Przyczyny skrętu jajnika. Od czego?
Nagły i silny ból z prawej strony podbrzusza kojarzony jest przede wszystkim z zapaleniem wyrostka robaczkowego. Okazuje się jednak, że objaw taki (niekoniecznie jednak po stronie prawej) może sygnalizować skręt jajnika.
Co to za stan i od czego może on powstać? Jajniki są parzystymi narządami wchodzącymi w skład układu rozrodczego kobiety. Wraz z sąsiadującymi z nimi jajowodami i otaczającymi je tkankami tworzą tzw. przydatki.
Jajniki utrzymywane są wewnątrz jamy brzusznej przez więzadła i to właśnie spontaniczny, nagły obrót narządu wokół utrzymującego go więzadła nazywany jest skrętem jajnika i może stanowić przyczynę silnych dolegliwości bólowych.
Do najczęstszych przyczyn takiego stanu należą patologiczne zmiany w obrębie narządu (np. guzy, torbiele). Nieco innym przypadkiem jest skręt torbieli jajnika, kiedy to dochodzi do skrętu samej zmiany, a niekiedy również jej pęknięcia.
Symptomy obu dolegliwości są jednak podobne i nie wolno ich lekceważyć. Do skrętu samego jajnika dochodzi szczególnie rzadko. Większość diagnozowanych przypadków obejmuje i jajnik i zlokalizowany po tej samej stronie jajowód i mówi się wówczas o skręcie przydatków.
Do skrętu jajnika może dojść podczas okresu, w ciąży, u pacjentek dorosłych i u dzieci. Bez względu na sytuację, stan wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Jak go rozpoznać?
Reklama
Objawy skrętu jajnika
Głównym objawem skrętu jajnika (lub jajnika i jajowodu) i skrętu torbieli jajnika jest przede wszystkim silny, nagły ból podbrzusza. Jest on z reguły zlokalizowany w dole brzucha, przeważnie po prawej stronie, przez co bywa mylony z bólem towarzyszącym zapaleniu wyrostka robaczkowego.
Dlaczego skręcony jajnik boli zwykle z prawej strony? Ponieważ z po stronie lewej przydatki są stabilniejsze dzięki sąsiadującym z nimi jelitom. Ułożenie jelit stanowi dodatkowe podtrzymanie lewego jajnika, z kolei prawemu „podpory” takiej brak i to predestynuje go do częstszego wykręcania się i obracania.
Skręt torbieli jajnika jest natomiast niezależny od lokalizacji narządu i może występować tak samo często po obu stronach. Inne, oprócz silnego bólu, objawy skrętu jajnika to przede wszystkim:
- mdłości i wymioty,
- nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych,
- niekiedy też gorączka.
Objawy mogą występować wybiórczo lub z różnym natężeniem, dlatego niekiedy trudno rozpoznać dolegliwość, tymczasem im szybsze rozpoznanie, tym większa szansa na uratowanie przydatków.
Reklama
Skręt jajnika na USG, czyli jak go zdiagnozować?
Jak wygląda diagnostyka skrętu jajnika? Lekarz zawsze zaczyna ją od szczegółowego wywiadu z pacjentką oraz badania fizykalnego. W drugiej kolejności wykonuje się badanie obrazowe, którym najczęściej jest ultrasonografia - jamy brzusznej lub transwaginalna.
Skręt jajnika na USG udaje się rozpoznać w ponad 90 proc. przypadków, zatem badanie jest bardzo miarodajne. Uzyskany obraz przedstawia zmianę zwykle w formie narządu powiększonego - niekiedy nawet kilkukrotnie w stosunku do drugiego, zdrowego jajnika, co jest skutkiem obrzęku.
Niekiedy w jamie macicy widoczny jest także nieprawidłowy płyn. Niekiedy skręt jajnika lub torbieli jajnika diagnozuje się w innych niż USG badaniach obrazowych - przeważnie tomografii komputerowej, rzadziej - rezonansie magnetycznym.
Bez względu na wykorzystane metody diagnostyczne, rozpoznanie skrętu przydatków wymaga natychmiastowego podjęcia leczenia.
Reklama
Leczenie skrętu jajnika
Na czym polega leczenie skrętu jajnika i kiedy należy je podjąć? W przypadku tej dolegliwości jedyną skuteczną metodą jest operacja chirurgiczna. Powinna być ona przeprowadzona możliwie najszybciej po postawieniu diagnozy.
Dlaczego? Otóż skręt jajnika powoduje zamknięcie światła naczyń krwionośnych, którymi krew transportowana jest do narządu. Zamknięcie to przyczynia się do niedokrwienia i niedotlenienia tkanki, co w krótkim czasie prowadzi do martwicy.
Obumarcie tkanki skutkuje utratą jajnika, a niekiedy całych przydatków. Jest to szczególnie niepożądane u kobiet w wieku rozrodczym, kiedy to konieczność jednostronnego usunięcia narządów zmniejsza płodność.
Bez względu jednak na wiek pacjentki operacji dokonuje się bezzwłocznie, by uniknąć groźnych powikłań skrętu jajnika. Zabieg chirurgiczny jest także jedyną metodą leczenia skrętu torbieli jajnika, bez względu na to, czy towarzyszy mu pęknięcie cysty, czy też nie.
Współcześnie do zabiegów tego rodzaju często wykorzystuje się mało inwazyjną metodę laparoskopową, po której pacjentka znacznie szybciej odzyskuje sprawność, niż po operacji tradycyjnej.
Reklama
Profilaktyka skrętu jajnika. Czy da się mu zapobiec?
Ponieważ w 80 proc. przypadków do skrętu jajnika dochodzi na skutek jego obciążenia torbielą lub guzem, najskuteczniejszą metodą zapobiegawczą jest niedoprowadzenie do rozrostu tego rodzaju zmian patologicznych.
Aby temu zapobiec, należy systematycznie się badać i monitorować stan przydatków oraz całego układu płciowego, nie tylko w okresie rozrodczym, ale w całym życiu dorosłym. Pojawianie się zmian częste jest u kobiet w wieku pomenopauzalnym, dlatego pacjentki, które moment przekwitania mają już za sobą, nadal powinny pozostawać pod stałą opieką ginekologiczną, mimo że nie planują już powiększania rodziny.
Do specjalisty należy zgłaszać się przynajmniej raz do roku, kiedy nie występują żadne niepokojące dolegliwości oraz każdorazowo w przypadku pojawienia się jakichkolwiek objawów (bóle brzucha, nieprawidłowe krwawienie, upławy itd.).
Zawsze trzeba też wykonywać wszelkie zalecone przez lekarza badania. Postępowanie takie pozwala nie tylko uniknąć skrętu jajnika, ale chroni przed wieloma groźnymi chorobami i konsekwencjami zdrowotnymi.
