Ten zakaz obowiązuje już w niektórych krajach. Czy zostanie wprowadzony również w Polsce? Sprawdź❗
Ten zakaz obowiązuje już w niektórych krajach. Czy zostanie wprowadzony również w Polsce? Sprawdź❗
Ten zakaz obowiązuje już w niektórych krajach. Czy zostanie wprowadzony również w Polsce? Sprawdź❗

Zatkany nos u dziecka - czy może wystąpić bez kataru? Co pomaga?

Zatkany nos u dzieci to dość powszechna dolegliwość, przeważnie towarzysząca katarowi. O ile u starszych dzieci nie stanowi zagrożenia, o tyle u niemowląt może nawet prowadzić do bezdechu. Jak skutecznie udrożnić nos dziecka i przywrócić mu swobodny oddech?
Dziecko cierpiące z powodu kataru i zatkanego nosa
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Zatkany nos u dziecka najczęściej towarzyszy katarowi. Bez kataru może być oznaką suchości śluzówki, polipa w nosie czy krzywej przegrody nosowej.
  • Jeśli objawy utrzymują się dłużej niż kilka dni, należy niezwłocznie udać się z dzieckiem do lekarza. Zatkany nos najgroźniejszy jest u noworodków i niemowląt.
  • Na zatkany nos można stosować leki donosowe dostosowane do wieku dziecka. Niekiedy skuteczne okazują się też domowe sposoby - inhalacje, nawilżacze powietrza, olejki eteryczne.
Spis treści

Reklama

Czy zatkany nos zdarza się często u dzieci?

Dzieci częściej niż osoby dorosłe łapią przeziębienie oraz infekcje wirusowe górnych dróg oddechowych. Katar jest u nich dolegliwością powszechną, która pojawia się nawet kilka razy w roku.

Są dwie główne przyczyny takiego stanu. Po pierwsze dzieci nie mają jeszcze w pełni wykształconej odporności nabytej, która budowana jest latami, na skutek kontaktu z organizmu z różnymi patogenami oraz przebytych infekcji.

Po drugie - dzieci częściej przebywają w dużych grupach rówieśniczych - w żłobkach, przedszkolach i szkołach, gdzie mają ciągły kontakt z zarazkami. .

Nic zatem dziwnego, że zatkany nos u dziecka to problem powszechny, który z reguły towarzyszy pospolitemu katarowi, będącemu stanem zapalnym błony śluzowej nosa.

Najczęściej pojawia się on właśnie u dzieci, które na co dzień stykają się z rówieśnikami i nie mają jeszcze dobrze rozwiniętej odporności na zarazki, czyli u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. 

Zatkany nos u 3-latka czy 6-latka to zatem „chleb powszedni”, na szczęście w tym wieku już niegroźny i możliwy do zwalczania wieloma metodami.

Najgroźniejszy jest zatkany nos u niemowląt i noworodków, ponieważ w skrajnych przypadkach może prowadzić do poważnych problemów z oddychaniem.

U miesięcznego, kilkumiesięcznego, a nawet u rocznego dziecka drożność przewodów nosowych i swobodne oddychanie jest niezwykle ważne, szczególnie w czasie snu.

Zatkany nos u tak małego dziecka bywa niebezpieczny, na szczęście jednak jest dolegliwością rzadszą niż u kilkulatków. Jakie mogą być jego przyczyny?

Reklama

Przyczyny zatkanego nosa u dzieci

Choć zatkany nos u dzieci przeważnie towarzyszy katarowi, w niektórych przypadkach przyczyny problemy mogą być zupełnie inne (jak choćby uczulenie czy nieprawidłowości anatomiczne). Wśród najczęstszych wymienia się:

  • alergię. Przytkany nos u dziecka mogą powodować dostające się wraz z powietrzem alergeny drażniące śluzówkę - pyłki roślin, grzyby, roztocza. Co ciekawe, objaw taki, choć najczęściej towarzyszy alergii wziewnej, może też pojawić się przy alergii pokarmowej, co bywa trudne do zdiagnozowania. Reakcja alergiczna zwykle kojarzy z wodnistym katarem siennym, jednak niekiedy - zarówno u dziecka, jak i dorosłego - objawia się właśnie i suchym, co jest efektem obrzęku śluzówki;
  • polip nosa - to łagodne rozrosty śluzówki, powstające z reguły na skutek alergii lub stanu zapalnego. Nie są zmianami groźnymi, jednak (gdy są duże), mogą powodować niedrożność przewodów nosowych;
  • krzywą przegrodę nosową. - ta nieprawidłowość z budowie wnętrza nosa prowadzi niekiedy do trudności z oddychaniem. Jeśli problem nie ustępuje przez dłuższy czas lub nie towarzyszy żadnej infekcji, warto zbadać, czy przegroda nosowa jest prawidłowo zbudowana;
  • uraz mechaniczny - u dzieci nos może ulec urazowi podczas zabawy czy biegania. Małe dzieci mają na wysokości nosa stoły i blaty, o które mogą się uderzyć. Czasem uraz jest na tyle silny, że powoduje obrzęk utrudniający swobodne oddychanie;
  • powikłania po infekcji. Zatkany nos u dziecka to objaw, który stosunkowo długo może utrzymywać się po przebytej infekcji, której inne symptomy już ustąpiły. Często daje o sobie znać po nocy, podczas której nos nie jest oczyszczany i gromadzi się w nim wydzielina;
  • polekowy nieżyt nosa - jest to podrażnienie błony śluzowej nosa powstałe na skutek podrażnienia jej lekami na katar do stosowania miejscowego.

Reklama

Jak się objawia zatkany nos u dzieci?

Kiedy dziecko ma wodnisty katar, wydzielina wycieka z nosa i nie jest to trudne do zauważenia. Jednak zatkany nos bez kataru u dzieci może być już trudniejszy do rozpoznania, szczególnie w nocy, podczas snu.

Gdy u dziecka nie widać wypływającej z nosa wydzieliny, nie zawsze oznacza to, że rzeczywiście jej nie ma. Przy zapaleniu zatok np. wydzielina bywa bardzo gęsta i gromadzi się w przewodach, nie wypływając na zewnątrz.

Objawy takie jak zatkany nos i gorączka lub kaszel mogą świadczyć właśnie o stanie zapalnym i gęstym katarze gromadzącym się w zatokach.

Na nagromadzenie takie może też wskazywać zatkany nos u dziecka w pozycji leżącej, kiedy wydzielina nie ma jak wypłynąć i powoduje niedrożność.

Zablokowany nos w nocy często objawia się chrapaniem, które u dziecka zdrowego nie powinno występować. Chrapanie u dzieci należy zawsze skonsultować z lekarzem, ponieważ może świadczyć o zatkanym nosie lub różnych infekcjach dróg oddechowych.

Gdy dziecko rzeczywiście nie ma kataru, a ma zatkany nos, należy niezwłocznie skonsultować się z laryngologiem, by sprawdzić, co jest przyczyną niedrożnych przewodów. Zatkane zatoki mogą być symptomem obrzęku śluzówki czy też nadmiernie rozszerzonych zlokalizowanych w niej naczyń krwionośnych.

Niekiedy obrzęk taki sprawia, że nos jest mocno zatkany, a oddychanie bardzo utrudnione, co jest szczególnie groźne u niemowląt, a u dziecka starszego powoduje duży dyskomfort i objawia się choćby zmienionym głosem.

Ciągle zatkany nos u dziecka świadczy czasem o nieprawidłowościach w budowie, które niwelować można wyłącznie zabiegowo. Nie zawsze jednak nos zatkany przewlekle wynika z tak poważnych przyczyn. Częściej spowodowany jest np. nadmierną suchością. Suchy nos u dziecka może powodować uczucie ciągle zatkanego.

Reklama

Co stosować na zatkany nos u dzieci?

Odetkanie nosa u dzieci bywa problematyczne, szczególnie u tych najmłodszych, które nie potrafią jeszcze same go oczyszczać.

Jak pomóc, kiedy zatkany nos u dziecka utrudnia mu swobodne oddychanie? Dla niemowlaka zaleca się stosowanie urządzeń, które w bezpieczny sposób oczyszczają nos i zatoki z zalegającej w nich wydzieliny. Są to przede wszystkim gruszka i aspirator do nosa.

Należy używać ich ostrożnie i zgodnie z zaleceniami producenta, ale jednocześnie na tyle skutecznie, by udrożnić zatkany nos. Co robić, gdy wydzielina jest gęsta i trudno ją wyciągnąć? Co podać dziecku, by rozrzedzić katar?

Są syropy rozrzedzające wydzielinę, jednak trzeba pamiętać, by wybierać preparaty odpowiednie dostosowane do wieku i dawkować je zgodnie z zaleceniami.

Co jeszcze na zatkany nos u dzieci może być skuteczne? U starszych dzieci stosować można leki o działaniu miejscowym. Lek na zatkany nos u dziecka powinien zawierać substancję obkurczającą śluzówkę.

Działanie takie skutkuje odblokowaniem przewodów nosowych i przywróceniem swobodnego oddechu. Wiele preparatów w postaci sprayów do nosa dostępnych jest w aptece bez recepty, jednak zawsze należy stosować je zgodnie z ulotką, nie dłużej niż kilka dni.

Oprócz leków na zatkany nos u dziecka można zastosować coś z naturalnych, domowych metod, jeśli jednak objawy utrzymują się dłużej niż kilka dni lub zaczynają im towarzyszyć inne objawy, należy niezwłocznie udać się z dzieckiem do lekarza.

Reklama

Domowe sposoby na zatkany nos u dzieci

Jakie są naturalne, domowe sposoby na zatkany nos u dziecka, który w dzień i w nocy utrudnia swobodne oddychanie? Wśród metod takich warto wymienić:

  • inhalacje. Na zatkany nos u dzieci najmłodszych sprawdzają się inhalacje z soli fizjologicznej wykonywane przy pomocy nebulizatora. Sól fizjologiczna do nosa jest całkiem obojętna dla ludzkich tkanek, dlatego nigdy nie wywołuje podrażnień ani reakcji alergicznych, a przy tym nawilża śluzówkę i przyspiesza jej regenerację oraz rozrzedza wydzielinę. U dzieci starszych można wykonywać tradycyjne inhalacje parowe, dodając do nich naturalnych substancji udrażniających nos, np. mentolu, eukaliptusa;
  • nawilżacz powietrza dla dzieci. Jest skuteczny, jeśli problemy u dziecka wynikają z nadmiernej suchości środowiska. Zdarza się to przeważnie w sezonie grzewczym oraz w upały, na skutek używania klimatyzacji w pomieszczeniach i samochodach;
  • oczyszczacz powietrza dla dzieci. Urządzenie takie usuwa zanieczyszczenia i inne czynniki drażniące, np. alergeny, z wdychanego powietrza;
  • oklepywanie pleców. Przede wszystkim sprawdza się przy mokrym kaszlu, ale niekiedy działa też na zatkany nos u dzieci, wspomagając pozbywanie się zalegającej w zatokach wydzieliny;
  • olejki eteryczne. Nie zaleca się stosowania ich u niemowląt, jednak u dzieci starszych mogą wspomagać udrażnianie zatok. Najczęściej zalecane na zatkany nos u dzieci są olejki: z drzewa herbacianego, eukaliptusowy, mentolowy.

Czytaj również

Bibliografia

  • P. Dąbrowski, Nasal obstruction - causes, diagnosis, and treatment, w: Lekarz POZ, 2017, s. 19-28
  • E. Krzych-Fałta, K. Furmańczyk, O. Wojas, The frequency of use of OTC drugs by subjects with diagnosed allergic rhinitis in the light of the ECAP (Epidemiology of Allergic Diseases in Poland) project, w: Alergologia Polska - Polish Journal of Allergology, 2018, s. 168-174
  • M. Zagor, Nieżyt nosa, źródło: Medycyna Praktyczna https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-nosa-i-zatok/105992,niezyt-nosa [data dostępu: 22.01.2024]
  • M. Jędrzejek, D. Pokorna-Kałwak, A. Mastalerz-Migas, Alergiczny i niealergiczny nieżyt nosa, w: Lekarz POZ 2/2020
  • M. Bartkowiak-Emeryk, A. Bodajko-Grochowska, A. Emeryk, Przewlekły katar u dzieci - plan postępowania, w: Pediatria po Dyplomie, 02/2016
  • B. Zielnik-Jurkiewicz, Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych u dzieci, w: Polski Przegląd Otolaryngologiczny, TOM 6, NR 1 (2017), s. 26-34
  • Chpl: Xylometazolin http://chpl.com.pl/data_files/2013-05-24_xylometazolin_01_25_krople_do_nosa__chpl_final_version.pdf [data dostępu: 22.01.2024]
Justyna Gabrysiak-Kula
Artykuł napisany przez
Justyna Gabrysiak-Kula
W 2009 roku zdobyła tytuł magistra kulturoznawstwa Uniwersytetu Łódzkiego. Pierwsze doświadczenia zawodowe zdobyła w Radiu Łódź, współtworząc audycje młodzieżowe. Od kilku lat pracuje jako copywriter, specjalizując się w tematyce medycznej, kosmetycznej, parentingowej i w dziedzinach pokrewnych. Napisała dotąd setki artykułów o zdrowiu. Prywatnie wychowuje dzieci, pływa i czyta książki, choć to właśnie pisanie było zawsze jej ulubionym zajęciem.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Choroby i zaburzenia u dzieci
Dyskalkulia - jak się objawia? Test, diagnoza i leczenie
Trudności z liczeniem
Obgryzanie paznokci u dzieci - przyczyny i domowe sposoby. Co pomaga?
Dziecko obgryzające paznokcie w trakcie leżenia na łóżku
Świerzb u dzieci – jakie są pierwsze objawy choroby oraz jak ją wyleczyć?
Dziecko drapie się po rękach
Podobne artykuły
Dziecko z zapaleniem napletka
Zapalenie napletka u kilkuletniego chłopca - sprawdź, co robić
Dziecko z czerwonymi krostkami na nogach
Jakie mogą być przyczyny wysypki na nogach u dzieci?
Dziecko z zespołem Retta
Zespół Retta - jakie ma objawy?
Tabletki na dłoni, która jest w czerwonych krostach
Szkarlatyna (płonica) u dzieci i dorosłych - objawy i leczenie
Dysgrafia u dziecka
Dysgrafia - jak wygląda i na czym polega? Przyczyny i objawy

Reklama