Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!

Jak objawia się uczulenie na jajka i czy białko jest groźniejsze od żółtka?

Uczulenie na jajka to przypadłość, której objawy często manifestują się już w wieku niemowlęcym. Alergia na kurzy pokarm powoduje wystąpienie objawów skórnych, ale też możliwe są problemy z oddychaniem, kaszel, katar, łzawienie, ból brzucha, wymioty, biegunki.
Jajecznica
źródło:123RF
W skrócie
  • Uczulenie na jajka występuje u około 2 procent dzieci. Objawia się już w wieku niemowlęcym w reakcji na bezpośredni kontakt z białkiem lub żółtkiem, lub pośrednio – przez mleko matki.
  • Typowe objawy alergii na jajka to pokrzywka, wysypka, katar, łzawienie, skurcz oskrzeli. Możliwy jest wstrząs anafilaktyczny.
  • Uczulenie na białko i żółtko jaj w większości mija z wiekiem, z reguły przed wejściem w okres dojrzewania.
SPRAWDŹ TEŻ: Skaza białkowa u niemowląt - objawy, przyczyny i dieta
Spis treści

Czy jajka uczulają?

Alergia na jajka jest jedną z najczęściej występujących nieprawidłowych reakcji na pokarm, zwłaszcza wśród dzieci – szacuje się, że dotyka około 2-2,5 procent maluchów na całym świecie, a niektórych regionach nawet do 9 proc. (dane: E. Seweryn i inni). 

Problem ten nie omija jednak także osób dorosłych. Uczulenie na jajka powodowane jest przede wszystkim przez różnego typu substancje białkowe. W większości występują one w białku, dlatego jest ono potencjalnie groźniejsze, aczkolwiek także żółtko może wywoływać niepożądane reakcje. 

Wiedza naukowa na ten temat podlega nieustannej rewizji, co kilka, kilkanaście lat pojawiają się nowe, istotne ustalenia. 

Na dziś wiadomo, że alergia na białko jaja kurzego powodowana jest przede wszystkim przez substancje opisywane w literaturze fachowej jako:

  • Gal d1 owomukoid. 
  • Gal d2 owoalbumina

Stanowią one aż 60 procent frakcji białkowej jaj. Ponadto, wymienić można w tym kontekście także Gal d3 owotransferynę oraz Gal d4 lizozynę. Natomiast uczulenie na żółtko najczęściej jest efektem działania Gal d5 liwetyny (albuminy surowicy) lub Gal g6 YGP42 oraz - w mniejszym stopniu - apowiteleniny I i IV, czy kinazy kazeinowej.

Reklama

Objawy uczulenia na jajka 

Reakcje alergiczne po spożycia jajka zazwyczaj mają charakter IgE zależny, rzadziej niezależny. Co to oznacza? Mechanizmy, w które zaangażowane są przeciwciała klasy IgE mają charakter natychmiastowy. Efektem są objawy skórne, oddechowe i gastryczne (dla odmiany, procesy niezależne od IgE są rozłożone w czasie). 

W związku z powyższym, najczęściej towarzyszą alergii na jajka objawy takie, jak:

  • nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha;
  • zapalenie spojówek, łzawienie oraz nieżyt nosa;
  • skurcz oskrzeli i związany z tym kaszel;
  • objawy skórne (szczegóły poniżej).

Uwaga: w sporadycznych przypadkach silne uczulenie na jajko może prowadzić do reakcji  najcięższego kalibru, takie jak potencjalnie śmiertelny wstrząs anafilaktyczny

Jeśli natomiast chodzi o objawy długofalowe, w sytuacji gdy mechanizm alergii jest niezależny, wymienić można między innymi przewlekłe stany zapalne w obrębie układu pokarmowego. 

Reklama

Objawy skórne uczulenia na jajka 

Objawy skórne uczulenia na jajko to typowy efekt działania przeciwciał IgE. Wiążą one dany alergen, a następnie powodują uwalnianie w organizmie substancji takich, jak histamina, będąca mediatorem stanów zapalnych. 

W efekcie wystąpić mogą po spożyciu jajek następujące symptomy:

  • silna pokrzywka obejmująca całe ciało;
  • wypryski skórne;
  • rumień okalający okolice ust, któremu niekiedy towarzyszy obrzęk naczynioruchowy warg i twarzy;

Objawy te pojawiają się w bardzo krótkim odstępie czasowym od kontaktu z substancją alergizującą znajdująca się w białku lub żółtku jaja.

Reklama

Objawy uczulenia na jajka u niemowląt 

Jajka są jednym z pierwszych pokarmów wprowadzanych do diety dziecka – zazwyczaj ma to miejsce w siódmym miesiącu życia. 

Ewentualna alergia na białko jaja kurzego u niemowląt występuje natychmiast, już przy pierwszym kontakcie z pokarmem kurzym. Dlatego też produkt ten należy podawać dziecku z zachowaniem ostrożności – na początku w niewielkich ilościach, uważnie obserwując reakcje malucha, wypatrując niepokojących objawów. 

Co ważne, przez lata zalecano, by w pierwszej kolejności umieszczać w jadłospisie żółtko, jako potencjalnie mniej niebezpieczne, a dopiero później białko. W ostatnim jednak czasie coraz częściej rekomendowane jest podawanie białka i żółtka jednocześnie.

Warto pamiętać, że reakcja alergiczna na jajko u niemowlaka może nastąpić wcześniej, zanim jeszcze pokarm ten trafi bezpośrednio do jego buzi. Alergeny kurzego pokarmu są bardzo silne, dlatego mogą uczulać nawet pośrednio, gdy w śladowych ilościach znajdują się w mleku matki. 

Co więcej, notuje się reakcje alergiczne nawet w sytuacji, gdy maluch jajka nie spożywa w żaden sposób, ale jest ono na przykład krojone w jego obecności. 

Źródłem problemów mogą być też niektóre szczepionki (np. przeciw odrze, różyczce i śwince), do których produkcji używane są białka jaj kurzych. 

Dobrą informacją dla rodziców jest wiadomość, że alergia na jajko mija. Kiedy? W wielu przypadkach zaczyna ustępować już około 4-6 roku życia, a u większości dzieci zanika przed wejściem w okres dojrzewania. 

Reklama

Uczulenie na jajka u dorosłych 

Mimo przemijającego charakteru tej alergii, możliwe jest też uczulenie na jaja u dorosłych. Może mieć ono formę przetrwałą, będącą kontynuacją problemów z dzieciństwa lub pierwotną – w takiej sytuacji reakcje uczuleniowe pojawiają się po raz pierwszy już po osiągnięciu dojrzałości. 

Mechanizmy te nie zostały do końca poznane, naukowcy zwracają jednak uwagę na kwestię obciążeń genetycznych – ryzyko pojawienia się alergii w dorosłym życiu radykalnie wzrasta u osób, których oboje rodzicami cierpią (cierpieli) na tę przypadłość. 

Ważne są też czynniki środowiskowe, takie jak dieta, zanieczyszczenie powietrza, stres, przemęczenie. 

Objawy uczulenie na jajka u dorosłych generalnie są zbliżone do tych, które obserwuje się u dzieci – są to m.in. symptomy skórne oraz dolegliwości żołądkowo-jelitowe. 

Czytaj również

Bibliografia

  • Ewa Seweryn i inni, Właściwości odżywcze i alergizujące jaj kurzych, Postępy Hig Med Dośw 2018; 72: 205-214
  • Krzysztof Buczyłko, Nie tylko alergeny. Jajo kurze.
  • Wiesława Skrzypczak Alergia na jajka, www.alergiapokarmowa.pl/alergia-na-jajka/, data dostępu 13 08 2021
  • Ewa Wasilewska, Immunologiczna nadwrażliwość na pokarm, Forum Zaburzeń Metabolicznych, tom 7, nr 4
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Rodzaje alergii i alergeny
Alternaria – co to jest? Alergia, pylenie
Grzyby pleśniowe
Uczulenie na złoto - co wywołuje alergię i jak się objawia?
Kawałki złota
Uczulenie na czosnek - objawy. Jak sobie radzić z alergią?
Czosnek powodujący uczulenie
Podobne artykuły
Bylica
Alergia na bylicę - jak ją leczyć i czego nie jeść? Objawy
Jabłka
Dlaczego uczulenie na jabłka występuje razem z alergią na pyłki brzóz? Przyczyny i objawy
Dziecki mają często alergię na koty i psy
Jakie objawia się alergia na kota i kiedy jest powód do niepokoju?
Kobietę swędzi twarz
Uczulenie na twarzy – od kosmetyków, słońca, maseczki. Jak łagodzić objawy?
Jajecznica
Jak objawia się uczulenie na jajka i czy białko jest groźniejsze od żółtka?

Reklama


Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego
Dowiedz się co to!