Ten zakaz obowiązuje już w niektórych krajach. Czy zostanie wprowadzony również w Polsce? Sprawdź❗
Ten zakaz obowiązuje już w niektórych krajach. Czy zostanie wprowadzony również w Polsce? Sprawdź❗
Ten zakaz obowiązuje już w niektórych krajach. Czy zostanie wprowadzony również w Polsce? Sprawdź❗

Przewlekły katar u dziecka - jakie są przyczyny i co stosować?

Przewlekły katar u dziecka może niekiedy ciągnąć się miesiącami, utrudniając codzienne funkcjonowanie, przerywając spokojny sen i wywołując inne jeszcze dolegliwości. Czym taki stan jest spowodowany? Jak pozbyć się przetrwałego nieżytu nosa i przywrócić dziecku swobodne oddychanie?
Dziecko z przewlekłym katarem
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Przewlekły katar u dzieci może mieć różne przyczyny. Do najczęstszych zalicza się nawracające infekcje oraz alergie.
  • Ciągły katar objawia się przede wszystkim nadmiarem wyciekającej z nosa wydzieliny. Mogą towarzyszyć jej także inne symptomy, takie jak kaszel czy utrudnione oddychanie.
  • Przewlekły katar u dziecka należy zawsze skonsultować z lekarzem. Oprócz leczenia zastosować można sól morską lub udrożniające krople do nosa.
Spis treści

Reklama

Czy przewlekły katar często zdarza się u dziecka?

Dzieci częściej niż dorośli pacjenci zapadają na infekcje wirusowe, takie jak choćby pospolite przeziębienie.

Po pierwsze częściej przebywają one w większych grupach rówieśniczych, co sprzyja przenoszeniu się zarazków, po drugie - nie mają jeszcze w pełni wykształconej tzw. odporności nabytej (in. swoistej), która dopiero w późniejszych latach kształtuje się na skutek kontaktu z wirusami, bakteriami i innymi patogenami.

Katar jest jednym z najczęściej występujących objawów infekcji wieku dziecięcego i, podobnie jak wiele innych dolegliwości, może mieć on postać ostrą lub przewlekłą.

U dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym za normę uznaje się do 10 infekcji przebytych w ciągu roku.

To one mogą właśnie powodować nawracający katar u dziecka lub przekształcać do w formę przewlekłą, biorąc pod uwagę, że jego objawy utrzymują się niekiedy do 2-3 tygodni.

W rezultacie zdarza się, że dziecko łapie infekcję, zanim ustąpią wszystkie objawy poprzedniej. Choć dolegliwości takie najczęściej występują u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, nie oznacza to, że nie mogą pojawić się wcześniej.

Przewlekły katar u 2-latka uczęszczającego do żłobka czy też ciągły nieżyt nosa u 3-latka także mogą być powodowane nawracającymi infekcjami, jednak stan taki należy zawsze skonsultować z pediatrą lub lekarzem rodzinnym.

Konsultacji ze specjalistą bezwzględnie wymaga długotrwały lub nawracający katar u niemowlaka. Niemowlę z reguły nie jest narażone na codzienny kontakt z patogenami, dlatego zawsze trzeba dokładnie ustalić podłoże problemu.

Ciągły katar utrudnia swobodne oddychanie (szczególnie podczas snu), co u niemowlaka może być groźne i powodować bezdech. Lekarz powinien w takiej sytuacji zalecić postępowanie udrożniające nos i niwelujące pojawiające się objawy.

Reklama

Przyczyny przewlekłego kataru u dziecka

Najczęstszą przyczyną przewlekłego kataru u dziecka są powtarzające się infekcje wirusowe, ale podłoża dolegliwości mogą być też inne - np. alergiczne.

Przeziębienie przeważnie występuje u przedszkolaka lub dziecka w żłobku, będącego w stałym i bliskim kontakcie z rówieśnikami. Nawracający czy też przewlekły katar u niemowlaka lub dziecka starszego może mieć jednak inne podłoża.

Wśród jego głównych przyczyn wymienia się takie jak:

  • alergie. Alergiczny nieżyt nosa i nadmiar wodnistego kataru wywołują głównie alergie wziewne, choć może być on powodowany też alergiami pokarmowymi. Nadwrażliwość na alergeny wziewne zwykle pojawia się dopiero po 3 roku życia. Uczulenie na pyłki roślin, sierść czy roztocza w kurzu objawiają się u dzieci głównie przewlekłym katarem, który może nasilać się w czasie pylenia roślin lub np. sezonie grzewczym;
  • nadmierna suchość środowiska. Zwiększoną ilość wydzieliny z nosa powoduje niekiedy suchość pomieszczeń, w którym przebywa dziecko. Objawy o takim podłożu nasilają się zwykle, gdy pomieszczenia są ogrzewane lub klimatyzowane;
  • stan zapalny zatok. Przewlekłe zapalenie zatok może być przyczyną ciągłego kataru u dziecka. Wówczas wydzielina z nosa jest z reguły gęsta i ma barwę żółtą lub zieloną
  • niektóre nieprawidłowości anatomiczne, takie jak przerost migdałka gardłowego czy krzywa przegroda nosowa;
  • niektóre choroby układowe;
  • pasożyty. Ich obecność w organizmie kojarzy się przede wszystkim z objawami ze strony układu pokarmowego, jednak robaki mogą powodować u dziecka szereg innych symptomów, w tym właśnie przewlekły katar.

Reklama

Objawy przewlekłego kataru u dzieci

Głównym objawem długotrwałego kataru u dziecka jest nadmierna ilość wyciekającej z nosa wydzieliny, utrzymująca przez minimum 12 tygodni.

Wydzielina ta może mieć różną postać, co zależy przede wszystkim od podłoża problemu. Przewlekły lub nawracający, gęsty, zielony katar u dziecka świadczy zwykle o stanie zapalnym zatok i obecności w nich ropy.

Ropnego kataru o podłożu zatokowym nigdy nie wolno lekceważyć, bez względu na czas jego trwania. Nieleczone zapalenie może rozwijać się, rozprzestrzeniać i prowadzić do groźnych powikłań.Niepokojące jest również połączenie nawracającego lub przewlekłego kataru i kaszlu u dziecka.

Kiedy ciągły kaszel jest suchy, można podejrzewać podłoże alergiczne lub astmatyczne, natomiast gdy jest mokry i towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny, objawy takie świadczą często o zmianach zapalnych w drogach oddechowych, a te zawsze wymagają specjalistycznego leczenia.

Ciągły katar o postaci wodnistej i zatkany nos u dziecka mogą natomiast świadczyć o uczuleniu lub nadmiernej suchości powietrza. W przypadku alergii objawami towarzyszącymi bywają podrażnienie i łzawienie oczu, świąd, zmiany skórne.

Reklama

Co stosować na przewlekły katar u dziecka?

Przewlekły katar u dziecka należy zawsze skonsultować z lekarzem celem dokładnego zdiagnozowania problemu i rozpoczęcia leczenia.

Oprócz tego, jak leczyć przyczynę dolegliwości, warto zapytać pediatrę, aby zniwelować dokuczliwe objawy.

Co na przewlekły katar u dziecka zastosować, by mogło ono swobodnie oddychać w dzień i w nocy? Dobrym domowym sposobem na katar jest płukanie nosa wodą morską.

Można ją kupić w większości aptek w wygodnej formie sprayu do nosa. Woda morska dla dzieci nawilża śluzówkę, a dodatkowo wypłukuje z przewodów nosowych zarazki, alergeny i zalegającą wydzielinę, skutecznie je udrożniając.

Podobny efekt daje płukanie zatok solą fizjologiczną, ale ta metoda sprawdza się u dzieci nieco starszych (w wieku szkolnym).

U maluchów z płukaniem trzeba być bardzo ostrożnym, by nie doprowadzić do groźnego zachłyśnięcia. Jeśli woda morska i sól fizjologiczna niewystarczająco udrażniają przewody nosowe, można sięgnąć po krople do nosa dla dzieci (ważny, by dany preparat dobrać odpowiednio do wieku dziecka) np. z chlorowodorkiem oksymetazoliny. Substancja ta obkurcza błonę śluzową i zlokalizowane w niej naczynia krwionośne, przywracając swobodny oddech. Preparaty takie należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza lub producenta (w odpowiednich dawkach i nie dłużej niż kilka dni).

Reklama

Czy można zapobiec przewlekłemu katarowi u dziecka?

Profilaktyka kataru zależy w dużej mierze od czynnika, który u danego pacjenta wywołuje podrażnienie i stan zapalny.

Jak zapobiec katarowi u dziecka? Jeśli towarzyszy on powtarzającym się infekcjom, warto przede wszystkim wspomóc odporność organizmu. Można to robić, stosując zbilansowaną dietę, bogatą w witaminy i minerały, dbając o aktywność fizyczną itd.

Kiedy objawy są skutkiem uczulenia, należy przede wszystkim próbować unikać kontaktu z drażniącym śluzówkę alergenem.

Można w tym celu stosować oczyszczacz powietrza dla dzieci, często ścierać kurz, prać i wietrzyć pościel, latem unikać spędzania czasu na łonie natury, jeśli dziecko uczulone jest na pyłki roślin.

Kiedy przewlekły katar spowodowany jest przesuszeniem błony śluzowej, zaleca się inhalacje (dla dzieci najbezpieczniejsze są te z soli fizjologicznej) oraz używanie nawilżaczy powietrza.

Czytaj również

Bibliografia

  • M. Bartkowiak-Emeryk, A. Bodajko-Grochowska, A. Emeryk, Przewlekły katar u dzieci - plan postępowania, w: Pediatria po Dyplomie, 02/2016
  • R. Szamborski, Katar - etiologia i skuteczne leczenie, w: Farmakologia Polska, Tom 65, nr 10, 2009
  • B. Zielnik-Jurkiewicz, Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych u dzieci, w: Polski Przegląd Otolaryngologiczny, TOM 6, NR 1 (2017), s. 26-34
  • Chpl: Xylometazolin
  • A. Rey, M. Chełmińska, Ogólne zasady postępowania w chorobach alergicznych w praktyce lekarza rodzinnego, w: Forum Medycyny Rodzinnej 2019, tom 13, nr 4, 170-175
Justyna Gabrysiak-Kula
Artykuł napisany przez
Justyna Gabrysiak-Kula
W 2009 roku zdobyła tytuł magistra kulturoznawstwa Uniwersytetu Łódzkiego. Pierwsze doświadczenia zawodowe zdobyła w Radiu Łódź, współtworząc audycje młodzieżowe. Od kilku lat pracuje jako copywriter, specjalizując się w tematyce medycznej, kosmetycznej, parentingowej i w dziedzinach pokrewnych. Napisała dotąd setki artykułów o zdrowiu. Prywatnie wychowuje dzieci, pływa i czyta książki, choć to właśnie pisanie było zawsze jej ulubionym zajęciem.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Choroby i zaburzenia u dzieci
Dysgrafia - jak wygląda i na czym polega? Przyczyny i objawy
Dysgrafia u dziecka
Obgryzanie paznokci u dzieci - przyczyny i domowe sposoby. Co pomaga?
Dziecko obgryzające paznokcie w trakcie leżenia na łóżku
Świerzb u dzieci – jakie są pierwsze objawy choroby oraz jak ją wyleczyć?
Dziecko drapie się po rękach
Podobne artykuły
Dziecko z czerwonymi krostkami na nogach
Jakie mogą być przyczyny wysypki na nogach u dzieci?
Dziecko z zespołem Retta
Zespół Retta - jakie ma objawy?
Tabletki na dłoni, która jest w czerwonych krostach
Szkarlatyna (płonica) u dzieci i dorosłych - objawy i leczenie
Trudności z liczeniem
Dyskalkulia - jak się objawia? Test, diagnoza i leczenie
Wyraz ADHD napisany krędą na tablicy
ADHD - objawy, diagnoza, leczenie i terapia

Reklama