Reklama
Co to jest atenolol? Charakterystyka produktu leczniczego
Atenolol należy do klasy leków zwanych beta-blokerami (inaczej β-adrenolityki) i został wynaleziony w 1969 roku przez brytyjską firmę farmaceutyczną Imperial Chemistry Industries. Jednak do powszechnego użycia w medycynie wszedł dopiero w 1975 roku.
Chemiczny wzór atenololu można zapisać jako C14H22N2O3. Lek ten jest ciągle bardzo popularny (w Stanach Zjednoczonych tylko w 2020 roku przepisano na niego ponad 12 milionów recept), jednak coraz częściej jest wypierany przez nowszego rodzaju beta-blokery.
Beta-blokery, jak atenolol, to leki, które blokują receptory β1 i β2 adrenergiczne znajdujące się w sercu, naczyniach krwionośnych, czy w mięśniach gładkich narządów wewnętrznych.
Lek atenolol należy do beta-blokerów selektywnych lub inaczej kardioselektywnych. Selektywny atenolol oznacza, że dużo bardziej blokuje on receptory β1 i β2 w obrębie serca, dzięki czemu jest on skupiony na działaniu głównie w obrębie tego narządu, a minimalnie wobec innych narządów.
Więcej informacji na temat tego leku można zawsze znaleźć w charakterystyce produktu leczniczego atenololu dostępnego w Internecie.
Reklama
Na co jest i jak działa atenolol?
Atenolol jest przedstawicielem grupy leków zwanych beta-blokerami, które mają głównie zastosowanie w kardiologii. Leki te stosuje się przede wszystkim w:
- chorobie niedokrwiennej serca,
- nadciśnieniu tętniczym,
- niewydolności serca,
- zaburzenia rytmu serca.
Receptory beta1 zlokalizowane są głównie w sercu - poprzez ich blokowanie lub stymulację uzyskuje się określone efekty.
Działanie atenololu, który blokuje te receptory, polega głównie na redukcji częstotliwości rytmu serca, kurczliwości mięśnia sercowego oraz obniżeniu ciśnienia tętniczego.
Dzięki temu rytm serca zwalnia i normuje się, co sprawia, że zmniejsza się zapotrzebowanie tego narządu na tlen.
Stosuje się także atenolol w niewydolności serca lub w innych chorobach tego narządu, również u zwierząt, w szczególności psów lub kotów.
Reklama
Dlaczego atenolol został wycofany z aptek?
Z dniem 1 grudnia 2022 roku wygasło dopuszczenie do obrotu dotychczas obecnego i stosowanego preparatu atenolol firmy Sanofi.
Podmiot odpowiedzialny, czyli rzeczona firma stwierdziła, że nie będzie już więcej produkować i dystrybuować tego leku i pozostał on w obrocie, aż do wyczerpania stanów magazynowych.
Nie został więc atenolol wycofany z powodu jakiejś wady jakościowej, czy szkodliwego wpływu na zdrowie.
Jednak, aby zapewnić dostępność atenololu na polskim rynku farmaceutycznym Ministerstwo Zdrowia postanowiło wydać czasową zgodę na dopuszczenie do obrotu produktów leczniczych sprowadzanych z innych rynków zagranicznych w ramach importu interwencyjnego.
Reklama
Zamienniki atenololu dostępne w Polsce. Gdzie je kupić?
Do tej pory nie było dostępnych na polskim rynku farmaceutycznym zamienników atenololu. Jednak sytuacja z wycofaniem się firmy Sanofi z dystrybucji tego leku spowodowała, że Ministerstwo Zdrowia postanowiło czasowo pozwolić na sprzedaż zamienników atenololu produkowanych przez inne firmy, w ramach tak zwanego importu interwencyjnego.
Gdzie kupić atenolol produkowany przez inną firmę? Sposób dystrybucji tego leku się nie zmienia. Ministerstwo Zdrowia wydało zgodę by wybrane hurtownie farmaceutyczne sprowadziły dany lek z zagranicy a następnie sprzedawały go aptekom według ich zapotrzebowania.
Tym samym procedura zakupu tego leku jest taka sama jak wszystkich innych preparatów dostępnych na receptę. Trzeba pamiętać, że sprowadzany atenolol jest dokładnie tym samym lekiem jaki był dostępny do tej pory i nie potrzeba na niego żadnej innej, specjalnej recepty.
Różnica może polegać tylko na opakowaniu, które będzie opisane w języku kraju, z którego został sprowadzony.
Co zamiast atenololu? Jeśli w okolicznych aptekach występuje niedobór tego leku, to najbardziej zbliżoną cząsteczką może być metoprolol w postaci o natychmiastowym uwalnianiu.
To jest już jednak nieco inny lek niż atenolol i taka zamiana może odbyć się tylko za zgodą lekarza prowadzącego. W tym przypadku również będzie potrzebna nowa recepta, ponieważ obie te cząsteczki nie są swoimi zamiennikami.
Reklama
Dawkowanie atenololu - po jakim czasie zaczyna działać?
Po jakim czasie działa atenolol? Maksymalne stężenie leku we krwi osiągane jest po 2 do 4 godzin od przyjęcia. Pełny efekt terapeutyczny tego preparatu osiąga się po około dwóch tygodniach regularnego stosowania.
Dawkowanie atenololu nie powinno nikomu nastręczać trudności. Jego czas działania wynosi około 24 godzin, więc przyjmowanie jednej tabletki dziennie w większości przypadków wystarczy do uzyskania maksymalnych efektów terapeutycznych.
Wielu pacjentów pyta, czy należy spożywać atenolol po posiłku? Tak naprawdę lek ten można zażywać niezależnie od posiłków. Najważniejsze jednak by go stosować regularnie, o jednej, ustalonej porze dnia oraz aby popijać lek odpowiednią ilością wody.
Opakowania atenololu występują w obrocie w kilku możliwych dawkach:
- atenolol 25 mg,
- atenolol 50 mg,
- atenolol 100 mg.
Prawidłowy schemat dawkowania atenololu zakłada przyjmowanie najczęściej jednej dawki dziennie, zaczynając od najmniejszej możliwej ilości leku. Prawidłowa dawka powinna być dobrana indywidualnie, w zależności od stanu klinicznego pacjenta i jednostki chorobowej.
Najczęściej są to wartości między 50 a 100 mg dziennie, w jednej lub maksymalnie dwóch dawkach.
Przyjmowanie większej ilości leku może spowodować przedawkowanie atenololu, co grozi nasileniem występowania działań niepożądanych i nie przyniesie jednocześnie zwiększenia efektów terapeutycznych.
Dochodzi wtedy do nadmiernego obniżenia ciśnienia krwi, zwolnienia czynności serca i ostrej niewydolności serca. Należy w takim przypadku jak najszybciej skontaktować z lekarzem.
Reklama
Skutki uboczne stosowania atenololu
Niestety istnieją pewne skutki uboczne atenololu, o których trzeba pamiętać. Najczęściej zdarzają się:
- bradykardia,
- oziębienie kończyn,
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe (wzdęcia, nudności, wymioty, biegunki czy zaparcia),
- uczucie zmęczenia.
Do rzadszych działań niepożądanych atenololu należą z kolei: plamica, trombocytopenia, zaburzenia nastroju, stany splątania, psychozy, omamy, zawroty i bóle głowy, suchość oczu i zaburzenia widzenia, obniżenie ciśnienia krwi związane ze zmianą pozycji ciała na pionową (której może towarzyszyć omdlenie), suchość w jamie ustnej, zaburzenia wątroby, wypadanie włosów oraz impotencja.
Uważać muszą szczególnie pacjenci z astmą gdyż lek ten może także powodować skurcz oskrzeli.
Czy atenolol można przyjmować w ciąży? Lek ten przenika przez barierę łożyskową oraz do mleka matki. Należy więc dokładnie rozważyć, czy ewentualne korzyści przewyższają ryzyko stosowania.
Stosowanie beta-blokerów zmniejsza przepływ krwi przez łożysko co może grozić przedwczesnym porodem lub nawet poronieniem. Z kolei zwiększone stężenie atenololu w mleku matki może spowodować hipoglikemię i bradykardię u noworodków.
Nie powinno się zażywać jednocześnie atenololu i alkoholu. Ponadto leku tego nie można też nagle odstawiać (może to nasilić objawy chorobowe lub spowodować arytmię serca). Dawkowanie tego preparatu należy stopniowo zmniejszać co 7 lub 14 dni.
Reklama
Atenolol a metoprolol - porównanie
Pacjenci często wpisują w wyszukiwarce internetowej frazę metoprolol vs atenolol szukając ewentualnych podobieństw lub różnic między tymi lekami. Obie te substancje należą do kardioselektywnych beta-blokerów i wykazują podobne do siebie działanie.
Powstały również w podobnym czasie metoprolol, wszedł do użytku medycznego kilka lat później, bo w 1982 roku. Oba te leki mogą być stosowane samodzielnie lub w połączeniu z innymi lekami.
Jedną z różnic jest między innymi postać leku. Podczas gdy atenolol jest dostępny tylko w postaci o natychmiastowym uwalnianiu, tak metoprolol jest również dostępny w formie o przedłużonym uwalnianiu.
Zmienia to nieco stężenie leku w organizmie w czasie, pozwalając uzyskać lepsze efekty terapeutyczne przy jednoczesnym ograniczeniu możliwych działań niepożądanych.
W niektórych analizach wykazano także pewną przewagę metoprololu, który lepiej chronił pacjentów poprzez zmniejszenie ryzyka śmiertelności z powodów sercowo-naczyniowych czy choroby wieńcowej serca lub ryzyka udaru.
Zastanawiając się, co wybrać w niewydolności serca - atenolol czy metoprolol, lekarz zapewne wybierze ten drugi, z powodu lepszego rokowania dla pacjenta.
Jednak każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie w zależności od stanu klinicznego pacjenta i jego wrażliwości na dane leki.
Leki i preparaty zawierające atenolol
