Objawy ciąży bliźniaczej
Objawy ciąży mnogiej, w tym ciąży bliźniaczej są niejako zwielokrotnionymi objawami ciąży pojedynczej.
Za najbardziej charakterystyczne uznaje się:
- dokuczliwe mdłości i wymioty w pierwszych miesiącach ciąży,
- dolegliwości żołądkowe związane z uciskiem na organy wewnętrzne,
- wyższe położenie dna macicy niż w ciąży pojedynczej,
- ruchy dziecka odczuwane w kilku miejscach brzucha jednocześnie,
- większy obwód brzucha niż w przypadku zwykłej ciąży,
- dające się wysłuchać tony dwóch bijących serc.
Niestety, objawy ciąży mnogiej w pierwszych jej miesiącach nie są zbyt dobrze odczuwane. Jedynymi występującymi wyraźnie już w pierwszych tygodniach są dolegliwości żołądkowe i mdłości, ale te z równym natężeniem mogą pojawiać się także w przypadku ciąży pojedynczej, więc nie można ich traktować jako pewnik.
Ciąża bliźniacza – kiedy wiadomo? Badanie USG
Zazwyczaj kobieta o ciąży mnogiej dowiaduje się podczas badania USG, na którym widocznych jest kilka pęcherzyków ciążowych. Kiedy widać, że ciąża jest bliźniacza? Wynik taki można uzyskać już podczas pierwszego badania ultrasonograficznego, czyli wykonanego po 4. tygodniu od daty rozpoczęcia ostatniej miesiączki (czyli około dwóch tygodni od zapłodnienia).
Dwa pęcherzyki są w tym czasie widoczne, kiedy bliźnięta są dwujajowe. W przypadku bliźniąt jednojajowych z miarodajnym wynikiem trzeba poczekać jeszcze około tygodnia. Im „starsza” ciąża, tym badanie jest dokładniejsze i bardziej miarodajne. Ciąża bliźniacza potwierdzona może zostać w USG, kiedy mija jej 6. tydzień. Wówczas bowiem widoczna staje się czynność serca płodu i można już precyzyjnie ustalić liczbę bijących serc i tym samym – liczbę płodów obecnych w macicy.
Ciąża bliźniacza tydzień po tygodniu
I trymestr (1. - 13. tydzień)
Kalendarz ciąży bliźniaczej(zarówno jak i pojedynczej) rozpoczyna się z pierwszym dniem ostatniej miesiączki przed zapłodnieniem. Po miesiączce następuje owulacja, podczas której dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej. Brak kolejnej miesiączki jest pierwszym objawem ciąży. 5. tydzień w kalendarzu to najlepszy moment, by wykonać wiarygodny test ciążowy. Jego pozytywny wynik jest podstawą do wizyty u ginekologa celem potwierdzenia ciąży.
Około 6. tygodnia mogą pojawić się:
- mdłości,
- bolesność piersi (warto wówczas zadbać o odpowiednią pielęgnację piersi oraz zaopatrzyć się w wygodną bieliznę ciążową zmniejszającą dyskomfort),
- częste oddawanie moczu.
Objawy te zwielokrotnione są w przypadku ciąży mnogiej ze względu na większy ucisk na narządy wewnętrzne. Choć płody są wówczas bardzo maleńkie, w przypadku ciąży bliźniaczej od początku występuje choćby większa ilość płynu owodniowego.
Bliźniakom w pierwszym trymestrze kształtują się pierwsze części ciała, tworzą się u nich komory serc, kształtują uszy i oczy. Około 9. tygodnia wykształcają się narządy płciowe.
Do 12. tygodnia najlepiej jest wykonać genetyczne badanie USG oraz badanie krwi wykrywające choroby i wady genetyczne bliźniąt.
II trymestr (14. - 26. tydzień)
W drugim trymestrze ciąży bliźnięta rosną, a ich narządy kształtują się i dojrzewają. Około 16. tygodnia podczas badania USG możliwe jest już rozpoznanie płci dzieci. Po 22. tygodniu poszczególne części ciała są na tyle wykształcone, że maluszki swym wyglądem przypominają już noworodki. Pod koniec drugiego trymestru dzieci ważą razem około 2 kilogramów.
U mamy w drugim trymestrze mogą zacząć się problemy z:
- żylakami odbytu,
- bólami kręgosłupa (powodowanymi dużym obciążeniem rosnącego brzuszka),
- bólami brzucha,
- zawrotami głowy,
- obrzękiem nóg,
- osłabieniem (pomocne mogą okazać się witaminy dla kobiet w ciąży).
Około 18. tygodnia kobieta zaczyna odczuwać ruchy dzieci (zwykle są one częstsze i bardziej intensywne niż w przypadku ciąży pojedynczej, ponieważ dwojaczki mają mniej miejsca i przez to bardziej się wiercą).
Po 20. tygodniu warto rozważyć zapisanie się do szkoły rodzenia, biorąc pod uwagę, że ciąża bliźniacza zwykle nieco szybciej się kończy, a poza tym końcówka ciąży mnogiej jest dla matki wielkim obciążeniem i wówczas może nie być już sił na uczestniczenie w zajęciach.
III trymestr (od 27. tygodnia)
Dzieci widzą i słyszą, ich twarze wyglądają już jak twarze noworodków. Wykształcają się u nich pęcherzyki płucne oraz układ odpornościowy. W 8. miesiącu ciąży bliźnięta bardzo szybko przybierają na wadze, w związku z czym zaczyna im być coraz ciaśniej. Poród po 33. tygodniu jest już dość bezpieczny, nie powinny wystąpić po nim powikłania, ponieważ większość ważnych narządów do tego momentu zostaje wykształcona w sposób wystarczający.
Dla matki bliźniąt trzeci trymestr ciąży może być bardzo męczący. Dzieci są coraz większe i coraz bardziej ruchliwe, więc mogą pojawić się problemy ze snem oraz z jedzeniem. Warto wówczas przestawić się na spożywanie częstszych, ale niezbyt obfitych posiłków, ponieważ pojemność żołądka jest znacząco ograniczona.
Poród następuje zwykle około 37. tygodnia, ciążę taką uznaje się za donoszoną.
Jak powstaje ciąża bliźniacza?
Ciąża bliźniacza może być dwujajowa lub jednojajowa. Jak one powstają? W przypadku ciąży dwujajowej sprawa jest nieco prostsza. W organizmie kobiety w ciągu jednego cyklu miesiączkowego wykształcone zostają dwie komórki jajowe, które następnie zapłodnione są przez dwa plemniki. Dzieci rozwijają się wówczas w tym samym czasie, ale w pewnym sensie niezależnie od siebie – każde z nich rośnie w osobnym worku owodniowym i posiada własną kosmówkę później przekształcającą się w łożysko.
Bliźnięta jednojajowe powstają natomiast przez zapłodnienie jednej komórki jajowej przez jeden plemnik i jej podzieleniu się w pierwszych dniach po zapłodnieniu:
- podział między 1. a 3. dniem po zapłodnieniu – powstają bliźnięta dwu-kosmówkowe i dwu-owodniowe,
- podział między 3. a 8. dniem po zapłodnieniu – bliźnięta jedno-kosmówkowe, dwu-owodniowe,
- podział między 8. a 13. dniem po zapłodnieniu – bliźnięta jedno-kosmówkowe i jedno-owodniowe.
Podział po 13. dniu od zapłodnienia skutkuje z reguły narodzinami bliźniąt zrośniętych.
Ciąża bliźniacza bywa też efektem zapłodnienia in vitro, szczególnie w przypadkach, kiedy do macicy wprowadza się kilka zarodków (praktykę taką stosuje się głównie u kobiet powyżej 35. roku życia).
