ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗

Pękające kąciki ust – jakie są przyczyny zajadów? Metody leczenia i zapobiegania

Pękające kąciki ust to efekt infekcji bakteryjnej lub grzybiczej, na którą w szczególności narażone są osoby zmagające się z niedoborem witamin z grupy B oraz żelaza. Innymi czynnikami powodującymi pękanie kącików ust są m.in. choroby jamy ustnej, cukrzyca, stres.
Kobieta z popękanymi kącikami ust
źródło:123RF
W skrócie
  • Pękające kąciki ust, czyli zajady najczęściej są powodowane przez infekcję bakteryjną lub grzybiczą. Inny powodem powstawania zajadów są niedobory niektórych witamin.
  • Popękanym kącikom ust towarzyszy ból, pieczenie, zaczerwienienie, a nawet krwawienie. Zajady często pojawiają się u kobiet w ciąży, u których rozwojowi choroby sprzyjają zmiany zachodzące w organizmie.
  • Domowe środki leczenia zajadów bazują na zmianie diety, unikaniu stresu i zachowaniu higieny jamy ustnej. Lekarz może natomiast przepisać antybiotyk i słabe glikokortykosteroidy.
SPRAWDŹ TEŻ: Maść na zajady - czym jest i jak wybrać dobrą?
Spis treści

Reklama

Pękające kąciki ust, czyli zajady

Pękające kąciki ust są dolegliwością o charakterze zapalnym, najczęściej powodowaną czynnikami infekcyjnymi, w tym zakażeniami bakteryjnymi i grzybiczymi, ale też między innymi niedoborem określonych witamin. Schorzenie to znane jest w nomenklaturze medycznej, jako zapalenie kącików ust lub kątowe zapalenie jamy ustnej (łac. cheilitis angularis), potoczna zaś nazwa to zajady.

Szacuje się, że u osób dorosłych stanowi ono 0,7-3,8 procent wszystkich zmian chorobowych w ustach, u dzieci natomiast – nawet do 15 procent, przy czym największą zapadalność notuje się w przedziale wiekowym 30-60 lat. Objawy kątowego zapalenia ust mogą się utrzymywać od kilku tygodni do nawet kilku lat, w zależności od czynnika etiologicznego, a także trafności diagnozy i skuteczności leczenia. 

Heviran Comfort MAX
Heviran Comfort MAX jest lekiem przeciwwirusowym. Substancją czynną leku jest acyklowir, który hamuje namnażanie chorobotwórczych dla człowieka wirusów z grupy Herpes. Lek stosuje się w zapobieganiu: nawrotom opryszczki pospolitej u dorosłych z prawidłową odpornością. Heviran Comfort MAX może być stosowany jedynie u pacjentów, u których w przeszłości rozpoznano zakażenie wirusem opryszczki pospolitej. Jeśli po upływie 1 miesiąca nie nastąpiła poprawa lub pacjent czuje się gorzej, należy zwrócić się do lekarza.
Heviran® Comfort MAX. Skład i postać: 1 tabletka zawiera 400 mg acyklowiru. Tabletki barwy białej, okrągłe, obustronnie wypukłe. Wskazania: Zapobieganie nawrotom opryszczki pospolitej (Herpes simplex virus) u dorosłych pacjentów z prawidłową odpornością. Produkt leczniczy może być stosowany jedynie u pacjentów, u których w przeszłości rozpoznano zakażenie wirusem opryszczki pospolitej. Podmiot odpowiedzialny: Zakłady Farmaceutyczne Polpharma S.A. Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu leku nr: 18428 wydane przez MZ; www.polpharma.pl. Lek wydawany bez recepty. ChPL: 2021.03.04.

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
REKLAMA

Jak wyglądają popękane kąciki ust?

Kątowe zapalenie ust jest chorobą obejmującą zarówno skórę, jak i błony śluzowe. Bolesne i nieestetyczne pęknięcia tworzą się na granicy obu powierzchni, a więc tam, gdzie wargi stykają się ze skórą. Zmiany występują po jednej stronie lub symetrycznie. Popękane kąciki ust są tylko jednym z objawów choroby. Pozostałe, to:

  • głębokie nadżerki w miejscu infekcji;
  • rumień, zaczerwienienie;
  • łuszczenie się skóry;
  • ból, pieczenie;
  • możliwe krwawienie.

Przyczyny pękających kącików ust

Przyczyny pękających kącików ust są zróżnicowane i często się przenikają. Cheilitis angulariswystępuje występuje jako schorzenie izolowane bądź jeden z objawów innych chorób i zaburzeń. Do najważniejszych czynników etiologicznych należą:

  • zakażenie drożdżakami Candida albicans;
  • zakażenie bakteriami gronkowca lub paciorkowca;
  • jednoczesne zakażenie drożdżakowo-bakteryjne;
  • zakażenie wirusem opryszczki (HSV1);
  • niedobór witamin z grupy B;
  • niedokrwistość megablastyczna;
  • brak żelaza (w tym niedokrwistość z niedoboru tego pierwiastka);
  • niedobór cynku;
  • alergia kontaktowa (np. uczulenie na nikiel);
  • cukrzyca;
  • próchnica;
  • wady zgryzu;
  • podrażnienie przez aparat ortodontyczny lub protezę;
  • podrażnienie przez wiatr i mróz;
  • zaburzenia trawienia;
  • obniżona odporność;
  • stres;
  • dermatozy i choroby ogólnoustrojowe objawiające się na powierzchni ciała, takie jak toczeń, liszaj, pęcherzyca, atopowe zapalenie skóry;
  • niektóre leki, w tym antybiotyki oraz retinoidy (pochodne witaminy A);
  • alkohol, papierosy i narkotyki.

Reklama

Pękanie kącików ust – jakich witamin brakuje w organizmie?

Kątowe zapalenie ust najczęściej wywoływane jest przez grzyby lub bakterie, pozostałe zaś czynniki stanowią swego rodzaju podłoże sprzyjające rozwojowi infekcji. W ostatnich latach duże znaczenie przypisuje się w tym kontekście niedoborom określonych witamin i składników mineralnych. Na co należy zwracać uwagę? Jakiej witaminy brakuje, gdy pękają kąciki ust? Badania wskazują, że są to przede wszystkim:

  • witamina B2 (ryboflawina);
  • witamina B3 (PP);
  • witamina B6 (pirydoksyna);
  • witamina B12 (kobalamina).

Niedobór jednej lub kilku wymienionych wyżej substancji może powodować stany zapalne oraz wysuszenie błon śluzowych skóry. Efektem jest pękanie nie tylko kącików ust, ale też warg.

Reklama

Pękające kąciki ust w ciąży – skąd się biorą?

Inną okolicznością sprzyjającą występowaniu zajadów są różnego typu procesy zachodzące w organizmie kobiety ciężarnej. Pękające kąciki ust w ciąży to zjawisko nader powszechne. Z medycznego punktu widzenia zwiększoną zapadalność na Cheilitis angularis wytłumaczyć można takimi czynnikami, jak występujące w tym czasie:

  • niedobory żelaza, w niektórych przypadkach prowadzące nawet do anemii;
  • awitaminozy, w tym braki witamin  grupy B;
  • ogólne osłabienie odporności, typowe w okresie ciąży.

Reklama

Co na pękające kąciki ust – sposoby leczenia

Co na pękające kąciki ust? Wystarczą domowe sposoby, czy niezbędne jest leczenie farmakologiczne? Pamiętać należy, że Cheilitis angularis nie jest drobnym problemem kosmetycznym, lecz stosunkowo poważnym schorzeniem. W większości przypadków najskuteczniejsze okazuje się połączenie dwóch trybów postępowania objawowego i przyczynowego.

Metody domowe najczęściej mają charakter profilaktyczny lub doraźny. Należą do nich:

  • zmiana diety, włączenie produktów zawierających duże ilości witamin B2, B3, B6, B12, a także żelaza i cynku (rośliny strączkowe, mięso wieprzowe i wołowe, wątroba, mleko o i jego przetwory, produkty zbożowe, drożdże spożywcze);
  • suplementacja wyżej wymienionych substancji (zwłaszcza w przypadku osób stosujących dietę wegetariańską i wegańską);
  • dbałość o higienę jamy ustnej oraz zdrowe zęby;
  • dbałość o higienę psychiczną, unikanie stresu;
  • unikanie/rezygnacja z używek;
  • unikanie ekspozycji na niekorzystne warunki atmosferyczne (mróz, wiatr);
  • stosowanie naturalnych okładów na zmienione chorobowo miejsca, z użyciem między innymi czosnku, miodu czy drożdży;
  • stosowanie kremów nawilżających oraz preparatów domowej roboty, zawierających w swoim składzie ekstrakty z aloesu i zielonego ogórka, alantoinę, mocznik.

Reklama

Farmakologiczne leczenie pękających kącików ust

Leczenie pękających kącików ust z wykorzystaniem metod farmakologicznych ściśle uzależnione jest od etiopatogenezy schorzenia. Jednym z podstawowych leków ordynowanych w takiej sytuacji jest nystatyna– stary i sprawdzony antybiotyk polienowy, zazwyczaj bardzo skuteczny w zwalczaniu zakażeń o podłożu grzybiczym. Stosuje się też leki przeciwgrzybicze oraz słabe glikokortykosteroidy o działaniu miejscowym.

Dostępne bez recepty maści na zajady zawierają złożone kompleksy witamin z grupy B, a także C i E. Należy pamiętać, że w sytuacji, gdy pękające kąciki ust są objawem poważniejszej choroby (cukrzyca, niedokrwistość etc.), podstawą jest leczenie schorzenia pierwotnego.

Czytaj również

Bibliografia

  • Liborija Lugović-Mihić, Kristina Pilipović, Iva Crnarić, Mirna Šitum, Tomislav Duvančić, Differntial Diagnosis of Cheilitis – How to Classify Cheilitis, Acta Clin Croat. 2018 Jun; 57(2)
  • Urszula Papierz, Agnieszka Żegota, Anna Dudko, Sebastian Kłosek, Zapalenie kątów ust – jak nie popełnić błędu?, Dermatologia po Dyplomie 2018 05
  • Genowefa Lilianna Jankowska, Zapalenie kątów ust, http://www.zoztargowek.waw.pl
  • Mekus M., Respondek W., Żelazo - niezbędny składnik pokarmowy, [w:] Żywienie Człowieka i Metabolizm, 2013.
  • Gryszczyńska A., Witaminy z grupy B - naturalne źródła, rola w organizmie, skutki awitaminozy, [w:] Postępy Fitoterapii 4/2009.
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Choroby i zmiany skórne
Rumień zakaźny u dzieci i dorosłych - jak wygląda, ile trwa?
Dziecko z wysypkową chorobą zakaźną
Narośl na skórze - jak usunąć i czy istnieją na to domowe sposoby? Rodzaje
Kobieta z naroślami na skórze twarzy
Rumieniec na twarzy to nie zawsze oznaka zdrowia! Kiedy powinien budzić niepokój?
Podobne artykuły
Wysypka pęcherzowa na skórze
Bąble na skórze – skąd się biorą i jak sobie z nimi radzić?
Kobietę swędzą nogi
Swędzenie nóg - co oznacza i jak mu zaradzić? Przyczyny, leczenie i domowe sposoby
Mężczyzna z krostami na plecach
Swędzące krostki - na ciele. Sprawdź, co oznaczają
Kaszka na czole
Kaszka na twarzy - u niemowlaka i dorosłych. Przyczyny
Kobieta ze spuchniętą wargą
Spuchnięta warga - przyczyny. Jak leczyć dolną i górną?

Reklama


1/3 kobiet ma niedobór tego pierwiastka 😲
Sprawdź powód!