Co to jest połóg? Zachodzące zmiany
Połóg to kilkutygodniowy okres po ciąży i porodzie, w którym ciało kobiety powraca do swej postaci sprzed ciąży. Regeneracja organizmu wiąże się z wieloma zmianami fizjologicznymi oraz hormonalnymi, które zachodzą wówczas bardzo szybko. Ze względu na tempo przeobrażeń połóg uważa się za czas nie tylko bardzo trudny dla kobiety, ale wręcz najniebezpieczniejszy w jej życiu rozrodczym.
Zmiany, które dokonują się w czasie połogu to przede wszystkim:
- zmiany hormonalne– spada stężenie hormonów hPL (laktogen łożyskowy), hCG (gonadotropina kosmówkowa), progesteronu, estronu i estradiolu, u kobiet karmiących piersią wzrasta natomiast poziom prolaktyny,
- zmiany w układzie krążenia– objętość krwi zmniejsza się o ok. 2 litry w stosunku to objętości sprzed porodu, spada ilość czerwonych krwinek a wzrasta krwinek białych, zmniejsza się stężenie żelaza i normalizuje ilość płytek krwi,
- zmiany w narządach płciowych– macica obkurcza się i oczyszcza, a jej szyjka zamyka pod koniec połogu wczesnego.
Ile trwa połóg po porodzie naturalnym?
Połóg (zarówno ten po porodzie naturalnym jak i po cesarce) dzieli się na trzy etapy.
- Połóg bezpośredni– pierwsza doba po porodzie – najtrudniejszy moment dla kobiety, kiedy jej organizm wyczerpany jest dziewięcioma miesiącami ciąży i porodem, a zmiany poporodowe zaczynają dokonywać się bardzo szybko. Już kilka godzin po porodzie pojawiają się tzw. odchody połogowe – krwawienie z pochwy będące wynikiem oczyszczania się macicy. Po porodzie w macicy pozostają resztki śluzu, błon płodowych oraz spora rana. Wszystko to musi zostać wydalone na zewnątrz razem z krwią.
- Połóg wczesny– pierwszy tydzień po porodzie – jest to czas intensywnego obkurczania się macicy, która musi powrócić do swej normalnej wielkości sprzed ciąży (czyli zmniejszyć objętość ok. dziesięciokrotnie). Obkurczaniu towarzyszą bóle porównywane do bólu miesiączkowego. Krwawienie połogowe nadal jest bardzo obfite, powoduje spory dyskomfort i wymaga zachowywania szczególnej higieny intymnej. Jeśli jest połóg po porodzie siłami natury, goi się rana krocza, po cesarskim cięciu– rana brzucha. Zaczynają rozpuszczać się szwy.
- Późny połóg– do sześciu tygodni po porodzie – objawy poporodowe powoli ustępują, zmniejsza się obfitość krwawienia, bóle skurczowe pojawiają się coraz rzadziej i są coraz mniej intensywne. Szwy całkowicie się rozpuszczają, a rany coraz mocniej zabliźniają. Samopoczucie poprawia się, organizm jest coraz bardziej zregenerowany, do normy wraca objętość krwi oraz ilość zawartych w niej czerwonych krwinek.
Połóg po porodzie naturalnym trwa tyle samo, co połóg po CC. Różnią się one bowiem tylko rodzajem gojącej się rany, a gojenie to nie jest akurat procesem trwającym najdłużej, nie warunkuje zatem długości połogu. O niej decyduje głównie czas obkurczania się macicy, a ten bez względu na formę porodu trwa tyle samo (zależnie od indywidualnych cech ustrojowych kobiecego organizmu).
Połóg po naturalnym porodzie – rana krocza
Połóg po porodzie SN (siłami natury) różni się od połogu po cesarskim cięciu przede wszystkim rodzajem gojącej się rany. Krwawienie połogowe i obkurczanie macicy w obu przypadkach wygląda tak samo i mniej więcej tyle samo trwa, rany natomiast mają inny charakter i inaczej należy o nie dbać, by wspomagać ich gojenie. Po cesarce pozostaje rana brzucha, po porodzie naturalnym – rana krocza.
Nawet, jeśli krocze nie jest nacinane, przeważnie samoistnie pęka lub ulega uszkodzeniom wymagającym później założenia szwów. Szwy zakładane na ranę krocza po kilku dniach samoistnie się rozpuszczają i nie wymagają zdejmowania. Większość kobiet utrzymuje, że rana krocza jest mniej bolesna i powoduje mniejszy dyskomfort niż rana brzucha, nieco trudniejsze jest natomiast dbanie o nią, zachowywanie jej w czystości i suchości zapewniającej szybsze gojenie.
Połóg po sn – higiena intymna
Ponieważ poród siłami natury wiąże się niemal zawsze z powstaniem rany krocza, w połogu odbywa się gojenie rany i warto wówczas wiedzieć, jak postępować, by gojenie to przebiegało jak najszybciej i bez komplikacji. Rana może powstać na skutek nacinania krocza (ma ono miejsce, kiedy lekarz decyduje, że rozwarcie pochwy nie jest wystarczające w stosunku do wielkości dziecka) lub samoistnego pęknięcia podczas porodu. I jedno i drugie z reguły wymaga zakładania szwów rozpuszczających się po kilku dniach.
By rana nastręczała jak najmniej problemów i goiła się szybko, należy stosować się do kilku zasad jej pielęgnacji.
- Stosować przez pierwsze dni (kiedy krwawienie jest najbardziej obfite) specjalne, chłonne podkłady poporodowe, które w późniejszym czasie można zastąpić zwykłymi podpaskami, a następnie wkładkami higienicznymi.
- Przemywać kroczekilka razy dziennie, najlepiej przy użyciu delikatnego płynu do higieny intymnej o działaniu przeciwzapalnym.
- Zachowywać ranę w czystości i suchości(środowisko wilgotne sprzyja namnażaniu szkodliwych drobnoustrojów).
- Częstowietrzyć ranę. Dostęp powietrza znacząco wspomaga gojenie.
- Nosić wyłącznie luźną bieliznę poporodową uszytą z naturalnych materiałów, np. z bawełny.
- Unikać pozycji siedzącejlub siadać tak, by ciężar ciała nie spoczywał na ranie (np. podkładając poduszkę pod pośladki).
