warto schłodzić ciało specjalnymi kosmetykami zalecanymi po opalaniu. Zawierają one substancje nawilżające i łagodzące objawy uczulenia na słońce np. aloes.
Oprócz kosmetyków pielęgnacyjnych możemy sięgnąć po sprawdzone leki bez recepty. Chodzi o leki antyhistaminowe. W przypadku wystąpienia wysypki lub pokrzywki zalecane jest także picie wapna. Pomocne mogą być też pianki regenerująco-łagodzące zawierające panthenol.
Uczulenie na słońce u dzieci
Podczas kilkugodzinnej ekspozycji słonecznej, nawet po zastosowaniu kremu z filtrem może pojawić się alergia na słońce u dzieci. Według ekspertów alergię na słońce ma nawet co dziesiąty Polak. Ten odsetek jest wyższy wśród dzieci.
Wysypka od słońca u dziecka, czyli rumień posłoneczny jest bowiem reakcją skóry na działanie promieni UVB. Nasilenie zależy od grubości skóry oraz zawartości melaniny. Skóra dziecka jest znacznie cieńsza i bardziej delikatna, niż skóra dorosłego człowieka, dlatego są one bardziej narażone na wystąpienia uczulenia po słońcu.
Co na uczulenia od słońca dla dzieci? Posmaruj całe ciało kremem z filtrem – najlepiej SPF 50, czyli tzw. blokerem. Powtarzaj tą czynność co 2-3 godziny i po każdej kąpieli.
Stosuj kremy przeznaczone dla dzieci, które nie podrażniają delikatnej skóry.
Zapewnij dziecku zacienione miejsce na plaży, żeby nie przebywało cały czas na słońcu.
